ایران، توافق هسته‌ای و مین‌های سیاسی

نویسنده: حسن مرهج

دیپلماسی ایرانی: به نظر می‌رسد شرط ‌بندی‌های مقامات ایرانی در خصوص مذاکرات هسته‌ای روند متفاوتی پیدا خواهد کرد که نیازمند خوشیتنداری بیشتر ایران و هم زمان فعال سازی نیروی فشار این کشور برای اعمال دیدگاه راهبردی خود بر جامعه بین المللی و آمریکاست. به ویژه که در پی محکومیت ایران در آژانس روشن شده است قدرت‌های بین المللی درصدد تحمیل عقب‌نشینی‌هایی بر ایران هستند؛ اما در مقابل تهران و تمام جناح‌هایش با هر گونه حل و فصلی که دربردارنده امتیازدهی یا احیای نسخه قدیمی توافق باشد، مخالف هستند.

راهبرد ایران در قبال توافق هسته‌ای ممکن است در این زمینه به نتایج روشنی نرسد؛ با این وجود گام‌های ایران در مسیر هسته‌ای اگرچه ممکن است کند به نظر برسد؛ اما تضمین‌کننده ضمانت‌هایی است که شروط ایران را برآورده و نگرانی‌های این کشور را برطرف می‌کند چرا که هرگونه توافق هسته‌ای که نتایجش با شروط ایران سازگار نباشد از این نظر که باعث لغو تحریم‌ها و آزادسازی اموال ایران نشود، امضا نخواهد شد.

راهبرد این دست و آن دست کردن و وقت کشی که از سوی آمریکا در قبال ایران انجام می‌شد، به وضوح تمایل واشنگتن برای عدم تمکیل توافق هسته‌ای را نشان می‌دهد. فراتر اینکه آمریکا تلاش می‌کند ایران را در برابر جامعه بین امللی در تنگنا قرار دهد و ادعا می‌کند که این کشور با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری نمی‌کند. فراتر اینکه داده‌هایی وجود دارد که تایید می‌کند واشنگتن از طریق راهبرد و سیاست اعمال فشار بر آژانس درصدد است ایران را تسلیم و مجبور کند در موضوعات منطقه‌ای امتیاز دهد. اما ایران به گواهی اکثریت قدرت‌های بین المللی برخورد مثبتی با همگان دارد.

توسل آمریکا و تروییکای اروپایی به قطعنامه علیه ایران در شورای حکام نتیجه طبیعی سیاست وقت‌کشی از سوی آمریکا و تحمیل شروط بر رهبران ایرانی است. از این رو تهران آژانس را به سیاسی کاری و تسلیم شدن در برابر خواسته‌های آمریکا و اسرائیل به ویژه بعد از سفر گروسی به تل‌آویو متهم کرد.

از این‌رو محافل تصمیم‌گیری در ایران در وضعیت آماده باش قرار گرفتند و به دنبال سازوکاری کم ضررتر برای پاسخ به اقدامات آژانس هستند که خروج از آژانس یا معاهده منع گسترش در بین گزینه های آنها قرار ندارد؛ اما ممکن است به تصمیم توقف همکاری کامل با آژانس و عدم ارائه هرگونه اطلاعات ضبط شده از سوی دوربین‌های نظارتی توسل جویند تا به به این ترتیب قانونی عمل کنند که پارلمان در ماه نوامبر سال 2020 تصویب کرد و در نتیجه تمام شرط‌بندی‌های اسرائیل و آمریکا را خنثی کنند. شرط ‌بندی‌هایی که درصدد تسلیم ایران به واقعیت موجود بودند.

منبع: رای الیوم / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11