مناقشه شوم ناگورنو-قره باغ

ترکیه عامل بی ثباتی قفقاز است؟

۰۱ آبان ۱۳۹۹ | ۱۵:۰۰ کد : ۱۹۹۶۴۲۴ اخبار اصلی آسیا و آفریقا

درگیری طولانی مدت قره باغ بین ارمنستان و آذربایجان که به روزهای پایانی اتحاد جماهیر شوروی بر می گردد، به جنگ جهانی نخواهد انجامید و تاثیری هم در منافع حیاتی قدرت های بزرگ جهان نخواهد داشت. اما توجه ها را به نقطه ای از دنیای نابسامان پس از جنگ سرد جلب می کند که ایالات متحده بیش از سه دهه پیش رهبری را در آنجا بر عهده داشت. ایالات متحده و قدرت های منطقه ای اروپایی که از زمانی از مناسبات در مناطق اینچنینی محافظت می کردند، اکنون عقب نشینی کرده اند و در برابر قدرت های نوظهور مانند روسیه و ترکیه که می خواهند نقش بزرگی در جهان چند قطبی ایفا کنند، وحدت عمل ندارند.

نویسنده: پائول استونسکی

دیپلماسی ایرانی: ترور فرانتس فردیناند، آرشیدوک اتریشی، در سال 1914 در سارایوو به جنگ جهانی اول انجامید؛ یک درگیری که در طلوع وحشیگری و خونریزی در مقیاس صنعتی قرن بیستم رقم خورد. آیا قرار است تحولات در گوشه ای از قفقاز هم به نقطه عطفی مشابه تبدیل شوند؟

پایان یک عصر

درخواست های اخیر ایالات متحده برای ورود به جنگ به منظور متوقف کردن آن، با توجه به عقب نشینی های جهانی آمریکا در چهار سال گذشته عجیب به نظر می رسد. دولت دونالد ترامپ هنوز سیاست منسجمی برای قفقاز ارائه نکرده و نمی تواند در این دور از بحران ناگورنو-قره باغ جایی داشته باشد و با توجه به مشکلات اخیر مرتبط با شیوع کرونا، مبارزات انتخاباتی و عملکرد کلی تیم سیاست خارجی او، جای تعجب هم ندارد. با این حال، حتی اگر جو بایدن، نامزد دموکرات که واکنش شدید دیپلماتیک ایالات متحده به این بحران را خواستار شده، چهل و ششمین رئیس جمهوری ایالات متحده شود، باز هم اعتبار آمریکا و اتحادهای آسیب دیده آن برای واکنش کافی نخواهند بود. به هر حال، بعید است آمریکای انزواطلب که با چالش های فوری تری در خانه از جمله همه گیری کووید 19، اقتصادی شکننده و بی عدالتی ریشه دار مواجه است، اهمیت زیادی به یک درگیری در منطقه دور جغرافیایی دهد.

اروپا نیز درگیر مشکلات خاص خود است: موج جدید همه گیری، تهدید برگزیت بدون توافق و تنش ها در مدیترانه شرقی. سابقه اخیر اروپا در حل اختلافات (در جمهوری آفریقای مرکزی، گرجستان، لیبی و اوکراین) چندان امیدوار کننده نیست. جمهوری آذربایجان و متحد آن یعنی ترکیه به فرانسه، تنها قدرت اروپایی که در سال های اخیر برای حل مناقشات خارجی گام برداشته، بی اعتماد هستند. به رغم تلاش های فرانسه و ایالات متحده، شریک آنها در تاتو یعنی ترکیه سیاست هایی متناقض با منافع اتحاد را دبنال می کند. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، هر جایی که به مشکلات مالی برخورد می کند و به دنبال روش های کم هزینه است، به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روی می آورد. روسیه در پر کردن خلاء در جاهایی مانند لیبی، سوریه و اوکراین از همین تاکتیک استفاده کرده است. این واقعیت که همه این مناقشات در حیاط خلوت روسیه، جایی غیر قابل پیش بینی، در حال وقوع هستند نشان می دهد که اکنون این ترکیه، و نه روسیه، است که به مثابه قدرتی ماجراجو در اوراسیا رفتار می کند.

روسیه در بیش از یک دهه گذشته منطقه قفقاز را بخشی از حوزه نفوذ خود می دانسته و به غرب هشدار داده از مداخله در آنجا خودداری کند. اما اگرچه این روسیه بوده که هم به ارمنستان و هم جمهوری آذربایجان اسلحه می فروخته، به نظر می رسد حمایت های دیپلماتیک و نظامی قدرت های خارجی (ترکیه و اسرائیل) شرایط را در درگیری های فعلی به ویژه برای جمهوری آذربایجان متفاوت کرده اند. به رغم همه اظهارات غربی درباره تهدیدهای روسیه برای نو امپریالیسم از زمان آغاز جنگ در اوکراین در سال 2014، اکنون بخش قابل توجهی از غرب امیدوار است که روسیه بار دیگر دست به کار شود و ارمنستان و جمهوری آذربایجان را متوقف کند و به میز مذاکره بازگرداند. با این حال، کرملین همچنان از وقایع در حال وقوع در همسایگی خود عقب مانده که این مساله بازتابی از خصوصیات دستگاه تصمیم گیری در این کشور با محوریت پوتین و تداوم تفکر کورکورانه درباره کشورهای همسایه است. در بیشتر موارد، پیش زمینه ذهنی مسکو درباره بحران های جدید این است که دست پنهان غرب در مشکلات نمایان است و در عین حال، در خفا امیدوار است که آتش همانطور که روشن شده، خاموش شود. واقعیت دیگر این است که پوتین در حال حاضر با بحران های متعددی مواجه است که یعنی از درگیری های جدید در قفقاز استقبال نمی کند. آتش بس با میانجی گری مسکو تقریبا بلافاصله توسط ارمنستان و جمهوری آذربایجان نقض شد؛ بحران بلاروس نگران کننده است؛ قرقیزستان بار دیگر به هرج و مرج کشیده شده؛ و شیوع کووید 19 در مسکو تدابیر جدید خاموشی و تعطیلی را ایجاب کرده است.

مسکو در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ مشتاقانه در نقاط خاورمیانه و آفریقا ایفای نقش کرد تا شکست های ایالات متحده را برجسته کند و خود را یک قدرت بزرگ در صحنه جهانی نشان دهد. اما نمی توان گفت که روسیه در صحنه جهانی یک عامل مشکل ساز بوده و مداخلات آن بی ثباتی به بار آورده است. چین نیز در سطح جهانی قاطع تر عمل می کند و مشتاق بهرمندی از غرب ناکارآمد است. شمار درگیری های غیرقابل حل در حال افزایش است. پویایی که بخش هایی از آفریقا، لیبی، سوریه، اوکراین شرقی، ونزوئلا و یمن را در بر گرفته، اکنون در قفقاز گسترش یافته است. با توجه به اینکه غرب دیگر توانایی و تمایل به هدایت این دنیای نابسامان را ندارد، قدرتهای منطقه ای- ایران، ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس- وارد عمل می شوند، اما لزوما نمی توانند نظم و ترتیب را برقرار کنند. این مساله نه تنها برای جمهوری آذربایجان و ارمنستان بلکه برای تلاش های زیادی که در جهت حفظ صلح و ثبات در سراسر جهان انجام شده، شوم است.

منبع: کارنگی اروپا / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34

کلید واژه ها: قفقاز ارمنستان و جمهوری آذربایجان ناگورنو ـ قره باغ مناقشات قره باغ-ناگورنو

نظر شما :

خسرو ۰۱ آبان ۱۳۹۹ | ۱۸:۵۴

تیتر مقاله را به ترکیه نسبت داده اند در حالی که در اصل آن چنین نیست ، عمدا ترکیه ستیزی شده است در حالی که نوشته مربوط به ترکیه نیست ، نویسنده چنین اجازه ای میدهد؟ راستی چرا خواسته شده که ترکیه عامل بی ثباتی نشان داده شود؟ دشمنی با ترکیه به نفع دیپلماسی ایرانی است؟ اعتماد مردم مخدوش نمی شود؟ احتمالا نظر مرا حذف خواهید کرد ، ولی لااقل فکر کنید

حسن ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۰۰:۰۷

اگه تاریخ لااقل هزار سال گذشته را بخوانید،میبینید ،که اگه ترکها نبودند،وجلو زیاده خواهی های اورپاییان را نمیگرفتند،ودر جنگهای چندین صد هزاری صلیبیون ۷۰۰سال مقاومت نمکردند،امروز بدون شک نه اثری از اسلام مانده بود،ونه از ممالک اطراف اثری باقی مانده بود ،یعنی همگی به کشورهای فرانسوی،انگلیسی،پرتقالی،روسی زبان،ودین مسیحی تبدیل شده بودند،پس آنها که ،بدون اطلاع از تاریخ از روی تبلیغات مسموم دشمنان اسلام سخنرانی میکنند ،در واقع ندانسته آب به آسیاب دشمن میریزند،والا کشورهای عربی امروز همگیشان در مقابل اسراییل ۵ میلیونی عاجز مانده اند،وحتی دولتین هند وچین واندونزی،ویتنام ،تایلند نتوانستند در مقابل هجوم اورپاییان مقاومت کنند، وتسلیمشان شدند ،پس لااقل اگر نمی‌توانیم قدردانی و تشکر کنیم از زحمات هزار ساله ترکان در مقابل مسیحیان،دنبالشان بددهنی وناسپاسی هم نکنیم، و همیشه سعی کنیم. حق را به حقدار،واز عدالت دفاع کنیم،. که مثلی داریم ،شکر نعمت نعمتت افزون کند کفر نعمت نعمتت بیرون کند،

علی ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۰۸:۴۴

پا ترکیه در هرجا باز شده جز جنگهای بی سر انجام و لا ینحل و بحرانهای قومیتی چیزی دیگر عاید منطقه نشده

پناه بر خدا ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۰:۱۳

در جریان ۲۹ بهمن سال ۵۶ که مردم آذربایجان در تبریز به شهدای قم مراسم چهلم تشکیل داده بودن ،عوامل رژیم شاه خاین با یورش آوردن به جماعت عزادار وکشتن وزخمی کردن عده زیاد،مردم هم به مقابله برخواستند،وتمام ارگانهای دولتی،بانگها،وکلانتریها را به آتش کشیدند،ولی فردای آنروز شاه ملعون در تلویزیون ظاهر شد و گفت عدهای عوامل خارجی واوباش، که از مرزها مخفیانه وارد کشور شده وتبریز را به آتش کشیده اند، اولا که ایرانی نیستند،وبه اشدترین مجازات خواهند رسید... درست ۴۳ سال بعد تاریخ تکرار میشود رژیم ایران اجتماعات مردم آذربایجان که برای دفاع از مردم مظلوم قره باغ در شهرهای آذربایجان وتبریز تجمع میکنند را به عناصر خارجی ربط داده چنین وانمود می‌کند که اینها پانترکهای عامل کشورهای بیگانه هستند که به میان مردم نفوذ کرده و مردم را بر علیه نظام تحریک میکنند،وعملا دسیسه صهیونیسم ونیو عثمانیهاست،والا مردم تبریز دین پرور ومخالف دولت جعلی باکو هستند. واقعا انسان با دیدن و شنیدن این اراجیف بر خسران عمر به هدر رفته در بین این به اصطلاح برادران شیعه ناب محمدی افسوس میخورد ، که چه کلاه بزرگی بر سر ملت فرو رفته، که صد رحمت به کفن دزد قدیم.

مهرداد ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۰:۴۱

وا این چه تحلیلیه؟ آذربایجان اراضی اشغالی خودش رو میخواد ترکیه هم حمایت میکنه این کجاش عامل ناامنی هست؟ طرف عرمنی میتونست بدون جنگ و خونریزی خاکهای آذربایجان رو پس بده

یک ایرانی ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۱:۰۱

چقدر ترکیه سرباز بی جیره و مواجب داره تو این سایت که تا اسمش میاد میریزن و با استدلالهای آبکی ازش دفاع کردن !! یکی میگه ترکیه اصل صلح و ثباته !! خوب اگه هست تو سوریه و عراق(دو کشور عضو سازمان ملل که به اونها تجاوز کرده و خاک اونها رو اشغال کرده !! ) و تو لیبی چکار میکنه(لفظ محترمانه اش رو بکاربردم!!) جز اشغالگری و تجاوز !؟ و برای اونها جز جنگ و ویرانی وناآرامی چه ارمغانی آورده !.یکی دیگه تاریخ رو شخم زده و عثمانی رو دیوار و سنگر دفاعی شرق و ایران دونسته ،این دیگه از نوبرانه های پانترکیه !! والا اگه یه کودک دبستانی هم با نقشه های اون زمان نگاه کنه میبینه این عثمانی های ترک بودن که چون پیشینیانشون چون اتیلا و هونها تا قلب اروپا و دانوب پیش رفتن و این بیشتر به تجاوز و حمله شبیه تا دفاع و اگه تو شرق هم به دیوار ایران برنمیخورد که تا چین هم پیش میرفت !! بگردید بهانه های بهتری بیارید !!!

حسن ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۱:۲۰

ظاهرا دوستان تاریخ نمیخوانند.راه دور نرویم .همین دوره قاجار نبود که ترکهای عثمانی مدام به ایران لشگر کشی میکردند؟ همین ترکها نبودند که قسمت بزرگی از ایران را تصرف کرده و هنوزم پس نمیدهندحضور اجباری همین ترکها در قبرس،سوریه،عراق.بس نیست که الان سروکله اش در آذربایجان پیدا شده.برای چه ؟؟؟ همین ترکها اولین امضا کننده در معاهده ها وقراداد های جهانی (ایران محور شرارت در منطقه) نبودند.آقایان تاریخ قضاوت خواهد کرد.همین الانم حضرت مولانا را یک شاعر ترکیه ای میدانند نه ایرانی.خیانت بس است چشماتو باز کنید.

علی ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۱۷:۱۷

حسن جان این تاریخ هزار ساله ترکها غیر از جنگ و کشتار و کشور گشایی انهم در پوشش اسلام چه ابتکارات و پیشرفت هایی تقذیم بشر کرده ؟؟؟؟؟چرا ان ترکیه قصد در دزدیدن مفاخر دیگران (مولانا ابن سینا و...)و مصادره به نفع قومیت ترک دارد؟؟؟؟ چرا ترکیه و اروپایی ها بایداسلام را از دریچه اخوانی و خلیفه سنی ببیند ؟؟؟؟؟ کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس غیر از یمن اکثرا فاقد تمدن ریشه ای تاریخی هستند این واقعیت تلخ است نه تبلیغ خسروجان کسی ترک ستیز نیست اما برخی به بهانه و پوشش اسلام حکم کشتار و تجاوز میدهند اما مهرداد جام مطمین هستید ترکیه فقط از باز پس گیری مناطق اشغالی باکو حمایت تنها میکند چون سابقه تجاوز و اشغالگری زیادی درقبرس وسوریه و....دارد فردا ها احتمالا به بهانه ازاد کردن مناطق جنوبی اذربایجان ایران نیرو و حمایت خواهد فرستاد

میتیکومان ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۲۰:۵۸

کاملا مشخص است که فقط تیتر مقاله ایرانی است، حداقل برای این تیتر مقاله ای مرتبط را ترجمه می کردید. به این توجه کنید که اولین حمله بزرگ یک لشکر اروپایی به ایران را بعد از حمله اسکندر، بعد از سقوط عثمانی صورت گرفت. یعنی عثمانی سدی طبیعی در برابر روسیه و انگلیس و قدرتهای غربی بود. اگر امروز ترکیه سقوط کند ایران هم تجزیه می شود. سر و کله زدن با ترکیه بهتر از سر و کله زدن با اروپا و اسراییل و روسیه است. کافی است ایران شروع به صادرات گاز با اروپا کند آن موقع خواهید دید که پوتین جان دوست است یا دشمن؟

محمد ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۲۳:۳۰

قره باغ خاک اسلام است و باید آزاد گردد

استاد دانشگاه تهران ۰۲ آبان ۱۳۹۹ | ۲۳:۴۴

به کوری چشم اصلاح طلبان سلطنت طلبان ایران اینترنشنال اذربایجان داره پیروز می شه. خدمات تورکان را در ۱۰۰۰ سال گذشته بیاد داشته باشید. همین ایران امروزی از کی به ارث رسیده از ترکان قاجار از ترکان افشار از ترکان صفویه از ترکان اق قویونلو از ترکان قرهقویونلو از ترکان تیموریان از ترکان ایلخانان از ترکان خوارزمشاهی از ترکان سلجوقی از ترکان غزنوی و قبلش هم که ۳۰۰ سال بنی عباس و امیه حکومت کردند.

علي ۰۳ آبان ۱۳۹۹ | ۰۸:۱۵

طرفداران اسراعیل غاصب در مناقشه فلسطینیان مظلوم و صهیونیستهای کودک کش هر جا کم میاورند پای ایران و کشورهای مدافع حقوق مردم مظلوم فلسطین را وسط میکشند .بنظر میاد رفرنس نویسنده، خبرها و تحلیلهای بی بی سی فارسی بوده. هر جا به نفع ارمنستان نباشد پای تورکیه را وسط میکشید

به حسن ۰۳ آبان ۱۳۹۹ | ۱۲:۳۹

حسن جان یکم تاریخ بخون، ایران و عثمانی ۳۰۰ سال است که با هم نجنگیده اند و یک تیر هم به هم شلیک نکرده اند و و مرزهایشان تغییری نکرده است. در دوره جنگ جهانی اول هم به دلیل نسل کشی مردم اذربایجان ایران و قفقاز توسط ارامنه و به درخواست مردم امدند در حالی حکومت مرکزی ایران برباد بود و در حال زمینه چینی سلطنت رضا شاه بودند و ارتش عثمانی مردم را نجات دادند و رفتند. و برخی شهدای انها در اذربایجان مدفون هستند.

امید ۰۳ آبان ۱۳۹۹ | ۱۷:۵۱

حسن بیسواد در دوره قاجار تاریخی که گفتی قضاوت میکنه اول کمی بخونیم بعد هر چی دلت میخواد بگو در دوره قاجار هیچ جنگ مهمی اونطور که تومیگی اتفاق نیافتاده اگر هم باشه اونیکه ایران به عثمانی حمله کرد و با برتری ایران در زمان ناصرالدین شاه نماینده ایران امیرکبیر مهاهده ارزنه الروم را به نفع ایران امضا کرد مثل واگذاری شطالعرب به ایران و ...همون مناطقی که بعدا رضاشاه با دادن به عراقیها زمینه جنگ تحمیلی را فراهم کرد در اواخر قاجاریه که دولت مرکزی اصلا حضوری در ازربایجان نداشت اگر کمک عثمانیها نبود الان بجای ازربایجان داخل ایران اینجا ارمنستان بزرگ و کشور اشوریها ی مستقل وخارج از ایران بود تو دوره احمدی نزاد که بوش ایران را محور شرارت خوند اولین کشوری که جلو امریکا ایستاد همین ترکیه به همراه برزیل بود که حتی یک معاهده ای هسته ای مدل با ایران امضا کردند که اگر کارشکنی های اسراییل و سالطنت طلب ها و منافقین مثل تو نبود الان پرونده هسته ای حل شده و کار به برجام وتحریم هم نمیکشید الان هم تو تحریمهای جهانی که حتی ارمنستان و عراق برادر هم رعایت میکنه محل تنفس اقتصادایران همین ترکیه به همراه چین است پس زیاد جوش الکی نزن

علی در جواب به حسن 12:39 ۰۳ آبان ۱۳۹۹ | ۱۸:۱۵

جنگ‌های عثمانی و صفویان جنگ چالدران جنگ ۱۵۳۲–۱۵۵۵ جنگ ۱۵۷۸–۱۵۹۰ جنگ ۱۶۰۳–۱۶۱۸ جنگ ۱۶۲۳–۱۶۳۹ جنگ‌های نادری جنگ ۱۷۳۰-۱۷۳۵ جنگ ۱۷۴۳-۱۷۴۶ دیگر درگیری‌ها جنگ ۱۷۷۵–۱۷۷۶ جنگ ۱۸۲۱-۱۸۲۳ جنگ ۱۸۳۸-۱۸۳۹ نه جنگیدن اما وقتی جنگیدن تا دست اندازی به نوامیس و کشتار علما و تخریب و اتش زدن اذربایجان پیش رفتند اول انها ارامنه را نسل کشی کردند و مقبره جانیان انها در روستاهای چیچک و...است که کنسول گری ترکیه قصد احداث مزار کرده بود فرداهای نزدیک به بهانه همان تجاوزان کشته شده خود بهانه تجاوز و حمله جور میکند مانند مزار شاه عثمانی در شوریه عده ای هوادار پانترک با نولمیس خود به استقبال انها میروند مانند موصل

به علي pkk ۰۵ آبان ۱۳۹۹ | ۱۵:۲۳

ماجرا را درست برعکس داری نقل میکنی!!