ترجیح ترامپ به دیپلماسی به جای جنگ
اسرائیل خود را برای مذاکرات ایران و امریکا آماده کند
نویسنده: پلید آربلی PELED ARBELI
دیپلماسی ایرانی: دکتر شای هَر-زوی Shay Har-Zvi، پژوهشگر ارشد خاورمیانه به روزنامه معاریو گفت که اسرائیل باید برای مذاکرات سریع میان آمریکا و ایران آماده شود. وی توضیح داد که رویکرد رئیس‌جمهوری ایالات متحده، دونالد ترامپ، به ایران احتمالاً بر دیپلماسی به جای درگیری نظامی متمرکز خواهد بود تا به برنامه هسته‌ای ایران و مسائل گسترده‌تر منطقه‌ای رسیدگی کند.
هر-زوی، پژوهشگر ارشد مؤسسه سیاست و استراتژی دانشگاه رایشمن و مدیرکل سابق وزارت امور استراتژیک، توضیح داد که چگونه این رویکرد بر خاورمیانه تأثیر می‌گذارد. او گفت: «سخنان رئیس‌جمهور ترامپ که حل مسائل با ایران از طریق دیپلماسی 'جذاب' خواهد بود، تصادفی نبود. او به طور مداوم تأکید می‌کند که یکی از اهداف اصلی‌اش 'پایان دادن به جنگ‌ها، نه شروع آن‌ها' است. این موضوع به ویژه در مورد جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران اهمیت زیادی دارد.»
ترجیح دیرینه ترامپ به دیپلماسی
هر-زوی اشاره کرد که تمایل ترامپ به دیپلماسی موضوعی قدیمی است. «حتی پس از خروج یک‌جانبه از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ در سال ۲۰۱۸، ترامپ به دنبال توافق بهتری بود و به جای حمله نظامی، بر اعمال فشار اقتصادی بر تهران تمرکز کرد.»
واکنش رهبری ایران
به گفته هر-زوی، رهبری ایران، این استراتژی را درک کرده است. «رژیم ایران، احتمالاً با تأیید رهبر معظم، آیت‌الله علی خامنه‌ای، آمادگی خود را برای بررسی توافق هسته‌ای جدید نشان می‌دهد. این امر در چارچوب مشکلات منطقه‌ای و داخلی از جمله تضعیف شبکه نیابتی ایران، فروپاشی رژیم اسد و مشکلات شدید اقتصادی رخ می‌دهد.»
او توضیح داد که تحولات اخیر آسیب‌پذیری ایران را بیشتر کرده است: «این چالش‌ها، همراه با حمله اسرائیل به دفاع هوایی ایران در اکتبر ۲۰۲۴ و نگرانی‌های مداوم از ترامپ – کسی که دستور کشتن فرمانده نیروی قدس، قاسم سلیمانی را در سال ۲۰۲۰ صادر کرد – احساس آسیب‌پذیری ایران را در برابر اقدامات نظامی احتمالی تشدید کرده است. نظام ایران احتمالاً مذاکرات را فرصتی برای کسب تخفیف از تحریم‌ها و تهدید حملات نظامی می‌بیند.»
سیاست «فشار حداکثری» ترامپ
هر-زوی استراتژی گسترده‌تر ترامپ را توضیح داد که ترکیبی از فشارهای اقتصادی و نظامی است. او گفت: «ترامپ در دو بعد سیاست فشار حداکثری را دنبال می‌کند. نخست، به دنبال تشدید تحریم‌های اقتصادی، به ویژه در بخش انرژی و صادرات نفت ایران است. دوم، او پیام می‌دهد که گزینه‌های نظامی، از جمله حملات به تأسیسات هسته‌ای، در صورت شکست مذاکرات همچنان روی میز است. این امر نشان‌دهنده باور او به دستیابی به نتایج مطلوب از طریق نشان دادن قدرت است.»
هر-زوی افزود: «مسئله کلیدی این است که آیا توافقی که به دست خواهد آمد، به طور قاطع از توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران مانع می‌شود و برنامه آن را برای سال‌ها به عقب می‌راند، یا اینکه این توافق صرفاً به تأخیری موقت منجر خواهد شد.»
درس‌هایی از گذشته و پیامدها برای اسرائیل
هر-زوی به انتقاد از کاستی‌های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ پرداخت. او گفت: «برجام قرار بود در سال ۲۰۳۰ منقضی شود و پس از آن، ایران عملاً بدون نظارت قابل‌توجه باقی می‌ماند. نگرانی‌هایی وجود دارد که ترامپ ممکن است برای دستیابی به یک پیروزی دیپلماتیک و اجتناب از تشدید تنش‌ها، حتی به قیمت ارائه امتیازات، اولویت را به رسیدن به توافق بدهد.»
هر-زوی توصیه کرد که اسرائیل باید برای مذاکرات سریع بین ایالات متحده و ایران آماده باشد. او گفت: «نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو باید بر تقویت هماهنگی راهبردی و نظامی با دولت آمریکا تمرکز کند. اسرائیل باید بر تهدید وجودی که ایران مجهز به سلاح هسته‌ای، با توجه به ایدئولوژی افراطی و قابلیت‌های مخربش، ایجاد می‌کند، تأکید کند.»
هر-زوی نتانیاهو را به ترسیم دقیق خواسته‌های اسرائیل فراخواند. او گفت: «نتانیاهو باید الزامات غیرقابل مذاکره اسرائیل را ارائه کند، از جمله محدودیت‌های جامع بر توانایی ایران برای مسلح کردن نیروهای نیابتی، توسعه موشک‌های پیشرفته و ادامه غنی‌سازی اورانیوم بالای ۵ درصد. این خواسته‌ها باید در دستور کار دیدار احتمالی او با ترامپ در ماه فوریه قرار گیرد.»
هر-زوی سخنان خود را با توصیه‌های مشخص برای یک توافق آینده به پایان رساند. او گفت: «توافق باید شامل حذف کامل اورانیوم غنی‌شده بالای ۵ درصد، برچیدن سانتریفیوژهای پیشرفته، تخریب تأسیسات هسته‌ای مختلف و نظارت‌های شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد. این توافق یا باید نامحدود باشد یا برای چندین دهه تمدید شود و هرگونه کاهش تحریم‌ها منوط به پایبندی کامل ایران باشد. در عین حال، اسرائیل باید برای احتمال شکست مذاکرات آماده شود و برنامه‌های اضطراری برای مقابله با تهدید هسته‌ای ایران توسعه دهد.»
منبع: جروزالم پست / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :