پرونده هسته ای ایران

آیا توافق برای احیای برجام نزدیک است؟

تحرکات تازه ایران برای بازگشت قدرتمند به بازار جهانی نفت

رای اعضای اوپک پلاس این سناریو مشکلاتی را به همراه خواهد داشت، زیرا قیمت نفت نوسان پیدا خواهد کرد. در حال حاضر در انبارهای ایران، ۸۰ تا ۹۰ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی موجود است که می توانند سریعا وارد بازار شوند. شرکت ملی نفت ایران در حال آماده سازی میدان های نفتی برای بازگشت به بازار و افزایش فروش است. افزون بر آن، تهران در حال مذاکره با مشتریان خود در صورت حاصل شدن توافق با واشنگتن است. در چنین شرایطی، می توان گفت که رویدادهای جدی و جدیدی در خاور میانه در حال وقوع است.

ادامه مطلب

باید در محاسبات تجدید نظر شود

برجام در حصر اشتباهات استراتژیک

روح اله رحمانی فر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در چند روز اخیر جلساتى بین علی باقرى کنى، مسئول تیم مذاکره کنندگان ایران و انریکه مورا، دستیار جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجى اتحادیه اروپا برگزار شد که آخرین آن در تاریخ ۲۷ اکتبر بود. باقرى مذاکرات خود با مورا در بروکسل را جدى و سازنده توصیف و از توافقاتى براى تعیین تاریخ دقیق مذاکرات سخن گفت. به فاصله سه روز روساى جمهوری آمریکا و E۳ در حاشیه اجلاس G۲۰ بیانیه نسبتا تندى علیه برنامه هسته اى ایران منتشر و خواستار بازگشت سریع تهران به وین شدند اتفاقى که مهر بطلانى بر دستاورد احتمالى على باقرى از مذاکره بروکسل تفسیر شد و بدبینى ها به فرایند احیاى برجام را تشدید کرد. بیانیه چهار کشور غربى از پاره اى جهات با نمونه هاى قبلى متفاوت بود به‌طوری‌که هم در فرم و هم در محتوا جدى تر و تندتر از گذشته و به نوعى اتمام حجت دول غربىِ موثر در توافق هسته اى با تهران محسوب می‌شود. 

ادامه مطلب

امریکا خود را در برابر شرایط سختی می بیند

توافق هسته‌ای ایران، واشنگتن به دنبال گزینه‌های دیگر

واشنگتن درباره‌ دور هفتم مذاکرات محاسبات زیادی دارد. نخست این که دولت کنونی ایران کاملا با دولت قبلی تفاوت دارد یعنی دولتی که به توافق به عنوان امکان ادامه حضور اصلاح طلبان در قدرت نگاه می‌کرد. رئیس جمهوری جدید و تیم او برعکس فکر می کنند و درگیری با آمریکا را ضامن مجبور کردن واشنگتن به لغو تحریم‌ها می‌دانند.

ادامه مطلب

هدف کاهش تاب آوری تهران است

ارتباط حمله سایبری به پمپ بنزین ها با تلاش برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با این اوصاف احتمالا حمله سایبری اخیر یک پروژه مشترک غربی به منظور تحت فشار گذاشتن ایران است تا سیاست دست دست کردن را کنار بگذارد و زودتر به گفت وگوها باز گردد. همچنین در لفافه این پیام را با خود دارد که ممکن است در آینده حملات بیشتر و جدی تری صورت گیرد تا از تاب آوری داخلی کشور برای تحمل تحریم ها و وضعیت اقتصادی نامطوب فعلی کاسته شود.

ادامه مطلب

نقش نهاد سیاست خارجی اتحادیه در روابط ایران و اروپا (بخش ۴۷)

از طرفه عکس یادگاری تا طفره از تعهدات برجامی

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون با روی کار آمدن دولت سیزدهم و ایجاد  تغییرات ماهوی در مدیریت دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره کننده هسته ای که اولویت را بر مذاکره نتیجه محور در چارچوب زمانی مشخص و الزام اجرای تعهدات متقابل بنا نهاده است؛ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی هم چنان برای احیای برجام و بازگشت آمریکا به مذاکرات تلاش می کند؛ البته برجام که زمینه را برای مشارکت عمیق تر ایران و اتحادیه اروپا فراهم و منافع مهم ایران و اروپا را برآورده می کرد با خروج آمریکا از این معاهده به توانایی اتحادیه اروپا مبنی بر اجرای تعهداتش به شدت آسیب زد. و بر کسی پوشیده نیست که علیرغم اظهارات مکرر مقامات اروپایی مبنی بر حمایت و تعهد اتحادیه اروپا از برجام، اقداماتی که اتحادیه برای محافظت از خود در برابر تحریم های آمریکا انجام داده چندان در حفظ روابط اقتصادی با ایران موثر نبوده است؛ چرا که  اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات اقتصادی در برجام بعد از خروج آمریکا از توافق موفقیتی نداشته؛ امری که موجب شد تا  ایران از ماه مه ۲۰۱۹ شروع به عقب نشینی تدریجی از تعهدات خود کند و در واقع عملکرد ضعیف اتحادیه؛ بسیاری از محدودیت های این نهاد به عنوان یک بازیگر جهانی را بر ملا کرد.

ادامه مطلب

چشم انداز گفتگوهای ایران و عربستان در پرتو پرونده های اختلافی دو کشور

روابط تهران و ریاض می تواند پایدار بماند؟

فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت این است که بازگشایی سفارت ها یا کنسولگری های، سطحی ترین لایه روابط دو کشور است و روابط ایران و عربستان از منابع و فاکتورهای دیگری متأثر است که اگر به آن توجه نشود، بازگشایی سفارت خانه ها و کنسولگری ها دوامی نخواهد داشت. عوامل یادشده به منابع اختلافی چون جنگ یمن و موضوع هسته ای ایران و به‌تبع آن روابط ایران با غرب به‌مثابه دو منبع اصلی و نیز اعتراضات سرکوب‌شده در بحرین، رقابت در عراق، بحران سوریه و رقابت در لبنان بستگی دارد. 

ادامه مطلب

آینده نامشخص مذاکرات

خطر پلن "بی" در حالی که برجام به بن بست رسد

ابراهیم رئیسی تمایل چندانی به بهبود روابط با غرب ندارد. چین و روسیه احتمالا از افزایش فشارهای بین المللی علیه ایران حمایت خواهند کرد اما اگر این دو کشور به این نتیجه برسند که امریکا عامل شکست گفت وگوهاست، در آن صورت از اعمال تحریم های تازه علیه ایران حمایت نخواهند کرد.

ادامه مطلب

حزبی که هنوز قدرت لابی گری بالا دارد

حزب جمهوری خواه و توافق هسته ای ایران

فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حزب جمهوری خواه در انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ نه‌تنها ریاست جمهوری بلکه اکثریت سنا را نیز از دست داد. حال سؤال اساسی که مطرح می شود این است که آیا این شکست به معنی کاهش تأثیرگذاری آنها بر احیای احتمالی برجام و اجرای آن است. پاسخ به این سؤال منفی است. امروزه توافق هسته ای به یک موضوع حزبی در داخل آمریکا تبدیل‌شده که حزب دموکرات به آن نگاه مثبت دارد و حزب جمهوری خواه با آن مخالف است. حزب جمهوری‌خواه هم اکنون نفوذ بالایی در کنگره دارد و حزب دموکرات از اکثریت شکننده ای در سنا برخوردار است.

ادامه مطلب

در صورتی که مذاکرات به نتیجه نرسد

آمادگی ایران برای عبور از خط هسته ای

رئیسی به دولت امریکا مشت می زند و به او توهین می کند و در عین حال، امریکا از خود خویشتنداری نشان می دهد تا مانع از پیشرفت هسته ای ایران شود.

ادامه مطلب

برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش بیست و هشتم)

منافع اروپا در نجات برجام ورای پرونده هسته ای است

دلیل اصلی ناتوانی اتحادیه اروپا در اجرای مناسب برجام ضربه ای بود که ایالات متحده به آن وارد آورد. این شرایط با برچیدن چندجانبه گرایی به عنوان یک رویکرد گسترده تر یا به عبارت دیگر، لیبرالیسم به عنوان ایدئولوژی اصلی در تقسیم اطلاعات در نظم جهانی، همراستا بود. ایالات متحده به رغم چندجانبه گرایی حاکم، در قبال بحران ها و مذاکرات رویکردی دو جانبه و صرفا مبادله ای را دنبال می کند. این موضع گیری ایالات متحده در رابطه با توافق هسته ای ایران در نتیجه تمایل دونالد ترامپ به «مذاکره برای توافق بهتر» ایجاد شد و این تصور او را تقویت کرد که با تنها عمل کردن و اجرای سیاست «اعمال فشار حداکثری» می تواند ایران را به مذاکره از موضع ضعف بازگرداند. این موضع گیری همچنین در نقطه مقابل و تضاد کامل با تلاش اتحادیه اروپا برای «ترویج نظم جهانی مبتنی بر قوانین چند جانبه گرایی به عنوان اصل اساسی آن و سازمان ملل در مرکز آن» قرار داشت.

ادامه مطلب

غرب موضوع هسته ای ایران را زیر تیغ گرفته است

لزوم خروج برجام از بلاتکلیفی

جلال خوش‌چهره در یادداشتی می نویسد: بلاتکلیفی کسالت‌بار برجام، بازتاب فرساینده خود را در مواضع اخیر گفت‌وگو کنندگان برجامی نشان می‌دهد. حالا این سخن که توافقی متفاوت از برجام لازم است، لقلقه زبان‌ها شده و فرصتی را فراهم کرده که مخالفان برجام  از جمله اسرائیل بنا به سیاست‌های راهبردی خود مدام از آن سخن به میان آورند. 

ادامه مطلب

تهران به دنبال امتیاز حداکثری است

تلاش ایران برای مهار طرح «ب» اسرائیل و امریکا

اکنون ایران برای تغییر اوضاع و بستن راه به روی طرح «بی» تلاش می کند و هدفش سردرگم کردن واشنگتن و متحدانش در مذاکرات وین و دریافت بیشترین امتیازات از آنان است. ایران در مذاکره با آمریکا نیم نگاهی به مذاکرات قبلی واشنگتن با طالبان دارد و بر این باور است که آمریکا حاضر است به هر قیمتی به توافق با ایران دست یابد. 

ادامه مطلب

با وجود رایزنی ها در سازمان ملل

امیدها به احیای برجام کاهش یافته است

اندیشکده گروه سیاست اوراسیا هفته گذشته اعلام کرد بعید است که در سال جاری میلادی توافقی در زمینه برنامه هسته ای ایران به دست آید. این گروه احتمال دستیابی به توافق هسته ای را که ماه گذشته ۷۰ درصد ارزیابی کرده بود به ۴۵ درصد کاهش داده است.

ادامه مطلب

دستگاه دیپلماسی و نظریه منحصر به فرد زنده یاد عسگرخانی

مردی که معتقد بود ایران حتما باید بمب اتم داشته باشد

هادی دادمهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دکتر عسگرخانی در  پاسخ به سوالات منتقدان درباره منطقی و عملی نبودن سیاست دستیابی ایران به سلاح هسته ای، با خونسردی مثال زدنی و حوصله بسیار، اصول سیاست بازدارندگی در روابط بین الملل را برای مخاطب تشریح می کرد تا دامنه دانش آکادمیک خود درباره نحوه کنشگری دولت ها به عنوان بازیگران عقلانی را در دنیای قدرت محور و فاقد اقتدار مرکزی به تصویر بکشد و در نهایت اثبات کند که دولت ها برای پرهیز از جنگ باید مولفه های قدرت سخت را افزایش بدهند. 

ادامه مطلب

در باب گفت وگوهای هسته ای با ایران

توپ در زمین امریکا و اروپاست

با گذشت هفت ماه از زمان آغاز مذاکرات وین به نظر می رسد این مذاکرات برای ایران صرفا سرپوشی بوده است تا زیر سایه آن بتواند به غنی سازی اورانیوم ادامه دهد. به این ترتیب اکنون توپ در زمین ایران نیست بلکه در زمین آمریکا و شرکای اروپایی آن است. آنها باید تصمیم بگیرند که آیا می خواهند به مذاکرات هسته ای با ایران ادامه دهند و آن را به نتیجه برسانند یا آن را رها کنند و اجازه دهند فضا بیش از آن تنش آلود و بحرانی شود.

ادامه مطلب

انتظار دور شدن سایه تنش ها

امید به مذاکرات هسته ای بر می گردد؟

به نظر می رسید که تمامی پیش بینی هایی که رسانه ها انجام داده بودند، از این موضوع حکایت داشته باشد که تهران بعد از تغییر دولت دیگر علاقه ای به توافق با آمریکا نداشته باشد. 

ادامه مطلب

تشدید فشارها بر ایران در پرتو گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی

غرب چه در سر دارد؟

فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصرار برای احیای برجام در اسرع وقت و صدور بیانیه احتمالی در نشست پیش روی شورای حکام علیه ایران می تواند مقدمه صدور قطعنامه در نشست های بعدی و زمینه‌سازی برای معرفی کردن جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان مسئول شکست مذاکرات باشد.

ادامه مطلب

رئیسی و بحران اقتصادی گره خورده با تحریم

روسیه و چین در دازمدت توانایی کمک به اقتصاد ایران را ندارند

رئیسی کارگزاران سیاست خارجی خود را برای پیگیری به اصطلاح دیپلماسی اقتصادی بسیج کرده است چون می داند برای احیای اقتصادی کشور، گزینه داخلی چندانی در اختیار ندارد. تحریم های آمریکا، اقتصاد ایران را به آستانه فروپاشی کشانده و برجسته ترین نشانه چنین وضعیتی تورم ۵/۳۶ درصدی در سال ۲۰۲۰ است. به گزارش بانک جهانی، در ژوئن سال جاری نرخ تورم به ۴۳ درصد رسیده است.

ادامه مطلب

با شکست امریکا در افغانستان

ایران فرصت را بر سر برنامه هسته‌ای‌اش مغتنم می‌داند

روزهای تحمل حضور آمریکا سپری شده اند. اکنون رویکردی میان مدت حاکم است که به نیاز آمریکا برای رها کردن خود پاسخ بدهد. در همین شرایط است که تهران فرصت را برای مقاومت بر سر برنامه هسته ای خود مغتنم می داند. اکنون احتمال پاسخ قاطع آمریکا در صورت شکست مذاکرات وین به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. 

ادامه مطلب

مسکو به غرب علیه تهران چراغ سبز نشان ندهد

بندبازی ناجوانمردانه روسیه در میدان هسته ای ایران

مسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی به یادداشت ولادیمیر ساژین، تحلیلگر روسی که علیه فعالیت های هسته ای ایران یادداشتی انتقادآمیز نوشته و حتی تهران را رسما تهدید کرده، پاسخ داده است و می نویسد: مسکو به جای اینکه با چشم بسته ماشه مسلسل اتهامات بی اساس را به سمت ایران نشانه برود و مقّوم حرکات ایذایی واشنگتن و تل آویو در وین و نیویورک علیه ایران باشد بهتر است بار دیگر با دقت به گزارش های مکرر و مثبت آژانس پیرامون اجرای تعهدات تهران توجه کند و از ایران برای این همه فروتنی و تواضع تشکر ویژه کند.

ادامه مطلب

ایران در توافق با آژانس تنش احتمالی را خنثی کرد

سفر گروسی و شکست بن بست

صابر گل‌عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از اظهارات رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و مدیر کل آژانس پس از دیدار دو ساعته و همچنین بیانیه پایانی سفر گروسی این گونه پیداست که دو طرف از نتایج رایزنی‌های جدید راضی و امیدوار هستند با توافق بر سر ادامه مذاکرات و دید و بازدیدهای دو سویه راه حلی برای اختلافات فیمابین بیابند. 

ادامه مطلب

نگرانی ها از شکست مذاکرات وین

گزارش آژانس می تواند تیر خلاص بزند؟

این گزارش رسمی، مقام های اروپایی و آمریکایی را در بزنگاه واقعیت قرار داد؛ همان ها که اوایل سال جاری، به بازگشت به برجام خوشبین بودند و در این چند هفته خاموش تر شده اند. حالا در نشست هفته آینده شورای حکام آژانس، این کشورها باید تصمیم بگیرند که آیا باید طرح های خود برای صدور قطعنامه محکومیت رفتار ایران را به پیش ببرند یا خیر؟ این گامی است که می تواند دولت اصولگرای تهران را تحریک کند که بطور کامل از گفت وگوها خارج شود.

ادامه مطلب

سرعت سرسام‌آور ایران در پیشرفت هسته‌ای

چرا برای غرب احیای برجام از هر کاری واجب‌تر است؟

برجام در محدود کردن پیشرفت هسته ای ایران عملکرد بسیار بهتری داشت، صلح آمیز و بدون نقض حاکمیت ملی ایران. اگر برجام احیا شود تمام طرفین شرایط بهتری خواهند داشت.

ادامه مطلب

همه به هوش باشیم

پرونده هسته ای ایران: دام لندن و تل آویو برای بایدن در اجلاس آتی شورای حکام آژانس

مسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آمریکا قرار است در جلسه آتی شورای حکام آژانس اتمی که در وین برگزار خواهد شد، حمایت دیگر کشورها برای انتقاد از ایران بابت تشدید برنامه هسته‌ایش را جلب کند.

ادامه مطلب

لزوم تدبیر در رفتار با آژانس بین المللی انرژی اتمی

هیولای مشکلات کشور اجازه تدفین جسم نیمه جان برجام را نمی دهد

مسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: لازم و ضروری است که ایران به نوعی رفتار کند تا حساسیت شورای امنیت را به همراه نداشته باشد. چراکه در صورت ارجاع پرونده به شورا و صدور قطعنامه و یا ارجاع ایران به فصل ۷ منشور ایران وارد یک وضعیت پیچیده و بغرنج خواهد شد که امکان وقوع هر سناریویی را رقم خواهد زد.

ادامه مطلب

با وجود تلاش های امریکا برای احیای توافق هسته ای با ایران

اسرائیل در پی اقناع بایدن برای فراموشی برجام است

مذاکرات امریکا و ایران از سر گرفته می شود و انتظار می رود که در ماه سپتامبر به نتیجه برسد. به گزارش رسانه های گروهی اسرائیل، بنت به امریکا برای ارائه طرح استراتژی مبارزه با تشدید احتمالی نفوذ ایران پس از احیای توافق هسته ای سفر کرد. تل آویو قصد دارد، از راه به انزوا کشاندن ایران، اتحاد با برخی از کشورهای عربی و احتمالا، انجام برخی از خرابکاری ها، مانع از گسترش سلاح هسته ای در خاورمیانه شود.

ادامه مطلب

امیدها دائما کم رنگ می شوند

غرب منتظر چراغ سبز رئیسی برای مذاکره

علی واعظ، از گروه بین المللی بحران در بروکسل، می گوید: "همه نشانه ها به جهت بدی اشاره دارد." دو مقام رسمی برجسته اروپایی هم به ان بی سی گفتند بسیار بعید است که ایران با از سرگیری گفت وگوهای وین در این ماه، موافقت کند.

ادامه مطلب

برای ایران، شرق جایگزین اتحادیه اروپا می شود؟ (بخش هفدهم)

روسیه خواهان فروپاشی برجام نیست، اما از وضعیت موجود سود می برد

برجام را می توان هم یکی از مهمترین دستاوردهای دیپلماتیک قرن ۲۱ دانست و هم یکی از بزرگ ترین ناامیدی های آن. آنهایی که توافق را ستونی می دانستند که آینده منع گسترش تسلیحات هسته ای به آن تکیه دارد، اکنون دریافته اند که اشتباه می کردند. پس از خروج آمریکا از توافق در مه ۲۰۱۸، تلاش های سیاستمداران و دیپلمات ها برای هماهنگ سازی منافع و مواضع درباره توافق هسته ای به نتیجه قابل توجهی نرسید. ۱۵ سال تلاش سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران با برجام و اولین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر تعهد ایران به توافق به انجام رسید، اما این فقط تا زمان خروج آمریکا از برجام بود.

ادامه مطلب

توافقی در آستانه فروپاشی

آقای بایدن وعده احیای برجام چه شد؟

مشاوران بایدن بی‌هیچ پنهانکاری نگران این هستند که ایرانی‌ها از روند کنونی چنان درس‌هایی بگیرند که در آینده نزدیک و حتی در پاییز سال جاری، امکان بازگشت به توافق پیشین وجود نداشته باشد.

ادامه مطلب

فضای جدید حاکم بر مذاکرات

احیای برجام سخت تر از آنچه تصور می شود

یک مقام ارشد آمریکایی که به شرط فاش نشدن نامش سخن می‌گفت، نسبت به «اختلافات جدی» از جمله «گام‌های ضروری ایران برای بازگشت به تعهدات برجام، لغو تحریم‌ها توسط آمریکا و مجموعه اقداماتی که هر دو طرف باید انجام دهند»، هشدار داد.

ادامه مطلب