مسکو چگونه خود را احیا کرد
درس‌های عمیق نظامی روسیه از جنگ اوکراین
نویسنده: دارا ماسیکوت، پژوهشگر ارشد برنامه روسیه و اوراسیا در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی است.
دیپلماسی ایرانی: داستان حمله روسیه به اوکراین، یکی از انتظارات برآشفته و نوسانات شدید در عملکرد بوده است. در آغاز جنگ، اکثر اعضای ناتو، روسیه را به عنوان یک غول غیرقابل توقف می‌دیدند که آماده شکست سریع اوکراین است. در عوض، نیروهای روسیه در مسیر خود متوقف و به عقب رانده شدند. سپس، ناظران خارجی به این صرافت افتادند که ارتش روسیه پوسیده است، شاید یک ضد حمله تا فروپاشی فاصله داشته باشد. این نیز نادرست از آب درآمد – حملات اوکراین شکست خورد و مسکو پیشروی آهسته خود را از سر گرفت. اکنون، بسیاری از مردم برای درک وضعیت میدان نبرد، فراتر از روسیه را می‌بینند و مشکلات کی‌یف را به جای آن، از حمایت ناکافی خارجی ناشی می‌دانند.
آنچه بسیاری از سیاست‌گذاران و استراتژیست‌ها از قلم انداخته‌اند، میزان درس گرفتن مسکو از شکست‌هایش و تطبیق استراتژی و رویکردش به جنگ، در اوکراین و فراتر از آن است. روسیه از سال ۲۰۲۲ تلاش سیستماتیکی را برای بررسی تجربه جنگی خود، درس گرفتن از آن و به اشتراک گذاشتن این درس‌ها در بین نیروهای مسلح خود آغاز کرد. تا اوایل سال ۲۰۲۳، مسکو بی‌سروصدا یک اکوسیستم پیچیده یادگیری ایجاد کرده بود که پایگاه تولید دفاعی، دانشگاه‌ها و سربازان در سلسله مراتب فرماندهی را شامل می‌شد. امروزه، ارتش در حال نهادینه کردن دانش خود، سازماندهی مجدد تولیدکنندگان دفاعی و سازمان‌های تحقیقاتی خود برای پشتیبانی از نیازهای زمان جنگ و جفت کردن استارت‌آپ‌های فناوری با منابع دولتی است.
نتیجه این امر، تاکتیک‌های جدید در میدان نبرد – که در برنامه‌های آموزشی و دستورالعمل‌های جنگی مدون شده‌اند – و سلاح‌های بهتر بوده است. مسکو روش‌های جدیدی برای استفاده از پهپادها برای یافتن و کشتن سربازان اوکراینی و نابود کردن دارایی‌های اوکراینی ایجاد کرده و آنچه را زمانی نقطه ضعف بود به نقطه قوت تبدیل کرده است. موشک‌های بهتری ساخته و سیستم‌های زرهی مقاوم‌تر و توانمندتری ایجاد کرده است. به فرماندهان جوان‌تر آزادی بیشتری برای برنامه‌ریزی می‌دهد. به ارتشی تبدیل شده که قادر است هم در طول این جنگ تکامل یابد و هم خود را برای درگیری‌های آینده با فناوری پیشرفته آماده کند.
به دلیل این تغییرات، اوکراین احتمالاً در ماه‌های آینده با تخریب بیشتری روبه‌رو خواهد شد. این کشور باید با حملات پهپادی سریع‌تر و بیشتر روسیه مقابله کند که به آسیب بیشتر به شهرها، غیرنظامیان و زیرساخت‌های حیاتی منجر می‌شود. تعداد بیشتری از موشک‌ها از خطوط دفاعی اوکراین عبور خواهند کرد. ده مایل منتهی به خطوط مقدم که از قبل بسیار خطرناک بود، خطرناک‌تر و عبور از آن دشوارتر خواهد شد. این تغییرات ممکن است به لطف خطوط دفاعی اوکراین و حملات گسترده پهپادی و توپخانه‌ای، هیچ پیشرفت چشمگیری برای روسیه ایجاد نکند. اما این بدان معناست که مسکو می‌تواند به معامله جان سربازان خود با دستاوردهای آهسته در دونباس ادامه دهد، در حالی که امیدوار است ناتو از این درگیری خسته شود.
برخی از مقامات آمریکایی و اروپایی در واقع علاقه خود را به اوکراین از دست می‌دهند. اما همان سازگاری‌های روسیه که اوکراین را تهدید می‌کند، باید مورد توجه سیاست‌گذاران در جاهای دیگر نیز باشد. ارتش روسیه با تجربه گسترده و چشم‌اندازی متمایز از آینده نبرد، از تهاجم خود بیرون خواهد آمد و تجربیات خود را با چین، ایران و کره شمالی به اشتراک می‌گذارد. این کشور زمینه را برای یک دوره فشرده‌تر یادگیری و بازسازی پس از پایان جنگ فراهم کرده است. روسیه همچنان با انضباط بد محدود خواهد ماند و برای تولید پیچیده‌ترین تجهیزات تلاش خواهد کرد. اما با وجود محدودیت‌های منابعش، به اندازه هر کشور دیگری برای روش جدید جنگ آماده خواهد بود. اگر واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی نمی‌خواهند عقب بمانند، بنابراین باید از جنگ اوکراین درس بگیرند، نه اینکه روی برگردانند. به جای نادیده گرفتن آن، باید روسیه را مطالعه کنند و سپس شروع به ایجاد تغییرات در درون خود کنند.
مجتمع یادگیری – صنعتی
ارتش روسیه از همان روزهای اولیه تهاجم خود به سازگاری با شرایط خود مجبور شده است. برای زنده ماندن در برابر ضدحملات شدید اوکراین، واحدهای روسی زره‌های محافظ را به وسایل نقلیه پیوند زدند، سبک‌های جدید استتار را آموختند و تاکتیک‌های حمله به واحدهای کوچک را در میان بسیاری از سازگاری‌های دیگر اتخاذ کردند. سربازان روسی همچنین به طور غیررسمی از طریق شبکه‌های اجتماعی، کانال‌های رسانه‌های اجتماعی بسته و کتابچه‌های راهنمای منتشر شده، توصیه‌هایی را به اشتراک گذاشتند. این نوع یادگیری غیررسمی، فرد به فرد یا واحد به واحد، مرحله اول مهمی از سازگاری در زمان جنگ است. اما سازمان نظامی بزرگتر به‌جای اینکه این درس‌ها را بگیرد، اغلب اجازه می‌دهد با گذشت زمان این داده‌ها از بین می‌روند و به کسانی که به آنها نیاز دارند منتقل نشوند و به گوش سراسر نیروها نرسد.
مرحله دوم یادگیری نهادینه کردن این تغییرات، مانند اصلاح برنامه‌های آموزشی، برنامه‌های تدارکات و مفاهیم عملیاتی شامل می‌شود. پس از آن، ارتش‌ها باید در یادگیری درباره چگونگی پیش‌بینی درباره آینده جنگ شرکت کنند و اصلاحات یا تغییر تحول‌آفرین را تشخیص دهند. ارتش‌هایی که به بهترین شکل یاد می‌گیرند، پنج مرحله را دنبال می‌کنند: کسب تجربه جنگی، تجزیه و تحلیل آن، پیشنهاد توصیه‌ها، انتشار توصیه‌ها و درس‌ها در سراسر نیرو و در نهایت، اجرای آنها.
در مرحله دوم، وقتی مشخص شد که جنگ طولانی خواهد شد، روسیه شروع به برآورده کردن اکثر این معیارها کرد. آنچه که به عنوان سازگاری موقت در میدان نبرد آغاز شد، به تلاشی سیستماتیک برای به کارگیری تجربیات میدان نبرد، مطالعه آن و به اشتراک گذاشتن آن در سراسر ارتش برای بهبود عملکرد تبدیل شد. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۲، ارتش به افسران و محققان متعهد ستاد دستور داد تا به پست‌های فرماندهی نظامی خط مقدم بروند تا بتوانند جنگ را تا حد امکان از نزدیک مشاهده کنند و به دنبال درک عملکرد نیروها باشند. سپس محققان نتایج نبردها و گزارش‌های فرماندهان را بررسی و با پرسنل مصاحبه کردند تا گزارش‌های تحلیلی تهیه کنند. پس از ارزیابی بیشتر، این گزارش‌های «درس‌های آموخته شده» (همان‌طور که کارشناسان نظامی آنها را می‌نامند) با ستاد زمان جنگ در روستوف، ستاد کل در مسکو، ستاد شاخه‌های خدماتی، آکادمی‌های نظامی، شرکت‌های دفاعی و جامعه تحقیقات نظامی به اشتراک گذاشته شد.
سپس نیروهای مسلح خود را با شرایط وفق دادند. ارتش روسیه با کمک دستور بسیج سپتامبر ۲۰۲۲ مسکو و افزایش بودجه دفاعی، ساختار فرماندهی خود را سازماندهی مجدد کرد و تاکتیک‌ها و وضعیت نیروهای خود را در اوکراین اصلاح کرد. مسکو سیستم لجستیک خود را تغییر داد تا بقای بیشتری داشته باشد. این کشور فناوری‌های جدید یا روش‌های جدیدی برای استفاده از فناوری‌های قدیمی معرفی کرد تا هم هدف‌گیری دقیق و هم قابلیت‌های جنگ الکترونیکی خود را بهبود بخشد. این سازگاری‌های موقت به روسیه کمک کرد تا خطوط مقدم خود را تثبیت کند و در برابر ضدحمله ۲۰۲۳ اوکراین مقاومت کند.
از آن زمان، اکوسیستم یادگیری روسیه حتی گسترده‌تر شده است. در مسکو، ارتش روسیه بیش از ۲۰ کمیسیون دارد که به اجرای توصیه‌ها بر اساس اطلاعاتی که از خطوط مقدم و از محققان روسی دریافت می‌کند، اختصاص داده شده است. ارتش با خلاصه کردن آنها در بولتن‌ها، برگزاری کارگاه‌های موضوعی و میزبانی کنفرانس‌ها برای رفع مشکلات و به اشتراک گذاشتن دانش، به انتشار درس‌های آموخته شده به نیروها مشغول بوده است. منطقه نظامی جنوبی روسیه بارها سربازان و فرماندهان نیروی هوایی، زمینی، نیروهای جنگ الکترونیک و صنایع دفاعی را گرد هم می‌آورد تا به آنها آموزش دهد که چگونه وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین دشمن (پهپاد) را که برای موفقیت اولیه نظامی اوکراین ضروری بودند، بهتر شناسایی، سرکوب و نابود کنند. در کنفرانسی در سال ۲۰۲۳ به میزبانی آکادمی توپخانه روسیه، سربازان و کارشناسان گرد هم آمدند تا تاکتیک‌های توپخانه را اصلاح و پهپادها را در حملات توپخانه‌ای ادغام کنند. تنها در سه سال، روسیه بیش از ۴۵۰ مورد اصلاح موقت در دستورالعمل‌های جنگی انجام داده است. رهبران نظامی تأکید می‌کنند که این دستورالعمل‌ها احتمالاً پس از پایان جنگ به طور کامل اصلاح خواهند شد.
آماده‌سازی
در طول سال اول تهاجم، اوکراین از منبعی غیرمنتظره کمک دریافت کرد: تجهیزات نظامی خود روسیه. به نظر می‌رسد ماه‌های متوالی، تجهیزات روسیه به دلیل نگهداری نامناسب، نقص در تولید و نقص در طراحی، مرتباً دچار نقص می‌شدند. تجهیزات جنگ الکترونیک مسکو را در نظر بگیرید: یک بازرسی سرزده از صدها سیستم جنگ الکترونیک روسیه، نقص‌هایی را در ۳۰ درصد از آنها نشان داد. رایج‌ترین نقص، کی‌یفیت پایین اجزای فرعی الکترونیکی، به ویژه مدارها بود. طبق نشریه شاخص ارتش روسیه، میلیتری ثاوت (Military Thought)، ۶۰ تا ۷۰ درصد از شکست‌های جنگ الکترونیک روسیه از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ از نقص تجهیزات از انواع مختلف ناشی بوده است. تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد از شکست‌ها از آتش ارتش اوکراین ناشی بوده است.
گاهی اوقات، روسیه برای رفع مشکلات تجهیزات خود با مشکل مواجه بوده است. در طول سال اول جنگ، پاسخگویی کند صنعت دفاعی، قطع ارتباط با سربازان و مقررات قدیمی، از تلاش‌های نوآورانه مانع می‌شد. اما در نهایت، به تولیدکنندگان دفاعی کشور دستور داده شد که تولید را بهبود بخشند، نرخ تعمیر را افزایش دهند و به طور کلی نوآوری را سرعت ببخشند. و به لطف حمایت دولت، آنها این کار را انجام دادند. وزارت دفاع مقررات را برای کوتاه کردن جدول زمانی تحقیق و توسعه تسهیل کرد. این وزارتخانه جلساتی را با پایگاه تولید دفاعی برگزار کرد تا اطمینان حاصل کند که بازخورد واحدهای خط مقدم را دریافت، هضم و تغییراتی ایجاد می‌کند. در همین حال، شرکت‌های دفاعی، متخصصان صنعت را به مناطق اشغالی اوکراین فرستادند تا تجهیزات را تعمیر کنند، عملکرد آنها را مطالعه کنند و گزارش دهند، درست همان‌طور که در سوریه زمانی که روسیه از رژیم بشار اسد دفاع می‌کرد، این کار را انجام می‌دادند. و از اوایل سال ۲۰۲۳، کرملین برنامه‌هایی را برای ادغام دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی غیرنظامی در تلاش‌های دفاعی ملی ایجاد کرد. این امر همکاری مهندسان نظامی و غیرنظامی را در سایت‌های آزمایشی و میدان‌های آموزشی بهبود بخشید تا نمونه‌های اولیه را قبل از ارسال آنها به میدان نبرد آزمایش کنند.
دولت روسیه همچنین ابتکاراتی را برای کمک به استارتاپ‌های دفاعی کشور به امید ترویج نوآوری آغاز کرد. به عنوان مثال، آندری بلوسوف، وزیر دفاع روسیه، برای اتصال استارتاپ‌ها به شرکت‌های دولتی که بر این بخش تسلط دارند و در برابر تازه واردان مقاومت می‌کنند، تلاش کرد. این روش جواب داد: اکنون، استارتاپ‌ها در کنار بزرگترین پیمانکاران دفاعی روسیه در نمایشگاه‌های تسلیحاتی جای خود را باز کرده‌اند و محصولات خود را به ارتش می‌فروشند. این تغییرات به روسیه اجازه داده است تا به تدریج به برتری فناوری که کی‌یف در سال‌های اولیه جنگ از آن برخوردار بود، دست یابد. تولیدکنندگان روسی در حال تولید سیستم‌های جدید و اصلاح‌شده‌ای هستند که برای شرایط اوکراین مناسب‌تر هستند. ارتش روسیه نیز به نوبه خود یاد گرفته است که چگونه از آنها استفاده کند. شاید مشهورترین مورد، تأسیس روبیکون، واحد تحقیقات و عملیات پهپادهای نخبه کشور باشد که با انواع مختلف تاکتیک‌هایی را آزمایش می‌کند که اکنون نحوه آموزش سایر واحدهای پهپادی را تعیین می‌کنند.
مسکو همچنین پیشرفت‌های کم‌جلوه‌تر اما به همان اندازه اساسی انجام داده است. شرکت‌های دفاعی، زره‌ها و سایر تجهیزات دفاعی را در بسیاری از کلاس‌های وسایل نقلیه ارتقا داده و برخی دیگر را به موتورهای قوی‌تر، دوربین‌های دید بهتر و سیستم‌های پارازیت بهبود یافته مجهز کرده‌اند. این کشور میزان کشندگی بمب‌های گلایدر خود را افزایش داده و تولید پهپادهای اصلاح‌شده شاهد و انواع مختلف پهپادهای دیگر را افزایش داده است. و بخش دفاعی در حال رسیدگی به نقص‌های تولید و بهبود پروتکل‌های نگهداری سیستم‌های جنگ الکترونیک روسیه است.
این ارتقاءها توضیح می‌دهد که چرا اوکراینی‌ها در یک سال و نیم گذشته با مشکلات بیشتری روبه‌رو شده‌اند. در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، کی‌یف می‌تواند مراکز فرماندهی، ذخایر و خطوط تدارکاتی روسیه را با سهولت نسبی هدف قرار دهد؛ امروزه، اقدامات متقابل الکترونیکی و دفاع موشکی تنظیم‌شده روسیه، چنین حملاتی را دشوارتر می‌کند. حملات پهپادی و موشکی روسیه نیز بزرگتر و پیچیده‌تر می‌شوند. حداقل، این بدان معناست که شرکای اوکراین باید دفاع هوایی بیشتری را برای آن تأمین کنند و در سیستم‌های جنگ الکترونیک این کشور سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهند. اوکراین همچنین در حال توسعه یک موشک دوربرد است، زیرا به دنبال نابودی سلاح‌های روسی در منبع آنهاست.
نوشته شده با خون
یادگیری روسیه به حوزه مهم دیگری نیز گسترش می‌یابد: آموزش. مربیان نظامی این کشور در حال بررسی کامل تجربیات جنگی و ادغام درس‌هایی هستند که در برنامه‌های آموزشی آموخته‌اند. برای اطمینان از مرتبط و واقع‌بینانه بودن این برنامه‌ها، روسیه نیروها را بین میدان نبرد و میدان‌های آموزشی جابه‌جا می‌کند، همان‌طور که تولیدکنندگان دفاعی را به خط مقدم فرستاده است. وقتی بازدیدهای حضوری امکان‌پذیر نیست، ارتش ویدئو کنفرانس‌های امنی بین واحدهای خط مقدم، آکادمی‌ها و مراکز آموزشی برقرار می‌کند. برخی از جانبازان معلول به مربیان تمام وقت تبدیل شده‌اند.
روسیه در نتیجه تجربه جنگی خود در اوکراین، تغییرات آموزشی متعددی ایجاد کرده است. این کشور شبیه‌سازهای خود را واقعی‌تر کرده و دستورالعمل کمک‌های اولیه تاکتیکی خود را اصلاح کرده است. این کشور آموزش نحوه رانندگی با وسایل نقلیه نظامی در میدان نبرد پیچیده، پهپادها و همچنین نحوه انجام یک حمله کوچک در داخل یک پهپاد بزرگتر و حمله زرهی را به سربازان آغاز کرده است – هر دو وظیفه حیاتی در جنگی که خطوط مقدم تحت نظارت مداوم کی‌یف هستند. (با توجه به اینکه اوکراین می‌تواند بیشتر آنچه روسیه در میدان نبرد انجام می‌دهد را ببیند، برای غلبه بر مواضع دفاعی کی‌یف به تیم‌های تهاجمی کوچک و مجزا نیاز است.) برای اولین بار، مربیان روسی از پهپادها برای نظارت بر آموزش سربازان استفاده می‌کنند تا بتوانند موفقیت‌ها و شکست‌های واحدها را پس از آن بهتر ارزیابی کنند و مورد بحث قرار دهند.
روسیه همچنین چندین تغییر در دوره آموزشی افسران جوان خود ایجاد کرده است تا آنها را برای وظایف عملیاتی بهتر آماده کند. این تغییرات یک بازنگری کامل محسوب نمی‌شوند. تنظیم اصلی مسکو در زمان جنگ، اضافه کردن یک جلسه آموزشی تکمیلی دو ماهه است تا به ستوان‌ها کمک کند مهارت‌های خود را در تیراندازی و توپخانه، شناسایی، توپوگرافی، ناوبری، استفاده از پهپاد و پزشکی تاکتیکی بهبود بخشند. مربیان همچنین با توجه به اهمیت حملات پیاده نظام کوچک در میدان نبرد، بر آموزش افسران جوان در مورد نحوه فرماندهی واحدهای کوچک تمرکز می‌کنند. برخی از افسران جوان حتی در حال آموزش چیزی هستند که کشورهای ناتو آن را برنامه‌ریزی ماموریت می‌نامند، که در آن به آنها هدفی داده می‌شود که آنها و ستادشان باید به جای پیروی از دستورات متمرکز، نحوه دستیابی به آن را به تنهایی تشخیص دهند. این یک تغییر اساسی برای ارتش روسیه است که به طور سنتی از بالا به پایین اداره می‌شود، تغییری که از موفقیت‌هایی که برخی از واحدهای روسی در برابر کی‌یف به دست آورده‌اند، الهام گرفته شده است.
با این حال، علی‌رغم توجهی که رهبران ارشد به اصلاح آنها نشان داده‌اند، برنامه‌های آموزشی روسیه همچنان ناهموار است. آموزش داوطلبان عازم اوکراین اکنون به درستی بر آموزش سربازان برای جنگیدن در تیم‌های تهاجمی کوچک در میدان‌های نبرد اشباع شده از پهپاد متمرکز است. اما این آموزش‌ها همچنان بسیار کوتاه هستند، بنابراین سربازان هنوز برای وظایف جنگی خود نامناسب وارد می‌شوند. اگرچه برنامه آموزشی برای سربازان تازه وارد نیز از سال ۲۰۲۲ اصلاح شده است تا منعکس کننده تجربه جنگی باشد، اما هنوز به طور کامل مورد بازنگری قرار نگرفته است. مقامات روسی گزارش می‌دهند که برخی از مراکز آموزشی منطقه‌ای هنوز اطلاعات قدیمی را آموزش می‌دهند یا به هر طریقی با سازگاری سریع میدان نبرد همگام نیستند. ارتش برای اطمینان از اتخاذ دستورالعمل‌های آموزشی جدید، به بازرسی‌های سرزده متوسل شده است.
محدودیت‌های یادگیری
آموزش روسیه ممکن است همچنان در حال انجام باشد و مقاومت شدید اوکراینی‌ها همچنان از دستیابی کرملین به اهداف اصلی خود مانع می‌شود. با این حال، تغییرات مسکو بدون شک برای اوکراینی‌ها ناامیدکننده است. از زمان آغاز جنگ، کی‌یف به دلیل مزیت نوآوری خود، که اکنون در حال از بین رفتن است، تا حد زیادی در برابر مسکو مقاومت کرده است. اوکراینی‌ها مدت‌هاست که اذعان کرده‌اند که نمی‌توانند ارتش روسیه را تنها با تعداد کم سربازان خود شکست دهند.
اما خوشبختانه برای کی‌یف، روسیه فقط می‌تواند تا حدی برای برابری با برتری کی‌یفی اوکراین تلاش کند. اول از همه، فرآیند یادگیری ارتش روسیه یک نقص اساسی دارد – نقصی که شکاف بین یادگیری پویای در حال انجام در بین کارکنان ستاد، محققان و برخی از شرکت‌های دفاعی در داخل و تجربه ناامیدکننده سربازان خط مقدم را توضیح می‌دهد. اگرچه ارتش روسیه در کسب، تجزیه و تحلیل و انتشار تجربه جنگی قدرت نشان می‌دهد، اما در اجرای توصیه‌های خود – و به همین ترتیب، در اطمینان از پیروی از راهنمایی‌هایش – با مشکل مواجه بوده است. مقامات، به عنوان مثال، توصیه کرده‌اند که سیستم کنترل کیفیت کشور در پاسخ به خرابی‌ها و خطاهای فراوان، مورد بازنگری اساسی قرار گیرد، اما این کشور هنوز این کار را انجام نداده است. به همین ترتیب، مطالعه پزشکی رزمی و آسیب‌شناسی رزمی در روسیه از سال ۲۰۲۲ به طور قابل توجهی پیشرفت کرده است. با این حال، تعداد سربازان خط مقدم مبتلا به عفونت HIV در حال افزایش است، حداقل تا حدی به این دلیل که بیمارستان‌های صحرایی از سرنگ‌ها دوباره استفاده می‌کنند و در طول حوادث با تلفات گسترده، شیوه‌های بهداشتی ضعیفی دارند.
همچنین حوزه‌هایی وجود دارد که مسکو هنوز در یادگیری آنها مشکل دارد – مانند نظم و حرفه‌ای‌گری، حوزه‌های قدرت رزمی که مدت‌ها نادیده گرفته شده بودند. در نتیجه، کیفیت پرسنل خط مقدم روسیه هنوز به شدت متغیر است. برخی از واحدها فرماندهان شایسته‌ای دارند، اما برخی دیگر رهبرانی دارند که بدرفتار یا غایب هستند. واحدهای همسایه در هماهنگی شکست می‌خورند، که به تلفات بیش از حد در طول چرخش‌ها یا مانورها منجر می‌شود. واحدها هنگام بازسازی برای انسجام تلاش می‌کنند (همان‌طور که اغلب اتفاق می‌افتد؛ ارتش روسیه همچنان متحمل خسارات هنگفتی می‌شود). برخی از پرسنل در واحدهای خود خشونت و بی‌توجهی را تجربه می‌کنند. دیگران ممکن است به دلیل تخلفاتی مانند بسته شدن به درختان یا رها شدن در گودال‌های روباز، با مجازات‌های شدیدی مواجه شوند.
اگرچه این مشکلات از انجام بیشتر وظایف محوله توسط نیروهای رزمی مانع نشده‌اند، اما مطمئناً بخشی از دلیل عملکرد ضعیف روسیه نسبت به مزایای مادی و نیروی انسانی آن است. روانشناسان نظامی روسیه زنگ خطر را به صدا درآورده‌اند و استدلال می‌کنند که تلاش‌های فعلی کشورشان برای ارزیابی وضعیت روانی سربازان و شناسایی عوامل ایجادکننده رفتارهای به اصطلاح انحرافی (ترک خدمت، تسلیم، خشونت یا از دست دادن اثربخشی رزمی) منسوخ شده است. اما خود دستگاه نظامی این پیام را درونی نکرده و در عوض بر استقامت و اجرای دستورات به هر وسیله‌ای که لازم باشد تمرکز کرده است.
حداقل در حال حاضر، چالش‌های مربوط به ماهیت خود جنگ، حتی پس از شناسایی آنها، نیز به شدت دشوار است. به عنوان مثال، فرماندهی روسیه به خوبی می‌داند که میدان نبرد اوکراین به طور گسترده توسط پهپادها رصد می‌شود و بنابراین تقریباً غیرممکن است که تعداد زیادی نیرو را برای یک حمله زرهی بدون حمله جمع کرد. در مجلات نظامی، استراتژیست‌ها صریحاً اعتراف می‌کنند که آرایش‌های سنتی روسیه دیگر «به عنوان شرط اصلی دستیابی به موفقیت عمل نمی‌کنند». ارتش با کنار گذاشتن استفاده از تشکیلات زرهی بزرگ، خود را با شرایط وفق داده و به طور فزاینده‌ای تیم‌های کوچک تهاجمی را که اکنون در آموزش‌های نظامی نقش محوری دارند، پذیرفته است. مقامات روسی همچنین واحدهای پهپادی جدید، دسته‌های تهاجمی و دسته‌های شناسایی را برای کمک به غلبه بر دفاع آماده اوکراین اضافه کرده‌اند. اگرچه این تغییرات اقدامات متقابل اوکراین را پیچیده می‌کند و گاهی اوقات به پیشرفت‌های تاکتیکی روسیه منجر می‌شود، اما تلفات بسیار بالایی به همراه دارد و این واحدها و دسته‌های کوچک نمی‌توانند به روشی که یک نیروی بزرگ و انبوه می‌تواند، قلمرو را تصرف و حفظ کنند. با این وجود، کرملین خواستار آن است که جنگ به این شکل ادامه یابد.
در نهایت، سابقه مسکو در یادگیری پس از جنگ به طور خاص الهام‌بخش نیست. پس از جنگ شوروی در افغانستان و جنگ روسیه برای کمک به رژیم اسد، ارتش این کشور نتوانست تجربه جنگی خود را بیاموزد یا فراموش کند، زیرا دانش کسب شده فراتر از گروه‌های کوچکی که می‌جنگیدند، منتشر نشد. نیروهای مسلح روسیه همچنین در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، زمانی که حمایت مالی و رهبری برای اصلاحات پس از جنگ از بین رفت، در اجرای درس‌های حیاتی شکست خوردند.
با این حال، هیچ یک از این عوامل در روسیه امروز وجود ندارد. در واقع، بسیاری از فرآیندهای یادگیری که اکنون در حال انجام است، شبیه فرآیندهایی است که مسکو پس از جنگ جهانی دوم طی کرد. با توجه به معماری، امور مالی و رهبری فعلی، به نظر می‌رسد ارتش روسیه پس از پایان جنگ در اوکراین، برای یک دوره یادگیری جامع و فشرده آماده است. مقامات در حال حاضر در حال بررسی گسترده مفاهیم عملیاتی روسیه، نظریه و استراتژی نظامی، مقررات جنگی و گزینه‌های تدارکات بلندمدت از حالا تا اواسط دهه ۲۰۳۰ هستند. مقامات روسی اظهار داشته‌اند که غلبه بر تهدیدات حملات زرهی در مقیاس بزرگ، اولویت اصلی تحقیقات است و آنها در حال برنامه‌ریزی برای تغییر طراحی و مفاهیم عملیاتی نیروی نظامی برای پاسخگویی به این چالش هستند. از این پس، ارتش روسیه احتمالاً پهپادها و سایر سیستم‌های بدون سرنشین بیشتری ایجاد خواهد کرد که قدرت نظامی مسکو را نسبت به ناتو تکمیل خواهد کرد.
رهبران روسیه پهپادها، ربات‌ها و سایر سیستم‌های خودمختار را در سراسر نیرو بیشتر ادغام خواهند کرد. از نظر ارتش، این فناوری‌ها آینده نبرد هستند: کارشناسان نظامی روسیه نوشته‌اند که سیستم‌های بدون سرنشین به مهمترین سلاح‌های قرن بیست و یکم تبدیل خواهند شد. جهانی که آنها تصور می‌کنند، به زودی انبوهی از پهپادهای خودکار را شاهد خواهد بود که می‌توانند بر دفاع دشمنان غلبه کنند، ریزپهپادهایی که شناسایی یا متوقف کردن آنها دشوار است، و پهپادهایی که پرندگان، حشرات یا سایر حیوانات وحشی را تقلید می‌کنند. ارتش روسیه استفاده ارتش اوکراین از ربات‌های جنگی را زیر نظر داشته و در حال آماده‌سازی برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این زمینه برای کمک به وظایفی مانند نگهبانی، لجستیک، مین‌گذاری و مین‌زدایی و نظارت زیرآبی است.
نظریه پردازان و رهبران نظامی روسیه نیز هوش مصنوعی را برای نبرد مدرن ضروری می‌دانند. سرعتی که این فناوری می‌تواند مقادیر فزاینده‌ای از اطلاعات دیجیتال را پردازش کند، به فرماندهان اجازه می‌دهد تا تصمیمات سریع‌تری بگیرند. استراتژیست‌های مسکو نگرانند که اگر فرماندهان روسی ابزارهای هوش مصنوعی درجه یک نداشته باشند، توسط دشمنانی که آنها را در اختیار دارند، مغلوب شوند. در نتیجه، کارشناسان روسی در حال بررسی چگونگی به کارگیری سیستم‌های تصمیم‌گیری هوش مصنوعی و سلاح‌های مجهز به هوش مصنوعی تا اوایل دهه ۲۰۳۰ هستند. ارتش در حال بررسی چگونگی استفاده از هوش مصنوعی در موشک‌های مافوق صوت، سیستم‌های دفاع هوایی و پهپادها برای بهبود عملکرد است. همچنین در حال بررسی این موضوع است که چگونه هوش مصنوعی می‌تواند اجرای وظایف تحلیلی را سرعت بخشد و دستورات را خودکار کند. اگرچه این حوزه یک اولویت ملی است، اما سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی همچنان نسبتاً کم است و قابلیت‌های روسیه را در کوتاه‌مدت محدود می‌کند.
یا سازگار شو یا بمیر
در آغاز تهاجم در سال ۲۰۲۲، ارتش روسیه توانایی‌ها و اراده اوکراین برای جنگیدن را اشتباه ارزیابی کرد. تجهیزات مسکو همیشه برای انجام وظیفه مناسب نبودند و برخی از سیستم‌ها به طور کامل از کار افتادند. سربازان آن برای مأموریت‌های محوله آموزش ندیده بودند (یا حتی به آنها گفته نشده بود که به جنگ خواهند رفت). زنجیره فرماندهی آن برای عملکرد خود با مشکل مواجه بود.
اما ناظران ارتش روسیه دیگر نمی‌توانند دیدگاه‌های خود را به آن دوره محدود کنند. در سال‌های پس از آن، این ارتش به یک سازمان یادگیرنده تبدیل شده و سازگاری‌های مداوم در خطوط مقدم تنها بخشی از فعالیت آموزشی آن است. مسکو در حال کسب و تجزیه و تحلیل تجربه جنگی و انتشار درس‌هایی است که در سراسر نیرو و اکوسیستم دفاعی خود آموخته است. این کشور به طور سیستماتیک در تلاش است تا تجربه زمان جنگ خود را ثبت و نهادینه کند و برای دوره اصلاحات پس از جنگ آماده شود. این کشور متوجه شده که ماهیت آینده جنگ در حال تغییر است، بنابراین ارتش نیز باید تغییر کند.
رهبران روسیه حتی پس از پایان این درگیری با موانعی در برابر جاه‌طلبی‌های خود روبه‌رو خواهند شد. برای مثال، تحریم‌های بین‌المللی مانع بزرگی برای پیشرفت آنها خواهد بود (البته به شرطی که این تحریم‌ها ادامه داشته باشند). توانایی ارتش روسیه برای بهبود، به هر حال، به تأمین مالی پایدار، دسترسی به مواد معدنی حیاتی و توانایی تولید تجهیزات پیشرفته بستگی دارد – همه چیزهایی که تحریم‌ها دشوار می‌کنند. ارتش روسیه همچنین به حمایت رهبری و مشارکت جانبازان باتجربه کافی برای اجرای اصلاحات برنامه‌ریزی شده نیاز خواهد داشت. و مهم نیست چه اتفاقی بیفتد، روسیه با ضعف‌های سنتی پرسنلی خود – به عنوان مثال، انضباط ضعیف – و یک برنامه تدارکاتی گران‌قیمت که منابع آن را تحلیل می‌کند، محدود خواهد شد.
مسکو همچنین نگران است که ایالات متحده و اروپا جنگ خود را بررسی کنند و اقدامات متقابلی را برای جدیدترین قابلیت‌ها و تاکتیک‌های روسیه توسعه دهند. ناتو باید ثابت کند که این ترس‌ها موجه هستند. برای مطابقت با قابلیت‌های روسیه و جبران عقب‌ماندگی در زمینه‌های کلیدی مانند جنگ پهپادی، ایالات متحده و اروپا باید تجزیه و تحلیل خود از حمله به اوکراین را تسریع کنند و سپس خود را وفق دهند، از جمله از طریق تهیه پهپادهای بیشتر و با اتخاذ سایر نوآوری‌ها. اگرچه چندین سازمان در کشورهای ناتو به جمع‌آوری درس‌هایی از جنگ اختصاص داده شده‌اند، اما پیشرفت ناهموار و منزوی است. تلاش‌های این نهادها هنوز به طور جامع برنامه‌های تدارکاتی، رژیم‌های آموزشی یا مفاهیم عملیاتی کشورهایشان را تغییر نداده است.
برای جلوگیری از عقب ماندن، ایالات متحده و اروپا باید توجه بیشتری نشان دهند – به‌ویژه از آنجایی که مسکو دانش خود را به شرکای مستبد خود منتقل می‌کند. اما این بدان معناست که آنها باید ارتش روسیه را آن‌طور که هست ببینند: ناقص، اما به روش خود مقاوم. مشکلات ساختاری آن بسیار واقعی است و به ویژه در صورت درگیری با ناتو حاد خواهد شد. با این حال، روند یادگیری آن بی‌وقفه است. نیروهای مسلح روسیه با شروع یک تلاش بازسازی یک دهه‌ای، تاکتیک‌ها را بیشتر تغییر خواهند داد، سلاح‌های جدیدی معرفی می‌کنند و گسترش خواهند یافت. کارشناسان علاقه دارند بگویند که ارتش‌ها جنگ را شکل می‌دهند. اما جنگ نیز ارتش‌ها را شکل می‌دهد.
منبع: فارن افرز / ترجمه: سید علی موسوی خلخالی
نظر شما :