ایران

گشایش‌های سیاست خارجی منطقه‌ای تهران

فصلی برای پایان نزاع

از ظهر جمعه و با توافق تهران - ریاض برای احیای روابط دوجانبه اخبار مثبت درباره تلاش دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای ازسرگیری روابط با ایران منتشر می‌شود. به دنبال دیدار روز شنبه دو هیئت پارلمانی ایران و بحرین در منامه، برخی منابع خبری از انجام مذاکرات میان دو طرف برای احیای روابط خبر دادند. آن‌گونه که خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از منابع مطلع اعلام کرد در‌حال‌حاضر گفت‌وگوهای مهمی میان ایران و بحرین در سطح دوجانبه برای ازسرگیری روابط در حال انجام است.

ادامه مطلب

سیاست به وقت پکن

چین، برنده اصلی توافق ایران و عربستان

امیرهوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینکه توافق اخیر ایران و عربستان به چه نتایج عملی منجر و منتج خواهد شد و آیا این تحول فراتر از سطح و ظواهر خواهد رفت و به بازگشائی سفارتخانه ها و تبادل سفیر اکتفاء نخواهد شد، امری است که با گذشت زمان مشخص می شود. اما تا همینجای ماجرا نیز فارغ از تبعات و پیامدها و عمق و گستره تحولات آتی در مناسبات تهران – ریاض، برنده اصلی توافق طرف ثالث ماجرا یعنی "پکن" است.

ادامه مطلب

"سیاست همسایگی" محور جدید سیاست خارجی دولت رئیسی

مذاکراتی که سال ها در عراق دنبال میشد، در چین بسته شد

سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران برای مصالحه، سال هاست که عمدتاً در عراق دنبال می شد، مایه تعجب است که این توافق در چین بسته شد. علی شمخانی، دبیر امنیت ملی ایران، با قدردانی از تلاش‌های عراق در میزبانی پنج دور از مذاکرات ایران و عربستان، از بغداد قدردانی کرد و گفت: تلاش‌های آنها در زمینه سازی برای توافق ارزشمند بود.

ادامه مطلب

نیم‌نگاهی تحلیلی به حواشی احتمالی توافق ایران و عربستان

همه چیز روی کاغد است؟

با امضای توافق سه‌جانبه برای احیای روابط ایران و عربستان، برخی تحلیلگران و ناظران نیم‌نگاه جدی به نیاز عربستان برای استفاده از کارت بازی تهران با هدف فشار به حوثی‌ها و انصارالله دارند. از این منظر می‌توان این احتمال تحلیلی را مطرح کرد که ریاض و حتی واشنگتن برای پایان‌دادن به جنگ یمن که ششم فروردین ماه سال آتی وارد نهمین سالگرد خود می‌شود، سعی کرده‌اند توافق ازسرگیری مناسبات با ایران را امضا کنند.

ادامه مطلب

روند تغییر فاز دیپلماسی منطقه‌ای ایران و تداوم بازخوردهای مثبت به آن در سایر کشورها

بحرین روی خط آشتی؟!

از زمان سفر گروسی به تهران و توافق با آژانس روند تحولات قدری مثبت شده و پویایی و تحرک به سیاست خارجی کشور بازگشته است. با توجه به روند اتفاقات مثبتی که در سایه توافق سه‌جانبه ظهر جمعه برای ازسرگیری مناسبات تهران و ریاض شگل گرفت و حجم کم‌سابقه‌ای از واکنش‌ها و استقبال کشورهای منطقه و جهان از این توافق، اکنون بستر و فضا برای احیای روابط معدود بازیگران باقی‌مانده در جهت احیای روابط هم فراهم شده است.

ادامه مطلب

موانعی که جلوی ابرقدرت شدن منطقه ای را می گیرد

ایران، کشوری دارای مولفه های قدرت بزرگ منطقه ای

ایران در واقع دارای یک سنت دولتی باستانی رهبری در منطقه است که از امپراتوری ایران در دوران هخامنشیان آغاز شد، زمانی که قدرت ایران از رود سند تا دریای مدیترانه، از هند تا بالکان و از مصر و عربستان تا قفقاز بود. در آن زمان بود که ایران، در اصطلاح علمی مدرن، بزرگترین قدرت بزرگ و دولت اصلی بود.

ادامه مطلب

بازگشت به واقع‌گرایی در دیپلماسی ایرانی

نشانه‌های امید بخش در دیپلماسی ایران

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که نشانه‌های امید بخش در افق سیاست خارجی ایران دیده می‌شود. تهران در روزهای اخیر با کاستن از شدت تنش‌ها با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و عربستان سعودی، توانسته تا حدود زیادی بر «کنترل» آشفتگی‌های سیاست‌خارجی خود فائق شود. این وضع می‌تواند به مثابه نقطه امیدی باشد برای بازگشت به واقع‌گرایی در دیپلماسی  که عملگرایی روشن بینانه، ویژگی برجسته آن است.  

ادامه مطلب

بالاخره احیاء شد؟

پایانی بر بن بست ۷ ساله در روابط ایران و عربستان!

پس از انجام چند روز مذاکرات فشرده میان دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با همتای سعودی خود در شهر پکن، روز جمعه توافق حاصل‌شده برای از‌سرگیری روابط میان دو کشور، در مراسمی با امضای بیانیه‌ مشترک میان ایران، عربستان سعودی و چین به‌صورت رسمی اعلام شد.

ادامه مطلب

ادعایی که دیگر مصداق ندارد و نظریه های که ثابت شدند

پنج درس از نقش چین در عادی سازی روابط ایران و عربستان

سید وحید کریمی و سید علی موسوی خلخالی در یادداشتی مشترک در دیپلماسی ایرانی می نویسند: این جمله دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده که همواره با تحقیر می گفت: «بدون حمایت آمریکا عربستان دوهفته دوام نمی آورد» ظاهراً دیگر مصداق ندارد و بی اعتباری آن اکنون ثابت شده است.

ادامه مطلب

عدم همراهی داخلی و خارجی برای یک رویارویی همه جانبه

چرا نتانیاهو نمی تواند حتی به فکر جنگ با ایران باشد؟

بزرگترین مشکل امروز نتانیاهو، این واقعیت است که در زمان دشواری برای به صف کردن دولت بایدن قرار دارد. هرچند دو کشور در مقابله با تهدید ایران، همراه به نظر می رسند و بایدن هم پیش از این عهد بسته که به عنوان آخرین امکان، در حمله به ایران تردید نخواهد کرد، شکاف میان اسرائیل و آمریکا در این زمینه همچنان عمیق است. ایران اکنون در کانون برنامه های دولت آمریکا قرار ندارد: برای دولت آمریکا، جنگ اوکراین و افزایش دراماتیک تهدید چین، مسائلی فوری تر در قیاس با ایران هستند.

ادامه مطلب

در عین افزایش نزدیکی با عربستان

امریکا دیگر به فکر برجام نیست

کاخ سفید به جای تلاش برای نزدیک تر کردن مواضع، تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال می کند. با توجه به سیاست سخت تر در قبال ایران، امریکا قصد دارد، روابط با ریاض را تحکیم بخشد.

ادامه مطلب

مروری بر روابطی که شکل گرفته است

ایران، متحدی بی منت برای بوسنی هرزگوین

ایران هرگز سیاست خارجی رسمی بوسنی و هرزگوین را که متعهد به پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپاست، مورد انتقاد قرار نداده است. همچنین ایران هرگز فشاری بر بوسنی و هرزگوین برای جانبداری از ایران در سازمان های بین‌المللی وارد نکرد که نشان دهنده درک ایران از موقعیت بوسنی و هرزگوین در شرایط جهانی است.

ادامه مطلب

مفهومی که باید تعریف صحیح از آن داشت

آینده، جایی میان امید و ناامیدی

مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: می توان سه گانه معنوی «انتظار، نجات، موعود» را با امیدواری بدون زمان و اقدام در دایره امکان ترکیب کرد. حال ایران ما خوب نیست. جهان نیز از جنگ، تنش و ظلم و تجاوز رنج می‌برد (=واقعیت های تلخ) اما می توان امیدوارانه در دایره امکان آنچه می توانیم، انجام دهیم و سعی کنیم جهان را اندکی فقط اندکی بهتر از آنچه تحویل گرفته ایم تحویل دهیم. هیچ کدام از کارهای ما گم نمی شوند. جهان بی حافظه نیست. هر کنشی که امروز انجام می دهم با زنجیره بی نهایتی از روابط علت معلولی به پایان جهان متصل است. می توان با همین خرده اقدامات و انتظار فعال در پایان زیبای جهان و آینده مطلوب ایران حضور داشت.

ادامه مطلب

به مناسبت صدمین برنامه تار ایرانی

هویت و قدرت نرم

بهنام اندیک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از پس افول شوروی و پایان جنگ سرد، فقدان یک دشمن تا بٌن دندان مسلح برای آمریکا، تئوریسین‌های این کشور را بر آن داشت تا در پی مفهوم‌سازی جدید از قدرت بروند و از این روست که مفهوم قدرت نرم از دل این تلاش‌ها بیرون آمده است. 

ادامه مطلب

قدرتی که مقاومت به ما داده است

جایگاه جمهوری اسلامی ایران در نظم بین‌الملل آینده

جواد معصومی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه مسلم است این که در حال حاضر شاهد حضور قدرتمند جبهه مقاومت با محوریت جمهوری اسلامی ایران در مقابل جبهه غرب هستیم و این محور مقاومت بر پایه محبت و معنویت شکل‌گرفته که در مفهوم جغرافیایی خود به‌صورت دولت مقاومت گسترش‌یافته است. مفهوم لغوی کلمه مقاومت دارای معنای بسیار مهمی ازجمله محبت، قدرت، امنیت، وحدت و تربیت است. در مفهوم ژئوپلیتیک محور مقاومت نیز دارای دو بال هستیم؛ یکی سلطه و دیگری مقاومت، براین‌اساس ما شاهد دو نوع ائتلاف هستیم یکی سازش و دیگری مقاومت.

ادامه مطلب

گروسی در مرز خوش بینی و بدبینی!

دیپلماسی پنهان بین تهران و آژانس در جریان است/ توافق کم در برابر کم به نتیجه می رسد؟

جلال خوش چهره در گفت وگویی تاکید دارد: «در شرایط حساس کنونی که عمق، گستردگی و تنوع اختلافات پادمانی بین دو طرف بسیار زیاد و تقریباً بی سابقه است، هم ایران و هم آژانس البته با حمایت ۱+۴ و ایالات متحده، مذاکرات و توافقات چراغ خاموشی را بدون جنجال سازی رسانه‌ای و حساس کردن برخی بازیگران و منتقدان این نوع تعاملات با ایران پیش ببرند.» هدف از این نوع دیپلماسی چراغ خاموش به زعم این تحلیلگر، ایجاد روندی بدون حاشیه یا حداقل کم حاشیه برای حل اختلافات پادمانی است تا در مسیر توافقات تهران و آژانس کارشکنی و مانع تراشی احتمالی صورت نگیرد.

ادامه مطلب

برداشت متفاوت تهران و آژانس را از سفر گروسی به ایران

نقطه سر خط؟!

چنین به نظر می رسد که تضاد برداشت جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از نتایج سفر گروسی به تهران درگیر جنگ روایت‌هایی شده است که می تواند مشابه با مذاکرات هسته‌ای عملاً به تداوم و تشدید بحران منجر شود. چرا که در گفت و گوهای وین نیز نبرد روایت‌های تمام عیاری بین غرب و تهران در جریان بود که نهایتاً وضعیت را به نقطه فعلی کشاند.

ادامه مطلب

در سایه تضعیف درونی

اسرائیل و تهدید وجودی که از جانب ایران حس می کند

غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اسرائیل نگران است که ایران آخرالامر به سلاح هسته ای دست یابد. این گزاره بر اساس افزایش غنی سازی اورانیوم به سطوح بالاتر، تسریع در ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته، شکل گرفته است. در صورت به وقوع پیوستن این گزاره، وضعیت توازن قدرت بین ایران و اسرائیل را بر هم خواهد زد و به مثابه موتور متحرکه هژمونی ایران، به تحرک فزاینده حزب الله، حماس و جنبس اسلامی فلسطین در حاشیه پیرامونی اسرائیل و جنبش انصارالله و حشد الشعبی عراق در منطقه مبدل خواهد شد که اسرائیل به شدت نگران پیامدهای آن است. 

ادامه مطلب

سفر گروسی پایان یافت

دوباره وین

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که با دعوت رسمی ایران، ظهر روز جمعه وارد تهران شد، به فاصله ساعاتی اولین دور از رایزنی‌های خود را با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی آغاز کرد. همچنین جمعه‌شب گروسی در ضیافت شام رئیس سازمان انرژی اتمی با دست‌اندرکاران و صاحب‌نظران صنعت هسته‌ای ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. در ادامه دور دوم این گفت‌وگوها به صبح دیروز شنبه موکول شد که در نهایت هم شاهد برگزاری یک نشست خبری مشترک بین گروسی و اسلامی بودیم. اما این پایان کار سفر دوروزه گروسی به تهران نبود، بلکه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور هم دیدار کرد. در مجموع این سفر صرفا با کلی‌گویی‌های مثبت همراه بوده است، لذا نمی‌توان به ضرس قاطع از موفقیت‌آمیزبودن یا شکست آن سخن گفت. از این رو باید گفت که همه چیز در بازگشت گروسی به وین و روند تحولات در نشست شورای حکام روشن خواهد شد.

ادامه مطلب

آیا این سفر می‌تواند چالش هسته ای را مرتفع کند؟

مدیرکل آمد

سرانجام پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، به دنبال موافقت و دعوت رسمی تهران، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفری دوروزه ظهر دیروز (جمعه) وارد تهران شد و مورد استقبال بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی قرار گرفت. آن‌گونه که به نظر می‌رسد، اگر موضوع غنی‌سازی ۸۴درصدی مطرح نبود، بسیار بعید به نظر می‌رسید که ایران با سفر گروسی موافقت کند؛ اما تداوم اختلافات پادمانی و احتمال تأثیرگذاری موضوع غنی‌سازی ۸۴ درصد که می‌توانست وضعیت پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران را در نشست شورای حکام بغرنج و پیچیده کند، مدیرکل آژانس را راهی تهران کرد.

ادامه مطلب

برندهای ایرانی وارد می شوند

صنایع پوشک ایران درصدد تصاحب بازار روسیه

در کل، ۱۵ تا ۲۰ برند ایرانی وارد بازار می شوند. نمایندگان آنها مذاکره با مدیران مراکز خرید و وزارت صنعت و تجارت روسیه را انجام داده اند و قرار است به زودی همگی وارد بازارهای روسیه شوند. یکی از تولید کنندگان حتی اولین قرارداد برای عرضه کالا را به پایان رسانده است. ارزش این قرارداد ۱۵ میلیون دلار تخمین زده می شود.

ادامه مطلب

پالس های منفی در آستانه نشست فصلی شورای حکام

بازی ضد‌ ایرانی با چاشنی هسته‌ای

در حالی دوشنبه هفته آینده شاهد آغاز نشست فصلی شورای حکام خواهیم بود که در ۴۸ ساعت اخیر فضای مثبتی درباره پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران شکل نگرفت. از یک سو گزارش جدید آژانس بین‌الملی انرژی اتمی منتشر شد و در سوی دیگر انریکه مورا، معاون جوزپ بورل و مذاکره‌کننده ارشد اروپایی هم در مصاحبه‌ای به تهران تاخت و نکات مهمی را با چاشنی ضد ایرانی مطرح کرد که حکایت از آن دارد که غرب به دنبال تعامل و مصالحه با تهران در گفت‌وگوهای هسته‌ای نیست.

ادامه مطلب

اقداماتی که می تواند بسیاری از مفهوم را زیرسوال ببرد

سردرگمی انگلیس بر سر سپاه

نگرانی هایی عملی درباره پیامدهای اقدام تروریستی دانستن سپاه مطرح است، اقدامی که موجب می شود گستره بزرگی از موارد جنایی تازه تعریف شوند از جمله دعوت به حمایت یا نمایش، انتشار یا اشتراک آنلاین پرچم ها و نمادهای سپاه پاسداران ایران. 

ادامه مطلب

«دیپلماسی پنهان»، ترجیح طرف‌های هسته ای

کنترل تنش در روابط ایران و غرب؟

 جلال خوش چهره در نوشتاری معتقد است که برخی دعوت اخیر از گروسی به تهران را به دیپلماسی «دقیقه ۹۰» تعبیر کرده‌اند‌، اما بسا درست‌تر این است که این دعوت و پذیرش آن از سوی مدیر کل آژانس و استقبال همه طرف‌های گفت‌‌وگو کننده هسته‌ای با ایران را نوعی تلاش مشترک برای «کنترل» اوضاع پیش از «آشفتگی» ناشی از عمیق‌تر شدن اختلاف‌ها تفسیر کرد.

ادامه مطلب

کاخ سفید زبان دیپلماسی را کنار گذاشته است

تقویت روابط امریکا با عربستان با هدف فشار بر ایران

منابعی در واشنگتن و ریاض گفته اند که دولت بایدن تصمیم گرفته است، در واکنش به امتناع این کشور از همسویی با سیاست نفت، فشار بر این کشور پادشاهی را کاهش دهد. به عبارت دیگر کاخ سفید قصد دارد، هماهنگی امنیتی با طرف سعودی را در سال آینده تقویت کند تا ایران را مهار کند.

ادامه مطلب

پی ریزی راهبرد دستیابی به نظم مطلوب

لزوم بازتعریف راهبردهای جمهوری اسلامی ایران برای نقش‌آفرینی قدرتمند در نظم نوین جهانی

پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راهبردهای جمهوری اسلامی برای حضور قدرتمند در شکل دهی آینده و ایفای نقش به عنوان پیشران و متغیر مهم و مستقل در شکل دهی نظم جهانی آینده نیز نیازمند قالب دهی و بازتعریف خود در داخل و خارج در قالبی اکوسیستمی و بهره گیری علمی از رویکردها و ابزارهای نوین است. این مقاله در قالب آینده نگاری راهبردی و با نگاهی سیستمی، سعی دارد الزامات بازتعریف این راهبردها را تبیین کند. 

ادامه مطلب

دیپلماسی دقیقه ۹۰ تهران جواب می دهد؟

چانه زنی در وقت اضافه

بهروز طریقت در گفت‌وگویی تاکید دارد: «اساسا تلاش ایران برای سفر گروسی به تهران نشان می‌دهد اختلاف‌های پادمانی میان سازمان انرژی اتمی و آژانس حل‌وفصل نشده است و مهم‌تر از آن، موضوع و اتهام جدید یعنی غنی‌سازی ۸۴ درصد هم حتی با سفر هیئتی از آژانس در هفته گذشته به نتیجه نرسیده است»./عبدالرضا فرجی راد اعتقاد دارد: چون در روزها و هفته‌های اخیر مقامات اروپایی، آمریکایی و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مصاحبه و موضع تندی علیه ایران حتی با وجود ادعای غنی‌سازی ۸۴‌درصدی نداشته‌اند، این امر حکایت از آن دارد که غرب هم تمایلی به تصاعد تنش ندارد.

ادامه مطلب

تداوم اختلافات پادمانی در آستانه نشست فصلی شورای حکام چه نتیجه ای برای ایران دارد؟

یک نشست و چند سناریو

سه سناریوی صدور قطع‌نامه ضد ایرانی، ارجاع پرونده به شورای امنیت و فعال‌شدن مکانیسم ماشه بیش از دیگر سناریوها پررنگ جلوه می‌کند. در‌این‌بین بعید به نظر می‌رسد شاهد فعال‌شدن مکانیسم ماشه باشیم؛ چرا‌که آغاز پروسه حقوقی و دیپلماتیک فعال‌شدن مکانیسم ماشه به معنای پایان رسمی مذاکرات هسته‌ای خواهد بود؛ چون در چنین وضعیتی بدیهی است که تهران هم وارد مسیر متفاوتی خواهد شد که می‌تواند نگرانی‌های غرب را بیشتر کند؛ به‌ویژه آنکه تهران از حربه در اختیارش یعنی فعالیت‌های هسته‌ای به دنبال موازنه تهدید است.

ادامه مطلب

ایران تا کجا قربانی جنگی می شود که ارتباطی با آن ندارد؟

تهران، هم چنان پاسوز مسکو

پیروز موسوی در گفت وگویی پیرامون سفر امیرعبداللهیان به روسیه تاکید دارد که نگرانی‌ها و حساسیت‌های مناسبات تهران - مسکو برای هر دو کشور باعث شده است که جمهوری اسلامی ایران هرازگاهی با انجام این سفرها به دنبال هم‌اندیشی با طرف روس درباره دو محور اصلی یعنی جنگ اوکراین و پرونده فعالیت‌های هسته‌ای باشد./حسین اسعدیان در گپ‌وگفتی، پاسخ گنگ ناصر کنعانی و اظهار بی‌اطلاعی و کلی‌گویی‌های سخنگوی وزارت امور خارجه را درباره احتمال ارسال جنگنده روسی به ایران در دو بُعد تفسیر می‌کند؛ یا اینکه به زعم اسعدیان چنین قراردادی وجود ندارد و به همین دلیل کنعانی نمی‌تواند صحت آن را تأیید کند یا اینکه این قرارداد فروش سوخو به ایران وجود دارد و وزارت امور خارجه از آن بی‌اطلاع است. البته در یک گزینه دیگر این کارشناس یادآور می‌شود که احتمالا وزارت امور خارجه برای جلوگیری از برخی حواشی و تلاش‌های مخرب به‌خصوص از جانب اسرائیل، سعی دارد از تأیید رسمی آن جلوگیری کند.

ادامه مطلب

باکو در توهم کسب ادامه امتیازهای جنگ قره‌باغ دست‌ و پا می‌زند

آقای علی‌اف! ایران، ارمنستان نیست

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که حمله مسلحانه و مشکوک یک شهروند به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، اگرچه در جای خود رخدادی مذموم و در خور محکومیت است، اما نباید بهانه‌ای شود برای ماجراجویی‌هایی که در توهم کسب ادامه امتیازهای جنگ قره‌باغ دست‌ و پا می‌زند.

ادامه مطلب