واشنگتن و تحریم های نقطه زن
حسن مرادی در گفت وگوی معتقد است که اساساً اقتضائات تولید صادرات و فروش صنایع پتروشیمی متفاوت از صنعت نفت کشور است. لذا سیاست به صفر رساندن فروش نفت ایران در خصوص صنعت پتروشمی محقق نمی شود.
ادامه مطلبحسن مرادی در گفت وگوی معتقد است که اساساً اقتضائات تولید صادرات و فروش صنایع پتروشیمی متفاوت از صنعت نفت کشور است. لذا سیاست به صفر رساندن فروش نفت ایران در خصوص صنعت پتروشمی محقق نمی شود.
ادامه مطلبآنها می خواهند که "محکم" به نظر رسند، در نتیجه مخالفت با بایدن بر سر برجام یا حمایتشان از تشدید تحریم ها، بر حفظ منافع آمریکا پیشی می گیرد. این ابلهانه است.
ادامه مطلبدولت بایدن، هرگز فرصت و اراده سیاسی لازم برای حل و فصل این مشکل را درک نکرد و این از همان نخستین روز ورود به کاخ سفید آغاز شد که نتوانست هیچ گام – نمادین یا غیرنمادینی - بردارد که نشان دهد از رویکرد فشار حداکثری ترامپ فاصله گرفته است. این بود که رفع بن بست هسته ای، روز به روز دشوارتر شد.
ادامه مطلبعرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز پس از گذشت شش سال از آن رابطه کوتاه، بار دیگر قطر به سمت ایران عنایت داشته و از سفر آیت الله رئیسی به قطر در راستای عقد سندهای همکاری به گرمی استقبال کرد. چندین علت را درخصوص گرایش دوباره قطر به رابطه با ایران می توان برشمرد: نخست آنکه فشار حداکثری شکست خورده و اروپاییان در حال پیگیری مذاکرات برای رفع تحریم ها با هیئت ایرانی هستند و از آنجایی که تاکنون اخبار نسبتاً امیدوارکننده ای از وین منتشر می شود، این موضوع به کشورهای عربی این پیام را می رساند که در صورت تنش زدایی و رفع تحریم ها، بازارهای ایرانی فعال تر می شوند و بسیاری از محدودیت های بین¬المللی برداشته خواهد شد که در تسهیل امر دیپلماتیک موثر است.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که ایران در صورت شکست مذاکرات وین هیچ پلن B ندارد. تنها راه سامان دادن به وضعیت ناگوار اقتصادی و معیشتی در کشور، مذاکره برای احیای برجام و لغو تحریمهاست.
ادامه مطلبقاسم محب علی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نقش سازمان اکو در حل مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور بر این باور است که تحریمها، سیاست فشار حداکثری، عدم تعیین تکلیف چالشهای اصلی ایران در حوزه هستهای، موشکی، منطقهای و حقوقبشری با ابرقدرت ها سبب شده است که برقراری هرگونه رابطه سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و تجاری با ایران برای همسایگان و دیگر کشورهای خُرد و میانی فرامنطقهای رابطه ای پرهزینه و پر از تبعات باشد. در نتیجه فعلاً کسی تا تعیین تکلیف برجام و لغو تحریمها بنایی برای برقراری روابط اقتصادی و تجاری با ایران ندارد. لذا کشورها در قالب نشست سران اکو، شانگهای و ... ذیل یک نمایش دیپلماتیک پوچ، بیهوده و توخالی سعی می کنند مواضعی دلگرم کننده و مثبتی در خصوص تلاش برای تداوم و تشدید همکاریها و روابط با ایران مطرح کنند. حتی امکان دارد قراردادها و توافقاتی هم بین طرفین امضا شود، اما هیچکدام تا زمان تعیین تکلیف برجام و لغو تحریم ها عملیاتی نخواهد شد.
ادامه مطلبعلی بیگدلی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است: مذاکره یک پروسه دیپلماتیک است که میتواند با دادن کمترین امتیاز و هزینه، ابزاری موثر برای حصول منافع ملی باشد. اما در عین حال مذاکره و دیپلماسی یک مسیر پیچیده است، چون قطعاً با بازیگران متعدد و منافع متضاد مواجهیم، خصوصاً آمریکا که به عنوان ابرقدرت اقتصادی و نظامی دارای بیشترین پیچیدگی دیپلماتیک و سیاسی است. لذا باید دقیق ترین برنامه برای مذاکره با ایالات متحده از سوی دولت ها طراحی شود. زمانی که ما بدون برنامه و تنها به واسطه فشارهای تحریمی پای میز مذاکره حاضر میشویم نتیجهاش میشود برجام و اتفاقات بعدی. حال که دولت رئیسی ادعای دیپلماسی هوشمند و متفاوتی را دارد قطعاً مذاکرات پیش رو مهمترین سنگمحک خواهد بود.
ادامه مطلبحسن مرادی در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که وزارت نفت در دوره اوجی هم نمیتواند کار به خصوصی برای افزایش صادرات نفت انجام دهد، کما اینکه در دوره آقای زنگنه هم این اتفاق روی داد. چون تا زمانی که مذاکرات وین دوباره در دستور کار قرار نگیرد و نفهمیم که چه آیندهای برای برجام شکل خواهد گرفت، عملا نمیتوان برنامه جدی برای افزایش صادرات و فروش نفت داشت.
ادامه مطلبقاسم محب علی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد مطمئن باشید نشست پیشرو در تاجیکستان هم مانند نشست های قبلی خواهد بود. حتی اگر نهایتا جمهوری اسلامی به صورت عضو رسمی به سازمان همکاری شانگهای ملحق شود، اتفاق شگرفی روی نداده است. چون در سایه این میزان از اختلافات سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی که به درگیری نظامی بین اعضای سازمان همکاری شانگهای، آن هم اعضای اصلی و تعیین کننده هم کشیده شده است پیوستن ایران، نه سود و آورده سیاسی و دیپلماتیک دارد و نه می تواند به بهبود وضعیت امنیتی ایران در مقابله با افراط گرایی، جدایی طلبی و تروریسم کمک کند.
ادامه مطلبجلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرنی بر این نکته تاکید دارد که کاهش مشارکت و میزان آرای پایین رئیسی در جمعه گذشته اثر مخربی بر توان چانهزنی دیپلماتیک تهران در آینده خواهد گذاشت. اگرچه لزوماً این مسئله به معنای انفعال دیپلماتیک ایران نخواهد بود. اما دولت رئیسی برای رفع این نقیصه، ضمن عمل به وعده هایش و ایجاد امید به منظور پر کردن گسل حاکمیت با نظام باید دیپلماسی فعال و در عین حال هوشمندی را با اولویت رفع تحریمها و لغو سیاست فشار حداکثری هم در دستور کار قرار دهد تا در آینده نزدیک شاهد کمرنگتر شدن چالش ها و بحران های کنونی در کشور شویم. چراکه قطعاً خود آقای رئیسی و جریان وابسته به آن بیش از هر فردی به این واقعیت آگاهند که پیوستگی و وابستگی جدی بین مشکلات داخلی به خصوص در حوزه اقتصادی و معیشتی با بحران های دیپلماتیک کنونی وجود دارد. از این رو بهبود وضعیت داخلی تا حد زیادی در گرو رفع چالش های دیپلماتیک کشور است.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: همه آنچه در بالا آمد، در حالی است که نه در تهران و نه در واشنگتن هنوز اجماع داخلی برای هرنوع گفتوگوی ممکن وجود ندارد. دیدگاههای متعارض در هر دو سو فعال و تأثیرگذارند. علاوه بر این تهران و واشنگتن، راهحلهای خود را برای برون رفت از انجماد کنونی اعلام میکنند در حالیکه که هیچیک، راه حل دیگری را بهویژه به دلیل نبود اجماع داخلی، مطلوب نمیداند. از اینرو نمیتوان برای آینده نزدیک، پیشبینی روشنی نه تنها درباره برجام بلکه دیگر اختلافهای ایران و امریکا و به تبع آن اروپا داشت. یخهای روابط همچنان باقی است.
ادامه مطلبیکی از چالش های پیش روی دولت جو بایدن ایجاد ثبات در اتحادهای ما به عنوان بستر هر راهبردی برای ارتقاء امنیت ملی ایالات متحده است. سیاست های دولت ترامپ مانند بی کفایتی در مورد ایران و دادن پاس گل رایگان به کره شمالی سبب شد تا شمار زیادی از دشمنان ایالات متحده در چهار سال اخیر احساس قدرت کنند.
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاستهای بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیتهایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلبجلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون مواضع اخیر سیاسیون داخلی در کشور پیرامون نتایج انتخابات و پیروزی جو بایدن بر این نکته تاکید دارد که در فضای مثبت دیپلماتیکی که پس از پیرزوی بایدن در سطح جهان به وجود امده است و تبعات مثبتی هم در بازارهای داخلی به همراه داشته و سبب کاهش قیمت ها در بازار ارز و سکه شده است و به همین دلیل رئیس جمهور و وزیر امور خارجه سعی می کنند با مواضعی سنجیده، علاقه مندی کشور را برای همکاری سازنده با جامعه جهانی اعلام کنند، برخی با لجاجت سیاسی و از سر اثر عناد با دولت بر اساس درکی نادرست و سطحی از منافع ملی موضعگیریهای داشته و کماکان دارند که نه تنها کوچکترین سود و منفعتی برای کشور ندارد، بلکه تنها اثر مستقیم و فوری آن دامن زدن به التهابات در بازار داخلی کشور است.
ادامه مطلباحمد نقیب زاده در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که کشور به جبر شرایط و مشکلات کنونی، هیچ چاره ای جز مذاکره با آمریکا ندارد، پیرامون تاثیر دو قطبی سازی های سیاسی، اجتماعی و رسانهای در داخل کشور پیرامون پیروزی جو بایدن یا دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا بر این باور است که شدت دوقطبی رسانهای، سیاسی و اجتماعی در داخل کشور به دلیل تاثیر پذیری از نتایج انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا کار را به جایی رسانده است که پیروزی جو بایدن به نفع ملت، دولت و طیفی از جریان های سیاسی به اصطلاح اصلاح طلب و میانه رو و به ضرر حاکمیت است و در آن سو پیروزی دونالد ترامپ به سود حاکمیت و منتقدین دولت و به ضرر ملت و دولت است.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که بی شک سیاست فشار حداکثری ایالات متحده آمریکا، تحریم های دونالد ترامپ و وضعیت ناگوار اقتصادی و معیشتی کشور مکمل پازل سیاسی منتقدان دولت روحانی برای کسب قدرت در انتخابات پیش رو است، پیرامون تاثیر گذاری سیاست فشار حداکثری در تشدید بحران معیشت تصریح کرد که تحریمهای ایالات متحده آمریکا پارامتر اصلی وضعیت ناگوار اقتصادی و معیشتی است و در کنار آن دشمنی برخی جریان های سیاسی و تلاش ها برای قطبی کردن جامعه نیز عامل مضاعفی برای تشدید این وضعیت نامطلوب است.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که فروپاشی اقتصادی در کشور به واسطه تشدید تحریم ها و اوج گیری سیاست فشار حداکثری آمریکا ماههاست که شکل گرفته، اما هنوز این فروپاشی به نقطه بحرانی و اوج خود نرسیده است، پیرامون تاثیر اقتصادی و معیشتی اقدام ایالات متحده آمریکا در تحریم ۱۸ بانک ایرانی اذعان دارد که این اقدام می تواند بازار ارز، سکه و بورس را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. کما این که از فردا شنبه شاهد واکنش روانی بازار نسبت به اقدام آمریکا مبنی بر تحریم بانکی ایران خواهیم بود.
ادامه مطلباحمد بخشایش اردستانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با اذعان بر این نکته که در سایه چالش ها و مشکلات اقتصادی و معیشتی کنونی کشور باید و به ناچار مذاکره مستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گیرد، پیرامون تاثیر پارامتر تحولات عرصه سیات خارجی بر وضعیت معیشتی مردم بر این باور است که هیچ کس منکر آثار، تبعات و فشارهای اقتصادی و معیشتی ناشی از اعمال تحریمهای سنگین و بیسابقه کاخ سفید و پیگیری سیاست فشار حداکثری ایالات متحده آمریکا بر کشور نیست. در این راستا من معتقدم که شش ماهه دوم سال جاری در خوشبینانهترین حالت وضعیتی مشابه شش با ماهه اول در حوزه اقتصادی و معیشتی داشته باشد. هر چند که باید احتمال وقوع وضعیتی به مراتب بدتر از شش ماهه اول سال را هم برای مدت پیش رو تا پایان امسال در حوزه اقتصادی و معیشتی متصور باشیم. خصوصاً آنکه با نزدیک تر شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ به منظور کسب برگ برنده های بیشتر سیاست فشار حداکثری در خصوص ایران را پررنگ تر از گذشته در دستور کار قرار خواهد داد. اینجا است که پارامتر دیپلماسی و تحولات حوزه سیاست خارجی با محوریت تحریمهای ایالات متحده آمریکا نقش بیبدیلی در شکل گیری چالشها و مشکلات کنونی اقتصادی کشور ایفا می کند.
ادامه مطلبجلال میرزایی جلال میرزایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که اساساً مسئله استفاده از کوپن نمیتواند مبنای برای موفقیت سیاست فشار حداکثری و اعمال تحریم های ترامپ بر اقتصاد و معیشت کشور قلمداد شود. اگرچه من بارها در مصاحبه با دیپلماسی ایرانی عنوان کردهام که مبنای بسیاری از چالش های امروز در اقتصاد و معیشت کشور به تحریمهای ایالات متحده آمریکا بازمیگردد. اما واقعیت این است که اگر اقتصاددانان، کارشناسان، مقامات و مسئولین برای حل این چالش ها به این باور برسند که باید از سیستم اقتصاد کوپنی استفاده شود به معنای آن نیست که دونالد ترامپ در رسیدن به اهداف خود، ذیل به کارگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران موفق بوده است.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که الیوت آبرامز به عنوان رئیس جدید گروه اقدام ایران ابتدا مسئله جدایی و انشقاق در حلقه محور مقاومت از ایران تا عراق، لبنان، سوریه و فلسطین را در دستور کار قرار می دهد و به موازاتش چالش های منطقهای تهران را افزایش خواهد داد. یعنی احتمال بسیار پررنگی وجود دارد که در این مدت آمریکا ضربه کاری ایران بزند؛ ولی این که این ضربه در حوزه امنیتی باشد یا اقتصادی یا سیاست خارجی، باید منتظر ماند و دید.
ادامه مطلبصابر گل عنبری در یادداشتی پیراون استفعای برایان هوک می نویسد: رفتن هوک حامل هیچ پیام مثبتی به ایران نیست و اگر از منظر هویت شخص جایگزین به قضیه بنگریم که انتخاب الیوت آبرامس به جای وی میتواند حامل این پیام باشد که سیاست فشار حداکثری آمریکا سرسختانهتر از قبل دنبال خواهد شد؛ از این جهت که آبرامس از طراحان اصلی جنگ عراق است و هم اکنون نیز نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ونزوئلاست. به هر حال این جابجایی نشان از آن دارد که هر نوع گشایس دیپلماتیک در تنش میان آمریکا و ایران در سه ماهه منتهی به انتخابات غیرممکنتر از قبل خواهد بود.
ادامه مطلبجلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از بیانات دیروز مقام معظم رهبری به نظر میرسد که باید فضا و بستر برای تعامل هر چه بیشتر و سازنده تر بیشتر مجلس یازدهم با دولت به شکلی جدی فراهم شود و به تبع آن از این پس رفتار مجلسیون با قوه مجریه تغییر پیدا کند.
ادامه مطلبمحمد قلی یوسفی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تاثیر تحریمهای ایالات متحده آمریکا بر اوجگیری مجدد نرخ ارز در بازارهای داخلی بر این باور است که اساساً مولفه اقتضائات سیاست با روی کار آمدن مجلس یازدهم و آماده شدن برای انتخابات ۱۴۰۰ و روی کار آمدن هر رئیس جمهوری با هر طیف فکری و سیاسی نمی تواند وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور را تغییر دهد مگر آنکه از اساس راهبردهای سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و نگاه تهران به مناسبات جهانی تغییر پیدا کند و در کنار آن مسئله مبارزه با فساد سیستماتیک در هر قوه و با هر فردی و در هر سطحی پیگیری شود. چون بدون شک اوج گیری دوباره نرخ ارز بی ارتباط با تحریمهای آمریکا نیست.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که برکناری رحمانی از سمت وزارت صنعت، معدن و تجارت به مخابره پالس و امید در آمریکا منجر نخواهد شد، پیرامون تبعات برخورد قاطع روحانی در خصوص کم کاری های اعضای کابینه در شرایط تحریمی بر این باور است: زمانی که رئیس جمهور در صحن علنی مجلس سوگند یاد کرده است پاسدار حقوق مردم باشد باید بدون کوچکترین مصلحت سنجی و برای دفاع از حقوق مردم با تمام مدیران نالایق دولتش به صورت قاطع برخورد کند. حتی اگر این برخوردها و برکناری ها شامل چند تن از وزراء و مسئولین دولتی باشد. به هر حال باید این افراد کنار روند تا با حضور نیروهای تازه نفس و البته لایق و مدیر، پتانسیل دولت برای برخورد با چالشها و مشکلات اقتصادی، سیاسی معیشتی افزایش پیدا کند و بتوان با توان مضاعف به فکر تقابل با تحریم ها بود.
ادامه مطلبسید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با تاکید بر این که نه پیگیری بیش از حد سیاست نگاه به شرق و شکل گری دیدگاه های چینوفیل و روسوفیل برای کشور مفید است و نه غربگرایی بی قید و شرط می تواند در این شرایط، کشور را از بحران ناشی از کرونا نجات دهد، پیرامون میزان موفقیت دیپلماسی عمومی و غیر رسمی ایران در شکستن فضای تحریم های ایالات متحده آمریکا برای تقابل با شیوع کرونا بر این باور است که پیگیری دیپلماسی عمومی در این شرایط سبب شده تا افکار عمومی جهان به حمایت از ایران برخیزد و در مقابل مقامات کاخ سفید را محکوم کند. اگرچه در بستر واقعیت عملاً این شرایط نمی تواند باعث شکسته شدن تحریمها شود، اما حداقل پیگیری دیپلماسی عمومی برای شکسته شدن فضای تحریم ها می تواند باعث شود که، نه ایران، بلکه این کاخ سفید باشد که از نظر اخلاقی محکوم شود. در صورتی که اگر در یک شرایط کاملاً برعکس، ایران محکوم بود قطعا ایالات متحده آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی از این فضا برای تصویب قطعنامه های شورای امنیت علیه کشور استفاده می کردند. بنابراین ظرفیت دیپلماسی عمومی سبب شده است که اکنون آمریکا در گوشه رینگ گرفتار شود.
ادامه مطلبمدیر مرکز توسعه پایدار دانشگاه کلمبیا معتقد است این حرکت علیه مادورو نه به خاطر نگرانی از فعالیت های قاچاق مواد مخدر بلکه به خاطر نگرانی های سیاست داخلی این کشور است. چنین اقداماتی مورد پسند جوامع کوبایی و ونزوئلایی مستقر در ایالت فلوریداست که در رقابت ریاست جمهوری ایالات متحده می توانند تعیین کننده باشند.
ادامه مطلبجلال جلالی زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با اذعان بر این نکته که اگر یک دست شدن قدرت در سال ۱۴۰۰ بین سه قوه شکل بگیرد، مطمئن باشید شرایط به سمتی پیش خواهد رفت که نه تنها مذاکره به یک تابوی سیاسی و دیپلماتیک بدل خواهد شد، بلکه آن را به یک جرم با پیگرد قضایی برای هر کسی که بخواهد این مسئله را مستقیم یا غیر مستقیم مطرح کند، بدل خواهیم کرد. این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه پیرامون تبعات روی کار آمدن مجلس اصولگرای رادیکال بر مناسبات دیپلماتیک کشور و برنامه های سیاست خارجی دولت در سال آتی خاطرنشان کرد که برخی از نیروهای رادیکال مجلس آتی که شکاف عمیقی با نگاه دستگاه سیاست خارجی و مذاکرات با اروپا دارند، ظریف را در راستای شکل گیری شرایط مد نظر خود کنترل و مدیریت خواهند کرد.
ادامه مطلباحمد بخشایش اردستانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی با اذعان بر این نکته که در سایه چالش ها و مشکلات اقتصادی و معیشتی کنونی کشور باید و به ناچار مذاکره مستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گیرد، پیرامون تاثیر عملکرد مجلس اصولگرای یازدهم بر مناسبات دیپلماتیک دولت در سال آینده بر این باور است که مجلس اصولگرای یازدهم در خصوص مسائل سیاست خارجی طبق نگاه رهبری عمل خواهد کرد و چون رهبری به دنبال تنش بین قوا نیست، احتمال دارد ما شاهد انعطاف سیاسی مجلس آتی در تعامل با دولت، به خصوص در حوزه مذاکرات و برجام باشیم. خصوصا که من معتقدم بیشتر تمرکز و هم وغم مجلس آینده به مسائل معیشتی و اقتصادی جامعه تمرکز دارد.
ادامه مطلبابراهیم رزاقی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که نگاه غلط دولت در تقابل با سیاست فشار حداکثری، عملا به تشدید تحریم ها کمک می کند، پیرامون میزان تاثیر مثیت تجارت پایاپای در تقابل بار تحریم های آمریکا بر این باور است که اگر چه مسئله تهاتر و هم چنین تجارت پاپاپای نمیتواند پاسخ جدی به تحریم ها باشد، چرا که ظرفیت محصولات راهبردی فعلا در داخل کشور فراهم نیست، اما به هر حال می تواند به عنوان یکی از مسیر های تقابل با تحریم ها در نظر گرفته شود.
ادامه مطلب