افزایش فروش نفت ایران زیر سایه فشار حداکثری امریکا

دیپلماسی ایرانی: با وجود اعمال تحریم‌های شدید توسط دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا، صادرات نفت ایران به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. در حالی که هدف کاهش صادرات به صدهزار بشکه در روز تعیین شده بود، ایران توانسته است این رقم را به بیش از ۱٫۵ میلیون بشکه در روز برساند.

چین به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران، نقش محوری در دور زدن تحریم‌ها ایفا می‌کند. ایران با استفاده از روش‌هایی مانند انتقال نفت از کشتی به کشتی و استفاده از ناوگان سایه، توانسته است نفت خود را به چین صادر کند. همچنین تعرفه‌های سنگینی که امریکا علیه چین وارد کرده سبب شده است تا بسیاری از شرکت‌ها از تعامل با طرف‌های امریکایی محروم شوند و در مقابل انگیزه بیشتری برای همکاری با ایران داشته باشند. این موضوع به کاهش فشارهای امریکا به ایران برای جلوگیری از فروش نفت بیشتر توسط آن کمک کرده است.

از سوی دیگر دولت ترامپ اخیراً تحریم‌های ثانویه‌ای را علیه خریداران نفت و پتروشیمی ایران اعمال کرده که هدف اصلی آن‌ها چین است. این اقدام با هدف افزایش فشار بر تهران و کاهش درآمدهای نفتی آن انجام شده است. ایران این تحریم‌ها را نقض قوانین بین‌المللی دانسته و در نامه‌ای به نماینده چین در شورای امنیت سازمان ملل، اعتراض خود را اعلام کرده است. ایران همچنین معتقد است که این رفتار با شعار دولت ترامپ که می گوید به دنبال حل مشکلات خود با ایران از راه های مسالمت‌آمیز و راه‌های دیپلماتیک است، تناقض دارد. 

با این حال اعمال تحریم‌های جدید امریکا علیه ایران که در حقیقت فشار مضاعفی به چین به عنوان پرمصرف‌کننده‌ترین کشور جهان در زمینه انرژی است، افزایش اولیه قیمت نفت در بازارهای جهانی را باعث شد، اما این افزایش به‌زودی تثبیت شد. ایران نیز برای حفظ سهم بازار خود، قیمت نفت خام را کاهش داده است.

اینکه با وجود تلاش‌های دولت ترامپ برای کاهش صادرات نفت ایران، این کشور توانسته است با استفاده از روش‌های مختلف، تحریم‌ها را دور بزند و صادرات خود را افزایش دهد، نشان‌دهندهٔ محدودیت‌های سیاست «فشار حداکثری» در مهار فعالیت‌های اقتصادی ایران است. فشار حداکثری سیاستی بود که نخستین بار دولت ترامپ در دوره اول زمامداری او و هنگامی که از برجام خارج شد، علیه ایران تعریف کرد و با جدیت آن را دنبال می کرد. این سیاست در دوره جو بایدن افتان و خیزان ادامه داشت. تا این که دونالد ترامپ مجددا به قدرت برگشت و اعلام کرد بازگشت به فشار حداکثری را برای اعمال فشار به ایران مجددا در دستور کار خود قرار می دهد. با این حال ایران تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا از تجربیات خود طی حدود یک دهه اخیر استفاده کند و فشار حداکثری دولت ترامپ را به چالش بکشد. افزایش فروش نفت ایران طی دو ماه اخیر آن هم دقیقا بعد از آن که ترامپ بازگشت به فشار حداکثری را اعلام کرده نشان از کم‌اثر شدن این سیاست دارد که می‌تواند بر خلاف تصورات کاخ سفید پیش رود و معادلات متفاوتی را رقم بزند.

منبع: وال استریت ژورنال / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱