کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: در هفت ماه گذشته دو شوک در حوزه سیاست خارجی به کشور وارد شد. نخست در ۱۰ دسامبر رهبر چین در بیانیه مشترکی با شورای همکاری خلیج فارس از موضع امارات درباره سه جزیره ایرانی حمایت کرد و در نوبت دوم وزرای خارجه روسیه و کشورهای شورای همکاری همان مواضع را به شکلی قوی‌تر اتخاذ کردند.
ادامه مطلب
محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افراد معتقد به رئالیسم گزینشی معتقد هستند که ما به هیچ عنوان نباید در قفقاز جنوبی و در منازعات آرتساخ یا قره باغ کوهستانی، دخالتی بکنیم و باید سعی کنیم که با هر دو طرف به تعامل برسیم، همچنین با دولت الهام علی‌اف و پاشینیان به مذاکره بپردازیم و چه بسا مجبور شویم ایجاد کردیور زنگه زور را هم قبول کنیم. معتقدین به مکتب رئالیسم تدافعی باور دارند که روسیه طرفدار این کریدور است فلذا ما به دلیل اتحاد استراتژیکمان با روسیه نباید با دولت پوتین مخالفت کنیم و در قفقاز دخالتی نکنیم، بلکه بپذیریم که قفقاز حیاط خلوت روسیه است و باید به این حیاط خلوت احترام بگذاریم.
ادامه مطلب
سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موازنه‌‌گرایی رویکردی است که زمینه‌‌های لازم برای ایجاد تعادل در منافع و حوزه نفوذ بین بازیگران اصلی سیاست بینالملل به وجود می آید همچنین موازنه‌‌گرایی الگوی کنش بازیگرانی است که جایگاه سیاسی، موقعیتی و ضرورتهای راهبردی دارند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: مشارکت مسکو – پکن در بیانیه‌‌هایی که به نظر منتقدان، تمامیت ارضی ایران را دستمایه منافع استراتژیک خود کرد، بار دیگر بر تردیدها درباره جایگاه ایران در سیاست خارجی روسیه و چین از یک‌سو، اعتبار سیاست «نگرش به شرق» در سیاست خارجی ایران را از سوی دیگر افزوده است. اما آیا به راستی باید مسکو و پکن را بابت رفتارشان تا این اندازه زیر تازیانه گرفت؟ در این صورت آیا باید آنها را به دلیل تشخیص منافع ملی – امنیتی خود مورد انتقاد قرار داد؟ نگرش واقع‌گرایانه چنین تجویز نمی‌کند؛ تا وقتی که تهران جایگاه خود را در راهبردهای سیاست‌خارجی مسکو- پکن به درستی تشخیص و تعریف نکرده باشد.
ادامه مطلب
نویسنده ها: صدیقه شیخ زاده جوشانی یحیی کمالی
ادامه مطلب
کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «مجمع گفت وگو و همکاری» طرحی است که جمهوری اسلامی پس از شکل گیری توافق با ریاض و اجرایی شدن به شکل بازگشت به روابط دوجانبه، آن را مطرح کرده و قرار است جزئیات آن پس از تدوین به ریاض، ابوظبی، دوحه، مسقط، کویت، منامه و بغداد ارسال شود. طرحی که در صورت موفقیت می تواند منطقه را پس از دهه ها تنش و تصاعد بحران وارد دوره ای از مصالحه و همکاری بر مبنای متغیرهای نوظهور کند.
ادامه مطلب
مجید فرخی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع انتخاب کنندگان سرکار خانم آباد باید مشخص کنند که چه ویژگی‌های در نامبرده وجود داشته که به عنوان یک سفیر انتخاب شدند و سوال دیگر اینکه یک خانم با تخصص در حوزه مامایی و بهداشت باروری می‌تواند منافع ملی را در یک کشور دیگر تامین کند!
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار می کوشم تأثیر این فناوری نوظهور بر سیاست داخلی و نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران را تشریح کنم و به این نکته بپردازم که دولت و متصدیان عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات چگونه می‌توانند و باید با آن مواجه شوند؟
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همانطور که اخلاق در سیاست خارجی عنصر مهم محسوب می‌شود، حسادت بین دولت ها نیز برای سبقت گرفتن یکی بر دیگری عنصر مخربی است که باید به آن پایان داده شود. شاهدیم چگونه آذربایجان به خاطر حسادت با جمهوری اسلامی و گرفتن بهانه های واهی با اسرائیل روابط تنگاتنگ ایجاد کرده است. حسادت دولت ها در منطقه عمومیت دارد و فقط شامل حال آذربایجان نمی شود و باید در رفع آن کوشا باشیم.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دیدگاهی که دیپلماسی را هدف می‌دانند، سیاستگذاری خارجی دچار توقف شده، پیامدهای دیپلماسی مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد و مهم نیست که فرایند معمولاً طولانی یک دیپلماسی چه پیامد یا نتیجه‌ای را در پی خواهد داشت! چنین رویکردی از نگاه به دیپلماسی را می‌توان در سیاستگذاری خارجی ایران نیز مشاهده کرد که در بسیاری فرایندهای دیپلماتیک، تنها به وضعیت دیپلماسی توجه داشته و پیامد یا نتیجه دیپلماسی را ناچیز می‌شمارد. این رویکرد به تاکتیک وزارت امور خارجه و سایر بازیگران سیاست خارجی ایران تبدیل شده است. رویکردی که در نهایت تنها یک چرخه از دیپلماسی یا مذاکرات بی‌نتیجه را شکل داده است.
ادامه مطلب
جلال الدین سلیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بسیاری از عناصر فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه الخصوص در خاورمیانه مشترک است. نقش زبان و ادبیات فارسی از جمله اشتراکات فرهنگی ایران با آنهاست. از تمدن هایی نظیر آثار فرهنگی و معماری و تاریخی بازمانده از ایرانیان و دانشمندان ایرانی ابزار مناسبی برای گسترش حوزه نفوذ قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشورهای مختلف محسوب می شود.
ادامه مطلب
محسن بهاروند در یادداشتی می نویسد: در سیاست خارجی بیان آرزو بدون در نظر گرفتن امکانات، حساسیت دو چندان دارد. جهانی شدن و ایجاد دهکده جهانی مرکب از همه کشورها، سیاست‌ها و روش‌ها را به طرز شگفت انگیزی به هم پیوند زده است. تجارت، بانکداری، پیشرفت و توسعه کشورها بشدت جهانی، بین المللی و جمعی شده است. هیچ کشوری در انزوا پیشرفت نکرده است. باید اعتماد جامعه بین المللی را به انحای مختلف جلب کرد و در درون آنها جا گرفت تا بتوانیم به توسعه کشور کمک کنیم.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: آرزوپروری و تبدیل آن به برنامه سیاسی بدون توجه به امکانات، عواقب وخیم و تالی فاسدهای خطرناک خود را همیشه در سیاست کشور داشته است؛ از‌جمله آنکه همیشه مخالفان آرزوپروری تحت عنوان «سازش‌کار» هدف قرار می‌گیرند و عملا به جای اینکه عرصه سیاست محل تبادل نظر درباره مسائل اصولی و عینی جامعه باشد، به محل نزاع بین «سازش‌ناپذیران» و «سازش‌کاران» تبدیل می‌شود و کسانی که ساده‌اندیشانه در پی آرزوها هستند، مخالفان را به «سازش‌کاری» متهم می‌کنند. در مقاطعی در تاریخ ۲۰۰ ساله کشورمان شاهد چنین نزاعی بوده‌ایم.
ادامه مطلب
بدیهی است که ایران به لحاظ تاریخی و سنتی جایگاهی کلیدی در خاورمیانه را به خود اختصاص داده است. ایران در دهه های گذشته، توانسته است یک مجموعه ملی صنعت، آموزش، علم و دفاع ایجاد و توسعه دهد. در شرایط مدرن، تهران همچنان به مخالفت با هژمونی جهانی امریکا ادامه می دهد.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت این است که این انقلاب بزرگترین نوع آوری سیاسی قرن بیستم به حساب می آمد و توانست با ارائه الگوی جدیدی از نظام سیاسی که در تقابل با نظام های موجود قرار داشت، داعیه دار طرحی نو مقابله با هژمون آمریکا باشد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در چنین جهانی با روندی سریع از تغییرات و نظم‌های نوین، اصرار بر سیاست‌های قدیمی و آرمانی در سیاستگذاری خارجی می‌تواند سبب تضعیف قدرت راهبردی و دیپلماسی یک بازیگر در نظام منطقه‌ای و جهانی شود. فرآیندی که گویا در ایران در حال پیگیری بوده و سیاستگذاران کشور تلاش دارند تا در برنامه هفتم توسعه نیز همچنان بر همان سیاستگذاری خارجی پیشین اصرار کنند!
ادامه مطلب
ابوالفضل خرمروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی، مثل پدر خانه است که با کار و فعالیت در «بیرون» خانه «کشور» به دنبال تامین معاش و ضرورتهای زندگی است که در عرصه‌ی کلان می‌شود همان «منافع ملی». بنابراین سیاست خارجی ما نیز مثل سایرین بشدت متاثر از سیاست و تحولات داخلی کشورمان است.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که قریب دو سال از سکانداری دکتر امیرعبداللهیان در دستگاه دیپلماسی می گذرد در یک ارزیابی اجمالی می توان اذعان کرد که نحوه عملکرد مجموعه سیاست خارجی در برخی اولویتها از جمله تقویت روابط با همسایگان، عضویت در سازمان شانگهای، گسترش روابط با روسیه و چین، افزایش مبادلات خارجی بویژه با همسایگان و ارائه تسهیلات به ایرانیان و دیپلماسی فرهنگی با موفقیت چشمگیر همراه بوده است.
ادامه مطلب
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اهمیت سیاست خارجی و نقش مهم آن در اداره و بهبود کشور، افزودند: با وجود توجه به عوامل اقتصادی و فرهنگی در تحلیل وضع کنونی کشور، غالباً در مباحث از عامل سیاست خارجی غفلت می‌شود در حالی که سیاست خارجی خوب و موفق حتماً موجب بهبود وضع کشور می‌شود و در مقابل، اختلال و اشکال در سیاست خارجی باعث بروز مشکل در وضع عمومی کشور می‌شود که نمونه‌های آن نیز کم نبوده است.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «حسادت همسایگان» نسبت به شکوه و عظمت کشورمان برانگیخته شده و آتش زیر خاکستری برای نسل های آتی در ایران است و آذربایجان نمونه بارز آن علنی شده است.
ادامه مطلب
کتاب تناسب و تدریج (بایسته های سیاست خارجی در گام دوم انقلاب)، نوشته نعمت اله مظفرپور، از سوی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در دهم اردیبهشت ۱۴۰۲ منتشر شد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاستگذاری خارجی نمی‌توان یک سیاست ثابت با ابزارهای تکراری و ایستا را سیاستی کارآمد و مطلوب برای شرایط مختلف دانست. سیاستگذاری خارجی کارا و مطلوب، سیاستی است که بازی بقا را به گونه‌ای پویا و دگرگون از بازی پیشین دنبال کند، زیرا همان‌گونه یکی از اندیشمندان دانش سیاستگذاری عمومی گفته‌اند: «ثبات در سیاستگذاری امری فریبنده است.»
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایجاد تعادل و توازن در روابط خارجی کشور، سنگین نکردن ناموزون وزنه تعادلی سیاست خارجی به سمت شرق یا غرب و بازی متعادل با کارت همه کشورها و قدرتهای اثرگذار بین المللی به منظور ایجاد رقابت بین آنها برای همکاری با ایران و بهره‌گیری حداکثری از توافقات راهبردی با روسیه و چین از دیگر اولویتهای راهبردی سیاست خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است. گذاشتن همه تخم مرغها در سبد شرق و تحریک و دادن بهانه به غرب جهت دشمنی و خصومت ورزی بیشتر علیه کشورمان، نه تنها فشار تحریمها و قطعنامه های سلسله‌وار بین المللی علیه ایران را بیشتر می کند و به تضعیف جایگاه کشورمان در سازمانهای معتبر بین المللی منجر می شود، بلکه چین و روسیه را نیز به سمت بدعهدی در تعهداتشان با ایران و امتیاز گیری از کشورمان سوق می دهد.
ادامه مطلب
مصطفی علایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران نیازمند طراحی سیاست خارجی و امنیتی متوازن در همه ابعاد است تا بتواند به عنوان یک بازیگر مطمئن در روابط بینالملل ظاهر شود. سیاست خارجی که بتواند مقتدرانه از هر جهت و در هر شرایطی از امنیت ملی و منافع ملی صیانت کند. سیاست متوازن به این معنا که اولاً هیچ صاحب قدرت و عنصر تاثیر گذار در رقابت های ژئوپلیتک در شرق و غرب جهان از دایره تعامل بین المللی حذف نشود و ثانیا از تمامی ابعاد اساسی ژئوپلیتیک کشور از جمله «ژئوپلیتیک جغرافیای تمدن»، «ژئوپلیتیک انرژی» و «ژئوپلیتیک موقعیت» بهره برداری کامل کند و برای هر کدام برنامه مشخص داشته باشد. لذا بر اساس محاسبات عرفی می توان گفت جمهوری اسلامی ایران بطور ماهوی و زیربنایی از بسیاری از منابع قدرت در جهان و منطقه برخوردار است و با این وصف می تواند بشرط اصلاح در چشم انداز سیاست خارجی و امنیتی خود بیشترین منفعت را از هرگونه تعامل منطقه‌ای از جمله تفاهم اخیر با عربستان سعودی کسب کند.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هدایت واشنگتن؛ از طریق لندن می گذرد. ولی چون توان علمی در سیاست بین الملل را نداریم راه میدان و لجبازی و پرفشاری بر کج فهمی را برگزیدیم. امریکا قدرت سخت و لندن قدرت نرم سیاست بین الملل به خصوص در غرب آسیا و روابط با ایران است.
ادامه مطلب
اگر چه فیلم برادران لیلا از نظر متن سینمایی یک اثر به شدت ضعیف محسوب می شود، اما در حوزه فرامتن می توان به موضوع تاثیر مستقیم و فوری سیاست خارجی در ایران بر اقتصاد و توان معیشتی اقشار فرودست جامعه اشاره ای داشت. در این فیلم التهابات سیاست خارجی دولت روحانی در ماه ها و هفته های منتهی به خروج دونالد ترامپ از برجام بر معیشت و اقتصاد نشان داده می شود؛ التهاباتی که به راحتی اقشار ضعیف را در بحران فرو برده است و همچنان هم رو به تزاید است.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سالی که گذشت، نا آرامی‌هایی که بر بستر شکاف‌های اجتماعی شکل گرفت، موجب تهدید ثبات و امنیت ملی ایران شد. آن طور که گفته می‌شود، بحران داخلی ایران به قدرت چانه زنی کشور در عرصه دیپلماسی لطمه زد و موجب به تعویق افتادن برخی از اهداف سیاست خارجی شد. اکنون که بحران پشت سر گذاشته شده است، با در نظر گرفتن اینکه ریشه آن همچنان باقی است، باید هوشیار بود که از بروز مجدد بحران جلوگیری به عمل آورده شود.
ادامه مطلب
تفاوت دکتر علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد کشورمان با دکتر وحید کریمی که در گذشته ای نه چندان دور سفیر بوده و در عرصه های مختلف دیپلماسی فعالیت کرده در “نگاه ایرانی به سیاست بین الملل“ است. در حالی که باقری در تجربه اجرایی و دسترسی به بالا دستی و شناخت همتایان کشورهای مطرح تبحر دارد، کریمی با ماموریت های دیپلماتیک در لندن و نیویورک تجربه حسی دارد. باقری روایت ایرانی و کریمی نظریه اغفال را ملاک قرار داده اند. باقری از منظر تهران و کریمی از عینک لندن سیاست بین الملل را ترسیم و سپس سعی در اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند. باقری در جایگاه مدیریتی اجرایی و کریمی در جایگاه دیپلمات تفاوت های دارند که با توجه به نگاه ایرانی دکتر باقری، کریمی نقطه نظرات خود را بیان کرده است.
ادامه مطلب
در آخرین روزهای اولین سال قرن جدید سیاست خارجی ایران با تحرکات کم‌سابقه‌ای مواجه شده است. در این میان علاوه بر وزارت امور خارجه، شورای عالی امنیت ملی هم حسابی پای کار آمده است. سازمان انرژی اتمی هم به سهم خود با موافقت برای سفر گروسی و توافق با آژانس، سنگ‌بنای این پوست‌اندازی را گذاشت و به دنبال آن هم سفر شمخانی به پکن و مذاکرات پنج‌روزه نهایتا به ازسرگیری مناسبات تهران - ریاض منجر شد. به تبع این اتفاق، طیفی از کشورهای منطقه‌ای و فرامطقه‌ای هم از تمایلشان برای احیای روابط با ایران گفتند؛ بحرین، مالدیو، لیبی، مصر، اردن و... هم‌اکنون سعی دارند به شکل جدی‌تری در مسیر طی‌شده عربستان گام بردارند. افزون بر نهادها و ارگان‌های مذکور، هیئتی پارلمانی از سوی مجلس شورای اسلامی هم با حضور در منامه سعی در احیای روابط ایران و بحرین دارد.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چگونه سیاست بین الملل را رصد کنیم؟ خانواده جهانی از حالت "دهکده جهانی" خارج و به "مجتمع ویلایی مشترک" تبدیل شده است. روابط بین کشورها که بیش از ۲۰۰ کشور و سازمان های منطقه ای و بین المللی را شامل می شود، چگونه رصد کنیم تا سیاست خارجی موثر و کم هزینه داشته باشیم؟
ادامه مطلب