مهدی مهدوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید فارغ از هرگونه منافع حزبی و جناحی پیگیری و در این زمینه تنها مولفه مهم و تاثیر گذار، منافع ملی (National Interest) در نظر گرفته شود. بهتر است این سوال را از خود بپرسیم که جایگاه ایران در ۲۵ سال آینده در جهان چگونه باید باشد؟
ادامه مطلب
نیما امین ایرانیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینکه مدام فکر کنیم که تافته جدا بافته هستیم و با آزمون و خطا جلو برویم جز اینکه به کشور آسیب وارد می‌کنیم هیچ دستاوردی نخواهیم داشت. شما کدام کشور را در دنیا سراغ دارید که هزینه کند و سریال تهیه کنند تا ثابت کند که دستگاه سیاست خارجیشان ناکارآمد و عناصر جاسوس و سر سپرده ای در آن حضور دارند که برای دشمن کار می کنند.
ادامه مطلب
احسان کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گرایش بیشتر ایران به شرق را می توان محصول «ایران ستیزی» دولت ترامپ تعریف کرد. در واقع به محاق رفتن برجام در دولت ترامپ، ایران را به این نتیجه رساند که باید در کنار راهبرد «مقاومت ملی»، راهبرد «گرایش به شرق» به عنوان دو محور مواجهه با آمریکا و غرب مورد توجه قرار گیرد.
ادامه مطلب
سید محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وقتی موضوع همکاری ۲۵ ساله دو کشور مطرح شد این گونه به نظر می رسید که سیستم سیاسی موجود با احساس بلوغ کافی در خود وارد یک همکاری بلند مدت با کشوری مهم چون چین شده است. اگرچه محتوای منتشر شده پیش نویس "تفاهم نامه" و تنوع موضوعات "همکاری" نشان می داد که دیدگاه طرف ایرانی از یک انسجام مشخص برخوردار نیست و هدفمندی خاصی را غیر از فروش نفت دنبال نمی کند، این امید می رود که این نقیصه در این ۸ ماه گذشته بر طرف و در سفر مهرماه آقای ظریف به چین متن متوازن تری با طرف چینی رد و بدل شده باشد.
ادامه مطلب
در حقیقت اهداف منطقه ای چین و پیامدهای آن روشن نیست. چین روابط گسترده ای با ایران و حضور پررنگی در شاخ آفریقا دارد. از سوی دیگر روابط چین با دشمنان ایران از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل نیز بر کسی پوشیده نیست. چین در سوریه از حکومت اسد حمایت می کند اما در یمن، طرف عربستان را می گیرد. چین تا به حال تلاش کرده با عدم دخالت مستقیم در رویارویی های منطقه ای، توازن در روابط را مدیریت کند. این کنار ایستادن و ناظر بودن در بسیاری از رویارویی ها بیش از آنکه تصویر یک حامی را القا کند کشوری را نشان می دهد که بیشتر اوقات جا خالی می کند.
ادامه مطلب
ایران به شدت محتاج تزریق منابع مالی است و به غیر از چین منبع دیگری متصور نیست. چین نیز با بهره برداری از موقعیت ایران قیمت نفت پایین تری را پیشنهاد می کند. درست مانند دیگر برنامه های چین در راهبرد یک کمربند یک جاده که اقتصادهای ضعیفی همانند سریلانکا و پاکستان را هدف قرار داد.
ادامه مطلب
روسیه نیز اگرچه حامی ایران است اما از هزینه های این توافق در امان نخواهد بود. در نگاه اول اینطور به نظر می رسد که این توافق می تواند مشارکت مسکو و پکن برای تسلط بر قاره آسیا را افزایش دهد. با این حال، هیچ شاهدی وجود ندارد که پکن در این توافق با مسکو همگراست. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه مخالفتی با رفاه یکی از شرکای کلیدی خود در خاورمیانه نخواهد داشت اما توافق این علامت را می دهد که دست مسکو تا اندازه ای توسط پکن کوتاه خواهد شد. پکن و مسکو ممکن است در مواردی با هم به توافق برسند اما این توافق علامتی از وقوع آنی یک محور تازه آسیایی نیست.
ادامه مطلب
نوید نصیرپور اسگوئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشور ایران به عنوان یکی از مهمترین دارندگان منابع گازی، نفتی و معدنی دنیا (که آمریکا و کشورهای غربی به عنوان رقبای چین کنترلی بر آن ندارند) می تواند به عنوان یک تأمین کننده مطمئن برای نیازهای آینده انرژی چین به حساب آید و در مقابل کشور چین با دارا بودن تکنولوژی های روز دنیا (تولید کننده تکنولوژی روز دنیا) و دارا بودن صنایع پیشرفته می تواند پاسخگوی نیازهای ایران برای توسعه زیر ساخت های صنعتی، تجاری، نظامی و سیاسی خود در آینده باشد. مواردی که دولت های غربی به هیچ عنوان چه قبل و چه بعد از انقلاب ۵۷ در اختیار ایران قرار نداده اند.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: اگر بخشی از فلسفه وجودی این توافق ایجاد توازن منطقی بین ارتباط ایران با یک ابرقدرت نوظهور شرقی و یک ابرقدرت غربی باشد، قطعاً امری معقول و راهبردی موثر در جهت تامین منافع ملی خواهد بود، ولی اگر قرار است این توافق صرفاً ابزاری برای اتکا به چین برای مقابله و رو کم کنی آمریکا باشد، در این صورت تاریخ چهار صد ساله اخیر ایران نشان می‌دهد راهبرد اتکا به یک قدرت برای مقابله با قدرت دیگر همواره شکست خورده است.
ادامه مطلب
جنگ تجاری، اعمال تعرفه بر پکن و فشار اقتصادی بر تهران نتوانسته است خواسته های ترامپ را محقق کند و تحولات اخیر نشان می دهد که چین و ایران اشتراکاتی را یافته اند. آمریکا به احتمال زیاد با این توافق مخالفت خواهد کرد. با توجه به وضعیت مالی نامناسب ایران، روشن است که این کشور از قدرت چانه زنی زیادی در توافق با چین برخوردار نیست و سند همکاری ۲۵ ساله بیشتر به نفع چین خواهد بود. حضور شرکت های چینی در ایران به معنای افزایش حضور و نفوذ چین در سیاست خارجی تهران است.
ادامه مطلب
پس از درگیری بین نیروهای ارتش هند و ارتش چین، پکن تصمیم گرفت با توافق با ایران دست هند از آسیای مرکزی را قطع کند. بدین ترتیب مقامات ایرانی نیز پروژه چابهار – زاهدان را که ۶۲۸ کیلومتر از آن را طرف هندی تکمیل کرده بود، لغو کردند.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جدا از نتایج این توافقنامه برای تهران و پکن، چالش این توافقنامه در وهله اول متوجه امریکا و منافعش می شود همانطور که واکنش رسانه های امریکایی در سراسر دنیا نشان از حیرت کاخ سفید و مخالفت با این توافقنامه است.
ادامه مطلب
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پرسش اساسی این است که در فضای تحریم های ضدایرانی ایالات متحده و وعده های محقق نشده اروپا برای برقراری کانال تجاری مستقل با ایران (اینستکس)، آیا می توان روی وعده های دولت چین یه رهبری شی جین پینگ به عنوان یک شریک مطمئن اقتصادی و سیاسی برای غلبه بر فشارهای اقتصادی – تجاری و دور زدن تحریم ها حساب کرد؟
ادامه مطلب
ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همکاری استراتژیک با چین زمانی منافع ملی ایران را تضمین می کند که در شرایطی اجرایی شود که کشور در روابطش با جهان به تعامل رسیده باشد و به عنوان یک بازیگر مهم نقش سازنده خویش را همچون همیشه ایفا کند. در غیر این صورت باید منتظر بدعهدی های چین باشیم چرا که آنها با آگاهی کامل از شرایط کشور تنها از ایران به عنوان یک کارت مهم در بازی سیاست بین الملل استفاده خواهند کرد.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: یکی از مقام های مسئول به دیپلماسی ایرانی گفت که ایران بیش از ۲۰ سال مذاکرات سخت و طولانی با طرف های اروپایی کرد تا بلکه آنها قانع شوند با ایران سند همکاری های طولانی مدت تجاری امضا کنند اما امضا نکردند و به بهانه های مختلف این مذاکرات تا به این لحظه به نتیجه نرسیده است.
ادامه مطلب
امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موافقین و مدافعین این سند همکاری بر جامعیت و فراگیری حوزه های تحت پوشش، سدشکنی و گشایش به سوی بین المللی شدن، مقابله و خنثی سازی راهبرد فشار حداکثری آمریکا، تعادل بخشی به مناسبات بین المللی و عدم تکیه بر یک حوزه خاص سیاسی – جغرافیائی و تأمین سرمایه لازم برای توسعه بخش های زیربنائی و ازهمه مهم تر رویکرد آینده نگرانه و مآل اندیشانه مستتر در این سند همکاری که تأئیدی بر شیفت پارادایمی در نظم و نظام بین المللی درحال تکوین است؛ تأکید می کنند. در مقابل، مخالفین و منتقدین این سند بر عدم توازن و ناموزون بودن تعهدات و مسئولیت های دو طرف معادله، اتکاء بیش از حد بر یک قدرت جهانی درحال ظهور، بی اعتمادی و تردید نسبت به تعهدپذیری طرف مقابل و ذهنیت منفی نسبت به عملکرد نه چندان با ثبات طرف چینی در تعامل با کشورمان، و توسل به ادعاهای واهی همچون واگذاری سرزمین و نقض استقلال و حاکمیت ملی؛ اصرار دارند. اما رویکرد منصفانه و واقع بینانه نسبت به چنین موضوع پراهمیتی اقتضاء می کند تا مبتنی بر مدل تحلیلی SWOT فرصت ها و تهدیدها و نقاط قوت و ضعف این سند (در حد مطالب و متن منتشر شده) مورد توجه و بررسی قرار گیرند تا تصویر وسیع تر و واقعی تری از وضعیت ترسیم شود.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: امروز مخالفان توافق با چین دقیقاً همان راهی را می روند که برجام ستیزان رفتند. توافق را نخوانده آن را معادل فروش شش دانگ ایران به چشم بادامی های چینی معرفی کردند، مخالفان در مذمت این توافق چنان برچسب خیانت بر آن زده اند که قرارداد خیانت بار ترکمانچای در مقابل آن رنگ می بازد.
ادامه مطلب
با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران، احتمالا شرکت‌های چینی که تحت این توافق با ایران تجارت خواهند کرد هدف تحریم‌ها قرار خواهند گرفت. سخنگویی در وزارت امور خارجه آمریکا به نیویورک تایمز گفته است که "آمریکا به تحمیل هزینه علیه شرکت‌های چینیِ کمک‌کننده به ایران ادامه خواهد داد." اما این کار با چه هدفی انجام خواهد شد؟ سال‌هاست شاهدیم که فشار حداکثری نه تنها نتوانسته از نزدیک شدن تهران به تسلیحات هسته‌ای پیشگیری کند بلکه آن را به حکومتی کلافه‌تر و آزاردهنده‌تر تبدیل کرده است.
ادامه مطلب
همزمان با تشدید تنش‌های مرزی میان پاکستان و هند، سیاستگذاران اسلام‌آباد نمی‌توانستند خبری بهتر از برنامه همکاری‌های بلندمدت تهران – پکن دریافت کنند. به عقیده آنان جایگاه فزاینده پکن در ایران، بسیار حائز اهمیت است. قطعاً پاکستان تحولات مربوط به تهران – پکن را فرصتی برای ایجاد روابط عمیق‌تر با جمهوری اسلامی ایران می‌داند.
ادامه مطلب
محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اول خبررسانی بدون محتوا و تحریک جامعه برای فهمیدن موضوع، هو و جنجال خارجی، دفاع های ناشی از ترس و خجالت دولتمردان در دو هفته اول، و سپس انتشار یک متن حداقل محرمانه دولتی (توسط افراد ناشناس) در فضای مجازی همه و همه تنها با یک تحلیل قابل فهم است که "برخی" می خواستند مذاکرات سیاسی بین دو کشور را به سطح عمومی کشانده و اجازه دهند که به آن حمله شود تا شاید نگذارند مذاکره با طرف خارجی شکل بگیرد. طرح موضوعات خیالی از جمله واگذاری بخشی از کشور و یا حضور نیروهای بیگانه در کشور در"تفاهم" سپس حمله به آن و نهایتا تکذیب توسط مسئولین در واقع از بین بردن فضای مذاکره دو طرف در مقطع فعلی است که به نظر نگارنده هدف افشاکنندگان این خبر است.
ادامه مطلب
در سال‌های اخیر همزمان با گرفتار شدن آمریکا در تنش‌های بی‌حاصل در خاورمیانه، چین فعالیت‌های اقتصادی، دیپلماتیک و حتی نظامی‌اش را در منطقه گسترش داده است. اهداف پکن آشکار اما گوناگون است: چین به دنبال تامین منافعش از جمله نیاز شدید برای واردات انرژی و مقاصدی برای مازاد سرمایه و نیروی کارش است.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنها که وزارت امور خارجه را به غرب گرایی متهم کردند و مدعی بودند در دولت های نهم و دهم تلاش بیشتری برای نزدیکی به قدرت های غیر غربی از جمله قدرت های آسیایی صورت گرفته است، حال در همراهی با رسانه های غربی و عربی بار دیگر وزارت امور خارجه را به باد انتقاد گرفته و دیپلمات های کشورمان را به تن دادن به توافقات استعماری با چین متهم می کنند؛ رویکردی که بیش از آنکه جنبه نگرانی برای منافع ملی داشته باشد، رنگ و بوی انتخاباتی دارد!
ادامه مطلب
در وبینار دیپلماسی ایرانی که به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین مورد بررسی قرار گرفت. در این وبینار، آقایان رضا زبیب، دستیار وزیر امور خارجه در امور آسیا و اقیانوسیه، غلامعلی خوشرو، سفیر سابق ایران در سازمان ملل، سید محمد صادق خرازی، مدیر مسئول دیپلماسی ایرانی و سفیر اسبق ایران در فرانسه و سازمان ملل و محسن عبداللهی، سردبیر سایت چین نگار به ایراد سخنرانی پرداختند.
ادامه مطلب
امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نقد و بررسی و تحلیل محتوای این توافق یا نقشه راه، خود مجال دیگری می طلبد و نیازمند تعیین تکلیف نهائی و البته انتشار متن کامل آن است. اما در این نوشتار به بهانه این موضوع و طوفانی که در سطح نخبگان، سیاسیون، افکار عمومی و رسانه ها به پا کرده، به طرح و بررسی این پرسش مبنائی می پردازیم که علت رویکرد انتقادی و مخالفت تاریخی ایرانیان با قدرت های بزرگ و توافقات و تعاملاتی از این دست چیست و چرا دست کم بخش مهمی از نخبگان جامعه و حتی مردم عادی رویکرد بدبینانه یا نه چندان خوشبینانه ای در برابر چنین توافقاتی دارند؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر خلاف بسیاری اظهارنظرها پیرامون معایب و مزایای مطلق و بی‌سابقه توافق راهبردی ایران و چین که حتی برخی به اشتباه آن را ترکمنچای دوم نام نهاده‌اند، شاید این توافق را بتوان یک تاکتیک سیاستگذاران خارجی ایران برای کاهش فشار تحریم‌های آمریکا برشمرد، اما به صراحت باید گفت که توافق راهبردی ایران و چین تنها گزینه و سیاست مناسب برای خروج از بحران کنونی ایران نیست و سیاستگذاران ارشد ایرانی باید از سیاستگذاری خیر و شر دست بردارند و یک سیاستگذاری همه‌جانبه و متعامل در نظام جهانی را تدوین و اجرایی کنند تا در کنار بهره‌برداری از مزایای روابط راهبردی با چین، منافع روابط با غرب و به‌خصوص آمریکا را نیز برای ایران جذب کنند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همزمان با بحث درباره پیمان استراتژیک با چین، مساله تمدید توافق همکاری بیست ساله با روسیه هم مطرح شده است. امری که بیانگر ارزیابی مجدد ایران از موقعیت بین المللی خود و تعیین اولویت های تازه است. ترجمان این سخن این است که سیاست فشار حداکثری، نتوانسته ایران را به زانو درآورد، اما موفق شده آن را بیش از گذشته به سمت مسکو و پکن براند.
ادامه مطلب
محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: چین به دلیل فاش شدن برنامه و خسارتی که به روابط تجاری‌اش با کشورهای حوزه خلیج فارس، آمریکا یا روسیه وارد می‌کند، اصلاً زیر بار امضای برنامه نرود. بقیه موارد به شرط امضای برنامه توسط چین قابل بررسی است.
ادامه مطلب
علی دینی ترکمانی در یادداشتی می نویسد: چین، در حال حاضر، در نقش ابرقدرت اقتصادی جهان، در کنار آمریکا و اروپا، در حال ایفای نقش خود است. در کشورهای مختلف جهان دست به سرمایه‌گذاری مستقیم می‌زند تا همان مسیر نئواستعماری قدرت‌های بزرگ پیشین در دوره بعد از جنگ جهانی دوم را تکرار و کشورهایی را به خود وابسته کند.
ادامه مطلب
محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: ما می‌توانیم درباره سناریوهای مختلف در آینده سخن بگوییم. سناریوی خوشبینانه موضوع این یادداشت است، اما پیش از آن باید مسأله را هم مشخص کنیم، یعنی این برنامه قرار است چه مسائلی را حل کند.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: متأسفانه در فضای سیاسی ایران بسیاری مواقع منافع ملی فدای رقابت های جناحی می شود؛ کسانی که تا پیش از این وزارت امور خارجه را به خاطر برخورد واکنشی با بحران های بین المللی و نداشتن ایده های ابتکاری برای تغییر شرایط به نفع کشور به باد انتقاد می گرفتند، حال که مقامات دیپلماتیک کشورمان تلاش کرده اند با دور زدن آمریکا و کشورهای اروپایی، به سیاست خارجی کشور تنوع ببخشند، غول خوش آتیه آسیایی را به همکاری و سرمایه گذاری در کشورمان متقاعد کنند و به دوستان بد عهد نشان دهند که اگر آنها در شرایط بحرانی ایران را تنها گذاشتند، کشورمان راه های دیگری نیز پیش رو دارد، این گروه باز هم عَلَم اعتراض برافراشته اند که توافق با چین یعنی فروش و واگذاری منابع کشور! اگر دغدغه این گروه به راستی منافع ملی و منابع کشور است، باید مطمئن باشند چنین توافقاتی بدون موافقت مجلس امکانپذیر نیست و بنابراین باید تا زمان بررسی قرار داد در مجلس صبور باشند.
ادامه مطلب