مطالب مرتبط با کلید واژه

خاورمیانه


آیا بلوک منطقه‌ای در خاورمیانه کارآیی دارد؟
اسرائیل یک معضل

آیا بلوک منطقه‌ای در خاورمیانه کارآیی دارد؟

شکستن طلسم منطقه‌ای، نیازمند فراتر رفتن از مرزهای سنتیِ رقابت‌های ژئوپولیتیک است. یک پیشنهاد قابل اجرا، ایجاد یک بلوک منطقه‌ای است – مشابه سازمان دولت‌های آمریکای لاتین (OAS) یا اتحادیه آفریقا (AU) که بر چالش‌های مشترک و نیز منافع مشترک تمرکز دارد. این ایده پیشنهاد می‌کند که فراتر از سازمان‌های کنونیِ همکاری زیرمنطقه‌ای مانند اتحادیه عرب، اتحادیه مغرب عربی، شورای همکاری خلیج فارس و شورای همکاری چهارجانبه گام برداریم. نمونه‌های گذشته نشان می‌دهد که سازمان‌های منطقه‌ای اغلب پس از تنش‌های مزمن یا در روند تنش زدایی شکل می گیرند، سناریویی که در منطقه خاورمیانه بزرگ یا  MENA غریبه نیست.

ادامه مطلب
کارزار نظم بین الملل در مثلث غزه، اوکراین و تایوان
معادلاتی که در شرف تغییر عمیق هستند

کارزار نظم بین الملل در مثلث غزه، اوکراین و تایوان

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت در حال حاضر ایران در موقعیت های بین المللی بسیار خوبی قرار دارد و تنها چیزی که از انجام بازی های خود در خاورمیانه مانع می شود، حضور نظامی آمریکاست که امیدوار است با کمک چین، روسیه و حتی ترکیه  از شر آن خلاص شود.

ادامه مطلب
حمله غافلگیرکننده حماس و ناکار شدن سه تحول
چگونه غزه، پویش های منطقه را وارونه می کند؟

حمله غافلگیرکننده حماس و ناکار شدن سه تحول

ذهنیتی که آشفته شد، این بود که تلاش های چنددهه ای ایران برای تحکیم نفوذ منطقه ای اش، در حال میوه دادن است. اوایل سال جاری، آشتی عربستان سعودی و ایران، شناسایی ضمنی شبکه بازیگران غیردولتی منطقه ای ایران توسط عربستان را در خود داشت. هم زمان، پیشرفتی در کاهش تنش میان واشنگتن و تهران حاصل شد. ایران همچنین با کمک نیروهای نیابتی اش توانست اسرائیل را در احاطه بگیرد. امروز همه اینها، ناکار شده است. جایگاه ایران ارتقا یافته، قدرتش به رخ همگان کشیده شده و به بازیگری موثر تبدیل شده است که در هیچ حالتی نمی توان آن را نادیده گرفت.

ادامه مطلب
تندتر شدن مواضع تهران و واشنگتن علیه همدیگر
جنگ فراگیر در منطقه، خیلی دور خیلی نزدیک

تندتر شدن مواضع تهران و واشنگتن علیه همدیگر

با ورود جنگ حماس و اسرائیل به دومین ماه شرایط منطقه نیز هر روز ملتهب‌تر می‌شود. در‌این‌بین تداوم و تشدید حملات به مواضع ایالات متحده آمریکا در سوریه و عراق و اعلام جنگ رسمی یمنی‌ها در کنار نگرانی درباره ورود حزب‌الله لبنان به این منازعه، شرایط را پیچیده‌تر و حساس‌تر از هر زمانی کرده است. به‌ویژه آنکه تل‌آویو فعلا با هرگونه تلاش برای برقراری آتش‌بس مخالف است. در جدیدترین مورد، بنیامین نتانیاهو توقف در جنگ بدون آزادسازی اسرا را غیرممکن دانست. خبرگزاری اسپوتنیک نوشت که نخست‌وزیر اسرائیل می‌گوید عملیات ارتش تا زمان پیروزی ادامه خواهد داشت. اظهارات نتانیاهو در پی این موضوع مطرح می‌شود که جنبش جهاد اسلامی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد اگر یک آتش‌بس موقت حاصل شود، اسرای غیرنظامی خارجی را آزاد خواهد کرد.

ادامه مطلب
رقابت‌های استراتژیک و جنگ نیابتی در غزه
وضعیتی که می تواند به سود روسیه و چین باشد

رقابت‌های استراتژیک و جنگ نیابتی در غزه

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافقنامه آبراهام که با میانجیگری ایالات متحده بین اسرائیل و چندین کشور عربی در سال ۲۰۲۰ امضا شد، راهی برای صلح پایدار در خاورمیانه به جامعه بین المللی ارائه کرده بود. این توافق‌نامه‌ به عنوان طلوع خاورمیانه جدید و یکی از اولین نشانه‌های نظم نوظهور پسا آمریکا در خاورمیانه در نظر گرفته می شد. اما حمله حماس نشان داد که امیدواری ایالات متحده برای تحکیم وضعیت موجود در منطقه توهمی بیش نبوده است. 

ادامه مطلب
دست و پا زدن های بغداد برای جلوگیری از بحران
نگاهی به اهداف سفر محمد شیاع السودانی

دست و پا زدن های بغداد برای جلوگیری از بحران

به گفته خبرگزاری رسمی عراق (‌واع‌)، قرار است امروز (دوشنبه) محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر این کشور به‌منظور بررسی و تبادل نظر درباره جنگ حماس و اسرائیل و تحولات غزه سفر منطقه‌ای خود را از تهران آغاز کند.

ادامه مطلب
جنگ غزه، گمانه‌هایی که بر باد رفتند و واقعیت‌هایی که تثبیت شدند
دگرگونی خاورمیانه از حالا به بعد

جنگ غزه، گمانه‌هایی که بر باد رفتند و واقعیت‌هایی که تثبیت شدند

این جنگ، گزاره ها و نگرش های قبلی درباره منازعه فلسطینی اسرائیلی را وارونه کرد و در حال باز کردن مسیر  یک مرحله تازه و متمایز و البته غیرقابل پیش بینی است که منطقه را میان طرفداران صلح و جنگ سالاران تقسیم خواهد کرد.

ادامه مطلب
نقش رهبری ناوگان عربستان در ائتلاف های دریایی تحت هدایت آمریکا
تنش هایی که بر خاورمیانه سایه انداخته است

نقش رهبری ناوگان عربستان در ائتلاف های دریایی تحت هدایت آمریکا

بیش از یک دهه است که نشانه هایی از بلندپروازی دریایی فزاینده سعودی به چشم می خورد که بر دو ستون اصلی تمرکز دارد: بازسازی و مدرنیزه کردن ناوگان دریایی خود و پیشتازی در رزم گروه های چندجانبه به رهبری ایالات متحده.

ادامه مطلب
راهبرد خاورمیانه ای آمریکا به گِل نشست؛ متحدانش زیر فشار و دشمنانش در پی امتیازگیری
حمله حماس، خاورمیانه را دگرگون کرد

راهبرد خاورمیانه ای آمریکا به گِل نشست؛ متحدانش زیر فشار و دشمنانش در پی امتیازگیری

ایالات متحده تلاش داشت تنش ها در منطقه را با تسهیل عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل و نیز کاهش تنش با ایران "خنک" کند. همچنین امید داشت که نفوذ چین در منطقه را به چالش اندازد و با تاسیس کریدوری که هندوستان، خاورمیانه و اروپا را به هم متصل می کرد، نقش هند را تقویت کند. این پروژه، دو بخش داشت: یک کریدور شرقی که هندوستان و کشورهای عربی خلیج (فارس) را به هم متصل می کرد و کریدور شمالی که کشورهای منطقه را از مسیر اردن و اسرائیل به اروپا می رساند. قرار بود که این کریدور، واکنش آمریکا باشد به ابتکار کمربند و جاده چین. حمله حماس، پایانی ناگهانی بر این طرح ها گذاشت.

ادامه مطلب
خاورمیانه و جنگ فراگیر
احتمال تأثیر آتش‌افروزی‌های اسرائیل در جنگ غزه بر جغرافیایی وسیع‌تر

خاورمیانه و جنگ فراگیر

با تداوم و تشدید جنگ حماس و اسرائیل و همچنین تبعات حمله زمینی به نوار غزه، به نظر می‌رسد منطقه غرب آسیا خود را برای گسترش تنش بیشتر آماده می‌کند؛ چرا‌که اگرچه کشورهای منطقه تمایلی برای تعمیم این تنش‌ها به کل منطقه ندارند، اما تحولات میدانی گویا و مؤید این واقعیت است که تسری درگیری‌ها در صورت ادامه فعالیت مخرب صهیونیست‌ها اجتناب‌ناپذیر جلوه می‌کند. ‌

ادامه مطلب
مانور پوتین زیر سایه جنگ در خاورمیانه
برگزاری مذاکرات صلح هم‌زمان با رزمایش ارتش روسیه برای مقابله با حمله‌ احتمالی هسته‌ای

مانور پوتین زیر سایه جنگ در خاورمیانه

در شرایطی که در سه هفته اخیر جنگ اسرائیل و حماس توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را به خود معطوف کرده، جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد و از روز گذشته سومین دور مذاکرات صلح برای پایان‌بخشیدن به جنگ روسیه و اوکراین با حضور نمایندگان بیش از ۵۰ کشور جهان در مالت آغاز شد. این مذاکرات در حالی برگزار می‌شود که از حمایت اوکراین برخوردار است، اما مسکو که آن را به‌عنوان «یک رویداد آشکارا ضد‌ روسی» محکوم کرده است، در آن حضور ندارد.

ادامه مطلب
تنش تهران - واشنگتن به وقوع خواهد پیوست؟
حملات بی‌سابقه اسرائیل به نوار غزه هم‌زمان با تصویب قطع‌نامه سازمان ملل

تنش تهران - واشنگتن به وقوع خواهد پیوست؟

تحولات سیاسی، دیپلماتیک و میدانی ۴۸ ساعت منتهی به امروز (یکشنبه) باعث شد که جنگ اسرائیل و حماس و همچنین وضعیت بغرنج ساکنان باریکه غزه بیش از پیش مورد توجه افکار عمومی، رسانه‌ها و مقامات کشورها قرار بگیرد. روز شنبه احتمال تصویب قطع‌نامه در مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین عدم پایبندی اسرائیل به آن (قطع‌نامه) پیش‌‌بینی شده بود، اما هم‌زمان با این اتفاق، شامگاه جمعه بی‌سابقه‌ترین دور حملات اسرائیل به ساکنان غزه هم صورت گرفت. در سوی دیگر تحولات میدانی در عراق، سوریه، یمن و لبنان هم موجب شد تا کارشناسان از احتمال تعمیم درگیری‌ها به کل غرب آسیا سخن بگویند. به موازات این موضوع، رفتار تقابلی آمریکا با ایران یا به عبارتی وقوع تنش واشنگتن- تهران هم جدی‌تر از هر زمان دیگری به نظر می‌رسد.

ادامه مطلب
کسی از جنگ با ایران استقبال نمی کند
اشتباه دست کم گرفتن فلسطینیان

کسی از جنگ با ایران استقبال نمی کند

به طور کلی، تأکید بر روابط مبتنی بر همکاری امنیتی و نظامی، چندان برای دولت‌ها و جوامعی که در جست وجوی مزیت صلحی هستند که از تحولات دیپلماتیک اخیر حاصل می شود، قانع کننده نخواهد بود.

ادامه مطلب
دو روند احتمالی پس از عملیات طوفان الاقصی
آنچه فعلا شاهدیم

دو روند احتمالی پس از عملیات طوفان الاقصی

سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فعلا شاهد دو رهیافت و رخداد مهم و کلیدی پیرامون فلسطین در حین عملیات مزبور هستیم: اول تشریک مساعی بلکه جد و جهد شمار زیادی از کشورها در منطقه و جهان برای اعلام موجودیت دولت نیم بند فلسطینی ( حداقل در بخشهایی از سرزمینهای اشغالی ۶۷)، دوم پیچیده تر شدن مساله فلسطین و افزایش احتمال گسترش یافتن این منازعه در سطح منطقه ای ( در خلا عدم تشکیل دولت فلسطینی).

ادامه مطلب
پنج عاملی که نمی گذارد خاورمیانه به شرایط عادی برسد
از تغییرات آب و هوایی تا تحولات سیاسی

پنج عاملی که نمی گذارد خاورمیانه به شرایط عادی برسد

خاورمیانه نه تنها به وضعیت قبلی برنگشته بلکه در آستانه یک انتقال قرار دارد و این بر عهده مردم و دولت‌های منطقه است که تصمیم بگیرند این انتقال، چه شکل و شمایلی داشته باشد.

ادامه مطلب
ایجاد کریدور هند - خاورمیانه - اروپا بدون توجه به منافع ایران، ترکیه مصر امکانذیر نیست
چالش های پیش روی ذی نفعان

ایجاد کریدور هند - خاورمیانه - اروپا بدون توجه به منافع ایران، ترکیه مصر امکانذیر نیست

تنش‌ها و هماوردی هایی همچون کشمکش میان هند و پاکستان، تاریخچه رقابت سعودی و ایران، مداخله های کنونی در سوریه و یمن و تهدید گروه‌های تحت حمایت ایران در سوریه و لبنان علیه اسرائیل. این تنش‌های ژئوپلیتیک می‌تواند همکاری را متوقف کند و اجرای پروژه‌های اتصال منطقه‌ای را متوقف سازد.

ادامه مطلب
امریکا، عامل ریشه ای تازه ترین جنگ اسرائیل و فلسطین
چگونه سی سال سیاست ایالات متحده به فاجعه انجامید؟

امریکا، عامل ریشه ای تازه ترین جنگ اسرائیل و فلسطین

استفان وال در یادداشتی می نویسد: در این بافت و پس زمینه گسترده‌تر، حداقل پنج اپیزود (صحنه، رخداد) یا عنصر کلیدی وجود دارد که به ما کمک می کند به وقایع تلخ دو هفته گذشته برسیم.

ادامه مطلب
بی میلی امارات و عربستان به همصدایی با امریکا و اسرائیل
فرصت ها و منافعی که از دست می روند

بی میلی امارات و عربستان به همصدایی با امریکا و اسرائیل

اکنون کاخ سفید، پنتاگون و کنگره همگی بر سر چشم اندازی در زمینه یکپارچه سازی امنیت در خاورمیانه همنوا هستند. اگر اسرائیل، امارات متحده عربی و عربستان سعودی این فرصت همنوایی نادر در واشنگتن را برای همکاری در زمینه یک چارچوب چندجانبه امنیتی، که به همه سود می رساند، در نیابند، غمگینانه به یاد این جمله وزیر امور خارجه پیشین اسرائیل در سال ۱۹۷۳ می افتیم که عرب ها و اسرائیلی ها هرگز هیچ فرصتی برای از دست دادن فرصت را از دست نمی دهند.

ادامه مطلب
اسرائیل نگران از احیای امپراطوری ایران
برندگان و بازندگان جنب و جوش جدید خاورمیانه

اسرائیل نگران از احیای امپراطوری ایران

در سطح منطقه‌ای روشن است که رهبران و ملت‌های منطقه از جنگ و هرج و مرج خسته شده‌اند و در حالی که غرق در بحران‌های بی پایان خود هستند در حسرت حرکت رو به جلوی جهان هستند. در سطح بین المللی می‌توان از نقش آمریکا و نیز تغییرات سیاسی و اجتماعی در اروپا هم زمان صعود قدرت‌های بین المللی مانند هند و چین و در آخر جنگ اوکراین به عنوان عوامل موثر در این جنب و جوش نام برد.

ادامه مطلب
تهران – واشنگتن؛ تلاقی گفت‌وگو-تنش
تبعات تریبون‌های بی‌قاعده

تهران – واشنگتن؛ تلاقی گفت‌وگو-تنش

جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: جنگ حماس _ اسرائیل و حمایت معنوی تهران از محور مقاومت اکنون بهانه‌ای شده که نه تنها اسرائیلی‌ها بلکه جریان‌های مخالف در ساختار سیاسی ایالات متحده با جمهوری اسلامی، آن را فرصتی برای تخریب همه آن‌چه بخوانند که تا پیش از جنگ کنونی، میان تهران _ واشنگتن و در گفت‌وگوهایشان جریان داشت.

ادامه مطلب
بازی روسی در زمین خاورمیانه
بررسی همیت سفر وزیر امور خارجه روسیه به تهران در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس

بازی روسی در زمین خاورمیانه

بعدازظهر دیروز دوشنبه بود که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجی روسیه وارد تهران شد. هر چند که هدف اصلی این سفر حضور در نشستی موسوم به ۳+۳ با هدف بررسی تحولات قفقاز جنوبی عنوان شده است. اما در تحلیل بین خطوط و بین سطور این سفر بی‌شک باید حضور سکاندار سیاست خارجی روسیه در تهران را در لایه ها و سطوح دیگر مورد ارزیابی قرار داد، به خصوص در شرایطی که شاهد تداوم جنگ اسرائیل و حماس هستیم انجام سفر لاوروف می ‌تواند ابعادی فراتر از تحولات قفقاز را شامل شود.

ادامه مطلب
حرکت چین به سمت خاورمیانه
امریکا قدرت جدید را به رسمیت بشناسد

حرکت چین به سمت خاورمیانه

بیش از ۴۰ سال است که چین در حال ایجاد و انباشت قدرت اقتصادی است که امروزه، یا برابری با امریکا و یا حتی برتری در برخی زمینه ها را فراهم می کند. اکنون، زمان آن فرا رسیده است که امپراتوری آسمانی وارد فضای جهانی شود و توانایی های خود را به جهان خارج نشان دهد و منافع ملی خود را مطرح کند.

ادامه مطلب
جنگ در غزه، ترس در اروپا
عوامل نگرانی اروپایی ها از تحولات خاورمیانه

جنگ در غزه، ترس در اروپا

امین گودرزوند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اروپا برای جلوگیری از معضلاتی که به زودی دامنگیرش خواهد شد باید یک دیپلماسی فعال را برای حل سریعتر بحران غزه در پیش بگیرد تا از عواقبی که ممکن است به آن دچار شود در امان بماند.

ادامه مطلب
جنگ غزه و ظهور خاورمیانه جدید
نقشه هایی که بر باد رفتند

جنگ غزه و ظهور خاورمیانه جدید

از دیدگاه ژئوپولیتیک، این جنگ، نویددهنده همگرایی غیررسمی بیشتر میان چین و روسیه (که هیچ کدام حمله حماس را محکوم نکردند) و ایران است که چنانچه جنگ اوکراین تشدید شود یا اقدامات نظامی تهاجمی چین در اطراف تایوان و دریای شرقی و جنوبی چین افزایش یابد، می تواند آسیب‌پذیری‌های تازه ای هم برای آمریکا خلق کند.

ادامه مطلب
موازنه وحشت در منطقه
سناریوهایی که پیشروی جنگ غزه است

موازنه وحشت در منطقه

منصور براتی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: اسرائیلی ها برنامه شان برای آینده جنگ از سه حالت خارج نیست، اولین سناریو در واقع تداوم همین وضعیتی است که در روزهای گذشته اسرائیلی ها داشتند، یعنی اقدام به حمله هوایی به غزه که تا حدی از آن دارد به صورت کور انجام می شود و حدی از آن هم به صورت هدفمند. بعضی از کارشناسان به این اقدام سیاست چمن زنی گفتند به این معنی که اسرائیلی ها هر هدفی را آن جا ببینند که احساس کنند مهم است مورد حمله قرار می دهند و بعضی از مناطق را اصلا بی هدف به آن حمله می کنند. علت این حملات بی هدف تحت تاثیر روزهای اول جنگ بودن است. دلیل آن غافلگیری است که اسرائیلی ها دچارش شدند. اگر این سناریو در دست اسرائیلی ها باقی بماند احتمالا این نبرد ۱۰ تا ۱۵ روز نهایتا در حالت حداکثر به طول خواهد انجامید. اما اگر سناریوی دوم مد نظر اسرائیلی ها باشد یعنی حمله زمینی و گسترده به غزه، این عملیات بین بیست تا یک ماه درگیری خواهیم داشت. اگر کار به سمت ورود نیروی زمینی گسترده تر حرکت بکند که سناریو سوم خواهد بود، آن وقت دردسرهای بیشتر برای اسرائیلی ها را در غزه شاهد خواهیم بود و ممکن است که تلفات زیادی هم به اسرائیلی ها وارد بشود.

ادامه مطلب
تمدن روسی و اسلامی: چگونگی تعیین مرزها
تمدنی که گستره وسیعی دارد

تمدن روسی و اسلامی: چگونگی تعیین مرزها

نوشتن در مورد تاریخ تمدن های گذشته، به ویژه در مورد تمدن های باستانی ساده تر و آسان تر است. امروز موضوع متفاوت است، زیرا جنگ یا درگیری همزمان شروع به اتحاد و تقسیم کشورها می کند. بی جهت نیست که اکنون، بسیاری بر این باورند که گنجاندن ارزش‌های توسعه تمدنی در گفتمان سیاسی مدرن یک «جهان ‌بینی به یادگار مانده» است، زیرا ارزش‌های یک تمدن قابل درک است و اغلب توسط مردم تمدن دیگر قابل درک می شود.

ادامه مطلب
تقلای بیهوده امریکا در خاورمیانه
درس هایی که واشنگتن می تواند بگیرد

تقلای بیهوده امریکا در خاورمیانه

خاورمیانه در حال دور شدن از ایالات متحده است. واشنگتن به جای تقلای بیهوده برای چسباندن خود به منطقه باید افول جایگاه خود را به عنوان فرصتی برای خروج بسیار ضروری از این منطقه – که در آن منافع در خطر چندانی هم ندارد – ببیند.

ادامه مطلب
ایران و چین برای پر کردن خلاء شتاب می کنند
در سپیده دم خاورمیانه‌ی پساآمریکایی

ایران و چین برای پر کردن خلاء شتاب می کنند

ممکن است واشنگتن ناچار باشد که با نقش روزافزون چین در منطقه کنار بیاید هرچند احتمالا برای بسیاری از آمریکاییان ناخوشایند باشد اما این هزینه کاهش مشارکت ایالات متحده در خاورمیانه است.

ادامه مطلب
تبدیل خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران
تشییع نفوذ واشنگتن در منطقه

تبدیل خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران

توافق عربستان – ایران با حمایت چین چیزی جز تشییع نفوذ آمریکا در شرق جهان عرب نیست. نفوذی که  مستقیما وارد مرحله مرگ مغزی شد بعد از این که آمریکایی‌ها در پی حمله به عراق در مخمصه گیر افتادند. به این ترتیب آمریکایی‌ها شکست خوردند و طرح خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران تبدیل شد.

ادامه مطلب
چرا جنگ سوریه ۱۲ سال طول کشید؟!
اولویت راه حل‌های عربی برای بحران‌ها

چرا جنگ سوریه ۱۲ سال طول کشید؟!

در برخی مراکز پژوهشی در غرب و از جمله شورای روابط خارجی آمریکا پرسشی مطرح شد از این قرار که چرا جنگ در سوریه ۱۲ سال طول کشید؟ برخی از این مراکز در پاسخ گفتند: با باز شدن مرزهای سوریه به روی صدها گروه افراطی خارجی که از آن‌جا برای مبارزه با حکومت وارد این کشور شدند، خشونت‌ها تشدید شدند. این درگیری به زودی از یک نبرد میان حکومت و مخالفانش به درگیری‌هایی تبدیل شد که کشورهای خارجی بر اساس منافع خود وارد آن شدند.

ادامه مطلب