عربستان سعودی

نقش عربستان در مذاکرات ایران و آمریکا

همکاری علیه تنش جدید

روابط رو به رشد ایران و عربستان سعودی، به‌ویژه پس از توافق پکن در مارس ۲۰۲۳، به عاملی کلیدی در شکل‌گیری دیپلماسی منطقه‌ای و نیز دیپلماسی هسته‌ای ایران تبدیل شده است. در این میان، عربستان با حمایت از مذاکرات ایران و ایالات متحده و تلاش برای میانجی‌گری، نقشی محوری در کاهش تنش‌های منطقه‌ای ایفا می‌کند. سفر تاریخی خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان، به تهران و دیدار او با رهبر انقلاب، همراه با نامه ملک سلمان، نشان‌دهنده عزم ریاض برای تقویت همکاری با تهران و جلوگیری از درگیری‌های احتمالی است.

ادامه مطلب

درباره سفر خالد بن سلمان به تهران

سعودی‌ها معادلات منطقه‌ای را به هم زدند

محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: سؤال این است که چه عامل یا عواملی باعث شده که عربستان ناگهان به این ابتکار عمل جدید و جهشی در روابط با ایران دست زده است؟ آنچه مسلم است اینکه اقدام عربستان ناشی از تحولات اخیر در منطقه به‌ویژه مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا ست و اینکه ریاض برای تقدیم نامه پادشاه به رهبری انقلاب وزیر دفاع را انتخاب کرده و اصرار وی مبنی بر اینکه سرلشکر محمد باقری ، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی میزبان او باشد، نشان می دهد که موضوع این ماموریت بیشتر جنبه نظامی دارد، هرچند بعضی استدلال کرده اند که امیر خالد بن سلمان موقعیتی فراتر از وزارت دفاع دارد و پس از برادرش، محمد بن سلمان، ولیعهد، شخص دوم در هرم تصمیمگیری محسوب می شود.

ادامه مطلب

سناریوهایی که می توان تصور کرد

پیامدهای ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک سفر وزیر دفاع عربستان به ایران

وحید افراسیابان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حضور گسترده هیئت ۷۰ نفره در تهران و تمرکز بر همکاری‌های فنی – نظامی، گویای تمایل عربستان به بهره‌گیری از تجربیات ایران در توسعه سامانه‌های دفاعی بومی و مقابله با تهدیدات نامتقارن است.

ادامه مطلب

پیام‌هایی که این سفر در بر دارد

ابعاد استراتژیک سفر وزیر دفاع عربستان به ایران در بستر تحولات منطقه ای و مذاکرات

مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این دیدار، نه صرفاً در ادامه روند عادی‌سازی روابط ایران و عربستان پس از توافق پکن، بلکه به‌عنوان پیامی ترکیبی برای واشینگتن، تل‌آویو، و دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی قابل تفسیر است.

ادامه مطلب

تقویت توان دیپلماسی در بحبوحه مذاکرات

چرا سفر وزیر دفاع عربستان به ایران مهم است؟

سید علی موسوی خلخالی می نویسد: سفر خالد بن سلمان اگرچه گفته می شود از چهار ماه پیش هماهنگ شده اما هم زمانی آن با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان که قرار است دو روز دیگر برگزار شود، بر اهمیت آن می افزاید و پیام های مهمی برای طرف های بین المللی به ویژه طرف امریکایی دارد. 

ادامه مطلب

بعد از کاهش تنش های سیاسی

سرمایه کشورهای عربی به لبنان باز می گردد؟

کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در گذشته سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در لبنان انجام دادند و از پروژه‌های زیرساختی، املاک و مستغلات و بخش بانکی حمایت کردند.

ادامه مطلب

عربستان، عراق و مصر در تیررس

اسرائیل به این ۳ کشور حمله می‌کند

محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: شواهدی نشان می دهد که اسرائیل در آینده، حداقل، سه کشور مصر، عربستان سعودی و عراق را نیز مورد هدف قرار خواهد داد؛ تحولی که چهره منطقه را دگرگون خواهد کرد.

ادامه مطلب

بیم و امیدهایی که وجود دارد

پیام های سفر ترامپ به عربستان

به گفته یکی از مقامات آمریکایی، این سفر بخشی از تلاش‌های اولیه دولت برای تقویت روابط با متحدان کلیدی در خاورمیانه و پیشبرد اهداف اقتصادی و امنیتی ایالات متحده است. انتظار می‌رود که تمرکز این سفر بر گسترش همکاری‌های تجاری، به‌ویژه در حوزه انرژی و تسلیحات، و همچنین هماهنگی در مسائل منطقه‌ای مانند مقابله با نفوذ ایران باشد.

ادامه مطلب

بازگشت اعراب به الگوی پیش از اسلام

چرایی برتری دیپلماسی اعراب بر ایران؟

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب اقتصاد و تجارت به عنوان زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی که بیشتر به دولت‌های غربی و لیبرال نسبت داده شده، انتخاب فرهنگ و ایئولوژی نیز به دولت‌های شرقی و غیرلیبرال یک قرن اخیر نسبت داده شده است، در حالی که چنین دسته‌بندی پایه‌ای محکم ندارد، زیرا هر دولت بر اساس شرایط زمانی و مکانی، زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی خود را انتخاب می‌کند. نمونه برجسته انتخاب زیربنا به فراخور زمان را می‌توان در کشورهای عرب جنوب خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی به خوبی مشاهده کرد. عربستانی که از یک دولت ایدئولوژیک متعصب در یک قرن اخیر به دولت اقتصادگرای تاجرپیشه موفق در نظام جهانی تبدیل شده است!

ادامه مطلب

عقلانیت استراتژیک در خلیج فارس؛ چرا اعراب از جنگ ایران و آمریکا فاصله می‌گیرند؟

سکوت فعال در خلیج فارس؛ امنیت در سایه بی‌طرفی

کشورهای عربی منطقه به‌درستی درک کرده‌اند که هزینه‌های ورود به تنش میان ایران و آمریکا، فراتر از ظرفیت تحمل ملی و منطقه‌ای آنان است و در این میان، عقلانیت راهبردی حکم می‌کند که به جای تنش‌آفرینی، نقش تسهیل‌گر و میانجی‌گر در مسیر ثبات ایفا کنند—نقشی که آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر را برای کل منطقه رقم خواهد زد.

ادامه مطلب

نقطه تحول

نقش و جایگاه عربستان سعودی در نظم جهانی چند قطبی پیش‌رو

محمدرضا بابایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نشست ریاض را می‌توان بخشی از نمود و نماد نظم جهانی آینده تعبیر کرد که در آن قدرت‌های منطقه‌ای نوظهور دیگر صرفا بر بازیگری در سطح منطقه‌ بسنده نمی‌کنند بلکه به دنبال کنشگری در عرصه بین‌المللی هستند تا بتوانند در نظم‌سازی نوین ایفای نقش کنند. 

ادامه مطلب

احساس کوچک‌بینی نکنیم

از شکلات دبی تا سریال معاویه

آروین خادم مولا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مشکل شکلات دبی و بحث های پیرامون آن کم بود حالا چند روزی است رسانه سعودی یعنی شبکه MBC عربی پخش سریال معاویه را در ایام ماه مبارک رمضان آغاز کرده و پس از بحران ملی شکلات دبی بحرانی جدیدتر ما را فرا گرفته است.

ادامه مطلب

نقش ترکیه و عربستان در پازل قدرت منطقه ای

آنکارا و ریاض دیگر فشار حداکثری ترامپ را بر نمی تابند

عرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار با توجه به تحولات منطقه و نگرش تصمیم‌گیران ترکیه و عربستان، نوع کنشگری این دو کشور را در قبال فشار حداکثری ترامپ تبیین شده است.

ادامه مطلب

نقش ریاض در پایان دادن جنگ اوکراین

منافع دیپلماسی فعال برای عربستان سعودی

اردوان امیراصلانی طی یادداشتی می نویسد: در‌حالی‌که از زمان تحلیف دونالد ترامپ اخبار بین‌المللی شتاب بیشتری گرفته است، دیپلماسی عربستان سعودی در اوج قدرت قرار دارد. در ۱۲ فوریه گذشته، ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ پس از یک گفت‌وگوی تلفنی طولانی توافق کردند که برای دستیابی به صلح در اوکراین، مذاکراتی فوری با حمایت عربستان سعودی آغاز شود. در این راستا، وزیر امور خارجه آمریکا مارکو روبیو و همتای روسی‌اش سرگئی لاوروف، در ۱۸ فوریه در ریاض دیدار کردند و وزارت‌ خارجه‌های دو کشور اعلام کردند که به‌زودی نشستی بین رؤسای جمهور دو کشور برگزار خواهد شد. عربستان سعودی که در طول این مناقشه به سیاست بی‌طرفی خود وفادار مانده است، از روابط ویژه‌اش با ایالات متحده و روسیه بهره می‌برد تا خود را به‌عنوان یک قدرت دیپلماتیک واقعی مطرح کند و در‌عین‌حال منافع خود را نیز تأمین کند.

ادامه مطلب

موافقت سران کشورهای عربی با اداره غزه بدون حماس

آمریکا و اسرائیل علیه طرح مصر

طرح بازسازی غزه که از سوی مصر پیشنهاد شده بود، در نشست اضطراری رهبران کشورهای عربی که در قاهره برگزار شد، به تأیید رسید؛ اما آمریکا و اسرائیل با این طرح مخالفت کرده‌اند. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، در بیانیه پایانی این اجلاس اعلام کرد طرح بازسازی نوار غزه بدون نیاز به جابه‌جایی جمعیت ساکن این منطقه پذیرفته شده است. او همچنین تأکید کرد صلح واقعی بدون تشکیل کشور مستقل فلسطین محقق نخواهد شد.

ادامه مطلب

تأثیر بر بازار جهانی نفت، گاز و انرژی‌های نو

دیپلماسی انرژی عربستان سعودی

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان سعودی در حال گذار به یک الگوی جدید از دیپلماسی انرژی است که علاوه بر نفت و گاز، بر انرژی‌های نو و تجدیدپذیر نیز تمرکز دارد. سیاست‌های دیپلماتیک انرژی عربستان سعودی تحت تأثیر چشم‌انداز ۲۰۳۰ این کشور قرار دارد که هدف آن تنوع‌بخشی به منابع انرژی، کاهش وابستگی به نفت و ایجاد پایگاه‌های جدید در صنعت انرژی است.

ادامه مطلب

عربستان، شریک بزرگ ترامپ است

تعمیق روابط ریاض و واشینگتن با نیم‌نگاهی به تهران

با توجه به شرایط منطقه، سفر و رایزنی‌های دفاعی میان عربستان و امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه علاوه بر تنش فزاینده میان واشینگتن و تهران، شبح جنگ همچنان بر نوار غزه خیمه زده است.

ادامه مطلب

لزوم تغییر نگاه امریکا به ریاض

آقای ترامپ این عربستان دیگر آن عربستان نیست

اباصلت کبیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این بار برای ترامپ، نوبت عربستان است که طعم هویج و چماق را هم‌زمان بچشد، غافل از این که این عربستان دیگر آن عربستانی که ترامپ فکر می کند نیست.

ادامه مطلب

قاهره احساس خطر می‌کند

اختلاف مواضع عربستان و مصر برسر سوریه

عربستان سعودی و مصر آشکارا درباره سوریه اختلاف نظر دارند که نمی‌توان آن را صرفا ناشی از اختلاف رویکرد راهبردی تصمیم گیرندگان در دو کشور دانست بلکه معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و عربستان، بسیار مهم‌تر از معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و مصر است.

ادامه مطلب

داوری واشنگتن بین ریاض و آنکارا

عربستان سعودی یا ترکیه؛ انتخاب حیاتی برای سوریه

اردوان امیراصلانی طی یادداشتی می نویسد که در نهایت، رئیس‌جمهور جدید دمشق درک کرده است که باید بین تأمین مالی عربستان سعودی و قدرت نظامی ترکیه توازن برقرار کند. او با انتخاب ریاض به عنوان نخستین مقصد سفر خود، به اردوغان نشان داد که ترکیه دیگر تنها شریک سوریه نیست. آینده نشان خواهد داد که آیا ایالات متحده آمریکا تصمیم دارد میان متحد سعودی خود و ترکیه عضو ناتو، نقش داور را ایفا کند یا خیر.

ادامه مطلب

شرایط سختی که بر فلسطینیان تحمیل شده است

بی بی و ترامپ در آستانه تصاحب یک باریکه

محمدصالح صدقیان در گفت وگویی اذعان دارد که اسرائیل و آمریکا به شکل جدی و عملیاتی در حال کلید زدن پروژه اخراج فلسطینیان هستند. شاهد قطع کمک‌های آنروا هستیم. وضعیت مردم فلسطین در غزه به هیچ عنوان مناسب نیست. هیچ زیر ساختی سالمی وجود ندارد. وضعیت بهداشت و درمان، آب آشامیدنی، برق و مایحتاج اولیه هم بحرانی است. در کنار آن اسرائیل به دنبال تحمیل شرایط سخت‌تر به فلسطینیان است به امید آنکه با فرسایشی کردن این شرایط، فضا برای کوچ خودخواسته یا داوطلبانه فلسطینیان از باریکه غزه فراهم شود و به نظر می‌رسد که دولت ترامپ هم از این سیاست حمایت خواهد کرد. اگر چنین شرایطی حتی در میان مدت ادامه یابد، من معتقدم در بهترین حالت ۸۵ ساکنان غزه از این باریکه می‌شوند.

ادامه مطلب

آغاز تلاش‌های آمریکا و اسرائیل برای کوچ اجباری فلسطینیان به مصر و اردن

طرحی با هزار اما و اگر

بعد از سفر هفته گذشته بنیامین نتانیاهو به آمریکا و دیدارش با دونالد ترامپ و نیز موضع‌گیری‌های رئیس‌جمهور آمریکا دال بر انتقال آوارگان فلسطینی نوار غزه به کشورهای همسایه مانند مصر و اردن، اکنون گزارشاتی دال بر شروع گام‌های عملی تل‌آویو و واشنگتن در همین باره مخابره شده است.

ادامه مطلب

اسرائیل نگران است و کشورهای عربی به رقابت فکر می کنند

ترکیه در فکر تسلط کامل نظامی بر سوریه

اکنون آنکارا قصد دارد در سوریه جدید نقش اصلی را ایفا کند و خلاء ایجاد شده با خروج ایران، متحد اصلی بشا اسد را خود پر کند. این اقدام ممکن است باعث رقابت با کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس و نگرانی اسرائیل شود.

ادامه مطلب

گزارشی از مهمترین رویداد اروپایی اقتصادی جهان

هم‌زمانی داوس با آغاز به کار دولت ترامپ

محمود سریع القلم در یادداشتی درباره نشست داوس می نویسد: حدود ۳۰۰۰ نفر از ۱۳۰ کشور در این اجلاس شرکت کردند و ۱۶۰۰ شرکت (۴۵ درصد از آمریکا) در آن حضور داشتند. ۳۵۰ مقام دولتی شامل ۶۰ رئیس دولت نیز مشارکت کردند. ۱۷۰ نماینده از گروه‌های جامعه مدنی از هر پنج قاره نیز فرصت اثرگذاری بر موضوعات و مباحث را داشتند. حدود  ۲۵۰ استاد دانشگاه یا محقق یا نویسنده به دعوت داوُس، آخرین دستاوردهای علمی و دیدگاه‌های خود را در حدود ۳۰۰ جلسه طی پنج روز مطرح کردند. دونالد ترامپ در روز چهارم کنفرانس به صورت آنلاین حدود ۲۰ دقیقه سخنرانی کرد و سی دقیقه به پرسش‌های پنج رئیس هیأت مدیره بانک یا شرکت مالی و نفتی پاسخ داد.

ادامه مطلب

نیروی اقتصادی رو به رشدی که سر برآورده اند

نقش زنان در توسعه اقتصاد کشورهای عضو شورای همکاری

زنان تاجر در کشورهای عضو شورای همکاری، با نقش برجسته‌ای که دارند و به عنوان یک نیروی اقتصادی رو به رشد، انتظار می‌رود موجی از تغییرات اقتصادی مثبت در منطقه ایجاد کنند.

ادامه مطلب

بررسی راهکارهایی برای مقابله با تلاش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای انزوا و تضعیف ایران در چند سال اخیر

خفگی ژئوپلیتیک

‌‌حامد نقی لو طی یادداشتی می نویسد: در طول چند سال اخیر، کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تلاش‌های زیادی برای خفگی ژئوپلیتیک ایران انجام داده‌اند. این تلاش‌ها به دلایل مختلف اقتصادی، نظامی و سیاسی انجام می‌شود. در بررسی این تلاش‌ها و تأثیرات آنها بر ایران به دنبال راهکارهای ممکن برای مقابله با این چالش‌ها هستیم.

ادامه مطلب

کشورهایی که پیش‌گام شده‌اند

چشم‌انداز هیدروژن سبز در خاورمیانه

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر به اهمیت هیدروژن سبز پی برده و تلاش‌های خود را برای تبدیل این فناوری به یکی از ارکان اصلی اقتصاد انرژی آغاز کرده‌اند.

ادامه مطلب

انتخاب رئیس‌جمهور جدید لبنان و آینده مناسبات تهران-بیروت

از عون تا عون

ابوالقاسم دلفی در گفت وگویی تاکید دارد که، ما تجربه‌ موفقی در دوره ریاست‌جمهوری میشل عون داشتیم. در آن برهه ما با کمک فرانسوی‌ها توانستیم وضعیت لبنان را مدیریت کنیم. به همین دلیل چون فرانسوی‌ها نقش کلیدی در لبنان دارند، باید به فوریت، ضمن تنش‌زدایی در روابط با قاره سبز، همکاری‌های جدی را با پاریس برای موضوعات مختلف منطقه و از جمله تحولات لبنان اجرائی کرد. زیرا اگرچه ائتلاف سه‌گانه عربستان، فرانسه و آمریکا اکنون به دنبال برنامه‌ریزی تحولات در لبنان هستند اما لزوما نگاه ریاض با نگاه پاریس و نگاه پاریس با نگاه واشنگتن یکسان نیست. پس می‌توان با فرانسوی‌ها در این رابطه همکاری‌های قبلی خود را احیا کرد.

ادامه مطلب

تحولات اخیر تله یا فرصتی برای محمد بن سلمان است

عربستان سعودی در معماری امنیتی جدید منطقه

در یک نگاه کلی ژئوپلیتیکی، به نظر می رسد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در تله مهلکی گیر افتاده است. او باید در اسرع وقت تصمیمات سرنوشت سازی را در مورد سیاست‌های عربستان در قبال ایران، سوریه و یمن اتخاذ کند. 

ادامه مطلب

وزرای خارجه آلمان و فرانسه برای نخستین‌بار پس از سقوط اسد به سوریه رفتند

نمایش دیپلماتیک در دمشق

وزیر خارجه آلمان و همتای فرانسوی او برای دیدار با احمد الشرع، رهبر حکومت جدید در سوریه، روز گذشته وارد دمشق، پایتخت این کشور شدند. سفر این دو مقام عالی‌رتبه اروپایی که اعلام شده «به نمایندگی از اتحادیه اروپا» انجام می‌شود، بالاترین سطح از بازدید مقامات اروپا از سوریه در پی سقوط حکومت بشار اسد است. به گزارش شرق، سفر وزرای خارجه آلمان و فرانسه به سوریه اولین سفر مقام‌های ارشد غربی به دمشق از زمان سقوط بشار اسد محسوب می‌شود. احمد شرع پیش از این خواستار لغو تحریم‌هایی شده بود که کشورهای غربی علیه سوریه در دوران حکومت بشار اسد وضع کرده بودند. شورشیان مخالف بشار اسد از زمان فتح دمشق تاکنون تلاش کرده‌اند تا به جامعه جهانی اطمینان دهند که حقوق همه سوری‌ها از جمله اقلیت‌های مذهبی و قومی را محترم خواهند شمرد.

ادامه مطلب