سیاست

نکاتی که باید توجه کرد

وقوع جنگ دوازده روزه رژیم صهیونی، نمونه بارز وفاق ملی در کشور

محمد بیدگلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وفاق به معنای تقسیم قدرت بین جناح‌های مختلف سیاسی نیست، وفاق یعنی همبستگی و انسجام ملت با حاکمیت و ما نباید این دوگانگی و شکاف را داشته باشیم. مقام معظم رهبری بارها تاکید کرده‌اند که اجازه ندهیم جامعه ما دچار دوقطبی شود و نظام و مردم را جدای از یکدیگر بدانیم؛ مردم و نظام را باید یکپارچه ببینیم و این مصداق اصلی وفاق است، که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی کشور تحقق این امر بسیار ضرورت دارد. 

ادامه مطلب

ایران و راه حل خروج از بن بست

مدیریت بحران یا مدیریت حل بحران

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ما به عنوان ایران پس از جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران و روشن شدن ظرفیت های خود، هیچ راه حلی نداریم جز اینکه از سیاست سلبی دور شویم و به سیاست ایجابی رو آوریم.

ادامه مطلب

از رمانتیسم تا رئالیسم:

ضرورت بازاندیشی در فهم ایرانی از اروپا

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اروپا، در مقام یک بازیگر جمعی و در عین حال متکثر، دارای لایه‌هایی از خودمختاری راهبردی مشروط (Conditional Strategic Autonomy) است. این بدان معناست که کشورهای کلیدی اروپایی مانند آلمان، فرانسه و بریتانیا می‌توانند در برخی حوزه‌ها مانند تغییرات اقلیمی، تجارت، فناوری یا سیاست‌های منطقه‌ای، مواضعی مستقل از آمریکا اتخاذ کنند، اما در حوزه‌هایی مانند امنیت بین‌الملل، تحریم‌های ثانویه یا توازن نظامی، همچنان هم‌راستا با واشنگتن عمل می‌کنند.

ادامه مطلب

واقعیت‌ها چه می‌گویند

توافق، جنگ یا تداوم فشار حداکثری؟

سید مهدی حبیبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: واقعیت میدانی و ساختاری موجود، به‌گونه‌ای است که ایالات متحده را ناگزیر می‌سازد تا خواسته ایران در زمینه غنی‌سازی را – هرچند با چارچوب‌های نظارتی بین‌المللی – بپذیرد. این پذیرش، می‌تواند هم‌زمان هم ابزار مدیریت تهدید باشد و هم بستری برای بازگشت به مسیر دیپلماسی ایجاد کند. ایران نیز، با توجه به نیازهای اقتصادی و فشارهای داخلی، این گزینه را به‌عنوان یک راه‌حل میانی خواهد پذیرفت؛ راه‌حلی که نه منجر به تسلیم کامل است، و نه گشایش مطلق، بلکه نوعی مدیریت راهبردی وضعیت برای هر دو طرف خواهد بود.

ادامه مطلب

پنج راهبرد هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران

زیبایی استراتژی‌های اتخاذ شده

محمد راه‌پیما در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این مقاله، به تحلیل راهبردهای کلان ژئوپلتیکی جمهوری اسلامی ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز پرداخته می‌شود. هدف، تبیین دقت و کارآمدی این استراتژی‌ها در مقابل فشارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی نظام بین‌الملل برای مهار یا حذف ایران است. راهبردهایی چون محور مقاومت، اقتصاد مقاومتی، توسعه بازدارندگی نظامی، دیپلماسی فعال، نگاه به شرق و پرهیز هوشمندانه از جنگ از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های این تحلیل هستند. 

ادامه مطلب

ریشه‌ها و پیامدها برای ایران

ناهمگونی راهبردی در سیاست خارجی

سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شرط بنیادین موفقیت در این عرصه، اعتقاد و باور عمیق و نسبتا یکپارچه احزاب و جناح‌های سیاسی به راهبرد کلان کشور، فراتر از اختلافات حزبی و جناحی است.

ادامه مطلب

هوش مصنوعی، خاورمیانه و آینده جنگ‌ها:

ماشینی شدن سیاست

کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: هر کشوری که بتواند داده‌های خود را حفاظت، پردازش و تفسیر کند، به بازیگر واقعی تبدیل می‌شود. بنابراین ایجاد حکمرانی داده بومی، مستقل از زیرساخت‌های فراسرزمینی، یک ضرورت استراتژیک برای آینده منطقه به‌شمار می‌رود. شاید بتوان گفت اگر قرن بیستم، قرن تسلط نفت بر سیاست بود، قرن بیست‌ویکم، دوران فرمانروایی الگوریتم بر امنیت است.

ادامه مطلب

بی‌بی فقط منافغ اسرائیل را می‌بیند ولاغیر

بدبینی نتانیاهو به گلوبالیست‌ها

. گلوبالیست‌ها، که معمولاً از نهادهایی مانند سازمان ملل، اتحادیه اروپا و توافق‌های چندجانبه حمایت می‌کنند، با برخی سیاست‌های نتانیاهو، به‌ویژه در زمینه مناقشه فلسطین – اسرائیل، هم‌راستا نیستند. به گزارش بی‌بی‌سی، نتانیاهو به دلیل حمایت از گسترش شهرک‌سازی در کرانه باختری و سیاست‌های سخت‌گیرانه علیه فلسطینی‌ها، از سوی برخی نهادهای بین‌المللی مورد انتقاد قرار گرفته است. این نهادها، که می‌توان آن‌ها را در زمره گلوبالیست‌ها دانست، راه‌حل دوکشوری و احترام به قطعنامه‌های سازمان ملل را خواستار هستند، در حالی که نتانیاهو بارها این قطعنامه‌ها را نادیده گرفته یا رد کرده است.

ادامه مطلب

تحلیل‌های غیرواقع‌گرا؛

از غافلگیری تا پیچیده سازی دیپلماسی

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیش از آغاز درگیری، بسیاری از تحلیل‌گران یا احتمال حمله را اساساً منتفی می‌دانستند، یا در صورت وقوع، پیامدهای آن را قابل مهار و کم‌هزینه تصور می‌کردند. این نگاه کشور را در موقعیتی قرار داد که نه تنها از آمادگی راهبردی کاست، بلکه امکان پاسخ هدفمند، هوشمند و مبتنی بر بازدارندگی را نیز محدود ساخت.

ادامه مطلب

پایان یک نبرد، آغاز یک راهبرد:

گزینه‌های ایران پس از آتش‌بس

علی معموری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مطالعات جنگ نشان می‌دهند که پایان واقعی جنگ یا با تسلیم کامل یکی از طرفین رخ می‌دهد یا با رسیدن به تعادل در بازدارندگی. روشن است که هیچ یک از این دو محقق نشده است. این نشان می‌دهد که ایران و اسرائیل هر دو در حال آماده‌سازی مجدد خود برای دورهای آینده این رویارویی هستند. آتش‌بس کنونی بیش از آن که ثمره یک توافق پایدار باشد، محصول توازن ناپایدار قوا و هزینه‌های فزاینده جنگ برای منطقه و جهان است.

ادامه مطلب

انسان همچنان ناظر می‌ماند

نقش کنونی الگوریتم‌ها در سیاست خارجی

در آینده نزدیک (تا ۵ سال آینده)، الگوریتم‌ها به احتمال زیاد نقش فزاینده‌ای در تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی سناریوها و ارائه توصیه‌های سیاستی در سیاست خارجی خواهند داشت. با این حال، به دلیل پیچیدگی‌های ذاتی روابط بین‌الملل، از جمله عوامل غیرقابل پیش‌بینی مانند احساسات، فرهنگ و تصمیم‌گیری‌های سیاسی، بعید است که الگوریتم‌ها به طور کامل جایگزین تفکر انسانی شوند.

ادامه مطلب

دوستان دیروز دشمنان امروز شدند

دلایل اصلی دعوای ماسک و ترامپ

اختلافات بین ترامپ و ماسک از یک همکاری نزدیک در انتخابات ۲۰۲۴ به یک رویارویی علنی در ژوئن ۲۰۲۵ تبدیل شده است. این تنش‌ها ریشه در تفاوت‌های عمیق در دیدگاه‌های اقتصادی (لایحه بودجه و تعرفه‌ها)، سبک مدیریت (DOGE) و اتهامات شخصی دارد.

ادامه مطلب

علی نصری واکاوی کرد:

مشارکت چندقطبی ایران: شکل‌دهی به ساختارهای نوین اقتصاد جهانی

علی نصری، تحلیل‌گر حوزه ژئوپلیتیک و متخصص روابط بین‌الملل در مقاله ای با عنوان «مشارکت چندقطبی ایران: شکل‌دهی به ساختارهای نوین اقتصاد جهانی» برای مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران نوشت: با تضعیف تدریجی نظم تک‌قطبی جهانی، ایران در حال بازتعریف جایگاه خود در نظم نوظهور چندقطبی است.

ادامه مطلب

بی‌زمانیِ مزمن

بیماری تحلیل سیاسی در ایران

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تحلیل‌گری که با تاریخ سر و کار دارد، می‌داند هیچ اکنونی تکرار کامل گذشته نیست. شباهت‌ها اغلب سطحی‌اند و تفاوت‌ها تعیین‌کننده. شرایط بین‌المللی، وزن نسبی بازیگران، صورت‌بندی‌های ژئوپلیتیکی و ظرفیت‌های داخلی، همگی در حال دگرگونی‌اند.

ادامه مطلب

تحلیل علمی رویه ترامپ در بازیسازی سیاست با قاعده شکنی عمدی

استراتژی آشوب

پوریا عادلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: برخلاف رؤسای جمهوری پیشین که پس از مشورت با اتاق‌های فکر و نهادهای تصمیم‌ساز، سیاست‌های نهایی را اعلام می‌کردند، ترامپ با ایده‌های شخصی یا اقتباسی خود به صورت عمومی آزمایش می‌کند و سپس بر اساس بازخوردها، آن‌ها را به سیاست تبدیل یا دور می‌اندازد.

ادامه مطلب

دغدغه‌هایی که به نوشتن می‌انجامد

ادبیات و سیاست: معادله‌ای خطرناک اما حیاتی

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: زمانی که موضوعات سیاسی «زیر پوست» زندگی نویسنده نفوذ می‌کنند و او را نگران می‌کنند، پرسش مهمی مطرح می‌شود: چگونه می‌توان از این نگرانی نوشت، بی‌آن که گرفتار لفاظی‌های عقیم، ایدئولوژی‌های خشک و گفتمان‌های سلطه‌گرانه شد؟ این پرسش، معادله‌ای پیچیده و خطرناک را در رابطه میان ادبیات و سیاست به وجود می‌آورد.

ادامه مطلب

نهاد، فرد و متن سیاسی

پاپ فرانسیس و روابط بین‌المللی

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کنشگر سیاسی پاپ فرانسیس، با چالش‌های جدی نیز روبرو بود. یکی از پیچیده‌ترین چالش‌ها، ماهیت و روابط مسیحیت و مناسبات بین‌المللی معاصر است. افزایش روندها و گرایش‌های ناسیونالیستی و پوپولیستی، مخصوصاً در اروپا و آمریکا در این راستا قابل طرح است.

ادامه مطلب

آزمونی برای حاکمیت ایالات متحده

گفت‌وگوهای روسیه و آمریکا و آزادی عمل دولت ترامپ

در نهایت، پایداری نتایج دیپلماتیک دولت به توانایی آن در مدیریت این محدودیت‌های نهادی و ایجاد اجماع در میان ذینفعان مختلف بستگی دارد. گفت‌وگوهای آتی بین روسیه و ایالات متحده آزمونی برای این پویایی خواهد بود و نشان‌دهنده تعادل قدرت بین قوه مجریه و قوه مقننه در شکل‌دهی به سیاست خارجی ایالات متحده خواهد بود.

ادامه مطلب

تجارت بر سیاست مقدم است

ترامپ تاجر سیاستمدار

احمدرضا تمدن و رضا غضنفری فرد در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: ترامپ با رفتار خود ثابت کرده به راستی سیاستمدار بودن را در وهله نخست در گرو موفقیت در تجارت تعریف کرده است و اصولا داشتن کارنامه تجاری درخشان را پیش قراول و شرط اصلی سیاستمدار بودن می‌داند.

ادامه مطلب

پرهیز از برساخت انتظارات حداکثری در روند مذاکرات ایران و آمریکا

دیپلماسی عمومی و خطر رویاپردازی دیپلماتیک در مذاکرات

محسن عسگریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فرآیندهای دیپلماتیک پیچیده، به‌ویژه در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، مدیریت انتظارات افکار عمومی و پرهیز از برساخت فضای غیرواقعی از نتایج احتمالی مذاکرات، اهمیتی بنیادین دارد. این یادداشت تحلیلی به‌صورت اجمالی با بهره‌گیری از مفاهیم نظریه‌های نوواقع‌گرایی، سازه‌انگاری و بازی دوسطحی پاتنام، به بررسی ضرورت بازنگری در راهبرد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی در مواجهه با تاکتیک‌های غافلگیرکننده طرف آمریکایی، به‌ویژه در تجربه تعامل با دولت ترامپ، می‌پردازد. همچنین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی «رویاپردازی دیپلماتیک» در نمونه‌ی برجام مورد تحلیل قرار گرفته است. در پایان، بر ضرورت اتخاذ رویکردی واقع‌گرایانه و تقویت گفتمان کارشناسی در سطح افکار عمومی تأکید می‌شود.

ادامه مطلب

مذاکرات غیرمستقیم در عمان

ترامپ اهل معامله است نه تعهد

رستم ضیائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مطالعات سیاست خارجی ایالات متحده، سبک سیاست‌ورزی دونالد ترامپ عمدتاً با ویژگی‌های معامله‌محور شناخته می‌شود. در این چارچوب، نحوه کنش سیاسی ترامپ مبتنی بر ارزیابی مستمر سود و زیان در تعاملات داخلی و خارجی است؛ به‌گونه‌ای که اصول و ارزش‌های هنجاری همچون ترویج دموکراسی، حمایت از متحدان، ایفای نقش حمایتی دولت نسبت به اقشار آسیب‌پذیر جایگاه ثانویه‌ای در محاسبات تصمیم‌گیری وی دارد.

ادامه مطلب

افرادی کم اطلاع با آگاهی ناکافی

سیاستمداران غربی چندان هم «سیاستمدار» نیستند

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درست است که ترامپ به بولتن‌ های محرمانه و گزارش‌ های دولتی دسترسی دارد، اما این منابع تنها بخش کوچکی از ذهنیت او را شکل می‌ دهند. تصمیمات وی صرفاً بر اساس این اطلاعات نیست، بلکه تحت تأثیر اخبار کلی و نه گزارش‌های دقیق و جزئی درباره رویدادهای خاص قرار می‌ گیرد که نگرش او را می‌ سازند. بنابراین، اینجا پرسشی مهم مطرح می‌شود: ترامپ، به‌ عنوان رئیس‌ جمهور ایالات متحده، اخبار خود را چگونه دریافت می‌کند؟ 

ادامه مطلب

تجربه اوکراین قابل تکرار است

درس‌هایی از رفتار ترامپ با زلنسکی

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مهم‌ترین درس از تجربه اوکراین این است که هیچ کشوری نباید امنیت، اقتصاد و سیاست خود را به‌طور مطلق به یک ابرقدرت وابسته کند. هرچند اتحادهای استراتژیک می‌توانند مزایایی به همراه داشته باشند؛ اما در نهایت، هر کشوری مسئول تأمین منافع خود است و نباید انتظار داشته باشد که قدرت‌های بزرگ، منافع دیگران را بر منافع خود ترجیح دهند.

ادامه مطلب

قمار موافقان و مخالفان ظریف با منافع بین‌المللی کشور

سیاست خارجی گروگان رقابت‌های داخلی

سید محمدصادق امامیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کشور عزیزمان به نوعی «سیاست‌زدایی از سیاست خارجی» و ظرفیت‌های بین‌المللی خود نیازمند است که امکان حیات فراسیاسی و ثبات چهره‌های بین‌المللی ایران را فراهم می‌کند. ضرورتی که می‌تواند در کنار فرایند تربیت، بازتولید و چهره‌سازی از ظرفیت‌های جدید، جبهه‌ای از بازیگران رسمی و غیردولتی بین‌المللی برای کشور بسازد که بتوانند اندکی از «ناترازی تصویر بین‌المللی» کشور را در طوفان هجمه‌های رسانه‌ای و کمپینی دشمنان این مرزوبوم محافظت کنند.

ادامه مطلب

پیشنهادی به سران عرب

انتقال غزه به امریکا!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آرمانگرایی دونالد ترامپ برای حل بحران فلسطین که رویکردی یک سویه به سود دولت اسرائیل دارد، با واکنش نرم کشورهای عربی و دیگر بازیگران نظام جهانی روبه‌رو شد. کشورهای اردن و مصر که گزینه اصلی سکونت شهروندان غزه هستند، تنها به اعلام مخالفت بسنده کردند و در برابر تهدید ترامپ مبنی بر قطع کمک‌های ایالات متحده امریکا به این دو کشور، سیاست سکوت مقابل طرح پاکسازی غزه را پیش گرفتند!

ادامه مطلب

به ما احترام بگذار آقای ترامپ

ماکیاولی، ترامپ و مساله بی احترامی به ایرانیان

بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این دوران احیای یکجانبه گرایی آمریکا، آنچه کار را پیچیده کرده، مساله تقابل آمریکا با ایران است؛ مثل تقابل تاریخی ما با تمدن های یونان و روم باستان، اینک دوباره تقابلی جدید شکل بین شرق و غرب گرفته است. اما بر عکس دوران باستان، توزان قوا بین ایران و آمریکا برقرار نیست و آمریکا از برتری اقتصادی و نظامی محسوسی نسبت به ایران برخوردار است. اما چرا ایران برعکس مصر و اردن و مکزیک و حتی اروپا، در برابر آمریکا شاخ و شانه می‌کشد و زیر بار دستورات ترامپ نمی‌رود؟ پاسخ را باید در هویت ملی و اسطوره شناسی ایرانی جست‌وجو کرد.

ادامه مطلب

سیاست راهبردی بازیابی قدرت یک ابرقدرت جهانی!

انزواطلبی جمهوری خواهان

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سپهر سیاسی ایالات متحده امریکا نیز چرخه تغییر سیاستگذاری خارجی از مداخله‌گرایی به انزواگرایی به خوبی قابل مشاهده است. طی یک دهه اخیر به‌خصوص با ظهور دونالد ترامپ در سپهر سیاسی این کشور، شعارها و رویکردهای تمرکز بر مسایل داخلی و دوری از بحران‌های بین‌اللملی به اصل سیاستگذاری امریکا تبدیل شده است که البته بیشتر از سوی ترامپ و کمپین انتخاباتی ایشان دنبال می‌شود.

ادامه مطلب

شعاری که مفهوم دیگری دارد

ترجمان راهبرد «اول آمریکا» در عرصه بین المللی

مرتضی بنانژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اعضای کابینه جدید ترامپ عموما از محافظه کاران سخت هستند و مواضعی سخت در مسائل جهانی دارند و با شعار ترامپ (اول آمریکا) تا حد زیادی همراه و همگام هستند. آیا واقعا آمریکا می‌خواهد با این ایده خود را محصور در جغرافیای آمریکای شمالی کند و کاری به امور جهان نداشته باشد؟

ادامه مطلب

منظومه فکری ترامپ چه تصویری از آینده تصویر می کند؟

از آن مرد دیوانه تا این مرد دیوانه

علی ودایع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مفهوم مرد دیوانه در فرهنگ سیاسی آمریکا به عنوان یک ابزار تحلیلی می‌تواند به درک بهتر رفتارهای سیاسی و اجتماعی کمک کند. با استفاده از چارچوب‌های نظری مختلف، می‌توان به تحلیل عمیق‌تری از این مفهوم و تأثیرات آن بر سیاست‌های ایالات متحده پرداخت.

ادامه مطلب

امریکا و ویتنام

سیاست‌گذاران عاقل چگونه در دام سیاست‌های احمقانه می‌افتند؟

مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: آمریکا با وجود تلفات انسانی و هزینه‌های مالی سنگین، به مدت طولانی در جنگ ویتنام باقی ماند. سیاست‌مداران آمریکایی به دلیل پول هایی که خرج کرده بودند و سربازانی که از دست داده بودند و نگرانی از دست دادن اعتبار، از خروج سریع امتناع کردند. این جنگ تا سال ۱۹۷۵ ادامه یافت. در این بیست سال شش رئیس‌جمهوری از دو حزب اصلی (دموکرات و جمهوری‌خواه) آمدند و رفتند.

ادامه مطلب