هر چند دولت ترامپ بار دیگر از واژگان «روابط خوب» و «دیپلماسی مداوم» استفاده می‌کند، اما تهران این‌بار آماده است و فضای تصمیم‌گیری خود را بر مبنای سناریوی مقابله، نه مصالحه زودهنگام تنظیم کرده است. به بیان دیگر، احتمال غافلگیری ایران در برابر طرح‌های واشنگتن یا تل‌آویو تقریبا غیرممکن است و ساختار سیاسی کشور به‌طور کامل نسبت به این نوع ادبیات هشداردهنده، حساس و آماده عمل است.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مذاکره فقط متن و عدد نیست. مدیریت فشارهای رسانه‌ای و روانی نیز نقشی حیاتی دارد. تهدید به ترک میز، اعمال فشار اقتصادی، حملات سیاسی و تاکتیک‌های فرسایشی، ابزارهای رایج طرف‌هاست. تیمی که آرامش خود را حفظ کند، زبان بدنش را مدیریت کند و واکنش هیجانی نداشته باشد، می‌تواند قواعد بازی را بازتعریف کند.
ادامه مطلب
حامد نقی‌لو می نویسد: در مواجهه با ایران، ایالات متحده به‌ویژه در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، نه به دنبال حل مسئله، بلکه به دنبال مدیریت آن بوده است. این مدیریت، برخلاف تصور رایج، نه از جنس نظم‌سازی منطقه‌ای، بلکه از جنس مهار، تضعیف و کنترل ظرفیت‌های ایران در سطح منطقه‌ای و جهانی است.
ادامه مطلب
غلامرضا نظربلند می نویسد: مدخل «میان‌داری» به گونه‌های مختلف تعریف شده و بعضا به‌عنوان حرفه در زمینه‌های گوناگون کاربرد یافته است. مفهوم واژه کلیدی مزبور در این نوشتار وساطت یا اصلاح ذات‌البین نیست، بل داوری تخصصی و حرفه‌ای افراد شاخص، ماهر و مستقل در امری اختلافی است، به نحوی که مرجعیت یابد و خواه ناخواه فصل‌الخطاب قرار گیرد.
ادامه مطلب
محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: اینکه بگوییم ایران در یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های معاصر خود قرار گرفته است، گزاره‌ای اغراق‌آمیز نیست. دهه‌ها انباشت مسائل و بی‌توجهی به نیازهای واقعی جامعه، امروز ما را با گره‌هایی روبه‌رو کرده است که دیگر با روش‌های کهنه یا مدیران بی‌ابتکار گشوده نمی‌شوند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: بعد از انجام اسنپ‌بک، یک سؤال مهم این است که آیا چین و روسیه می‌توانند کمک مؤثری به ایران برای کاهش اثرات بازگشت قطعنامهها بکنند یا خیر. در سه زمینه در تئوری امکان چنین کمکی وجود دارد ۱- اجرانشدن شش قطعنامه اعاده‌شده، ۲- ایجاد مانع و اخلال در کار کمیته تحریم ۱۷۳۸ و پنل کارشناسی ۱۹۲۹ و ۳- جلوگیری از انجام اقدامات جدید از سوی شورای امنیت علیه ایران. توضیحاتی در این سه مورد به شرح زیر قابل ذکر است:
ادامه مطلب
از ساعت سه و نیم صبح دیروز یکشنبه، مکانیسم «اسنپ‌بک» رسما اجرا و تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران دوباره احیا شد؛ اقدامی که عملا مرگ رسمی توافق جامع اقدام مشترک (برجام) را رقم زد. این تحریم‌ها شامل ممنوعیت‌های جهانی بر تسلیحات، تجهیزات هسته‌ای، بانک‌ها و بیمه‌ها هستند و شرکت‌ها، سازمان‌ها و افراد مرتبط با برنامه هسته‌ای و موشکی ایران را هدف می‌گیرند. علاوه بر این، تحریم‌ها محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای بر دارایی‌ها، سفر و تراکنش‌های مالی مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران اعمال می‌کنند. اتحادیه اروپا و ایالات متحده نیز تحریم‌های جداگانه خود را حفظ کرده‌اند و بازگرداندن کامل تحریم‌ها وابسته به تصویب قوانین داخلی اعضای سازمان ملل است.
ادامه مطلب
بازگشت تحریم‌ها عملا تروئیکا از روندهای آینده پیرامون پرونده هسته ای به حاشیه خواهد رفت. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در واکنش به این تحولات تأکید کرده بود که «تروئیکای اروپایی با آغاز این بازی، نه‌تنها پیروز نخواهد شد، بلکه از روندهای دیپلماتیک آتی نیز کنار گذاشته خواهد شد.» با این حرف عراقچی، تقریبا مسجل خواهد شد که تروئیکا وظیفه تخریب دیپلماسی را انجام داده و دیگر کارکردی برای واشنگتن ندارند. و به طریق اولی، اهمیت خود را برای تهران هم از دست داده اند. لذا حلقه تصمیم‌گیری میان تهران، واشنگتن، مسکو و پکن محدودتر می‌شود.
ادامه مطلب
اقدام تهران در فراخواندن سفرای خود از آلمان، فرانسه و انگلستان برای مشورت، حرکتی بود که پیام‌های چندلایه و معناداری در سطح دیپلماسی بین‌المللی مخابره کرد. این تصمیم در پی تحرکات سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی سازوکار حل اختلاف برجام و بازگرداندن تحریم‌های لغوشده شورای امنیت سازمان ملل انجام شد و درواقع پاسخی مستقیم به اقداماتی بود که از نگاه تهران، ناقض روح برجام و تعهدات پیشین طرف‌های غربی به شمار می‌رود.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پیام آن برای مخاطبان داخلی و خارجی این است که جمهوری اسلامی مسیر قدرت‌سازی مستقل و مقاومت فعال را به عنوان ستون بقای خود برگزیده و ادامه خواهد داد.
ادامه مطلب
محسن شریف خدائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فعال‌سازی اسنپ بک در چنین شرایطی، آزمونی واقعی برای استقلال راهبردی اروپا است. اگر اروپا بخواهد جایگاه خود را در نظم جهانی حفظ کند، باید از دنباله‌روی بی‌چون‌وچرا از واشنگتن فاصله بگیرد و به نقش متوازن، مستقل و میانجی‌گرانه خود بازگردد. در غیر این صورت، نه‌تنها اعتبار دیپلماتیک خود را از دست خواهد داد، بلکه در بحران‌هایی که مستقیماً به امنیت و اقتصاد آن مربوط می‌شود، همچنان بازیگری درجه دوم باقی خواهد ماند. پرونده ایران، فرصتی استثنایی برای بازتعریف این نقش است—فرصتی که اگر با نگاه صرفاً امنیتی و واکنشی به کمک‌های پهپادی ایران تحلیل شود، ممکن است اروپا را از مسیر عقلانیت دیپلماتیک دور کند و به تله‌ای بی‌بازگشت در سیاست خارجی بدل شود.
ادامه مطلب
کیومیرث اشتریان می نویسد: «راه» با «راه‌حل» متفاوت است. «راه» ضرورتا به حل بحران نمی‌انجامد اما «راه‌حل» در پی گشایش است. در معضله «اسنپ‌بک» تلاش سیاست‌گذار باید اولویت «راه‌حل» بر «راه» باشد. «راه» پیشنهادی در مجلس طرح خروج از ان‌پی‌تی و ممنوعیت مذاکره است و «راه‌حل» دولت (یا وظیفه دولت) یافتن سازوکار توافقی است. این دو باید مکمل هم باشند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت‌وگویی تصریح می کند: «رفتار کشورهای اروپایی در ارسال نامه به شورای امنیت بیشتر یک عملیات روانی است تا اقدام عملی و ایران با هوشمندی می‌تواند اطلاعات خود را مدیریت کند و برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را بدون آسیب به منافع ملی پیش ببرد.»
ادامه مطلب
محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: انتصاب دکتر علی لاریجانی به سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی، در جامعه اقدامی امیدبخش فرض شده است. انتظار نخبگان و افکار عمومی از دکتر لاریجانی آن است که با توجه به سابقه طولانی مسئولیت‌های حساس خود در گذشته، راهکاری مؤثر و به‌موقع برای برون‌رفت کشور از بلاتکلیفی به دلیل خطر جنگ و تهدیدات نظامی خارجی ارائه کند و کشور را به سمت رفع مشکلات معیشتی و رشد و توسعه سوق دهد. طبیعتا پرونده هسته‌ای و فعالیت‌های برون‌مرزی که مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی در طول ۲۲ سال گذشته بوده و بهانه تجاوز غیرقانونی اسرائیل و آمریکا به ایران در خردادماه قرار گرفت، اولویت کاری دبیر شعام محسوب می‌شود.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره می نویسد: بنابراین تهران اگر بنا را بر گفت‌وگو گذاشته باید الزام‌های آن را نیز بپذیرد. در این حال، این هنر گفت‌وگو کنندگان و امتیازهایی است که هریک از طرف‌ها برای چانه‌زنی در اختیار دارند. تهران در رویکرد گفت‌وگو، بالاترین و اصلی‌ترین امتیازی را که در اختیار دارد، همانا انسجام و همدلی ملی است. هرگونه آسیب‌پذیری در این امر به رغم همه تردیدها به نیٌت غرب، دست تهران را خالی می‌کند.
ادامه مطلب
غلامرضا نظربلند می نویسد: بدون متوسل‌شدن به حرکات تصنعی و صرفا با رجوع به روش‌های دیپلماتیک و استفاده از اصول حرفه‌ای مذاکره، نقاط واگرایی اسرائیل با آمریکا در موارد و موضوعاتی که از جمله در بالا به آن اشاره شد را احصا کنیم و به طریق مقتضی در مذاکره احتمالی با طرف آمریکایی مورد کارسازی قرار دهیم. این می‌تواند به شمول هشدار و انذار به آن طرف و گوشزدکردن خطرات همراهی با رژیم، حداقل در موارد مورد نظر باشد.
ادامه مطلب
زیاده‌خواهی اروپا در طرح موضوعات موشکی و منطقه‌ای، همراه با تهدید به مکانیسم ماشه، مذاکرات هسته‌ای را به سمت شکست هدایت می‌کند. ایران بارها بر تمرکز مذاکرات بر مسائل هسته‌ای و لزوم تضمین‌های امنیتی تأکید کرده است. نادیده گرفتن این شروط و اصرار بر خواسته‌های غیرواقعی، نشان‌دهنده فقدان اراده واقعی اروپا برای دیپلماسی است. بدون تغییر رویکرد، مذاکرات استانبول و تلاش‌های دیپلماتیک آینده در معرض خطر جدی قرار دارند.
ادامه مطلب
در آستانه مذاکرات هسته‌ای ایران با تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان، بریتانیا) در سوم مرداد ۱۴۰۴ در استانبول، تحرکات دیپلماتیک ایران، روسیه و چین نشان‌دهنده تلاشی هماهنگ برای مقابله با فشارهای غرب، به‌ویژه تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی را علیه ایران بازگرداند و به انزوای اقتصادی و سیاسی تهران منجر شود. حملات اخیر اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران و سکوت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال این اقدامات، باعث تعلیق همکاری‌های داوطلبانه ایران با آژانس و افزایش تنش‌ها شده است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره می نویسد: اگرچه دو بازیگر اصلی صفحه شطرنج کنونی به عوامل حاشیه نشین فرصت نظر و ایده داده‌اند اما هر دو و نیز دیگران بخوبی بر این مهم آگاهند که امضاءکنندگان پای هرگونه توافق احتمالی ، تهران و واشنگتن خواهند بود. از این رو لازم است دو بازیگر اصلی برای برون رفت از ایستگاه "تقابل" کنونی، ابتکار عمل را همچنان در دست داشته و برای رسیدن به ایستگاه "تعادل" ابتکار به خرج دهند. روشن است که بازیگران اصلی صفحه شطرنج کنونی، تهران و واشنگتن هستند.
ادامه مطلب
کیکاووس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اگر گره مثبتی بخواهد باز شود مردم و نخبگان از آنان حمایت خواهند کرد تا کشور از آسیب های بیشتری در امان باشد.
ادامه مطلب
در تحولی معنادار و غیرمنتظره در مسیر جنگ اوکراین، پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با چرخشی آشکار، حمایت اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک از کی‌یف را اعلام کرد و ضرب‌الاجلی ۵۰ روزه به مسکو داد، اکنون نشانه‌هایی از عقب‌نشینی سیاسی در کرملین مشاهده می‌شود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در تماس تلفنی جدید خود با رجب طیب اردوغان بر آمادگی کشورش برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ تأکید کرده است.
ادامه مطلب
علی ماجدی می گوید:اکنون همه افراد، همه جریان‌ها، همه احزاب و همه رسانه‌ها، حتی کسانی که زاویه سیاسی با دولت دارند باید تمام توش و توان خود را برای حمایت از دولت و نظام و حاکمیت داشته باشد. من منکر نقد نیستم و باید از کوتاهی‌ها و اشتباهات نقد کرد. اما الان زمان دوگانه‌سازی، دوقطبی‌سازی و درگیری جناحی، حزبی و باندی و سیاسی نیست.
ادامه مطلب
محمد ایرانی می گوید: بدون شک، جمهوری اسلامی ایران در میانه مذاکرات با آمریکا، مورد تجاوز ظالمانه و جنایتکارانه صهیونیست‌ها قرار گرفت که منجر به شهادت تعدادی از فرماندهان، دانشمندان و هم‌میهنانمان شد. با وجود این تجربه تلخ، اکنون فضایی برای ایران شکل گرفته تا در مذاکرات پیش‌رو با رویکرد مطالبه‌گری، استمرار گفت‌وگوها را دنبال کند و از اهرم مذاکره، دیپلماسی و گفت‌وگو بهره ببرد. روند تحولات میدانی تا حد زیادی به موفقیت مذاکرات، دستور کار آن و جدیت طرفین برای دستیابی به توافق و مدیریت بحران بستگی دارد. من معتقدم در شرایط کنونی، تمام تلاش و تمرکز مسئولان، به‌ویژه دستگاه سیاست خارجی، باید معطوف به جلوگیری از جنگ دوباره و تجاوز مجدد صهیونیست‌ها باشد. تأکید می‌کنم که تلاش حداکثری باید در همین راستا باشد تا از جنگ دوباره اجتناب شود.
ادامه مطلب
سیدمحمد صدر می گوید: مقوله دیپلماسی یکی از مهم‌ترین روش‌هایی است که هر کشوری برای تنظیم روابط در منطقه و محیط بین‌الملل و هم برای مرتفع کردن خطرات و تهدیدها و کانون‌های بحران از آن استفاده می‌کند. دیپلماسی هم متناسب با شرایط مکانی و زمانی قطعاً تغییرات خود را خواهد داشت تا بسته به اقتضائات، بهترین و کم‌هزینه‌ترین راه را برای حصول منافع و امنیت ملی تعریف کند. لذا چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح، دیپلماسی یک اصل است و همواره و در هر شرایطی دیپلماسی باید به شکل جدی، مستمر و پویا فعال باشد.
ادامه مطلب
روح‌الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از برداشت های احتمالی در داخل و خارج از ایران از این موضوع می توان داشت این است که پیش بینی اینکه در داخل ایران کدام گروه به بهره‌برداری بیشتر از این رخداد قادر خواهد بود و دست بالا را در به کرسی نشاندن نگاه خود خواهد داشت تا حدودی سخت است اما در خارج از ایران می توان این پیش بینی را داشت که انتشار گزارش های مرتبط با این موضوع می تواند به نفع موافقان حمله مجدد به ایران مورد استفاده قرار گیرد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: این روزها در یکی از مقاطع حساس تاریخ ایران به سر می‌بریم. کشور با مشکلاتی بنیادی در حوزه تاب‌آوری و زیست‌پذیری سرزمینی، خطر بسته‌شدن پنجره جمعیتی و مهاجرت نخبگان مواجه است.
ادامه مطلب
وحید افراسیابان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مصاحبه دکتر پزشکیان با تاکر کارلسون حول پنج محور اصلی شکل گرفته است: موضوع هسته‌ای، روابط با آمریکا، تفسیر شعارها و مواضع ایدئولوژیک، مسئله اسرائیل و منطقه، و وحدت ملی. در این مصاحبه، دکتر پزشکیان تلاش کرده است تا تصویری میانه‌رو و گفتگومحور از ایران ارائه دهد.
ادامه مطلب
جنگ ۱۲روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران که با حمایت مستقیم ایالات متحده در بحبوحه مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن در مسقط رخ داد، اعتماد ایران به فرایندهای دیپلماتیک را به‌شدت تضعیف کرده است. این درگیری، که در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ با حملات متجاوزانه به تأسیسات هسته‌ای، نظامی و غیرنظامی ایران آغاز شد و با مداخله آمریکا در دوم تیرماه تشدید یافت، نه‌تنها شکنندگی آتش‌بس کنونی را آشکار کرد، بلکه نقش تروئیکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه، آلمان) و اتحادیه اروپا را در معادلات منطقه‌ای و جهانی زیر سؤال برد.
ادامه مطلب
گروهی از «بازهای» بانفوذ حزب جمهوری‌خواه، کارزار لابی‌گری سنگینی را برای وادار کردن دونالد ترامپ به حمایت از حمله اسرائیل به ایران آغاز کرده‌اند؛ تلاشی که با ضدحمله متحدان ترامپ برای حفظ مسیر دیپلماسی، شکافی عمیق را در این حزب آشکار کرده است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: واکنش تهران در مواضع اعلامی آن، مقاومت سرسختانه در برابر زیاده‌خواهی‌هایی است که ماهیت آن نه خواست‌های مسالمت‌جویانه در فرایندی مذاکراتی با حاصل جمع متغیر؛ بلکه تن دادن به تسلیم است. این همان مانع کلیدی در مسیر گفت‌وگوهایی است که ابتدا با خوش‌بینی آغاز شد. راه‌حل منطقی برای حل تضادهای جاری میان دو طرف، گوهر گمشده‌ای است که فعلا از چشم‌ها و قوه ابتکار طرف‌ها دور می‌نماید. ترجیح غرب اما در این بلاتکلیفی، اعمال فشار سه لایه و هم‌پوشاننده است و ترجیح تهران؛ مقاومت.
ادامه مطلب