عربستان

توقف جنگ و شکوفایی

محمد بن سلمان به همکاری با ایران برای آینده بهتر فکر می کند

فقط سه ماه پس از مداخلهٔ ریاض که با حمایت واشنگتن و تعدادی از کشورهای عربی انجام شد، رئیس‌جمهور آن زمان ایالات متحده، باراک اوباما، در کنار دیگر قدرت های جهانی، توافق هسته‌ای تاریخی با ایران را اعلام کرد. این توافق در سال‌های بعد که رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، دونالد ترامپ، از آن خارج شد تحریم‌های سنگینی را بر تهران اعمال کرد، ناکار شد. این اقدام موج تازه ای از ناهنجاری‌های منطقه‌ای مرتبط با جمهوری اسلامی را به دنبال آورد.

ادامه مطلب

تعمیق روابط با چند لایه کردن مناسبات

انتظاراتی که می توان برای نشست سه جانبه ایران – ترکیه – عربستان تعریف کرد

سید وحید کریمی و سید علی موسوی خلخالی در یادداشت مشترکی می نویسند: دیپلمات فرانسوی در لندن که یک بار گفت: «با توجه به تونل قطار بین لندن و پاریس و تعداد زیاد ملاقات ها و رفت و آمد هیات های متعدد میان دو کشور اصلا احساس نمی کنم در لندن هستم و فکر می کنم در پاریس هستم.» باید چنین جنسی از روابط میان کشورهای منطقه به وجود آید. به ویژه که سه کشور ایران، ترکیه و عربستان سه ثقل اصلی غرب آسیا محسوب می شوند.

ادامه مطلب

راه برای عادی سازی طولانی است

توهم صلح عربستان و اسرائیل

با توجه به تنش در روابط آمریکا و اسرائیل به خصوص از زمان مطرح شدن اصلاحات قضایی در اسرائیل و کاهش نفوذ آمریکا در عربستان، می توان گفت هدف اصلی دولت جو بایدن از تلاش برای احیای روند صلح بین عربستان و اسرائیل، تقویت جایگاه داخلی بایدن در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ است که احتمالا دونالد ترامپ بار دیگر در آن نامزد خواهد شد. نتانیاهو نیز دقیقا برای تقویت موضع خود در داخل اسرائیل از صلح با عربستان سخن می گوید. 

ادامه مطلب

در تحلیل سفر اردوغان

کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و ترکیه چگونه می‌توانند خاورمیانه را تغییر دهند؟

علاوه بر فواید اقتصادی متقابل و قطعی که دو طرف از این روابط جدید کسب خواهند کرد، توسعه و رساندن آن به سطح همکاری در زمینه‌های امنیتی و دفاعی و هماهنگی در سیاست‌های منطقه‌ای ابعاد راهبردی به این روابط اعطا می‌کند.

ادامه مطلب

یمن پاشنه آشیل است

سرنوشت عربستان خوشبخت در گرو صلح عربستان سعودی و ایران

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران از ناحیه مرزهای جنوبی خود احساس تهدید می کند و مهمترین تهدید را از ناحیه اسرائیل و عربستان می داند، در راستای کاهش تهدیدات و موازنه سازی، اتحاد راهبردی با انصارالله و دولت نجات ملی یمن را دنبال کرده است. در واقع حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت نجات ملی یمن در دوره بحران را می توان در راستای راهبرد رفع تهدیدات امنیتی و ایجاد موازنه با عربستان ارزیابی کرد. حال که پس از سال ها تلاقی و برخورد سیاسی، نزدیک شدن دو کشور به پرتگاه درگیری نظامی، توافقات فی مابین ایران و عربستان منطقه را از اصطکاک های پر خطر دور کرده، حل بحران یمن می تواند گامی بلند در راستای کاهش تنش های دو جانبه باشد.

ادامه مطلب

تشدید اختلافات از یمن تا سودان

عربستان و امارات احساس خیانت می کنند

نشریه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از روزنامه نگاران عربستانی که با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان ملاقات کردند نوشت، بن سلمان معتقد است امارات از پشت به عربستان خنجر زده است و حتی تهدید کرد ریاض همان طور که قطر را محاصره کرد، می تواند امارات را هم محاصره کند.

ادامه مطلب

کشوری که به دنبال تحقق رویاهایش است

برندسازی ورزشی عربستان سعودی

محمد عرف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبعاً یکی از عواملی که می تواند عربستان سعودی را در مسیر این برندسازی به موفقیت برساند، ثروت و درآمد عظیم نفتی این کشور است. بخش قابل توجهی از مصادیق عدم توسعه و فقدان زیرساخت های مطلوب را می توان با درآمدهای نفتی جبران کرد؛  برخلاف کشورهایی مانند مالزی و سنگاپور که برند ملی خود را برپایه گردشگری و متناسب با زیرساخت های موجود خود پایه ریزی کرده اند. اگرچه وجود ثروت لزوماً به معنای موفقیت نیست و عدم وجود برنامه راهبردی و مدیریت مطمئن می تواند باعث هدررفت حتی عظیم ترین منابع مالی شود. از بین روش ها و استراتژی های متنوع و مختلف برندسازی، یکی از راهبردهای شاخص این کشور، استفاده از ورزش و رویدادهای مرتبط به ویژه فوتبال است. در این راستا میزبانی از رویدادهای ورزشی و دعوت از چهره ها و تیم های ورزشی جهانی یکی از رویکردهای سعودی ها تلقی می شود.

ادامه مطلب

با تقویت گمانه زنی ها

پیش بینی هوش مصنوعی از عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل

اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر این اساس یکی از سؤالات مهمی که در مقطع کنونی مطرح می شود این است که «آیا عربستان در آینده نزدیک روابط خود با اسرائیل را عادی سازی می کند و به پیمان ابراهیم می پیوندد؟» از آنجا که در عرصه مطالعات فناوری تأکید می‌شود که هوش مصنوعی از قابلیت پیش بینی حوادث و رویدادها برخوردار است، این سؤال را از دو چت بات پر کاربرد این روزها، یعنی چت جی پی تی (متعلق به شرکت Open AI) و چت بات هوش مصنوعی گوگل یعنی Google Bard پرسیدم و البته برای آگاهی و آشنایی خوانندگان محترم با نحوه پاسخگویی این چت باتها، جواب آنها را بدون ویرایش و تغییر در متن می آورم.

ادامه مطلب

ورود به فاز اجرائی عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان!

معامله بزرگ انجام شده است؟

در لابه‌لای حجم کثیری از خبرها و تحلیل‌های چند روز اخیر درباره توافق جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بر سر تبادل زندانیان دوتابعیتی کمتر به تلاش‌های جو بایدن برای عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل پرداخته شد. این در‌حالی است که عربستان سعودی برای نخستین بار در فلسطین سفیر تعیین کرد. پیرو این اقدام، نایف بن بندر السدیری، سفیر عربستان در اردن، روز شنبه نسخه‌ای از استوارنامه خود به‌عنوان سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار و غیرمقیم در فلسطین و سرکنسول در بیت‌المقدس را تحویل مجدی الخالدی، مشاور رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در امور دیپلماتیک داده است.

ادامه مطلب

مسکو این گونه تحریم ها را دور می زند

عربستان و امارات بازار صادرات مجدد محصولات نفتی روسیه

بر اساس آمارهای شرکت اطلاعات کالای «کپلر» صادرات تولیدات نفتی روسیه به امارات در سال گذشته با افزایش ۳ برابری به حجم بی سابقه ۶۰ میلیون بشکه رسید. صادرات نفت روسیه به عربستان هم به ۱۰۰ هزار بشکه در روز (بیش از ۳۶ میلیون بشکه در سال) رسید در حالی که این میزان در سال‌های قبل صفر بود.

ادامه مطلب

نخستین گام‌های بغداد برای تبدیل شدن به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان

رویای عراق برای پیشی گرفتن از عربستان در تولید نفت

به گزارش «اویل پرایس» بر اساس اطلاعات رسمی، عراق ۱۴۵ میلیارد بشکه ذخایر قطعی نفت دارد که معادل ۱۸ درصد همه ذخایر نفتی خاورمیانه است و آن را در رتبه پنجم جهانی قرار داده است. اما برآوردهای غیر رسمی ذخایری بسیار فراتر از این مقدار را نشان می‌دهند.

ادامه مطلب

مشارکت نظامی با اهداف امنیتی

ترکیه برای عربستان پهپاد می سازد

تلاش های عربستان در صنعت نظامی اش، بر سامانه های پهپادی برای تحقق خودکفایی در این حوزه و کاهش تکیه بر تسلیحات خارجی متمرکز است.

ادامه مطلب

پیروزی بزرگ برای عربستان

گفتمان مولد؛ دستاورد نشست جده برای جنگ اوکراین

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نشست جده از منظر قدرت اجباری، قدرت نهادی و قدرت ساختاری بدون تردید دستاورد محسوسی ندارد اما از منظر قدرت گفتمانی برای اوکراین، اروپا، امریکا و عربستانِ میزبان پیروزی بزرگی بود. چرا؟

ادامه مطلب

تحرکات آمریکا، توان بازدارندگی را محک می زند؟

مانور نظامی یمنی ها و چشم انداز صلح پایدار

ناظران بر این باور بودند که احیای روابط ایران و عربستان سعودی عملا به پایان جنگ در یمن خواهد انجامید. هر چند از شدت تجاوزات به این کشور (یمن) تاحد زیادی کاسته شده است، اما تا زمان برقراری صلح دائمی در یمن از طریق مذاکرات یمنی – یمنی راه بسیار زیادی مانده است. هنوز برخی از بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای چشم به ترسیم مسیر جدیدی در یمن با هدف تحقق اهداف و منافع خود دارند. لذا حفظ آمادگی نظامی و میدانی در کنار هوشیاری سیاسی و دیپلماتیک کماکان اولویت خود را دارد. از این رو نیروهای مسلح یمن روز یکشنبه در منطقه نظامی مرکزی استان مأرب یک رزمایش گسترده و تمرین نظامی با استفاده از گلوله‌های واقعی و سلاح‌های سبک، متوسط و سنگین برگزار کردند.

ادامه مطلب

پنجاه و چهارمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم

عربستان در هیچ حالتی نمی تواند حزب الله را نادیده بگیرد

«به هر حال نقش عربستان در لبنان همچنان روشن نیست و ابعاد و نتایج آن معلوم نیست و تا الآن مشخص نیست چه اهدافی را دنبال می کند.

ادامه مطلب

ابتکاری که منافع ملی سیاست خارجی ریاض را ارتقا می دهد

عربستان سعودی، ایفای نقش میانجی گر در جنگ اوکراین

مجتبی فردوسی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایفای نقش میانجی گرایانه سعودی با وجود ترجیع بند همه نقش های گذشته واسطه گری که به نوعی برآمده از بازیگران طرف در منازعه بوده است، اگر به نتیجه هم نرسد برای سعودی می تواند منافع ملی سیاست خارجی را ارتقاء بخشد.

ادامه مطلب

از ترکیه تا اسرائیل و عربستان، همه دست به کارند

صف‌بندی جدید در منطقه و اجماع برای مهار ایران

فرشاد عادل در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با بررسی دقیق اقدامات کشورهای منطقه می‌توان به این نتیجه رسید که صف بندی جدیدی در منطقه در حال شکل گیری است و کشورهای منطقه تلاش دارند با ایجاد چسبندگی اقتصادی به واسطه کریدورهای توسعه‌ای غرب آسیا را آماده‌ی تبدیل شدن به یک همکار استراتژیک برای برنامه‌های بلند پروازانه چین کنند. برنامه هایی که طی دهه های آینده گره خوردگی اقتصادی در سرتاسر پهنه ی به هم پیوسته‌ی آفرو اوراسیا را سبب خواهد شد و با ابتکار اقتصادی پهنه و راه و نیز سازمان های بین المللی نظیر شانگهای و بریکس پشتیبانی می‌شود. اما در این میان ایران بازیگری است که می‌تواند پررنگ ترین نقش را در این برنامه ها ایفا کند و به همین سبب تلاش برای مهار ایران امری است که مورد اجماع قدرت های منطقه قرار دارد. 

ادامه مطلب

شکایت ایران از کره جنوبی به چه معناست؟

دلارهای سوخته و مذاکرات شکست خورده!

با ارسال لایحه «ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی ایران و دولت جمهوری کره به داوری» از سوی رئیس‌جمهوری به مجلس، شکایت ایران از کره جنوبی درباره استرداد مطالبات از بانک‌های این کشور از روز شنبه آغاز شد. در این مدت رسانه‌ها از ابعاد اقتصادی و همچنین حقوقی به این موضوع پرداختند، اما یکی از لایه‌های عمیق و مغفول مانده به ارتباط این شکایت با توقف احتمالی مذاکرات پشت پرده تهران – واشنگتن بازمی‌گردد. خبر این شکایت در کنار انتقال اموال بلوکه‌شده ایران از بانک‌های عراق به عمان و همچنین تحرکات نظامی آمریکا در منطقه احتمالا حکایت از تحولات معنادار سیاسی، دیپلماتیک و میدانی طی هفته‌های اخیر دارد که می‌تواند نشان از ناموفق‌بودن مذاکرات پشت پرده تهران - واشنگتن داشته باشد.

ادامه مطلب

متحدانی که دیگر به امریکا اعتماد ندارند

آغاز "پایان قرن آمریکایی" در خاورمیانه

چارلز فریمن Charles Freeman دیپلمات کهنه کار آمریکایی می گوید: «ما تهدید می‌کنیم، مزاحمت ایجاد می کنیم، تحریم می‌کنیم، نیروهای دریایی مان را اعزام می کنیم، بمباران می کنیم اما هرگز از هنر ترغیب و تفاهم استفاده نمی‌کنیم.»

ادامه مطلب

تازه ترین نظرسنجی در پی جنگ اوکراین و عادی شدن روابط تهران و ریاض

نظر مردم عربستان نسبت به ایران، روسیه، چین و امریکا چیست؟

نیمی از مردم عربستان از "اسلام میانه" حمایت می کنند و چندان حمایتی به اعتراضات داخلی ایران یا جنگ با این کشور وجود ندارد در حالی که حمله نظامی امریکا و اسرائیل به ایران را بسیار خطرناک می دانند. افکار عمومی عربستان همچنین در قیاس با ۲۰۱۷، رویکرد بازتری نسبت به خوانش مدرن از اسلام دارند. اسلام "میانه" جذابیت دارد هرچند هنوز هم مخالفت هایی می شود.

ادامه مطلب

نقض حقوق کودکان و لیست شرمساری سازمان ملل متحد

حضور روسیه و غیبت عجیب اسرائیل

محمدمهدی سید ناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جدیدترین گزارش سازمان ملل در ۲۲ ژوئن امسال نیروهای نظامی روسیه را به دلیل کشتن و معلول کردن صدها کودک در جنگ خود علیه اوکراین در لیست شرمساری خود قرار داده و این برای اولین بار است که یکی از کشورهای قدرتمند شورای امنیت به لیست شرمساری اضافه شده است، اما در مقابل غیبت رژیم اشغالگر قدس جای سوال بسیاری را برای فعالین حقوق کودکان در سراسر جهان ایجاد کرده است! 

ادامه مطلب

در روابط ایران با عربستان و کویت

«آرش»، تنشی تازه خلق می کند؟

کویت اصرار دارد که به همراه عربستان حق انحصاری میدان گازی آرش را دارد و سال گذشته با ریاض در خصوص توسعه مشترک آن توافق کرده است.

ادامه مطلب

ترکیه صفحه تازه ای در روابط با کشورهای عربی می گشاید

در راستای فهم شرط بندی اقتصادی اردوغان روی کشورهای حوزه خلیج فارس

همان میزان که اقتصاد به عنوان ابزاری انگیزه بخش برای آنکارا، ابوظبی و ریاض در راستای عبور از حدودا یک دهه دشمنی به کار گرفته شد در حال حاضر تلاش می‌شود این عامل روابط ترکیه و خلیج فارس را به گونه‌ای شکل دهد که به تغییر ژئوپلتیک منطقه منجر شود.

ادامه مطلب

چین جایگزین کنشگری امریکا شده است

خطرها و فرصت های شرایط چندقطبی خاورمیانه

باربارا اسلاوین گزارش مفصلی درباره سمپوزیوم "صداهای خاورمیانه" و "بازاندیشی فرصت ها و خطران بالقوه برای سیاست گذاران امریکایی" در ۱۸ ماه آینده که با حضور بیش از دوازده متخصص منطقه‌ای برگزار شد نوشته است. در این سمپوزیوم شرکت‌کنندگان بر تکانه‌های بالقوه ای که ممکن است به دخالت نظامی آمریکا منجر شود و نیز نحوه سازگاری آمریکا با پویش ‌های نوین منطقه تمرکز داشتند. آنها همچنین نقش رو به رشد چین را مورد بررسی قرار دادند و ارزیابی کردند که آیا این نقش می‌تواند به یک سیاست فعال و سازنده فراتر از قابلگی اخیر میان ایران و عربستان سعودی برای عادی‌سازی روابط دو کشور، تبدیل شود؟

ادامه مطلب

اهمیت بیانیه مشترک روسیه و شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه گانه

توطئه ای روسی - اماراتی در راه است؟!

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در گفتگو با دیپلماسی ایران بر این باور است که کشورهای حاشیه خلیج فارس و مشخصا امارات متحده عربی سعی دارد از ظرفیت دو کشور عضو شورای امنیت و دارای حق وتو برای این موضوع جزایر و به خصوص جزیره ابوموسی در قالب رای مشورتی این شورا استفاده کند.

ادامه مطلب

تحولی جریان ساز در غرب آسیا که چین بانی آن است

پیامدهای منطقه ای و بین المللی آشتی ایران و عربستان

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: . اگرچه مذاکرات برای احیای روابط طرفین نزدیک به دو سال در جریان بود، اما سرانجام موفقیت چین در میانجیگیری و به نتیجه رساندن تلاشها برای آشتی دو قدرت اصلی منطقه، تحولی جریان ساز در غرب آسیا را کلید زد و به نظر می رسد این توافق و آشتی سیاسی، نه تنها در سطح منطقه، بلکه در مقیاس جهانی نیز دارای اثرگذاری خواهد بود.

ادامه مطلب

آسیب شناسی سیاست خارجی ایران در قبال جنگ اوکراین

تغییر نگاه تهران به مسکو چقدر می تواند جدی باشد؟

رحمن قهرمانپور در گفت وگویی با دیپلماسی ایرانی معتقد است که با توجه به مجموعه شواهد و قرائن طی هفته های اخیر می‌توان این احتمال را داد که تغییر رفتار دولت رئیسی و جمهوری اسلامی ایران در موضوع هسته‌ای و منطقه ای می تواند در قبال جنگ اوکراین هم تکرار شود.

ادامه مطلب

سناریوهای دلار و اقتصاد جهانی

اگر عربستان و امارات به بریکس بپیوندند، چه می شود؟

پیوستن عربستان سعودی و امارات به بریکس همچنین چالش بزرگی برای سلطه دلار آمریکا بر نظام مالی جهانی خواهد بود.

ادامه مطلب

افشای اسرار پشت پرده

روابط امریکا و عربستان خوب نیست

طبق این اطلاعات بعد از تصمیم «اوپک پلاس» مبنی بر کاهش تولید نفت و تهدید دولت جو بایدن مبنی بر اتخاذ اقدامات انتقامی در قبال عربستان به علت این تصمیم‌گیری شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان موضعی‌گیری شدید و سرسختانه‌ای اتخاذ کرده است. شاهزاده محمد بن سلمان نیز به وارد آوردن درد و رنج اقتصادی بزرگی به آمریکا در صورت اتخاذ هرگونه اقدامی انتقامی در قبال عربستان تهدید کرده بود. بلکه فراتر او تهدید کرده بود تغییری مهمی در رابطه با آمریکا به وجود خواهد آورد و بعد از آن با آمریکا تعامل نخواهد کرد.

ادامه مطلب

مجموعه تحولات درباره حصول توافق و پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران

توافقی که پررنگ‌تر می‌شود

هر روز و تقریبا هر ساعت محافل رسانه‌ای و کارشناسی اخبار جدیدی از تلاش‌های پشت پرده و پنهانی ایالات متحده آمریکا با ایران برای حصول توافق منتشر می‌کنند. در پرده جدید این اخبار، روزنامه وال استریت ژورنال روایت جدید و جامع‌تری از این مذاکرات ارائه داده است و در گزارش خود اذعان دارد که پس از دیدار رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، با سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل در نیویورک، سه دور گفت‌وگو بین مقامات تهران و واشنگتن در عمان صورت گرفته است که آخرین مورد آن به سفر برت مک گورک به مسقط باز‌می‌گردد. در آن سو مقامات داخلی کشور از‌جمله شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، هم با اشاره به زمان برگزاری مذاکرات برجام، اذعان کرده که تحولات اخیر منطقه‌ای و همچنین همکاری آژانس با سازمان انرژی اتمی ایران، این تحلیل را به ما می‌دهد که مذاکرات برجام در آینده‌ای نه‌چندان دور در یک کشور ثالث یا وین برگزار خواهد شد».

ادامه مطلب