مدیریت بحران یا مدیریت حل بحران

دیپلماسی ایرانی: سیاست، دیپلماسی و دیپلمات از نگاه و راهبرد سلبی، در پی مدیریت بحران است، این در حالی است که کارکرد عرصه سیاست، دیپلماسی و دیپلمات باید مدیریت حل بحران باشد.

یکی از موثرترین و مهمترین راهکارهای حل بحران های داخلی و خارجی ایران و ایرانیان تغییر راهبرد سلبی به راهبرد ایجابی است که تاخیر در آن هیچ توجیهی ندارد.

ایران در درون و بیرون چندین دهه است که در راستای سیاست و راهبردهای سلبی حرکت کرده و می کند.

بخش مهمی از به‌کارگیری سیاست سلبی در تاریخ و فرهنگ ایران، به‌خصوص فرهنگ تشیع ریشه دارد که در جای خود باید مورد بحث و مداقه قرار گیرد. با این وجود اشاره به این گزاره توجیه کننده ادامه این روش و راهبرد به بن‌بست رسیده منتهی نبوده و نیست‌‌. ‌

سیاست ورزان سلبی در نگاه حق و باطل خود رویکرد به چالش، انزوا و بیگانه ستیزی داشته و از اصلاح و تغییر چه در درون و چه در بیرون هراس دارد و از آن اجتناب می کند. باورمندان و رهبران اندیشه و سیاست سلبی انسداد و تحجر در همه ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را دچار بوده و هر گونه رویکرد ایجابی را عقب نشینی و دومینوی سقوط  می پندارد. اندیشه ی سلبی در مواجهه با چالش ها به‌جای حل بحران به مدیریت بحران ها و فریز کردن آنها رو آورده و در این مسیر ابزارهای آنان رویکردهای امنیتی و نظامی است. مهندسان سیاست سلبی منتج به تخریب، فقط به سرکوب، چالش و تخاصم و افزایش دامنه درگیری تا آخرالزمان می اندیشند. شکستی برایشان متصور نیست و با تلقی و بازتعریفی مرگ خود به  شهادت، بدان بار معنایی می‌بخشند و خویش را رستگار می‌دانند.

اما در رویکرد ایجابی جهان محل تخاصم نیست و حفظ حیات و... مهمترین دغدغه سیاست گذاران و نظام حکمرانی است.

سیاست سلبی در داخل و خارج بر اقلیت ها و موارد مختلف تکیه دارد و روی آنان سرمایه گذاری و موج سواری می کند. 

سیاست گذاران و نظام های حکمرانی مبتنی بر سیاست و رویکرد ایجابی با مردم و برای مردم بوده و به‌جای رویای آسمانی به واقعیت های زمینی تن می‌دهند و با تکیه بر اکثریت، برای آنان تلاش و سیاست گذاری می کنند.

در سیاست خارجی رویکرد سلبی در تخاصم دائمی است و بحران تنفسگاه آن است. در رویکرد ایجابی تخاصم و چالش مانع حیات و روابط نرمال تلقی می‌شود و از همه ابزارها برای عبور از بحران سود می جوید.

ما به عنوان ایران پس از جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران و روشن شدن ظرفیت های خود، هیچ راه حلی نداریم جز اینکه از سیاست سلبی دور شویم و به سیاست ایجابی رو آوریم.

باید ایران در مواجهه با چالش های داخلی و خارجی سیاست و رویکرد مدیریت بحران و تخاصم را، به مدیریت و راهبرد حل بحران و تخاصم تغییر دهد و ایرانی جدید را به جهان و جهانیان ارائه دهد.

فرصت چندانی نمانده است و تغییرات اگر رخ ندهد، با تسلیم تغییرمان خواهند داد. طبیعت و واقعیت ها با کسی شوخی ندارند و عدم پذیرش آنها هزینه های غیرقابل جبران خواهد داشت. پس هر آن کس که دغدغه ایران را دارد بر شیپوری بدمد که از آن رویکرد حل بحران شنیده شود.