تحریم

راه برای صدور قطع‌نامه شورای حکام باز است؟

خواب زمستانه برجام

اگرچه آمریکا و ایران در هفته‌های اخیر در حال بررسی پاسخ‌های یکدیگر نسبت به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای توافق هسته‌ای بوده‌اند که به گفته جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، آخرین متن پیش‌نویس و آخرین پیشنهاد برای رسیدن به توافقی بر سر احیای توافق هسته‌ای است؛ اما دیگر خبری از آن تب‌وتاب و امید گذشته برای بازگشت به برجام نیست؛ مذاکرات دوباره با سکون، رکود و بن‌بست مواجه شده است.

ادامه مطلب

آینده مبهم برجام

محیط سخت دیپلماتیک علیه ایران

جلال خوش چهره در نوشتاری تصریح می کند: واشنگتن و متحدان اروپایی و خاورمیانه‌ای آن خواهند کوشید تریبون مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به امکانی برای ایجاد تشویش نه تنها علیه روسیه در پی جنگ اوکراین بلکه علیه سیاست‌های ایران تبدیل کنند. قطعنامه‌های پیشنهادی در این باره اگرچه فاقد ضمانت اجرایی است ولی فضا را بیش از پیش برای علاقه‌مندان به ایجاد یا گسترش روابط خارجی – تجاری با ایران تنگ و هول‌آور خواهد کرد.  

ادامه مطلب

گزارش دیپلماسی ایرانی از تحولات اخیر علیه تهران

از قطع روابط آلبانی تا واکنش آژانس

تحولات و اتفاقات هفته گذشته که دامنه آن به هفته جاری نیز کشیده شده است حکایت از آن دارد که مذاکرات هسته ای و احیای برجام فعلا محلی از اعراب ندارد. چرا که عملا فضا به سمت وزن کشی سیاسی و دیپلماتیک در سایه کلید خوردن پروژه اتهام زنی پیش می رود. در این بین چهارشنبه گذشته با دو اتفاق مهم علیه ایران همراه بود. قطع روابط تهران – تیرانا و نیز انتشار گزارس صلی آژانس بین اللی انرژی اتمی که سرفصل تحولات و اتفاقات بعدی بودند.

ادامه مطلب

احیای برجام و تقویت قدرت اثرگذاری تهران

آغاز پروژه فشار همه جانبه بر ایران

احدرضایان قیه باشی تاکید دارد: همه اتفاقات در حوزه سیاست، روابط بین‌الملل و عالم دیپلماسی به همدیگر ارتباط دارند چراکه همه این اتفاقات، تحولات، تصمیمات، واکنش‌ها و مواضع روی همدیگر آثار مثبت و منفی دارند و به تبع آن از همدیگر هم تأثیرات مثبت و منفی می‌گیرند. بنابراین قطعا باید این نتیجه‌گیری را داشت که قطع روابط آلبانی با جمهوری اسلامی ایران و فشار سیاسی و روانی بعدی آن بر تهران، چه از طریق محکومیت برخی کشورها و یا تحریم وزیر اطلاعات خود بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر است تا فشار همه‌جانبه‌ای را به ایران اعمال کند. چون به موازات آن، مسئله همکاری ایران و روسیه در جنگ اوکراین و تحریم‌های پنجشنبه هفته گذشته آمریکا نیز می‌تواند مکملی برای این پروژه فشار همه جانبه باشد. اما بدون شک این پروژه شاخه‌های دیگری هم دارد.

ادامه مطلب

سه عامل موثر در پیچیده تر شدن مذاکرات

انتظار برای توافق تا سراب زمستان

سید قائم موسوی در یادداشتی می نویسد: امید به زمستان اروپا، خوش‌بینیِ مفرطی ایجاد کرده است که کِش دادن مذاکرات به اخذ امتیازات حداکثری منجر خواهد شد. فارغ از اینکه طرف اصلی مذاکرات اروپا نیست و آمریکا بر اساس نیاز اروپا سفرهٔ استغاثه پهن نخواهد کرد. این مازاد بر این واقعیت است که پاشنهٔ آشیل کنونی اروپا گاز است و جمهوری اسلامی خود در زمستان‌ها در این وادی، کُمیتش می‌لنگد.

ادامه مطلب

چرا برجام در ایستگاه اختلافات گیر کرده است؟

از پادمان تا تضمین

دیاکو حسینی تاکید دارد:ایران این استدلال را دارد که در سایه برجام تمام سؤالات، ابهامات و چالش‌ها درباره ابعاد احتمالی نظامی پرونده فعالیت‌های هسته‌ای خود را موسوم به PMD در همان زمان حصول برجام با جامعه جهانی بسته است و اکنون هم باید دوباره با احیای برجام این سؤالات و ابهامات آژانس از دستور کار خارج شود. اما دولت بایدن بر این باور است که سطح و عمق فعالیت‌های هسته‌ای ایران به‌شدت متفاوت از دوران برجام در سال ۲۰۱۵ است؛ بنابراین باید ایران پاسخ‌گوی فعالیت‌های خود و همچنین جواب‌گوی سؤالات و ابهامات آژانس باشد.

ادامه مطلب

ابهام دوباره به میز مذاکرات بازگشت

احیای برجام شاید وقتی دیگر

با رصد تحولات چند روز اخیر درباره متن پیش‌نویس اتحادیه اروپا برای احیای برجام به نظر می‌رسد که توافق به این زودی‌ها حاصل نخواهد شد.

ادامه مطلب

روسیه و برجام!

تهران صلاحیت میانجی گری در جنگ اوکراین را دارد؟

رحمن قهرمانپور می گوید: پروسه میانجیگری در جنگ اوکراین پروسه بسیار پیچیده‌ای است، چون این جنگ عملا موازنه ژئوپلیتیک، توازن‌بخشی ابرقدرت‌ها و حتی بحران انرژی و غذایی را در جهان به هم زده و تشدید کرده است. پس باید کشورهایی وارد پروسه میانجیگری در جنگ اوکراین شوند که از شرایط لازمه دیپلماتیک در صحنه جهانی برخوردار باشند. ضمن آنکه پیرو گفته‌های قبل خود در پاسخ به سؤال‌های پیشین شما تقابل دو محور لندن - واشنگتن با محور برلین - پاریس - رم شرایط را به مراتب پیچیده‌تر کرده است. اینها علاوه بر آن است که لازمه پیگیری و به سرانجام رساندن هرگونه پروسه میانجیگری در بحران نیاز به یک کادر مجرب، پرتحرک و پرتوان در حوزه سیاست خارجی دارد و از همه مهم‌تر کشور میانجیگر یا طرف ثالث باید روابطی «مثبت» و در عین حال «متوازن» را با همه طرف‌های درگیر مشخصا در جنگ اوکراین داشته باشد.

ادامه مطلب

فضای مبهم در سایه وایت‌های متعدد درباره آینده برجام بعد از نامه‌ای که آمریکا

بازگشت برجام به اتاق انتظار؟

شرایط پنج روز گذشته در سوریه به‌واسطه سلسله حملات ایالات متحده آمریکا و نیروهای همسو با ایران و همچنین اقدامات اسرائیل شرایط پیچیده‌تری را برای حصول توافق ایجاد کرده است. به‌خصوص آنکه بسیاری معتقدند این دو مسئله به هم ارتباط دارد. حال باید دید در این فضای مبهم و پیچیده باید شاهد احیای برجام باشیم یا تحولات حکایت از فرسایشی‌شدن و حتی توقف مجدد مذاکرات دارد؟/

ادامه مطلب

بایدن به برجام برمی گردد؟

حمله در آستانه توافق

خبر حمله نظامی آمریکا به مواضع نیروهای همسو با ایران در سوریه در حالی منتشر شده است که به نظر می‌رسد واشنگتن تصمیم خود را درخصوص جواب ایران به متن پیشنهادی اروپا در برجام گرفته است. آن‌طورکه مقام‌های کاخ سفید به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند که انتظار می‌رود پس از پاسخ ایالات متحده به نظرات تهران پیرامون متن پیشنهادی اتحادیه اروپا دور دیگری از مذاکرات در وین برای نهایی‌کردن جزئیات توافق احتمالی در دستور کار طرفین قرار بگیرد.

ادامه مطلب

بررسی دلایل‌ تعلل واشنگتن در ارائه پاسخ به نامه ایران

فرار رو به جلو!

آن‌گونه که به نظر می‌رسد، تأخیر در ارسال پاسخ نهایی آمریکا به چند عامل گره خورده است. نخستین و شاید مهم‌ترین مانع به تلاش‌ها و تکاپوهای اسرائیل در عدم احیای برجام باز‌می‌گردد.

ادامه مطلب

برجام دشمن پیمان ابراهیم است

پایان داستان یا دور باطل؟

عبدالرضا فرجی راد تاکید دارد: این برجام همان برجام سال ۲۰۱۵ است. به همین دلیل نیازی به تصویب مجدد در مجلس یازدهم ندارد؛ کما‌اینکه اگر توافق حاصل شود، نیازی به تصویب در دیگر مجالس کشورهای عضو برجام به‌خصوص آمریکا نیست، هرچند توافق پیشین هم به تصویب کنگره نرسید. اما به‌هرحال برجام سال ۲۰۱۵ قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را به دنبال دارد، اگر دولت رئیسی و حامیانش این ادعا را دارند که برجام جدیدی شکل گرفته است باید به تصویب شورای امنیت و صدور قطع‌نامه دیگر منجر شود و چون به نظر می‌رسد چنین مسئله‌ای در دستور کار باشد این همان برجام سابق است.

ادامه مطلب

تاخیر معنادار!

سکوت واشنگتن، کارشکنی‌های تل‌آویو و موضع رئیسی

ابراهیم رزاقی تاکید دارد: طعا نمی‌توان یک بازه و فرجه زمانی مشخصی را برای بازار ارز، سکه، طلا و‌... مشخص کرد که تا کجا و تا چه زمانی توان، گنجایش و کشش کاهش قیمت‌ها را صرفا به دلیل تداوم فضای مثبت روانی دارد؟ اما در عین حال بدون شک نمی‌توان روی بازه زمانی بیشتر از حدود یک هفته تا ۱۰ روز حساب باز کرد. اگر تا آن زمان پاسخ نهایی آمریکایی‌ها ارسال نشود، احتمال دارد از نظر بازار این تأخیر به‌معنای رد درخواست ایران تلقی شود و دوباره قیمت‌ها روندی صعودی به خود بگیرند/فریدون مجلسی معتقد است: ه موازات تلاش‌ها و تنش‌های اسرائیل و جریان مخالف برجام در آمریکا، اکنون طیف منتقد و رادیکال ضد‌برجامی در ایران هم تا مرز استیضاح و برکناری حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه از تریبون صدا‌و‌سیما پیش رفته‌اند. در کنار آن برخی از نمایندگان مجلس یازدهم وابسته به این طیف ضد‌برجامی نیز به دنبال هجمه علیه دولت رئیسی هستند. رسانه‌های وابسته به این جریان هم رویکردی انتقادی علیه دولت سیزدهم را در دستور کار دارند تا رئیسی از احیای برجام عقب‌نشینی کند. بنابراین اتخاذ این ادبیات از سوی رئیس‌جمهور کاملا طبیعی و منطقی است؛ یعنی سخنرانی دیروز رئیسی با آن ادبیات و آن جملات بیش از آنکه مصرف خارجی داشته باشد، مصرف داخلی دارد

ادامه مطلب

نبرد اراده های سیاسی ادامه دارد

توافق هسته ای، نه خیلی دور نه خیلی نزدیک

خودداری آمریکا از ارائه هرگونه تضمین مکتوب به ایران در خصوص خارج نشدن این کشور از توافق هسته ای در آینده و تضمین حق برخورداری ایران از آزادی فعالیت های اقتصادی و تجاری از جمله دسترسی به درآمدهایش بدون هیچ مانعی موجب شد مذاکره کنندگان ایرانی درصدد یافتن راه حل هایی باشند که تا حد امکان این خواسته ها را اجابت کند. 

ادامه مطلب

واقعا برجام احیا می شود؟

نقطه، تمام!

چه عبارت «توافق قوی جدید» را اسم رمز اصولگرایان برای توجیه احیای برجام علی رغم ۹ سال حمله، توهین و تخریب بداینم یا خیر، به نظر می رسد آن چه در این شرایط ابربحرانی اقتصادی و معیشتی ایران نیاز است، نه لفاظی و ساختن عبارات برای توجیه احیای برجام توسط دولت سیزدهم و حامیانش که تسریع در روند لغو تحریم هاست. هر چند که بازار سکه، طلا و ارز نیز پیش تر به استقبال احیای برجام رفته بود و کاهش قیمت ها و سیر نزولی نرخ ها مبین این واقعیت است.

ادامه مطلب

مواضع سیاسی و رسانه‌ای اخیر زمزمه حصول توافق را تقویت کرد

رئیسی دقیقه ۹۰ گل می‌زند؟!

اکنون فرصت گل‌زنی دقیقه ۹۰ رئیسی فرارسیده است، اما معلوم نیست دولت سیزدهم این گل را خواهد زد و یا بسان ادوار پیشین این فرصت هم از دست می‌رود؟ نهایتا با وجود آنکه ظواهر امر نشان از احیای برجام می‌دهد اما همان‌گونه که بارها گفته شد زمانی می‌توان به احیای آن امیدوار بود که توافق حاصل شده باشد.

ادامه مطلب

تهران و توان تغییر متن توافق مدنظر اروپایی‌ها

گفت‌وگوهای وین شکست خورده است؟

یوسف مولایی معتقد است:گفت‌وگوهای برجام دیگر هیچ مسیر و روند مشخصی ندارد و از هیچ کسی هم فرمان نمی‌گیرد؛ چرا‌که قایق این گفت‌وگوها با هفت پاروزن عملا مسیر سردرگمی را طی می‌کند. به دلیل‌ آنکه هر‌کدام از این هفت پاروزن در راستای اهداف و منافع خود پارو می‌زنند؛ بنابراین مذاکرات احیای برجام فقط دور خود می‌چرخد و بعد از ۱۷ ماه مذاکره، نشست وین درست در همان نقطه‌ای قرار دارد که روز اول قرار داشت./امیرعلی ابوالفتح تاکید دارد: نمی‌توان هیچ‌گونه فرجه زمانی را چه پیش از برگزاری نشست فصلی شورای حکام و چه پس از آن برای تهران درخصوص جواب‌دهی به متن مدنظر اروپایی‌ها مطرح کرد.

ادامه مطلب

دود سفید از وین بلند می شود؟

کورس روایت‌های برجامی در وین

همان‌گونه که در سایه منافع ملی نباید بین رئیسی و روحانی تفاوت برای احیای برجام تفاوتی قائل شد؛ کما‌اینکه بین محمدجواد ظریف و حسین امیرعبداللهیان یا سیدعباس عراقچی و باقری‌کنی این تمایز را در نظر گرفت و همواره برای رفع تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم از تداوم مذاکرات با هدف احیای برجام در هر دولتی و با هر نگرش سیاسی حمایت کرد؛ اما با در نظر گرفتن واقعیت‌های جاری، چه در داخل و چه در سطح منطقه و جهان و نیز با توجه به تجربیات قبلی در نشست دوحه و ادوار گذشته مذاکرات وین، تنها زمانی می‌توان به حصول توافق امید داشت که توافق حاصل شده باشد و زمانی به احیای برجام چشم دوخت که برجام احیا شده باشد. وگرنه تمام فضاسازی‌های مثبت روانی و رسانه‌ای از مذاکرات نمی‌تواند لزوما به معنای موفقیت باشد.

ادامه مطلب

چرا باید بمب اتم داشت؟!

ایران یا باید به سمت ساخت سلاح برود یا احیای برجام

احمد بخشایش اردستانی معتد است:ایران با توجه به تجربه تاریخی در جنگ جهانی اول و دوم نباید و نمی‌تواند دیگر بی‌طرف باشد. ما باید یک طرف را انتخاب کنیم. دیگر سیاست بی‌طرفی جواب نمی‌دهد. ما در جنگ جهانی اول و دوم سیاست بی‌طرفی را در پیش گرفتیم و هر دو بار هم اشغال شدیم. این بار دیگر نباید آن اشتباه را تکرار کنیم.

ادامه مطلب

بدون احیای توافق هسته‌ای و FATF می‌توان زندگی کرد، اما دیگر نباید دنبال پیشرفت، رشد و رفاه بود

تهران در دوراهی «احیای برجام» و «گریز هسته‌ای» کدام را انتخاب می‌کند؟

علی ماجدی در گفت وگویی معتقد است که نبود اجماع سیاسی، تأخیر دولت بایدن در مذاکره با دولت روحانی، تأخیر دولت رئیسی در آغاز گفت‌وگوها، خروج ترامپ از برجام، سیاست کاهش تعهدات هسته‌ای ایران، صبر استراتژیک تهران و ناتوانی اروپا در حفظ برجام، عواملی هستند که ما را به این نقطه در ابهام هسته ای کشانده است.

ادامه مطلب

آزمون و خطای دولت رئیسی در سیاست خارجی

دیگر بوی الرحمن برجام بلند شده است

محمد مهاجری در گفت وگویی تاکید دارد: احیای برجام مهمتر از سعید جلیلی، باقری کنی و حتی حسین امیرعبداللهیان است. مسئله سیاست خارجی و به خصوص احیای برجام در سطح سران، شورای عالی امنیت ملی و در کل مواضع جمهوری اسلامی ایران تعریف شده است. پس موضوعات برجامی اصلاً در سطح این افراد تعریف نمی شود. اگر بخواهیم در مورد برجام حرف بزنیم باید سطح معادله قدرت را تغییر داد و به افراد جدی تر پرداخت.

ادامه مطلب

دوباره قطر، دوباره برجام

چرا دوحه به صرافت احیای توافق هسته ای افتاده است؟

محمدعلی سبحانی در گفت وگویی معتقد است که اینکه قطر به پرونده تنش ایران و آمریکا و احیای برجام ورود کرده است چندان غیرعقلانی نیست؛ چون دوحه از یک طرف به عنوان متحد استراتژیک واشنگتن در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس عمل می‌کند و از طرف دیگر روابط گرم و حسنه‌ای هم با تهران دارد. بنابراین لازمه یک دیپلماسی میانجیگرایانه موفق برخورداری از رابطه درست و مناسب با هر دو طرف مناقشه است که قطر از این امتیاز برخوردار است.

ادامه مطلب

دلایل ناکامی دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی چیست؟

دیپلماسی اقتصادی، از رویا تا واقعیت

سیدجلال دهقانی فیروزآبادی در گفت وگویی معتقد است که یکی از الزامات شکل‌دهی دیپلماسی موفق، این است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه تثبیت‌شده‌ای را در زنجیره ارزش جهانی برای خود تعریف کند که در شرایط کنونی بعد از جنگ اوکراین، این شرایط مهیا‌‌ست. البته این نگاه میان‌مدت و بلندمدت است نه کوتاه‌مدت.

ادامه مطلب

به احیای برجام امیدی نیست

دود سیاه در دوحه!

آنگونه که از ظواهر امر پیداست به نظر نمی رسد که برگزاری نشست‌های بعدی هم بتواند گره کار را باز کند. پس با وجود اخباری از جانب بلومبرگ مبنی بر احتمال از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا پس از سفر جو بایدن به به خاورمیانه هم نمی توان به رفع اختلافات فی مابین امید چندانی داشت.

ادامه مطلب

تهران هم چنان سرسپرده کرملین

چرا با خلوت شدن میز مذاکرات در دوحه، برجام هم چنان نافرجام ماند؟!

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی معتقد است که شکست مذاکرات دوحه را فراتر از اختلاف نظر دو پایتخت تهران و واشنگتن بود. چون ایران کماکان در یک عالم توهم خود را در کنار چین روسیه در یک قطب بندی و بلوک بندی می بیند و در این راستا رسانه های جریان رادیکال در داخل ایران نشست دوحه را که بدون حضور چین و روسیه پی گرفته شد را نوعی دور زدن پکن و مسکو می دانستند و به همین دلیل پیش از انجام مذاکرات در دوحه، شکست آن را قطعی می دانستند. پس اگر چه در قطر میز از نظر فیزیکی و ظاهری خلوت بود، ولی سایه و روح منافع روسیه و چین باعث شکست مذاکرات شد.

ادامه مطلب

تهران چهل سال تحت فشار اقتصادی است

تاب‌آوری سخت ایران زیر فشار تحریم ها

نخستین تحریم های امریکا اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران اعمال شد و علت آن، تصرف سفارت امریکا توسط گروهی از دانشجویان ایرانی بود. امریکایی ها حساب های بانکی شرکت های ایرانی را مسدود کردند. در حال حاضر، با احتساب سود تعلق گرفته، این مبلغ به ۱۰۰ میلیارد دلار می رسد.

ادامه مطلب

چند سفر و یک سوء برداشت

دیپلماسی منطقه ای بدون برجام خروجی لازم را ندارد

همان گونه که نباید تمام تخم مرغ های سیاست خارجی را در سبد مذاکرات گذاشت بی شک نمی توان سیاست خارجی را هم بدون اهتمام برای احیای برجام و لغو تحریم ها پیش برد. پس انجام این سفرهای روسای جمهور کشورهای همسایه به ایران اگر چه فی نفسه امری مثبت تلقی می شود، اما همزمان سوء محاسبه های جمهوری اسلامی در خصوص مذاکرات وین را هم بیشتر خواهد کرد. 

ادامه مطلب

سیاست فشار هوشمند بایدن به جای سیاست فشار حداکثری ترامپ جواب می دهد؟

واشنگتن و تحریم های نقطه زن

حسن مرادی در گفت وگوی معتقد است که اساساً اقتضائات تولید صادرات و فروش صنایع پتروشیمی متفاوت از صنعت نفت کشور است. لذا سیاست به صفر رساندن فروش نفت ایران در خصوص صنعت پتروشمی محقق نمی شود. 

ادامه مطلب

برجام، مرده ای که دولت سیزدهم جرات دفن آن را ندارد

حتی اگر به باور، خواست و فشار جریان داخلی ضد توافق هسته ای بخواهیم برجام را پس از صدور قطعنامه شورای حکام مرده فرض کنیم دولت رئیسی جرات دفن آن را ندارد. لذا این دولت، نه تمایل و نه اساساً توانی برای خروج از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خروج از NPT و به طریق اولی اعلام خروج رسمی جمهوری اسلامی ایران از مذاکرات وین را ندارد، چرا که به خوبی با تبعات منفی آن آشناست.

ادامه مطلب

ساختار تحریم، تورم‌ و امنیتی کردن چه کار می کند؟

ما فاقد نظریه تحریم و مقاومت هستیم

نعمت الله مظفرپور در یادداشتی می نویسد: می‌توان گفت ما خیلی نمی دانیم تحریم و مقاومت و سیاست خارجی مقاومتی چیست و «چگونه» است. مقاومت یک مفروض است اما چگونگی آن یک فرضیه شگرف است. 

ادامه مطلب