بسیاری حتی علناً از رهبری روسیه انتقاد کردند که با همکاری نزدیک با ترکیه علیه منافع ایران در منطقه کار می کند. این مقاله به برخی از نگرانی‌های ایران نسبت به مسکو در مورد تحولات اخیر در قفقاز جنوبی اشاره می‌کند.
ادامه مطلب
درس محوریِ واقعگرایی این است که در جهانی با کشورهای مستقل و بدون یک حاکمیت مرکزی، امکان همیشگی بروز جنگ، سایه اش را بر سر بیشتر آنچه که کشورها انجام می دهند، نگه می دارد. از آنجا که جنگ ها، سرشتی ویرانگر و اغلب بلاتکلیف دارند، واقع گرایان همیشه نگران جنگ های صلیبی آرمانگرا هستند و در حذر از خطرِ تهدیدشدنِ آنچه که دیگران- درست یا غلط- بعنوان منافع ملی خود منظور می کنند.
ادامه مطلب
ولی کالجی در یادداشتی می نویسد: در واقع، نوع برداشت و نگرانی های ایران به تنش های مرزی ارمنستان و جمهوری آذربایجان بسیار متفاوت از نگرش روسیه، گرجستان و ترکیه است و تهران در سطحی به مراتب بالاتر و متفاوت تر به این تحولات نگاه می کند.
ادامه مطلب
دیپلمات ارشد ایران تور در قفقاز جنوبی را به اتمام رسانده و روسای دولت سه کشور دیدار کرده، اما اقدام چندانی برای حل تردیدها درباره جایگاه ایران در نظم نوظهور منطقه ای انجام نداده است. جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، از ۲۵ ژانویه تور به باکو، ایروان و تفلیس و همچنین مسکو و آنکارا را آغاز کرده است. ظریف بالاترین مقام ایرانی است که پس از جنگ ۴۴ روزه بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در سال گذشته به منطقه سفر کرده است؛ جنگی که به پیروزی جمهوری آذربایجان انجامید و مناسبات ژئوپولتیک را به شدت تغییر داد و روسیه و ترکیه نفوذ جدیدی در منطقه پیدا کردند و دیگران از جمله ایران، سعی دارند جایگاه خود را در منطقه بیابند.
ادامه مطلب
اگرچه آذربایجان برای پیروزی خود مدیون ترکیه است، اما روسیه نقش خود را به عنوان نماینده قدرت منطقه ای حفظ می کند. در نتیجه، باید دید که روسیه زین پس منافع ترکیه را در سوریه و دیگر صحنه ها در نظر خواهد گرفت یا خیر. معلوم نیست که ترکیه بتواند از موفقیت خود در جمهوری آذربایجان برای پیشروی در دیگر صحنه ها استفاده کند.
ادامه مطلب
تنش ها بین ترکیه و دوست-دشمن منطقه ای آن یعنی ایران بر سر آذربایجان و برخی دیگر موارد در حال افزایش است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، شعری سروده شده یک شاعر آذری را در سفر رسمی به باکو در ۱۰ دسامبر برای جشن پیروزی جمهوری آذربایجان بر ارمنستان در قره باغ، خواند. مصرعی از این شعر که به آذری های ایران اشاره داشت و به رود ارس که سرچشمه آن در ترکیه است و بخشی از رود مرز طبیعی بین ایران و جمهوری آذربایجان محسوب می شود. بزرگ ترین اقلیت غیرفارس ایران در همین منطقه زندگی می کنند و دشمنان خارجی، به دنبال بهره برداری از هر گونه تمایل بالقوه ای برای جدایی طلبی در آنجا هستند.
ادامه مطلب
صدای سلاح ها خاموش شده و نیروهای صلح بان روسی ارمنی ها و آذربایجانی ها را از یکدیگر جدا کرده اند و از صومعه های باستانی ارمنستان محافظت می کنند تا از تخریب آنها توسط سربازان جمهوری آذربایجان و مزدوران سوری جلوگیری کنند. مراکز مشترک نظارت بر آتش بس ترکیه-روسیه به زودی عملیات خود را در منطقه ناگورنو-قره باغ تحت کنترل آذربایجان آغاز می کنند. در همین حال، دیپلمات های آمریکایی و فرانسوی وابسته به گروه مینسک به دنبال احیای روند دیپلماتیک نابود شده در نتیجه حمله ناگهانی نیروهای آذربایجانی با پشتیبانی ترکیه به آرتساخ، هستند و این در حالی است که ارمنی ها در ناگورنو- قره باغ اعلام خودمختاری کرده اند.
ادامه مطلب
ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر سومین آتش بس در طی تنها چند هفته، توافق کردند و با توجه به اینکه دو آتش بس قبلی در بازداری از دو طرف در جنگ موفق نبودند، بعید است که این یکی هم چندان موثر واقع شود. آتش بس جدید در ۲۵ اکتبر با میانجیگری ایالات متحده و در دیدار وزرای خارجه دو کشور متخاصم با مایک پومپئو، وزیر امور خارجه، و دیگر مقامات آمریکایی حاصل شد. اما دقایقی پس از اجرای آتش بس در ساعت ۸ صبح در قفقاز در ۲۶ اکتبر، هر دو طرف یکدیگر را به نقض آن متهم کردند.
ادامه مطلب
درگیری طولانی مدت قره باغ بین ارمنستان و آذربایجان که به روزهای پایانی اتحاد جماهیر شوروی بر می گردد، به جنگ جهانی نخواهد انجامید و تاثیری هم در منافع حیاتی قدرت های بزرگ جهان نخواهد داشت. اما توجه ها را به نقطه ای از دنیای نابسامان پس از جنگ سرد جلب می کند که ایالات متحده بیش از سه دهه پیش رهبری را در آنجا بر عهده داشت. ایالات متحده و قدرت های منطقه ای اروپایی که از زمانی از مناسبات در مناطق اینچنینی محافظت می کردند، اکنون عقب نشینی کرده اند و در برابر قدرت های نوظهور مانند روسیه و ترکیه که می خواهند نقش بزرگی در جهان چند قطبی ایفا کنند، وحدت عمل ندارند.
ادامه مطلب
از زمان آغاز دور جدید خصومت ها در ناگورنو-قره باغ، اظهارات آنکارا با باقی جامعه بین المللی تفاوت قابل توجهی داشته است: سازمان ملل، اتحادیه اروپا و حتی روسیه و ایران خواستار آتش بس شدند، اما ترکیه حمایت بی قید و شرط خود از جمهوری آذربایجان را مطرح کرد و گفت بدون یک راه حل دوام آوردنی آتش بس بی معناست. این موضع گیری ترکیه نشان دهنده یک تغییر گسترده تر در سیاست خارجی این کشور مبتنی بر اعتماد از دست رفته به دیپلماسی بین المللی، تمایل بیشتر به مشارکت مستقیم در درگیری های منطقه ای با هدف دستیابی به ارتباط و نفوذ و تمایل به سرمایه گذاری روی محبوبیت داخلی ناشی از این اقدامات است.
ادامه مطلب
شیرین هانتر، از اعضای مرکز تفاهم مسلمانان و مسیحیان دانشگاه جورج تاون، می گوید: «درسی که می توان از جدیدترین خشونت ها در قفقاز گرفت این است که نمی توان هیچ مناقشه ای را حل نشده رها کرد. هیچ درگیری برای همیشه منجمد باقی نمی ماند.»
ادامه مطلب
در حالی که جنگ بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در قفقاز جنوبی در حال انجام است، یک گروه لابی گر تسلیحات میلیون ها دلار هزینه می کند تا مطمئن شود ایالات متحده طرف یکی از این دو کشور را می گیرد. بیشتر آمریکایی ها چیز زیادی درباره درگیری بین دو جمهوری پیشین شوروی نمی دانند، اما لابی گرهای آذربایجانی و ترک اکنون با یک لابی گری کاملا سازمان یافته ارمنستانی مواجه شده اند که سعی دارد آمریکا را به حمایت از طرف خود ترغیب کند. و درگیری آنها به تناقضی در سیاست گذاری ایالات متحده انجامیده است: کنگره به حمایت از ارمنستان گرایش دارد و دستگاه اجرایی همچنان به خرج کردن صدها میلیون دلار به صورت کمک نظامی به جمهوری آذربایجان ادامه می دهد.
ادامه مطلب
نگاه کردن به درگیری های جدید در ناگورنو-قره باغ که از ۲۷ سپتامبر شروع شده به چشم یک درگیری ساده بر سر اراضی بین دو ملت، یک اشتباه اساسی خواهد بود. چنین کاری به معنای دست کم گرفتن تحولات شدید در این درگیری ها از آغاز آنها در سال ۱۹۸۸ و آتش بس شش سال بعد از آن، در پی ترکیبی از عناصر است که سطح جدیدی از درگیری بین المللی را بازتاب می دهند. درگیری در حال تبدیل شدن به یک جنگ نیابتی مشابه بحران های دیگر مانند سوریه و لیبی است که روسیه و ترکیه در آنها بر سر نفوذ با یکدیگر رقابت می کنند.
ادامه مطلب
ایران در وضعیت دشواری قرار دارد و مجبور است روابط خود را با دو بازیگر اصلی در منطقه که به شدت درگیر مناقشات ناگورنو-قره باغ هستند، یعنی روسیه و ترکیه، متعادل سازد.
ادامه مطلب
دور جدید تنش ها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان در خصوص منطقه مورد مناقشه ناگورنو-قره باغ از ۲۷ سپتامبر آغاز شد و طرفین یکدیگر را به حملات خمپاره ای به قلمرو خود متهم کردند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، وزرای خارجه ارمنستان و آذربایجان را برای گفت و گو به مسکو دعوت کرد و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، بعد از این نشست سه جانبه که ده ساعت طول کشید، گفت بر اساس توافق طرفین آتش بس از دوازده ظهر روز شنبه دهم اکتبر آغاز می شود؛ آتش بسی که از همان زمان اجرا، از سوی هر دو طرف نقض شد.
ادامه مطلب
آنطور که شواهد نشان می دهند، ترکیه مزدوران سوری را برای جنگ در جمهوری آذربایجان به کار گرفته و این مساله روایت از درگیری با ارمنستان را تغییر داده است. از آغاز این دور جدید درگیری های شدید بین دو کشور همسایه در منطقه مورد مناقشه ناگورنو-قره باغ، گزارش های رسانه های بین المللی، محققان مستقل، دولت های خارجی و شاهدان عینی از حضور جنگجویانی در میدان نبرد حکایت دارد که از سوریه جذب و به جمهوری آذربایجان منتقل شده اند. رسانه های خارجی که بسیاری از آنها به تازگی شروع به انعکاس درگیری ها کرده اند، بیشتر بر زاویه ترکیه/سوریه متمرکز شده اند تا اساس درگیری از دیدگاه جمهوری آذربایجان که مساله تصرف ناعادلانه سرزمین توسط ارامنه و آوارگی متعاقب بیش از ۶۰۰ هزار نفر در سه دهه پیش بوده است.
ادامه مطلب
تنش ها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از چندین سال آتش بس نسبی با درگیری های گاه و بیگاه در منطقه مورد مناقشه ناگورنو-قره باغ و مناطق مجاور آن در روزهای اخیر به یک درگیری نظامی بین دو کشور کشیده شد که بالقوه پیامدهایی برای منطقه دارد و می تواند به بی ثبات بیانجامد.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: انگیزه آذری‌ها و ارمنی‌ها را در رودرویی با یکدیگر می‌توان در یک سطح موازی قرار داد ولی سطح توان این دو را هنوز باید در استمرار درگیری‌هایی سنجید که هزینه‌اش را قربانیان دو سوی جبهه‌های جنگ خواهند پرداخت.
ادامه مطلب