سوریه، تنها میدان جنگ با ایران

نویسنده: محمد قواص

دیپلماسی ایرانی: توافق جنجالی احتمالی آمریکا و ایران بر سر برنامه هسته ای، پرسش هایی درباره جایگاه و نقش و مسئولیت آینده ایران در خاورمیانه مطرح می کند. این رویداد همچنین پرسش های دیگری در خصوص نحوه موضع گیری اسرائیل و آمریکا و برخی کشورهای منطقه در خصوص امتیازاتی که توافق جدید برای تهران به همراه دارد، به وجود می آورد. 

حملات اسرائیل به اهداف مرتبط با ایران در سوریه که در هفته های اخیر تشدید شده است، احتمالا بعد از امضا شدن توافق جدید هسته ای با شدت بیشتری دنبال خواهد شد. همچنین حملات اخیر آمریکا به اهداف مرتبط با گروه های مسلح مورد حمایت ایران در سوریه ریشه در تلاش های کنونی و آینده آمریکا و اسرائیل علیه گسترش نفوذ ایران در سوریه دارد. 

فشارهای اسرائیل تاکنون نتوانسته است دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا را از قبول توافق احتمالی که محافل سیاسی و رسانه ای اسرائیل آن را «فاجعه» جدی برای امنیت اسرائیل توصیف می کنند، منصرف کند. در مقابل، اسرائیل همواره از آمریکا تعهد گرفته است که امنیت اسرائیل را تضمین و از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری کند. برخی گزارش های رسانه های آمریکایی نیز نشان می دهد آمریکا گزینه های نظامی را در دست بررسی دارد. 

توافق جدید در وین، به اسرائیل فرصت بیشتری می دهد تا با آنچه خطر راهبردی ایران برای امنیت خود می داند، مقابله کند. هرچند توافق هسته ای، پاسخگوی مسائل فنی برای کنترل برنامه هسته ای ایران و جلوگیری از نظامی شدن آن است ولی این توافق به علت مخالفت ایران، شامل برنامه موشکی و فعالیت های منطقه ای تهران نمی شود. برای پاسخگویی به این خطرات، علاوه بر مذاکره، به تدابیر نظامی نیز نیاز است که اقدامات نظامی اسرائیل را مشروع و ضروری می سازد. 

تناقض اینجاست در حالی که آمریکا درگیر جنگ نیابتی با روسیه در اوکراین است، باید به این کشور برای اجرای توافق هسته ای با ایران از جمله نگهداری اورانیوم مازاد ایران اعتماد کند در حالی که با توجه به همکاری روسیه و ایران، معلوم نیست تا چه میزان می توان روی بیطرف بودن روسیه در اجرای توافق حساب کرد. 

تمایل ایران به استفاده اقتصادی حداکثری از منافع توافق جدید ایجاب می کند این کشور از هرگونه تنش آفرینی پرهیز کند که ممکن است این کشور را به سمت جنگی پیش ببرد که منافع مالی اش را هدر می دهد. همچنین پافشاری مذاکره کننده ایرانی بر دریافت ضمانت پنج ساله از آمریکا برای بازنگرداندن تحریم ها با این هدف صورت می گیرد که شرکت های بین المللی را برای سرمایه گذاری در ایران متقاعد کند. هرچند ممکن است بندهای توافق هسته ای برای سرمایه گذاران جذاب باشد ولی آنها وارد بازاری نخواهند شد که ممکن است با هر تنش آفرینی نظامی علیه ایران تهدید شود. 

در این شرایط می توان پیش بینی کرد سوریه تنها میدان خشونت بین اسرائیل و ایران باشد. ایران به تقویت نفوذ خود در این کشور ادامه خواهد داد تا اوضاع نابسامان خود در عراق را جبران کند و برای هرگونه سازش بین المللی و منطقه ای آماده شود که در آن فقط منافع طرف های حاضر در سوریه مدنظر قرار می گیرد. همچنین پیش بینی می شود اسرائیل به حملات خود علیه ایران در سوریه ادامه دهد تا از تبدیل شدن حضور ایران در سوریه به تهدیدی برای امنیت اسرائیل جلوگیری کند و در عین حال سهم خود را از سازش بر سر سوریه در آینده دریافت کند.

منبع: اسکای نیوز عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11