از منتفی دانستن مذاکره تا بی نیازی به رابطه با آمریکا
اعتماد : جواد لاريجاني دبير ستاد حقوق بشر قوه قضاييه در نشست خبري روز گذشته خود اعلام كرد در شرايط كنوني مذاكره ايران و امريكا منتفي است. وي تاكيد كرد بزرگ‌ترين مانع مذاكره ايران و امريكا يك استراتژي خصمانه و كوري است كه توسط روساي امريكا عليه ايران دنبال مي‌شود.
اين در حالي است كه لاريجاني 20 روز پيش گفته بود مذاكره با امريكا تابو نيست كه ممنوع باشد. اوايل انقلاب عده‌يي از دوستان اصلاح‌طلب كه سوپرراديكاليسم بوده‌اند، مذاكره با امريكا را تابو مي‌دانستند اما انگار روح القدوس در آنان نازل شد و تبديل به يك سوپرليبراليسم شدند. وي كه سابقه مذاكره با نيك براون انگليسي را در پرونده خود دارد اعلام كرده بود اگر منافع نظام ايجاب كند با امريكا و حتي در قعر جهنم هم با همه مذاكره مي‌كنيم. اما با گذشت نزديك به 3 هفته از اين موضع‌گيري دبير ستاد حقوق بشر قوه قضاييه مذاكره با امريكا را دست كم براي شرايط كنوني منتفي مي‌داند. به گزارش ايسنا، لاريجاني در نشست خبري روز گذشته در پاسخ به خبرنگار روزنامه واشنگتن‌پست كه درباره مذاكره ايران با امريكا بود، اظهار كرد: مذاكره با امريكا موضوعي است كه حواشي‌هاي زيادي دارد اما از نظر من، مبناي مذاكره با امريكا بايد روشن باشد و مذاكره با امريكا به عنوان بخشي از تعامل باشد و گاهي تعامل هم مي‌تواند مذاكره يا عدم مذاكره باشد لذا فعلا مذاكره مطرح نيست.
لاريجاني ادامه داد: اوباما در دور دوم رياست خود مطرح كرده بود كه فشارهاي اقتصادي و تحريم ايران كارساز بوده لذا هم‌اكنون زمان خوبي براي مذاكره است ولي از نظر من اين يك منطق فاسد است و منطق فاسد ديگر اين است كه آنها مي‌گفتند غرب قوي است و ما توان مقابله با آنها را نداريم كه از نظر من اين منطق هم يك منطق نادرست است و دنيا فقط منحصر به غرب نيست و ما بايد بتوانيم يك سياست قوي و مستقل را داشته باشيم لذا بزرگ‌ترين مانع مذاكره با امريكا يك استراتژي خصمانه كور است كه توسط روساي امريكا عليه ايران دنبال مي‌شود. وي با بيان اينكه جمهوري اسلامي ايران درباره امريكا موضع احساسي را دنبال نمي‌كند، بلكه يك موضع دقيق و با قوت مهم فني را دارد، گفت: ما بايد منافع نظام را كه شامل ماهيت اسلامي ما و حدود و ثغور كشور ماست در نظر بگيريم. اگر امريكايي‌ها مي‌خواهند باب جديدي از مذاكره را در ايران باز كنند بايد سياست اين خصمانه كور را بازنگري كنند چرا كه احترام به حقوق ملت ما و حقوق هسته‌يي كشورمان مبناي كار است و از اينجاست كه مي‌توانيم به آينده بهتري اميدوار باشيم و اميدوارم كه اوباما منافع امريكا را نيز در همه مناطق و در خاورميانه دنبال كند.
فعلا نيازي به مذاكره نيست
اين در حالي است كه رامين مهمانپرست، سخنگوي وزارت امور خارجه ايران دوشنبه‌شب در برنامه تلويزيوني كنكاش خاطرنشان كرد نيازي به مذاكره پنهان وجود ندارد و تا زماني كه شرايط امريكايي‌ها ادامه سياست‌هاي گذشته باشد نيازي به مذاكره نيست و هرگاه شرايط فراهم شد ديگر پنهان بودن لازم نيست. وي افزود: اگر مذاكره ايران و امريكا محرمانه بوده آنقدر محرمانه بوده است كه من در جريان نيستم. موضوع تعجب‌برانگيز اين است كه منبع اين اخبار امريكايي است و درست در زماني اين اخبار پخش مي‌شد كه در انتخابات امريكا به اين مساله نياز داشتند و بعد نيز خود مقامات امريكا آن را تكذيب كردند. مهمانپرست گفت: تا زماني كه شرايط امريكايي‌ها ادامه سياست‌هاي گذشته باشد نيازي به مذاكره نيست و هرگاه شرايط فراهم شد پنهان بودن لازم نيست. هر گاه كه شرايط عادلانه براي مذاكره اعلام شود استقبال مي‌كنيم و فعلا هيچ تغيير اصولي مشاهده نكرده‌ايم. شرايط گفت‌وگو بايد شرايط مناسبي باشد و دو طرف مذاكره‌كننده آثار و علايمي ببينند كه بخواهند براي حل مشكلات اقدام جدي صورت گيرد. مهمانپرست با اشاره به دشمني‌هاي امريكا در حق ايران گفت: امريكايي‌ها بايد خصومت و جنايت‌هايي را كه در حق ايران انجام داده‌اند براي مذاكره جبران كنند، هيچ نشاني در رفتار آنها نمي‌بينيم كه مي‌خواهند عذرخواهي كنند. هرگاه كه اين علايم ديده شود ما آمادگي گفت‌وگو با همه كشورها را داريم. سخنگوي وزارت امور خارجه در ادامه خاطرنشان كرد: امريكايي‌ها همچنان در تصور غلطي هستند و فكر مي‌كنند با ابزارهاي رسانه‌يي و نظامي مي‌توانند موضوعات را تحميل كنند. ما به دليل استقلال و انقلاب خود اين فشارها را تحمل مي‌كنيم و حاضر نيستيم به نقطه ضعف بازگرديم و تابع سياست‌هاي امريكايي‌ها باشيم. مهمانپرست گفت: آنها هر گاه احساس كردند كه راه محبوبيت در بين افكار عمومي احترام به حقوق ملت‌ها است ما آمادگي داريم براي تامين منافع ملي گفت‌وگوي سازنده داشته باشيم.
استراتژي بازدارندگي
اين در حالي است كه مشاور سابق امنيت ملي كاخ سفيد، زيبگنيو برژينسكي، بر اين باور است كه ايالات متحده هيچ الزامي ندارد كه مانند يك الاغ از حمله نظامي اسراييل عليه تاسيسات هسته‌يي ايران پيروي كند. وي همچنين تصريح كرد اقدام نظامي اسراييل يا امريكا عليه جمهوري اسلامي بدترين گزينه‌يي است كه مي‌تواند در صورت شكست مذاكرات به كار گرفته شود.
ترديدي وجود ندارد كه برژينسكي كه در دوران رياست‌جمهوري جيمي كارتر و انقلاب اسلامي در ايران و پس از آن گروگانگيري اعضاي سفارت امريكا در تهران، در كاخ سفيد فعال بود، با جنگ عليه ايران مخالف است. وي در تازه‌ترين سخنراني خود نشان داد كه از استراتژي بازدارندگي درباره ايران به عنوان گزينه‌يي كه در مقابل هسته‌يي شدن ايران كمتر بد است، حمايت مي‌كند.
باراك اوباما و ميت رامني رقيب مغلوب وي در انتخابات رياست‌جمهوري امريكا در نطق‌هاي انتخاباتي و مناظره‌هاي خود همواره اعلام كردند بحث بازدارندگي مطرح نيست و در صورتي كه ايران به باشگاه هسته‌يي وارد شود از گزينه نظامي براي مقابله با آن استفاده خواهند كرد.
با اين حال برژينسكي بر اين باور است پيامد‌هاي اقدام نظامي عليه ايران در مقايسه با پيشرفت هسته‌يي جمهوري اسلامي بسيار قابل توجه است. به گفته وي حمله به ايران بحران عظيم‌تري ايجاد مي‌كند كه خاورميانه را به آتش كشيده و منافع امريكا در افغانستان، عراق و سوريه را به چالش مي‌كشد. از سوي ديگر اقدام نظامي مي‌تواند خشمي طولاني‌مدت و گسترده عليه امريكا در بين مردم ايران ايجاد كند.
در حالي كه اين استراتژيست زبده در امنيت ملي بطور كلي مي‌كوشد از تاكيد بر واژه بازدارندگي براي توصيف سياست امريكا در قبال ايران خودداري كند اما در پاسخ به پرسش «المانيتور» اين‌گونه توضيح داد كه الگويي مانند استراتژي امريكا درباره جماهير شوروي سابق، چين و كره شمالي را براي ايران مي‌پسندد.
برژينسكي مي‌گويد همچنان اميدوار است كه راهكاري ديپلماتيك با ايران ايجاد شود و كانال خصوصي بين ايران و امريكا به موازات مذاكرات كنوني بين تهران و 5 عضو دايم شوراي امنيت و آلمان (گروه 1+5) را پيشنهاد مي‌كند؛ مذاكراتي كه انتظار مي‌رود به زودي از سر گرفته شود.
اين در حالي است كه مقامات امريكايي مي‌گويند از اين كانال ارتباطي استقبال مي‌كنند و تمايل دارند فراتر از مساله هسته‌يي با ايران گفت‌وگو كنند. اما اين نكته مشخص نيست كه آيا حكومت ايران براي ملاقات محرمانه با امريكايي‌ها تمايل دارد يا خير. از سوي ديگر ميزان انعطاف‌پذيري طرفين در مذاكرات احتمالي نيز موضوعي است كه در ابهام قرار دارد. اعتماد بين ايران و امريكا وجود ندارد و تلاش‌هايي كه در گذشته براي اعتمادسازي انجام شده راه به جايي نبرده است. برخي معتقدند سياست‌هاي داخلي در دو كشور يكي از دلايل به نتيجه نرسيدن اين تلاش‌هاست. برژينسكي مي‌گويد در صورتي كه هيچ راه‌حلي پيدا نشود، امكان مهار و بازدارندگي ايران وجود دارد و آنهايي كه خلاف اين مي‌گويند به آنچه مي‌گويند باور ندارند. در حالي كه سلاح هسته‌يي به ايران قدرت نفوذ بيشتري مي‌دهد در عين حال به معني باز كردن دست تهران يا تقسيم اين تكنولوژي با ديگران نيست. برژينسكي بر اين باور است كه ريسك استفاده ايران از بمب عليه اسراييل بسيار كم است چرا كه رژيم صهيونيستي نيز مي‌تواند اقدام متقابل انجام دهد. به بيان ديگر ايران به جمعيتي 85 ميليون نفري اولويت‌هاي ديگري دارد.
برژينسكي كه منتقد سياست‌هاي اسراييل در مقابل فلسطين و ايران است مي‌گويد اين براي دولت امريكا اهميت دارد كه اطمينان يابد اسراييل درك كرده كه واشنگتن به‌طور خودكار به جنگ احتمالي تل‌آويو عليه ايران ملحق نمي‌شود.
وي خاطرنشان مي‌كند كه اسراييل بايد بداند براي امريكا تصميم‌گيري نمي‌كند و امريكا درباره سياست امنيت ملي خود حق و حقوقي دارد.
نظر شما :