صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: گرچه تصمیم بایدن به توانایی ذهنی و جسمانی او ربط داده شده است، اما به نظرم دلیل مهم دیگری که در افزایش فشار اخیر دموکراتها برای کناره گیری بایدن تاثیرگذار بود، رشد چشمگیر محبوبیت ترامپ پس از حادثه ترور نافرجام است. در چنین وضعی دموکراتها عملا خود را در وضعیت باخت در مقابل ترامپ میدیدند. در واقع میتوان گفت که تیری که از بیخ گوش ترامپ رد شد، به قلب دموکراتها و بایدن اصابت کرد.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: طبق رصد نگارنده، استقبال کشورهای منطقه و به ویژه شیخنشینهای جنوب خلیج فارس از پیروزی پزشکیان فراتر از تعارفات دیپلماتیک معطوف به نوعی خرسندی و رضایتمندی است. ضمنا هواداران «محور مقاومت» در منطقه، به نوعی نگران تاثیر احتمالی بازگشت اصلاحطلبان و دید آنها در مورد روابط با آمریکا و غرب و فاصله گرفتن از دیپلماسی میدانی رئیس جمهوری فقیدند. بازخورد این نگرانی در "میدان" میتواند دیپلماسی دولت جدید را با چالش جدی مواجه کند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: نمیتوان با قاطعیت از احتمال وقوع جنگ یا عدم آن سخن گفت. فعلا که نتانیاهو به دلایل شخصی و سیاسی و چه بسا به امید بازگشت ترامپ به دنبال ادامه جنگ غزه است.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخت اشتباه است که تحولات پرپیامد قفقاز جنوبی را تنها در بازگشت قره باغ به آذربایجان خلاصه کرد، بلکه این مهم به شکلی محقق شده که در حال دگرگونی موازنه قوا در این منطقه به نفع مثلث جدید ترکیه، اسرائیل و آمریکا (غرب و ناتو) و به زیان دو بازیگر سنتی ایران و روسیه است.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: سالیوان در سخنان خود در «بنیاد واشنگتن برای خاور نزدیک» موضع آمریکا مبنی بر حل دیپلماتیک پرونده هسته ای ایران را تکرار کرد؛ اما این نکته تازهای نیست و آنچه در سخنان او درباره برنامه هستهای تازگی داشت و میتواند زمینهساز ورود به فاز دیگری باشد، این است که مشاور امنیت ملی آمریکا گفت در صورت اقدام ایران برای ساخت بمب هستهای، واشنگتن «آزادی عمل اسرائیل» را برای مقابله با آن به رسمیت خواهد شناخت. البته ناگفته هم نماند که اسرائیل قبلا با چراغ سبز یا هماهنگی آمریکا برخی «آزادی عملها» را برای مقابله با برنامه هستهای ایران داشته است؛ اما این که آمریکاییها برای نخستین بار آشکارا بر این امر تصریح کنند، خود بیسابقه است و میتواند پیش نشانه تحولی در سیاست آمریکا در این زمینه باشد.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: طبق محاسبات نتانیاهو، وقوع جنگی گسترده با حزب الله مثل جنگ با غزه نیست و اسرائیل در سایه بحران داخلی برای این جنگ و پیامدهای آن آماده نیست.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: روسیه که در کنار چین در قضیه یمن در کنار عربستان ایستاده و اخیرا دوباره در اجماعی نادر با غرب در شورای امنیت رای مثبت به قطعنامه تمدید تحریمها (۲۶۷۵) علیه "انصار الله" (متحد ایران) دادند و این چنین ملاحظه عربستان و روابط با آن را کرد، به احتمال زیاد حاضر نخواهد بود با فروش جنگندههای سوخو ۳۵ موجب ناخشنودی ریاض و به مناسبات با آن در این شرایط حساس آسیب بزند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: پیامدهای شکست مذاکرات و دیپلماسی میان ایران و غرب و شکست احتمالی اردوغان و حزبش در سطوح مختلف زیاد خواهد بود و با وقوع هر کدام و یا هر دو با هم دوره گذار در خاورمیانه وارد مهمترین مرحله خود خواهد شد و میتوان متعاقب آن در آینده زلزلهای ژئوپلیتیک در منطقه را انتظار کشید.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: هنوز درباره محتوای این پیام حرف خاصی زده نشده، اما میتوان حدس زد که واشنگتن خواسته است پیامی سیاسی در یک بستهبندی نظامی (نظر به حملات اسرائیلی) بفرستد و به نوعی فازی دیگر از فشار را کلید بزند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: به نظر میرسد روابط ایران و عربستان میرود که سرنوشت روابط تهران و قاهره را پیدا کند که پس از قطعی روابط و تقلیل آن به دفتر حافظ منافع در ابتدای انقلاب، ایران در دو دهه اخیر برای احیای آن تلاشهای زیادی کرد، اما روابط احیا نشد و دلیل آن هم این است که این مهم از اراده و تصمیم صرف دو طرف خارج شده و گرفتار متغیرهای تاثیرگذار خارجی و منطقهای شده است.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از بین سطور برخی گزارشهای امنیتی رسانههای اسرائیلی پیدا بود که تلآویو در پشت پرده در حال میانجیگری میان مسکو و پایتختهای غربی برای کاهش تنش است. البته قبل از این که بحران به این شکل بالا بگیرد، نفتالی بنت پیشنهاد نشست سران روسیه و اوکراین را مطرح کرده بود. اسرائیل که روابط راهبردی با دو طرف بحران یعنی آمریکا و اروپا و روسیه دارد، تمایل به وقوع تنشی بزرگ میان آنها ندارد. وقوع یک جنگ در این منطقه و "تنش تاریخی" دیگری میان غرب و روسیه علی رغم پارهای منافع اقتصادی مثل صادرات گاز به اروپا، اما تل آویو را در موقعیت بسیار دشواری قرار میدهد و دود این تنش میتواند آن را در منطقه پرآشوب خاورمیانه و در سایه حضور فزاینده روسیه به ویژه در سوریه اذیت کند. این مساله از آن جهت حائز اهمیت است که اخیرا مسکو با به پرواز درآوردن جنگندههای خود بر فراز جولان اشغالی به نوعی تلاش کرد که اسرائیل را برای تکاپو انداختن بیشتر لابیهای خود در آمریکا و اروپا فشار آورد که ظاهرا در نتیجه همین میانجیگریها و مذاکرات فشرده روسیه و طرفهای آمریکایی و اروپایی بحران "تا حدودی" در حال فروکش کردن است.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که گویا طرف ایرانی به درخواست بغداد برای شروع دور پنجم گفت وگوها پاسخ مثبت داده، اما به گفته منابع آگاه ظاهرا هنوز عربستان پاسخی نداده است.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در نوشتاری بر این باور است که تنشهای منطقهای ایران به ویژه با عربستان بر اثر طولانی شدن و لاینحل ماندن به بخشی از تنش بزرگتر با آمریکا و در کل غرب تبدیل شده است؛ به گونهای که زمان برای حل یکی بدون دیگری تا حدود زیادی از دست رفته است. از این جهت، نتیجه گفتگوها با عربستان به نوعی با سرنوشت مذاکرات وین گره خورده است.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: بنا به اخبار قرار است لاپید به رئون ریولین اعلام کند که موفق به تشکیل کابینه شده است که اگر چنین شود به ۱۵ سال نخست وزیری نتانیاهو پایان خواهد داد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روی دیگر عادی سازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی تعمیق استبداد، تقویت پایههای آن و ایجاد سدی دیگر در برابر دموکراسی در منطقه است. از این جهت که یکی از انگیزههای اساسی نظامهای عربی از این رویکرد تقویت و تداوم سلطه حاکمان فعلی است و به نوعی میان این نظامها و حاکمان و روابط با اسرائیل رابطه لازم و ملزومی برقرار شده که بقای یکی با بقای دیگری گره خورده و همین خود احتمال تغییر و تحول دموکراتیک در جوامع عربی را کاهش میدهد
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در نوشتاری پیرامون دلایل و تبعات تررور محسن فخری زاده بر این باور است که جنگ شاخ و دم ندارد؛ همین ترورها خود عین جنگ، ولو در مقیاسی مشخص است؛ اما چون ذهنیتها درباره مفهوم جنگ بروز نشده و مطابق کاربستی کلاسیک ونه نوین است، به گونهای دیگر این وقایع تجزیه و تحلیل میشود. ترور سردار سلیمانی با آن جایگاه مهم فراتر از بمباران چندین پایگاه و تاسیسات نظامی بود؛ کما این که ترور فخری زاده نیز با آن موقعیت علمی در پیشبرد برنامههای هستهای و دفاعی فراتر از بمباران تاسیساتی مرتبط است. فخری زاده کسی بود که دومی در ایران نداشت و از این رو بیجهت نیست که تنها دانشمند ایرانی باشد که بنیامین نتانیاهو و ایهود اولمرت، نخستوزیران کنونی و پیشین اسرائیل به اسم از او نام برده باشند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان سعودی می نویسد: بعد از شکست ترامپ که روابط نزدیکی با نتانیاهو و بن سلمان داشت، نوعی نگرانی نسبت به سیاستهای بایدن در میان همپیمانان آمریکا در منطقه در خصوص رویکرد احتمالی وی در قبال ایران ایجاد شده است. از این جهت، احتمالا یکی از اهداف مهم سفر نتانیاهو و این دیدار سه جانبه هماهنگی مشترک برای تداوم راهبرد آمریکایی فشار حداکثری بر ایران در دوره بایدن و تلاش مشترک برای ایجاد اتفاقات و واقعیتهایی در دو ماه آتی در سطح منطقه باشد که مانع تغییری در این راهبرد در دوره بایدن شود.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در نوشتاری معتقد است که اگر رفتار و گزارشهای اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در کنار رفتار سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا علیه برنامه هسته ای ایران ملاک نظر بگیریم، میتوان پیشبینی کرد که در چند سال آینده شاهد اجماع و رویکرد مشترکی میان سه طرف اروپایی در قبال تهران باشیم که دقیقا همانند رویهای است که در سالیان قبل از انعقاد برجام در پیش گرفتند و هر گونه مذاکره احتمالی در آینده زیر سایه سنگین فشار مستمر اجماعی آمریکایی، اروپایی و سازمان ملل خواهد بود. ترامپ میراثی از خود به جای گذاشته و چیزی را کاشته که این اجماع میخواهد آن را درو کند.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در نوشتاری بر این باور است که هیچ بعید نیست ترامپ در این دو ماه پایانی دورهاش دست به اقدامات خطرناکی بزند که روزنامه نیویورک تایمز نیز در شماره امروز خود در تایید این مدعا از مقاماتی در پنتاگون نقل قول کرد که ترامپ بعید نیست قصد انجام حملاتی علیه ایران و یا دیگر دشمنان آمریکا را در روزهای آخر دولت خود داشته باشد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی پیرامون نخست وزیری مصطفی ادیب می نویسد: اکنون با توجه به توافق دو جریان رقیب لبنانی و انتخاب سریع نخستوزیر، این پرسش پیش میآید که آیا ادیب قادر خواهد بود که بر مشکلات و چالشهای بیشمار این کشور کوچک اما تاثیرگذار در معادلات منطقهای فائق آید یا خیر؟ پاسخ به این سوال تا حدود زیادی منفی است. علت هم این که ادیب هر چند گزینه توافقی دو جریان داخلی رقیب در لبنان است، اما چون خروجی توافق مشترک قدرتهای منطقهای و بینالمللی پشتیبان این دو جریان نیست، بعید است که توفیق چندانی نصیب او گردد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی می نویسد: توافق اماراتی اسرائیلی صرفا آشکاراتر و رسمی کردن روابط، تاسیس سفارتخانه و اعلان رسمی همپیمانی مشترک میان دو طرف است. این روابط در دو دهه اخیر به صورت پنهانی وجود داشته و در چند سال گذشته شدت گرفت و دیدارهایی در سطوح عالی چه در ابوظبی چه در نقاط دیگری صورت گرفت؛ اما قبح روابط با اسرائیل در جهان عرب در نتیجه واکنش شدیدا منفی افکار عمومی عربی اجازه آشکار شدن به آن را نمیداد، که به دنبال گرفتار شدن ملتهای عربی در بحرانهای داخلی در چند سال اخیر در نتیجه تحولات انقلابهای عربی، کارزار و مداخله ویرانگر منطقهای و بینالمللی در بلاد عربی، تنشهای منطقهای و جابجایی رخ داده در مفهوم و مصداق دشمنی در سطح منطقه، این قبح کارکرد خود را در سطح رسمی رفته رفته از دست داد و کشورهای عربی یکی پس از دیگری به سمت روابط آشکار و ائتلافی با تلآویو حرکت کردند.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی پیراون استفعای برایان هوک می نویسد: رفتن هوک حامل هیچ پیام مثبتی به ایران نیست و اگر از منظر هویت شخص جایگزین به قضیه بنگریم که انتخاب الیوت آبرامس به جای وی میتواند حامل این پیام باشد که سیاست فشار حداکثری آمریکا سرسختانهتر از قبل دنبال خواهد شد؛ از این جهت که آبرامس از طراحان اصلی جنگ عراق است و هم اکنون نیز نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ونزوئلاست. به هر حال این جابجایی نشان از آن دارد که هر نوع گشایس دیپلماتیک در تنش میان آمریکا و ایران در سه ماهه منتهی به انتخابات غیرممکنتر از قبل خواهد بود.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در مطلبی می نویسد: حالا که مذاکره برای ترامپ در این چند ماه قابل تحصیل نیست که بتواند از طریق آن موفقیت خود را در کشاندن ایران به پای میز مذاکره نشان دهد، به نظر میرسد که به دنبال امنیتی کردن قابل توجه است. اینجاست که این مساله میتواند شرایط حساسی به وجود آورد و یک جابجایی در اولویتهای انتخاباتی رای دهندگان آمریکایی ایجاد کند.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی می نویسد: به قدرت رسیدن باراک اوباما به عنوان نخستین رئیس جمهور سیاهپوست آمریکا در سال ۲۰۰۸ این امید را در میان جامعه رنگین پوست آمریکا آفرید که این انتخاب جلوی رشد ناسیونالیسم نژادی و نه ملی را میگیرد، اما این اتفاق نیفتاد و سرعت تحولات زیرپوستی جامعه آمریکا در سایه تبلیغات سنگین به سمتی رفت که برکشیده شدن ترامپ برونداد طبیعی آن بود. اینجا ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که احتمالا همین احساسات نژادی در خصومت ترامپ با اوباما بیشتر از اختلافات فکری و حزبی نقش دارد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی پیرامون تحولات فلسطین بعد از تلاش های اسرائیل برای الحاق کرانه باختری می نویسد: واقعیت این است که ابومازن یک برگه بسیار مهم در اختیار دارد و با رو کردن آن میتواند معادله «معامله قرن» را تحت تاثیر قرار داده و مانع اتفاقات پیشرو بر پایه این طرح شود. تنها برگه یا راه حل ممکن هم این است که اولا، ابومازن تشکیلات خودگردان را منحل کند و به موجودیت و کارکردهای آن از جمله هماهنگی امنیتی که اسرائیل در سایه آن در طول سه دهه گذشته آن واقعیتها را ایجاد و تشکیلات را صرفا به نهادی خدماتی تبدیل کرده است، پایان دهد و مسئولیت کلیه مناطق تحت اشغال را به خود اسرائیل واگذار کند.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی پیرامون تبعات احتمال ایجاد مزاحمت دریایی آمریکا برای نفتکش های ایرانی حامل سوخت به مقصد ونزوئلا می نویسد: اگر اقدام نیروهای امریکایی علیه نفتکشهای ایرانی فراتر از مجبور کردن آنها به تغییر مسیر نرود، تهران نیز احتمالا مزاحمتهای مستقیم یا غیر مستقیمی برای کشتیهای آمریکایی در آبهای منطقه ایجاد کند. اما اگر آمریکا اقدام به توقیف نفتکشهای ایرانی کند، احتملا شرایط به توقیف متقابل کشیده شود. این مساله تنش میان دو طرف را به شکل بیسابقهای بالا خواهد برد و با توجه به موسم انتخاباتی در آمریکا و شرایط سخت شیوع کرونا، اولا تحمل این مساله برای ترامپ بسیار سخت خواهد بود و ثانیا وی بیرغبت نخواهد بود که سر این مساله فضا را امنیتی کرده و بخواهد از آن بهرهبرداریهای داخلی خود را بکند.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی پیرامون کاراکتر سیاسی و میزان تاثیرگذاری بنیامین نتانیاهو در مسند نخست وزیری بر اسرائیل چنین می نویسد: واقعیت این است که بعد از تئودور هرتزل بنیانگذار جنبش صهیونیسم و بن گوریون بنیانگذار اسرائیل، نتانیاهو را میتوان سومین شخصیت صهیونیسم دانست که بیشترین خدمات را به این رژیم داشته و باید او را به عنوان یک پدیده سیاسی در تاریخ ۷۰ ساله اسرائیل مطالعه کرد.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی پیرامون تحریم های تسلیحاتی ایران می نویسد: مهم نیست که تلاش های آمریکا برای تمدید تحریم های تسلیحاتی به نتیجه برسد یا خیر، به این علت که اگر هم تمدیدی صورت نگیرد، باز عملا بعید است که کشوری حتی چین و روسیه با تمسک به رفع تحریم تسلیحاتی حاضر به فروش سلاح به ایران باشد.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: سعد حریری، نخست وزیر سابق لبنان بعد از استعفای معنادار خود در اکتبر گذشته به دنبال اعتراضات مردمی بیسابقه و به تبع آن یکدست شدن قدرت در دست جریان هشتم مارس (حزب الله، جنبش امل و جریان میشل عون) فعالیت چندانی نداشت و به دور از انظار عمومی بود، اما گویا با توجه به تداوم مشکلات اقتصادی لبنان، همزمان با نزدیک شدن موعد پایان وعده صد روزه حسن دیاب، نخست وزیر کنونی برای تهیه طرح نجات اقتصادی با هدف عبور از بحران، فرصت را برای شروع کار سیاسی متفاوتی مناسب دیده است؛ اما نه در قامت یک دولتمرد، بلکه به عنوان رهبر اپوزیسیون در مقابل دولت جدید تحت حمایت حزب الله و جریان آزاد ملی به رهبری رئیس جمهور لبنان.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در یادداشتی می نویسد:صرف سرکار آمدن بایدن موجب نخواهد شد اتفاقی اساسی در نزاع ۴۰ ساله ایران و آمریکا بیفتد. اما احتمالا تنشها و بگو مگوهای رسانهای کاهش یابد؛ ولی تصور این که بایدن به محض پیروزی به برجام باز خواهد گشت و تحریمها را لغو خواهد کرد، نوعی خوش خیالی است. راهی که ترامپ در این سه سال و اندی رفته است، خود وی هم به این سادگی نمیتواند از آن برگردد، چه رسد به شخص دیگری. اما در صورت پیروزی بایدن، این احتمال وجود دارد که فضای پساترامپی بهانهای برای ورود به مذاکراتی دیگر و به تبع آن برجامی دیگر متفاوت از برجام کنونی فراهم کند، ولی قبل از آن بعید است بایدن تحریمها را لغو کند. البته همچنان که پیشتر هم گفته شد، فعلا نمیتوان گفت که شانس ترامپ برای پیروزی بیشتر است یا بایدن و همه چیز به تحولات چند ماه آتی بستگی دارد.
ادامه مطلب