جنس روابط ترکیه و اسرائیل با عادی سازی امارات و بحرین فرق دارد

نویسنده: یاسین اقطای

دیپلماسی ایرانی: کشورهایی که اخیرا اقدام به عادی سازی روابط با اسرائیل کردند برای توجیه این اقدام خود و طبیعی جلوه داده آن، سیاست خاصی را درخصوص قطر و ترکیه در پیش گرفتند.

این کشورها با اعلام این که نوبت قطر برای عادی سازی روابط خواهد رسید و دوحه به روند عادی سازی روابط با اسرائیل خواهد پیوست خواستند این مساله را عادی جلوه دهند. اما در خصوص ترکیه این کشورها با اعلام اینکه این کشور اولین کشور اسلامی بود که به عادی سازی روابط با اسرائیل اقدام کرد و روابط این دو روند طبیعی خود را طی می کند، خواستند این مساله را القا کنند که روند عادی سازی روابط یک مساله کاملا عادی در جهان اسلام است.

لازم است گفته شود که در دوره حزب عدالت و توسعه، روابط ترکیه و اسرائیل نه تنها گسترش پیدا نکرد بلکه شاهد عقب نشینی مداوم بود. روابط ترکیه واسرائیل به هیچ وجه با روند عادی سازی روابطی که امارات آن را رهبری می کند، قابل مقایسه نیست. صرف نظر از این که ترکیه در زمان تاسیس اسرائیل آن را به رسمیت شناخت ولی بی شک این اعتراف اقدامی عجولانه بود و روابطی که تاکنون ادامه دارد به گذشته های دور بر می گردد و از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، شاهد فراز و نشیب های زیادی بوده است.

ترکیه همواره تلاش کرده است که از روابط خود با اسرائیل برای تامین منافع فلسطینیان بهره برداری کند. در 20 سال گذشته ترکیه هرگز از محکوم کردن علنی و رسمی اقدامات تجاوزکارانه اسرائیل باز ننشسته وهمواره اقدام علیه اسرائیل را در سطوح بین المللی خواستار شده است.

در 11 سال اخیر نیز لغو توافقات دوجانبه در زمینه دفاع مشترک، استفاده نیروی هوایی اسرائیل از آسمان ترکیه برای آموزش و خرید سلاح و دیگر موارد همگی نشان دهنده روند رو به کاهش روابط دوجانبه است.

انقلاب در بخش صنایع نظامی ترکیه و موفقیت این کشور در زمینه مبارزه با تروریسم نتیجه قطع همکاری مشترک با اسرائیل در این بخش ها بوده است. در واقع ترکیه با محدود کردن روابط خود با اسرائیل نه تنها چیزی را از دست نداد بلکه برعکس، موفقیت های زیادی را به دست آورد. عملیات اکتشافی که ترکیه از طریق هواپیماهای بدون سرنشین ساخت اسرائیل انجام می داد بیشتر به سازمان های تروریستی خدمت می کرد، زیرا اطلاعات مرتبط با این عملیات قبل از رسیدن به ترکیه به سازمان های تروریستی می رسید وهمین مساله تفسیر می کند که سلاح هایی که ترکیه از اسرائیل می خرید، چرا به جای اهداف مورد نظر، کوه و صخره را هدف قرار می داد.

پس از وخیم شدن روابط ترکیه واسرائیل، و پس از آن که ترکیه مجبور شد تسلیحات نظامی مورد نیاز را خود بسازد، این کشور توانست موفقیت های مهمی را در بخش صنایع نظامی به دست آورد. امروزه دیگر حزب تروریستی کارگران کردستان (پ.ک.ک) برای آنکارا یک اولویت به شمار نمی ورد و این مساله یکی از نتایج کاهش روابط با اسرائیل است. امارات و دیگر کشورهای عادی کننده روابط با اسرائیل باید این واقعیت را مد نظر قرار دهند.

با این حال ترکیه هرگز در مقابل اقداماتی چون نقض حقوق فلسطینیان، تلاش برای الحاق اراضی فلسطینی و معامله قرن کوتاه نیامده و خدمت به مساله فلسطین و فلسطینیان را سرلوحه فعالیت های خود قرار داده است. اما امارات در شرایطی توافق عادی سازی روابط با اسرائیل را به امضا رساند که فلسطین وهمه جهان اسلام با وحشیانه ترین حملات اسرائیل روبه رو هستند. آیا اسرائیل پس از این توافق از حملات خود دست برداشت؟ و آیا این اقدام امارات دستاوردی برای فلسطینیان به همراه داشت؟ و آیا مطالباتی که منافع فلسطینیان را تامین می کند، مطرح شد؟

هرگز نمی توان این توافق را با روابط ترکیه و اسرائیل مقایسه کرد. ترکیه حتی دربدترین لحظات از تاریخ روابط با اسرائیل، هرگز خود را در معرض این همه توهین و ذلت قرار نداد. این کشورها در بهترین شرایط و با وجود برخورداری از قدرت برای متوقف کردن اشغالگری و ظلم، گزینه خفت را انتخاب کردند.

این کشورها با این مقایسه می خواهند اقدامات خود را برای گسترش روابط با اسرائیل افتخارآفرین جلوه دهند و با وجود شور و اشتیاق ننگینی که از خود نشان می دهند اما چیزی جز پیرو و تابع ذلیل و بی چون و چرا از اسرائیل نخواهند بود.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11