ایران زمان امپراطوری پارس نیست و منابع اقتصادی و نظامی لازم برای تبدیل شدن به یک هژمون را ندارد. بدون چنین ظرفیتی، ایران فرصت اندکی برای تحت فشار گذاشتن سایر کشورها و وادار کردن آنان به همراهی با تهران و پیروی از خود را دارد.
ادامه مطلب
محمود شوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خودتان هم می‌دانید که تنش‌زدایی به معنای زمین گذاشتن دستاوردها نبوده و نیست. اگر بود الآن ما غنی‌سازی ۶۰ درصد نداشتیم و شما از موضع قدرت سخن نمی‌گفتید. بنابر این، اجازه ندهید بغضی که نسبت به دولت قبل دارید شما را از جاده انصاف خارج کند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که ما شاهد جنگ روایت تهران و واشنگتن از تقابل ایران و آمریکا در دریای عمان با چاشنی سیاست ابهام سازی از جانب دو طرف هستیم. چون این واقعه بسیار کلیدی است تا جایی که می تواند به عنوان نقطه عطف یا «Game changer» عمل کند.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که شرایط تنش بین ایران و ایالات متحده به قدری حساس و شکننده است که می‌توان احتمال وقوع هرگونه سناریویی را طی ۲۵ روز آتی تا آغاز مذاکرات وین داد.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است: مذاکره یک پروسه دیپلماتیک است که می‌تواند با دادن کمترین امتیاز و هزینه، ابزاری موثر برای حصول منافع ملی باشد. اما در عین حال مذاکره و دیپلماسی یک مسیر پیچیده است، چون قطعاً با بازیگران متعدد و منافع متضاد مواجهیم، خصوصاً آمریکا که به عنوان ابرقدرت اقتصادی و نظامی دارای بیشترین پیچیدگی دیپلماتیک و سیاسی است. لذا باید دقیق ترین برنامه برای مذاکره با ایالات متحده از سوی دولت ها طراحی شود. زمانی که ما بدون برنامه و تنها به واسطه فشارهای تحریمی پای میز مذاکره حاضر می‌شویم نتیجه‌اش می‌شود برجام و اتفاقات بعدی. حال که دولت رئیسی ادعای دیپلماسی هوشمند و متفاوتی را دارد قطعاً مذاکرات پیش رو مهمترین سنگ‌محک خواهد بود.
ادامه مطلب
نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر اندیشه سیاسی و دیپلماسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد که گرایش به شرق و سیاست همسایگی دولت سیزدهم نیازمند منطق تناسب گرا و تدریج گراست. برقراری نسبت و تناسب بین اهداف و اصول مختلف و متعارض سیاست خارجی در قالب یک دستگاه انداموار نیز توسط اندیشه سیاسی ممکن است. سیاست خارجی ما از فقر نظری حاد رنج می برد.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله اصلی کردستان که اجازه می دهد گروهک های تروریستی بر احساسات توده های کرد سوار بشوند، از احساسات قومی دختران جوان و ناپخته قوم کرد سوء استفاده کنند و از آنها در اردوگاه های خود به عنوان تروریست استفاده کنند، در درجه اول فقر و در درجه دوم جهل است که این دو در هم آمیخته هستند، زیرا با فقرزدایی در مناطق کردستان ایدئولوژی های منحطط کمرنگ تر می شوند، تعداد دانشگاه ها گسترش می یابد، بدون تردید دانشجویانی که بر سر کلاس های علوم انسانی و رشته هایی مثل اقتصاد و علوم سیاسی نشسته اند و با مسائل روز دنیا و اقتصاد بین المللی و جهانی سازی و منطقه گرایی آشنا شده اند، با ایدئولوژی های منحط گروهک های کردنما که آمیخته ای از ناسیونالیسم قومی کور و اندیشه های چپ است فریب نخواهند خورد.
ادامه مطلب
فواد ایزدی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید کرد که آمریکا در خصوص احیای برجام صادق نیست. چون اگر صادق بود بایدن می‌توانست با حکمی دوباره آمریکا را به توافق هسته‌ای بازگرداند، چنانی که بایدن با یک حکم، ایالات متحده را به توافق آب و هوایی پاریس بازگرداند. لذا متاسفانه برجام، چه در دولت اوباما، چه در دوره ترامپ، چه در دوره جو بایدن و چه در دولت های بعدی آمریکا هیچ ضمانت اجرایی برای ایالات متحده ندارد، این مشکل جدی برجام است که نمی تواند یک ضمانت حقوقی، اجرایی و دیپلماتیک جدی برای آمریکایی‌ها، اروپایی ها و دیگر طرف‌های برجام ایجاد کند که نمی‌توانند هر گاه بخواهند از توافق خارج شوند. این مشکلی است که هنوز هم حل نشده است و بعید هم هست که حل شود.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که تهران و تل آویو به اندازه یک لبغ تیغ تا جنگ نظامی فاصله دارند، بر این باور است که رایزنی مقامات دولت رئیسی با اروپایی ها در بروکسل یا سفر به روسیه بی فایده، زمانبر و محکوم به شکست است.
ادامه مطلب
محمدرضا فرقانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که برگزاری نشست‌هایی مانند نشست وزرای امور خارجه همسایگان افغانستان در تهران می تواند به شکل بسیار پررنگی در رسیدن به فهم مشترک و کنار گذاشتن اختلافات همسایگان افغانستان در رابطه با حکومت طالبانی اثرگذار باشد.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که دولت رئیسی، نه به دنبال آغاز مذاکرات از نقطه صفر است و نه خواهان بازگشت به سیاست مذاکره ای دوران جلیلی، تصریح کرد که ساخت سلاح هسته‌ای تنها راه حل جمهوری اسلامی ایران برای خروج از چالش‌ها و بن بست های سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی مربوط به برجام و پرونده فعالیت‌های هسته‌ای است. چون تا زمانی که ایران به بمب هسته‌ای دست پیدا نکند این چالش ها و مشکلات کمابیش و با شدت و ضعف در دوره ها و ادوار مختلف ادامه پیدا خواهد کرد.
ادامه مطلب
در چارچوب کلی که قدرت های منطقه ای را آماده می کند تا دوباره بازیگران «بازی بزرگی» شوند که افغانستان دوباره در مرکز آن است، ایران فقط می تواند در مورد کشوری که با آن ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد، مصلحت گرایی نشان دهد. در حالی که عربستان سعودی سکوت مرموزی را حفظ می کند. در حالی که در گذشته امارات متحده عربی و پاکستان، رژیم طالبان را به رسمیت شناخته بودند.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر ما بتوانیم حضور و نفوذ بیشتر و پررنگ‌تری در کشورهای ضعیف اتحادیه اروپا داشته باشیم باعث حساسیت بازیگران اصلی و پیشران اتحادیه اروپا یعنی بروکسل، پاریس و برلین خواهد شد، در صورتی که اگر جمهوری اسلامی ایران تمام تمرکز دیپلماتیک خود را به خصوص جریان در مذاکرات هسته‌ای بر پایه تعامل با آلمان، فرانسه و نظایر آن ها قرار دهد، اروپایی ها و به خصوص قدرت های اتحادیه اروپا به این باور می رسند که تهران را در مشت خود دارند. بنابراین جا دارد به جای برقراری روابط با اتحادیه اروپا روابط با تک‌تک اعضای اتحادیه اروپا، به خصوص کشورهای ضعیف و کوچک تر و همچنین کشورهای اروپایی را در دستور کار قرار دهیم تا با برقراری روابط جدی تر با تک تک این کشورها عملا آنها را به سمت مسئولیت‌پذیری دیپلماتیک و حقوقی وابداریم.
ادامه مطلب
ایران به داشتن اقتصاد قابل توجه و متنوع مفتخر است که طبق برآورد صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۱ تولید ناخالص داخلی آن معادل ۶۸۲ میلیارد دلار بوده است که از اسرائیل، امارات، نروژ، مالزی و سنگاپور بیشتر است. گستردگی اقتصاد ایران شامل تولیدات داخلی و بنگاه های خانگی در زمینه های کشاورزی و معادن و بخش انرژی علت دوام آوردن ایران حتی تحت تحریم ها بوده است.
ادامه مطلب
تصور غالب آخرالزمانی این است که کنار کشیدن آمریکا از خاورمیانه خلاء قدرتی را پدید می آورد که دولت های منطقه برای پر کردن آن به هماوردی می پردازند. رفتاری که این دولت‌ها تاکنون نشان داده‌اند، خلاف این ادعا را ثابت می‌کند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که متاسفانه رئیسی، حسین امیرعبداللهیان، علی باقری کنی و ... اصول، مبانی و نکات کلیدی و حیاتی را فراموش کردند و به برخی مسائل کم اهمیت و بی اهمیت مانند مکان مذاکره چسپیده اند. در واقع هنوز برای من جای سوال است که چرا دولت سید ابراهیم رئیسی این همه فرصت را طی هفته های گذشته برای از سرگیری مذاکرات از دست داده است و اکنون به جای تلاش برای احیای برجام سعی دارد مکان مذاکرات را به بروکسل ببرد؟ به واقع فرق وین با بروکسل چیست؟ چرا حضرات و آقایان شرایط حاد، بغرنج و بحرانی کشور را درک نمی‌کنند؟
ادامه مطلب
ترکیه، متحد آذربایجان و اسرائیل، خود را بخشی از ذات این درگیری جاری می‌بیند پس از این که در برابر آمریکا و ناتو قدرت نمایی کرد و در روزهای اخیر با نیروهای خود در نزدیکی مرزهای ایران پیشروی کرد. این اقدام ترکیه پیامی آشکار بود مانند حمایتش از آذربایجان در جنگ قره‌باغ به این معنا که در صورت وقوع هرگونه رویارویی در آینده میان آذربایجان و ایران احتمالا ترکیه در حمایت از رئیس جمهور علی‌اف تردید به خود راه نخواهد داد.
ادامه مطلب
اسماعیل بشری در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر رقابت واشنگتن – پکن بر مناسبات جهانی و تحولات منطقه‌ای بر این باور است که چینی ها به دلیل پیاده کردن نوعی سیاست استعماری و استثماری جدید و مدرن در قرن ۲۱ و هزاره سوم عملاً با دست خود شرایطی را در جهان به وجود آورده اند که کشورها به جرگه غرب و حامیان آمریکا ملحق شوند. چون چین در هر کشور و منطقه ای که پا گذاشته است ابتدا با کمک های مالی و انسان دوستانه سعی می کند اعتماد آن کشور و ساختار سیاسی را به دست آورد. بعد با دادن وام های کلان عملاً آن کشور به قبضه چین در خواهد آمد. در این رابطه حتی برخی از جزایر آفریقا به صورت ۹۹ ساله به تملک چینی ها درآمده است. این شرایط سبب می‌شود که خود این کشورها برای فرار از سیاست استثماری و استعماری جدید و مدرن چین به دامان آمریکا پناه ببرند. با تداوم این شرایط طبیعی است که در کوتاه مدت و میان مدت کفه کشورهای حامی ایالات متحده آمریکا سنگین‌تر خواهد شد.
ادامه مطلب
سید محمد عیسی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی اگر حکام کشورهای همسایه، از نظر ما همچون مأمون عباسی، غاصب حکومت و ناشایست باشند، باز می‌توانیم با کنار گذاشتن برساخته‌های شریعتی‌وار، به گزینه‌ای چون «تشیع رضوی» بیندیشیم.
ادامه مطلب
نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر اندیشه سیاسی و دیپلماسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی، دو کتاب اثرگذار دکتر نجفی و دکتر فیرحی را مقایسه کرده و آورده های هرکدام برای سیاست داخلی، سیاست خارجی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را تشریح می کند.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که احیای روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به معنای پایان رقابت های دو طرف در سطح منطقه غرب آسیا نیست، تشریح کرد تا زمانی که مسئله احیای برجام به نتیجه نرسد و توان موشکی، نفوذ منطقه‌ای و از همه مهمتر از جنگ یمن تعیین تکلیف نشود عملاً احیای روابط ایران و عربستان سعودی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
ادامه مطلب
اکنون به نوعی در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم، دوره‌ای که تقسیم‌بندی داخلی کشورهای سراسر منطقه بر اساس همفکری سیاسی بخش‌های مختلف جمعیت کشورها انجام می‌شد – که طرفدار ناصریسم، بعثیسم، کمونیسم، هاشمیون یا غرب بودند. اکنون درهای خاورمیانه به روی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی – ایران، ترکیه، اسرائیل، روسیه، فرانسه – باز شده است، حتی با وجود اینکه ایالات متحده نفوذ خود را حفظ می‌کند. بنابراین نمی توان از امکانات موجود برای ایجاد موازنه با دیگر بازیگران چشم پوشی کرد.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جریان پانترکیسم و ایرانشهری فارغ از حمایت بیرونی، حامیان داخلی و حاکمیتی در درون ایران دارد که خطر آنان کمتر از عوامل خارجی نیست. برای رهایی از خطرات این دو جریان ضمن آن که اراده ای ملی لازم است نباید به هیچ وجه به تحریکاتی پرداخت که برای کشور خسارت بار باشد.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد سیاست خارجی امروز ایران با معمایی شبیه چین در اوایل دهه هفتاد روبه‌روست. تقابل تمام عیار با آمریکا، در عصر پساایدئولوژی و جهانی شدن اقتصاد، نه تنها هزینه های گزافی بر کشور تحمیل کرده، بلکه عملا باعث عدول از سیاست عدم تعهد و نه شرقی نه غربی دهه اول انقلاب شده است.
ادامه مطلب
شعیب بهمن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که جنگ قره باغ در سال گذشته در پیوستگی کامل با تحولات منطقه غرب آسیا با محوریت سوریه و عراق قرار دارد. هم به دلیل حضور عریان و مستقیم بازیگرانی نظیر ترکیه و اسرائیل در این جنگ، هم نوع پیشروی نظامی نیروهای آذربایجان در قره باغ و مهمتر از آن طرح هایی مبنی بر ایجاد انسداد مرزی، زمینی و ترانزیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان نشان داد که تحولات قفقاز جنوبی بعد از جنگ قره باغ در پیوند کامل با تحولات غرب آسیا قرار دارد. یعنی سعی شد نفوذ ایران در سوریه و عراق با قطع حضور جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی پاسخ داده شود. این مسئله پیشتر، هم مورد توجه ترکیه و هم مورد توجه روس ها بود. در این بین متاسفانه مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران خیلی دیر متوجه این واقعیت شدند. ایران در مقایسه با ترکیه و روسیه خیلی دیر فهمید که تحولات خاورمیانه چه تاثیر مستقیمی بر تحولات منطقه قفقاز و جنگ قره باغ در سال گذشته داشت و دارد. به همین دلیل تهران خیلی دیر دست به واکنش در منطقه قفقاز جنوبی زد. چون تا زمانی که به صورت رسمی و عریان منافع و امنیت ایران در مرزهای شمالی غربی از جانب آذربایجان و ترکیه تهدید نشد، ایران عملاً دخالت جدی و معناداری در تحولات منطقه قفقاز جنوبی نداشت.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مشکلات جدی که در سالهای اخیر سبب کاهش مشارکت و رغبت جامعه ایرانی برای حضور و فعالیت در قالب احزاب شده، مشکلات اقتصادی و تورم افسار گسیخته ایست که فرصت و رغبتی برای اندیشیدن به مسائل دیگر برای مردم باقی نگذاشته است.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر بخواهیم مقایسه‌ای در خصوص نفوذ اسرائیل در ساختار نظامی و اطلاعاتی جمهوری آذربایجان با دیگر کشورهای همسایه داشته باشیم بی شک باکو در مقام اول قرار می گیرد. یعنی حتی بعد از اجرایی شدن پیمان ابراهیم و آشکارساز و عادی سازی روابط دیپلماتیک بحرین و امارات با اسرائیل و حتی با وجود روابط و مناسبات آنکارا با تل آویو در ابعاد مختلف و در عین حال همکاری های مخفی اقلیم کردستان و کردها با اسرائیل، هیچ کدام به اندازه نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان برای ما تهدیدزا نیست. لذا اگر ما در طول سال های گذشته مدارا با جمهوری آذربایجان را کنار می‌گذاشتیم و حساسیت های فعلی را پیرامون نفوذ اسرائیل به مقامات باکو گوشزد می‌کردیم و یا در صورت عدم توجه جمهوری آذربایجان به این نگرانی های ایران، اقدامات قاطعی را انجام می‌دادیم کار به اینجا کشیده نمی‌شد که اسرائیل در سایه نفوذ امنیتی، اطلاعاتی و نظامی خود در جمهوری آذربایجان بتواند از خاک این کشور برای انجام عملیات‌های تروریستی، خرابکارانه، جاسوسی، سرقت اسناد و ایجاد ناامنی علیه منافع جمهوری اسلامی ایران عمل کند.
ادامه مطلب
دکتر سید حسین حسینی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی ۲۲ مدل تحلیل پدیده ها و کنشهای اجتماعی- سیاسی را تشریح می کند.
ادامه مطلب
پروفسور سیدحسن امین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ایران مشابه عراق و سوریه باید در ارمنستان و قفقاز جنوبی حضور نظامی پیدا کند، تشریح کرد: تنش امروز در قفقاز و قره باغ فقط حق اعمال حاکمیت آذربایجان بر جاده گوریس – قاپان نیست، حتی مسئله بستن مسیر ترانزیتی و قطع روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و ارمنستان نیست، بلکه آنکارا و باکو سعی دارند در سایه پیروزی های جنگ سال گذشته قره باغ، ژئوپلیتیک منطقه قفقاز را تغییر دهند تا، هم جمهوری اسلامی ایران و هم ارمنستان عملاً در یک انحصار قرار گیرند.
ادامه مطلب
اسماعیل بشری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد: کشوری مانند کره جنوبی که تمام حیثیت و حیات خود را ابعاد ختلف از نظامی، دفاعی و امنیتی گرفته تا حوزه سیاسی و دیپلماتیک، تکنولوژی، اقتصاد، تجارت و ... به حضور آمریکا در منطقه و پشتوانه ایالات متحده گره زده است، همان نگاه ضد ایرانی کاخ سفید را نعل به نعل و مطابق خواسته واشنگتن پیاده کند، ولو آن که تبعات مخرب و تاثیرات منفی برای کره جنوبی در روابطش با جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورد. از دید سئول این تبعات منفی در روابط با جمهوری اسلامی ایران نوعی خسارت جانبی است که کره ای ها برای تداوم روابط خود با آمریکا باید آن را بپردازند.
ادامه مطلب