سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: شکاف‌های استراتژیک و ژئوپلتیک که مظهر آنها، بحران اوکراین و بحران غزه است، در پی کرونا، بزرگترین چالش‌ها برای روند جهانی شدن محسوب می‌شوند. اما در کشمکش و تنش بین جهانی شدن و جهانی شدن‌زدایی، این واقعیت‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت که هر دو پدیده در زندگی بین‌المللی حاضر و مؤثرند. انقلاب دیجیتالی در حال شکل‌گیری است.
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیشران های تغییر هر یک در جای خود به نوعی به صورت منفرد و یا به صورت ترکیبی و دست جمعی، در حال شکل دهی روندهایی هستند که تحلیل وضعیت و پیش بینی آینده را دشوار و بلکه غیرممکن ساخته است. مشکل اینجاست که برآوردها نشان می دهد که این شرایط و اوضاع هر روزه سخت تر و پیچیده تر خواهد شد و برنامه ریزی حاکمیت ها و مدیران را برای شکل دهی آینده ای که باید در فضایی پرابهام صورت پذیرد، دشوارتر خواهد ساخت.
ادامه مطلب
یکی از مباحث رایج میان سیاستمداران، دیپلمات ها و ناظران سیاست بین‌المللی این است که جهان به زودی چندقطبی می‌شود. این ایده ی نادرست و گمراه کننده ای است که پیامدهای زیانباری در سیاست گذاری دارد.
ادامه مطلب
در این میزگرد کارشناسانی از آفریقا، آمریکای لاتین، جنوب و جنوب شرق آسیا، به واکاوی خطرات و نیز فرصت های تازه ای می پردازند که جنگ و بازگشت گسترده تر نزاع قدرت های بزرگ، پیش روی کشورهای آنان و مناطق اطراف نهاده است. این کارشناسان درباره مهمترین اولویت های مناطق خود، هزینه های فزاینده جنگ اوکراین و پیامدهای تشدید تنش های ژئوپولیتیک بحث می کنند.
ادامه مطلب
هرچند دولت جو بایدن می پذیرد که ما به جهانی با چندین قدرت بزرگ بازگشته ایم، ظاهرا نسبت به دوره کوتاهی که ایالات متحده با هیچ قدرت رقیب هموزنی طرف نبود، نوستالژی دارد و همین است دلیل تاکیدش بر "رهبری آمریکا"، تمایلش به وارد کردن یک شکست نظامی به روسیه که مسکو را ضعیفتر از آنی سازد که در آینده اسباب دردسری برای آمریکا باشد و همچنین تلاش اش برای کندکردن سیر خیزش چین با منع دسترسی پکن به دروندادهای فن آورانه کارساز و همزمان پرداخت یارانه به صنعت نیمه رسانای آمریکا.
ادامه مطلب
جهان جنوب بازگشته است. این جهان وجود دارد نه به عنوان یک گروه همگن و سازمان یافته بلکه به عنوان یک واقعیت ژئوپلیتیک. تأثیرات آن در ائتلاف‌های نوین و رو به رشد مشخصی احساس می‌شود؛ مانند گروه بریکس که ممکن است به زودی از اعضای اصلی خود یعنی برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی فراتر رود. این جهان اما حتی بیشتر از گذر کنش های فردی کشورهای آن احساس می‌شود. این کنش ها، که پیشران شان منافع ملی و نه آرمانگرایی همبستگی جنوبی است، به پدیده ای بیش از جمع اجزای خود تبدیل می‌شود. این جهان، شروع به محدود کردن کنشگری قدرتهای بزرگ کرده و آنها را وادار به پاسخگویی به دست کم برخی از خواسته های جهانی جنوب میکند.
ادامه مطلب
سید محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: نام چندین فرد، در روابط بین‌المللی بیشترین بسآمد را داشت. پوتین، زلنسکی، بایدن و شی. پوتین رئیس‌جمهوری روسیه، شاید مطرح‌ترین بود. غرب کوشید که جنگ اوکراین را به سطح فردی تقلیل دهد و از جنگ پوتین بنامد. زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هم به لحاظ مهارت‌های فردی و هم به لحاظ موقعیت و البته طراحی‌های رسانه‌ای که بسیار حائز اهمیت بود، مطرح شد. بایدن نیز سعی کرد به عنوان رهبر جهان غرب، خود را مطرح کند. اما شاید درخورتوجه‌ترین، شی، رئیس‌جمهوری چین بود که با برگزاری کنگره حزب کمونیست، نه فقط در داخل سیستم چین، بلکه در سطح جهانی به عنوان شخصیتی موثر مطرح شد. ذکر نام این افراد به معنای کم‌توجهی به دیگران نیست. اما این چند نفر در سطح جهانی، فضای رسانه‌ای را به خود اختصاص دادند.
ادامه مطلب
سیاست ظهور محورها و تقسیم جهان به اردوگاه شرق شامل چین، روسیه و هند و اردوگاه غرب شامل آمریکا و متحدانش در غرب از بدیهیات آماده سازی صحنه برای ظهور نظام نوین بین المللی خواهد بود. قبل از ظهور آن شاهد جنگ‌های شدیدی خواهیم بود که در آن جدیدترین سلاح های موجود در زرادخانه‌ها استفاده خواهد شد و مسابقه تسلیحاتی به راه خواهد افتاد و شاهد فقر و قحطی خواهیم بود.
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: واقعیت شوک‌های روابط بین‌المللی و اثرات مخرب آنها، کنشگران را با چالش روبه رو کرده اما همین پدیده باعث شده است تا در این مقطع تاریخی، بشر بیش از هر زمان دیگر در اندیشه مدیریت شوک‌های روابط بین‌المللی رفته و با این فرض که نمی‌توان انتظار شوک را نداشت ولی هر شوکی را باید مدیریت کرد، به بحث در مورد چارچوب‌های مدیریت شوک‌های بین‌المللی بپردازد.
ادامه مطلب
محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در سطح فردی، حوادث نامترقبه زیادی، از مرگ نزدیکان گرفته تا مبتلا شدن به انواع بیماری‌ها و گرفتاری‌ها، ضربه‌های متداول و محتمل هستند، اما در سطح بین‌المللی نیز ما با شوک‌ها و حوادث غیرمترقبه متعددی روبرو می‌شویم که همه کنشگران را از خود متأثر می‌کنند. چگونه می‌توان موضوع و پدیده شوک و ضربه در روابط بین‌المللی را تجزیه و تحلیل کرد؟
ادامه مطلب
اکنون چشم انداز یک آینده بی زمان بی پایان، جای خود را به نگره های بدون آینده داده اند. ایدئولوژی به گسلی در ژئوپولیتیک تبدیل شده، جهانی شدگیِ بازار در حال تکه تکه شدن است و ستیز قدرت های بزرگ، هرچه بیشتر محتمل می شود. اما تهدیدها برای آینده بشریت، از این هم بزرگترند و امکان نابودی گونه بشری را در خود دارند.
ادامه مطلب
مرتضی مردیها در یادداشتی می نویسد: به‌سادگی می‌گویم مواظب باشیم مکانیسم‌های دفاعی مقابل شرایط ناهنجار سیاسی، منجر به تقویت باورهای سست و ارزش‌های مشکوک و فعالیت‌های دغدغه‌افزا و دردسرآفرینی نشود که توهم اخلاقی و انسانی و در راه راست بودن ایجاد می‌کنند. از شکل‌های افراطی محیط زیست و حمایت از حیوانات تا ناسیونالیسم تند و فمینیسم تیز، از پالیتکال کورکتنس تا رلیجیوس کورکتنس، و از این دست.
ادامه مطلب
امروز جهان درگیر چند بحران با اهمیت است. جنگ اوکراین جهانِ خسته از همه گیری کرونا را شوکه کرده است. علاوه بر اختلالات اخیر، یک بحران آب و هوایی نیز همیشه حاضر است که کاهش آن نیازمند گذار به سمت اقتصاد کم کربن است.
ادامه مطلب
تهیه کننده: معین نیک طبع
ادامه مطلب
سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هیچ کس نمی تواند در مورد مسیر آینده قدرت نرم هیچ کشوری مطمئن باشد اما شکی نیست که نفوذ از طریق جذب، جزء مهمی از سیاست جهانی باقی خواهد ماند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این جهان آشفته گذاشتن همه تخم مرغ ها در سبد روسیه چقدر دوراندیشانه است؟ روسیه ای که اخیرا از فرصت منازعات داخلی و منطقه ای برای ورود مجدد به قره باغ و قزاقستان استفاده کرده و باز همسایه ایران شده است، تهدید نیست؟ مخاطره افتادن در یک "بازی بزرگ" نوین مشابه آنچه در قرن نوزده میان بریتانیا و روسیه جریان داشت، در عدم پیگیری یک سیاست خارجی متوازن و چندجانبه گرا چقدر است؟
ادامه مطلب
ما در مجموع با آینده ای ناپایدارتر و نامطمئن تر از آن چیزی که حتی یک دهه پیش می توانستیم تصور کنیم، روبه رو هستیم. وظیفه فوری همه دولت‌ها کمک به ایجاد نظم‌های تازه و پایدار داخلی، منطقه‌ای و جهانی است که نیازهای جمعیت ناآرام را برآورده میکند.
ادامه مطلب
پنج کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل می گویند: «در جنگ هسته‌ای نمی‌توان پیروز شد و هرگز نباید روی دهد و با توجه به پیامدهای گسترده استفاده از سلاح‌های هسته‌ای، تا زمانی که سلاح های هسته ای وجود دارند، باید برای اهداف دفاعی، بازدارندگی و جلوگیری از جنگ استفاده شوند.»
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینکه زبان و ادبیات فارسی، رکن مهمی از هویت ایرانی است و این هویت حضور وسیعی در بخش های مهمی از جهان داشته است جای بحث و بررسی در اینجا ندارد، اما جای این بحث و سوال هست که گستره پیام های جهانی ادبیات فارسی تا چه اندازه از سوی اهل ادب شکافته و استخراج شده تا به نظر جهانیان رسانده شود؟
ادامه مطلب
امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در عصر نظام های مدرن پسا – وستفالی رابطه دولت – ملت ها قانونمند، روشمند و زمانمند شده و در قالب یک توافق عمومی (قرارداد اجتماعی) و یک سند اجماعی و بالادستی به نام قانون اساسی متعین گردیده است. قانون اساسی به مثابه یک قرارداد اجتماعی و توافق عمومی میان حکومت شوندگان (ملت) با حکومت کنندگان (دولت) است که در آن از یک سو حقوق اساسی ملت مورد شناسائی، احصاء و تأکید قرار گرفته و از سوی دیگر حدود اختیارات، موازنه قدرت میان نهادهای حاکمیت و تکالیف و مسئولیت های دولت برای تضمین حقوق و تأمین آزادی های ملت تعیین می شود.
ادامه مطلب
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عضویت ایران در این نهاد که رسالتش توانمندسازی زنان است، در راستای ارزش‌ها و اهداف انقلاب اسلامی است. ارزش ها و اهدافی که در همان روزهای اول از سوی امام خمینی (ره) تبیین شده بود. این امر نشان دهنده یک واقعیت دیگر نیز هست. اینکه هر زمان رویه نهادها و سازمان‌های بین‌المللی بدون دخالت کشورهای متخاصم پیگیری شود، امکان کنشگری مثبت و در نتیجه امید به بهبود شرایط و مسائل جهانی زنده خواهد ماند.
ادامه مطلب
امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "زمان" که به عنوان بعد چهارم هستی شناخته می شود، مفهومی علمی – فلسفی است یعنی هم علم فیزیک به دقت آن را مورد کاوش قرار داده و قوانین خاص مربوط به چگونگی زمان را کشف کرده و هم فلسفه به کنکاش چیستی و حقیقت زمان پرداخته است. به نظر می رسد به نقش و تأثیر مؤلفه زمان در روابط بین الملل پرداخته نشده و جای آن در نظریه پردازی روابط بین الملل خالی است. شاید بتوان علاوه بر تعابیر و تفاسیر فیزیکی – فلسفی از زمان، به تعریف زمان از منظر سیاست و روابط بین الملل نیز اهتمام ورزید.
ادامه مطلب
امسال در جهان با اجرای برگزیت و مراسم تحلیف جو بایدن در واشنگتن آغاز می شود و این امیدواری وجود دارد که با پیشرفت مبارزه جهانی با تغییرات آب و هوا به پایان برسد.
ادامه مطلب
محمد سالاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امضای بزرگترین توافق تجارت آزاد جهان در ۱۵ نوامبر بین چین و ۱۴ کشور آسیا واقیانوسیه گواه همین واقعیت است که جهان آینده متعلق به آسیا و کشورهای غیرغربی و آمریکایی است و ایالات متحده با رشد روزافزون قدرت چین نفوذ خود را در منطقه آسیا و اقیانوسیه از دست خواهد داد.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آلن ایزاک پ معتقد است علوم سیاسی نیازمند به نظریه و ذهنیت نظری نیست. واتز هم معتقد است: "اگر شناخت ما از جهان تأمین کنندۀ منافع ما باشد، نیازی به نظریه نیست. اما تشخیص راه درست از میان اطلاعات بی کران، تنها از طریق راهبرد نظری امکان پذیر است."
ادامه مطلب
دکتر اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر چند ریاست‌جمهوری ترامپ خودسرو بی قانون در ایالات‌متحده و نیز رواج ناسیونالیسیم و گرایشهای راست افراطی در عرصه جهانی نقش مهمی در به حاشیه رفتن سازمان ملل و تحقق نیافتن طرح‌های اصلاحی و ابتکارعمل‌های سیاسی دبیرکل این سازمان داشته است، اما شواهد حاکی از آن است که این سازمان در مقابل زورگویی و زیاده طلبی قدرتهای بزرگ، از قدرت مانور چندانی برخوردار نیست و از این رو نمی تواند صدای ملتها و حافظ صلح و امنیت جهانی باشد.
ادامه مطلب
جهان در آستانه عصر جدیدی است. به نظر می رسد که شاید دوره دولت های کوچک به پایان رسیده باشد. به گفته برنی سندرز، باید فرضیات اساسی در نظام ارزش های آمریکایی بازنگری شوند.
ادامه مطلب
کتاب در بعضی جاها، از واقعیت‌هایی چنان دردناک پرده برمی‌دارد که باعث تاثر شدید می‌شود، اما در کنار همین‌ها، به امکانِ عمل و وجود امید هم اشاره میکند. نویسنده در آخر کتاب مراکز مشخصی را برای آستین‌بالازنی معرفی میکند. مترجم هم در پیوست در یک فهرست بعضی از معضلاتِ دیگری را که در کتاب ناگفته مانده اند و بعضی از راه‌های جهانیِ اقدام را هم مطرح میکند.
ادامه مطلب
تهیه شده توسط مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم می نویسد: کسب اعتماد و اعتبار یک فرد، یک بنگاه و یک دولت از آنجا ناشی می شود که کارها را شفاف، منظم و با یک دید بیست، سی و یا چهل ساله انجام دهد. چنین رهیافتی، دروغ و بی صداقتی را به حداقل ممکن تبدیل می کند و سرنوشتی با کیفیت و رضایت می سازد.
ادامه مطلب