احدرضایان قیه باشی در گفت وگویی معتقد است که دوحه از هر فرصت، روزنه و همه توش و توان خود استفاده می کند که ایران را کنترل کند؛ خواه از طریق گسترش روابط اقتصادی و تجاری، خواه از مسیر تلاش میانجی گرایانه برای احیای برجام و ...؛ اینجا منافع قطر ایجاب می کند که ایران کنترل شود، همین و بس.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور افرادی از طیف ها و گروه های مختلف، آزادی در ابراز عقیده و نظر و امکان شکل گیری واقعی تضارب آراء و نظرات از دیگر ویژگی های شبکه های اجتماعی هستند که شهروندان را جذب خود کرده و مشارکت در آنها را برای به ویژه نسل جوان جذابتر از حضور در نهادهای سنتی همچون احزاب می کند.
ادامه مطلب
اهمیت قطعنامه احتمالی شورای حکام آژانس علیه پرونده فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران بیش از آنکه به نفس صدور آن وابسته باشد با محتوا، متن، درونمایه و صد البته لحن آن سنجیده می‌شود. کما اینکه علیرغم صدور قطعنامه ۱۹ ژوئن ۲۰۲۰/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ در شورای حکام علیه ایران دور جدید مذاکرات وین با هدف احیای برجام از ۱۳ فرودین سال گذشته آغاز شد. پس صرف صدور قطعنامه نیز به تنهایی اهمیت ویژه‌ای ندارد. آنچه مهم است به متن و لحن قطعنامه باز می گردد.
ادامه مطلب
محمد رشمه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحقق مبادلات تجاری ۱۰۰ میلیارد دلاری، تبدیل ایران به محور ترانزیت کالا، رسیدن به افق سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ مبنی بر جایگاه اول ایران در قدرت اقتصادی و تجاری منطقه و در نتیجه خنثی سازی و بی اثر کردن تحریم‌های یکجانبه آمریکا، نیازمند به کارگیری موثر‌تر دیپلماسی فعال تجاری نسبت به گذشته است.
ادامه مطلب
علی نوری پور در گفت وگویی تاکید داشت اگر به متن پیش‌نویس مشترک ایالات متحده و سه کشور اروپایی نگاه کنید به نظر می‌رسد که قطعنامه احتمالی شورای حکام بر اساس این پیش نویس قطعنامه ای باشد که خواستار همکاری بیشتر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص ابعاد مختلف فعالیت های هسته ای است که محوریت آن پاسخ لازم و همکاری پیرامون یافتن ذرات اورانیوم در سه مرکز هسته ای خواهد بود. لذا با وجود آنکه صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس تبعات دیپلماتیک خاص خود را برای جمهوی اسلامی در پی دارد و می‌تواند مذاکرات را با چالش مواجه کند، اما اگر قطعنامه احتمالی بر اساس این پیش‌نویس مشترک صادر شود صرفا ایران را به پاسخگو کردن سوالات آژانس وادار می کند. پس بعید است که تهران بخواهد معادلات را برهم بزند.
ادامه مطلب
آلبرت بغزیان در گفت وگویی تصریح کرد که رجام و لغو تحریم‌ها در کنار دیگر عوامل می تواند رشد اقتصادی را برای کشور رقم بزند، اما بی شک تداوم بن‌بست کنونی و شکست در مذاکرات یقیناً یکی از مهمترین پارامترهای تصاعد بحران اقتصادی در کشور است.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در گفت وگویی اذعان داشت که مسکو برای مخالفت با قطعنامه شورای حکام قطعاً به دنبال امتیاز گیری از ایران است و از آن طرف صدور قطعنامه، ولو با مخالفت مسکو شرایط ایده آلی را برای کرملین رقم خواهد زد. خصوصا که اتحادیه اروپا رسماً تحریم ۹۰ درصدی خرید نفت از روسیه را پایان سال میلادی کلید زد. پس روسیه بدون شک متاثر از روابط خود با ایران عمل نمی کند، بلکه بر اساس منافع خود در سایه جنگ اوکراین است که رفتارش را در قبال تهران و سایر کشورها تنظیم خواهد کرد.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت وگویی تشریح کرد که پرونده فعالیت‌های هسته‌ای و برجام جز مقولاتی است که در حوزه اختیارات حاکمیتی قرار دارد. لذا شاید با سکوت در برابر قطعنامه احتمالی شورای حکام شاهد واکنش هایی در داخل باشیم، اما این واکنش ها در حد همان موضع‌گیری‌های تند سیاسی – رسانه ای باقی خواهد ماند. اینجا پارامتر تعیین کننده نگاه و تشخیص حاکمیت است، نه فشارهای جریان رادیکال.
ادامه مطلب
قسم محب علی در گفت وگویی تاکید دارد که بنت برای موازنه سازی سیاسی در برابر این جریان و همچنین انحراف افکار عمومی صهیونیست ها همه این اقدامات را در برابر ایران به طور همزمان کلید زده است که به اصطلاح کارنامه قابل دفاعی در برابر مخالفان خود داشته باشد. خاصه آنکه نخست وزیر سابق اسرائیل دولت بنت را متهم به مماشات و انفعال در برابر ایران کرده است. در چنین شرایطی صدور قطعنامه احتمالی در شورای حکام علیه ایران به نفتالی بنت کمک شایانی خواهد کرد.
ادامه مطلب
نصرت الله تاجیک در گفت وگویی معتقد است که ریاض یک بازی دوگانه را در قبال تهران پی گرفته است. از یک طرف با ایران در بغداد به دنبال احیای روابط است و علاقه مند است که هیئت های امنیتی را به هیئت های سیاسی و دیپلماتیک بدل کند، اما از آن طرف تمام کارشکنی ها و تلاش ها برای تشدید فضای ضد ایرانی را هم دارد. پس نشست بغداد به معنای کنار گذاشتن سیاست ضدبرجامی عربستان نیست. مسئله اینجاست که با توجه به شرایط کنونی در عربستان، ریاض به سیاست تنش صفر با همسایگان خود نیاز دارد تا دوران گذار حکومت از ملک سلمان بن سلمان شکل بگیرد و همزمان روابط خود را با آمریکا احیا کند. پس عربستان فعلا به دنبال بازی با کارت ایران به نام نشست بغداد و ادعای احیای روابط با تهران است
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که شاید دولت آقای رئیسی بخواهد سیاست خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای خود و توسعه روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان را به برجام گره نزند، اما مطمئن باشید هم همسایگان و هم کل کشورهای منطقه و فرامنطقه برقراری هرگونه رابطه اقتصادی و تجاری با ایران را به آینده برجام گره زده اند.
ادامه مطلب
یوناتان فریمن، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه عبری بیت المقدس، می گوید که ما در واقع در یک جنگ چند بعدی هستیم. در ماه‌های اخیر، اسرائیل از تمام نفوذ خود برای مذاکرات بین غرب و ایران بر سر توافق هسته‌ای استفاده می کند و هر کاری را برای تأثیرگذاری بر نتیجه آن انجام می‌دهد.
ادامه مطلب
در این بین لفاظی های دیپلماتیک دو طرف طی ۸۳ روزی که از ترک وین می گذرد کمکی به بهبود شرایط نکرده است. انداختن توپ در زمین یگدیگر توسط تهران و واشنگتن عملا تاخیر در احیای برجام، دور شدن فضای حصول توافق و تعمیق گسل را به دنبال دارد؛ بارها گفته شده است فارغ از اینکه کدام طرف مسئول ایجاد چنین شرایطی است بی شک تداوم این وضعیت بیش از آنکه به ضرر غرب و آمریکا باشد، ایران را در مخمصه جدی تری قرار می دهد.
ادامه مطلب
انتشار خبر تلاش مشترک اروپایی‌ها و ایالات متحده برای تدوین پیش نویس صدور قطعنامه در نشست شورای حکام علیه ایران در دل خود حکایت از شکست سفر باقری کنی به اسلو هم دارد. به هر حال تا همین جای کار هم گسل تهران – واشنگتن به دلایل متعدد برای از سر گیری مذاکرات و احیای برجام پرشدنی نبود، اگر نشست شورای حکام نیز به صدور قطع‌نامه‌ای علیه ایران منجر شود تنش دو طرف عملا وارد نقطه برگشت ناپذیری خواهد شد که می‌تواند آبستن تحقق هر سناریویی باشد. پیرو این نکته به عینه رجعت به دوران ترامپ را شاهد خواهیم بود
ادامه مطلب
یوسف مولالیی در گفت وگویی تاکید دارد که تا پیش از بن بست مذاکرات وین، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سعی می‌کرد یک نقش مثبت و سازنده برای حصول هر چه زودتر توافق و احیای برجام داشته باشد. اما بعد از بن بست مذاکرات و شدیدتر شدن اختلافات تهران – واشنگتن شاهد فضایی هستیم که به نظر می‌رسد احتمال شکست مذاکرات قوی تر از موفقیتش است. لذا به نظر من آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با درک چنین فضایی یا از ادامه مذاکرات ناامید شده و سعی کرده است با این دو گزارش خود به جمهوری اسلامی ایران فشار بیاورد تا در خصوص مواضع و خطوط قرمز خود انعطاف نشان دهد یا در یک سناریوی بدبینانه آژانس از اساس با این برداشت که مذاکرات به شکست کامل رسیده است تلاش دارد با این گزارشات زمینه برای صدور قطعنامه علیه ایران در نشست شورای حکام فراهم شود.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت وگویی معتقد است: یکی از پارامترهای مهم در تعیین فضای مذاکرات به همین فضای سیاسی - اجتماعی در ایران باز می گردد. اتفاقا به همین دلیل است که دولت بایدن نوعی تعلل و تاخیر در بازگشت به برجام را از همان ابتدای دولتش در دستور کار قرار داده بود و اکنون هم تمایلی به توافق با ایران ندارد. چون می‌دانست تحریم و سیاست فشار حداکثری وضعیت سیاسی - اجتماعی ایران را به یک نقطه بحرانی و شکننده رسانده است. با این به اصطلاح جراحی اقتصادی دولت رئیسی و همچنین حوادث تلخ متروپل آبادان، واشنگتن به دنبال تعلل در مذاکرات است که فضای سیاسی - اجتماعی بیشترین تاثیر خود را بر کاهش توان چانه زنی دیپلماتیک ایران بگذارد. متاسفانه اقدام دولت رئیسی در حذف ارز ترجیحی معادلات را برهم زد.
ادامه مطلب
محمدجواد حق شناس در گفت وگویی معتقد است که اگرچه در دولت آقای رئیسی هم به نظر می‌رسید تلاش‌های دیپلماتیک تیم سیاست خارجی وی برای احیای برجام قابل قبول بود و حتی تحرکات دیپلماتیک موازی برای ارتقای روابط با همسایگان نیز در دستور کار قرار گرفت که نشان می‌دهد دولت علاقه‌مند است از این وضعیت در حوزه سیاست خارجی با برداشتن گام‌های جدی و بلند به‌واسطه احیای برجام خارج شود، ولی معتقدم بخشی از همراهان دولت باز هم مانند دوره روحانی سعی در کارشکنی دارند.
ادامه مطلب
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز در دیدار آقای امامعلی رحمان، رئیس جمهوری تاجیکستان و هیئت همراه، تأکید کردند: ظرفیت‌های گسترش همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف بسیار فراتر از سطح کنونی است و باید با توجه به سیاست دولت ایران مبنی بر تقویت روابط با همسایگان، روابط دو کشور دچار تحول اساسی شود.
ادامه مطلب
مهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: بعید می‌دانم کشوری در جهان پیدا شود که جهانیان این‌قدر از وضع موجودش راضی باشند. وضعیت موجود ایران چگونه است؟ هر توصیفی که دوست دارید از آن پیش خود ترسیم کنید! مثبت، منفی، بی‌نظیر یا ناگوار، فرقی نمی‌کند! مهم نیست ارزیابی ارزشیِ شما از وضع ایران چیست... مسئله این است که همین وضعیت موجود مورد پسند همۀ دنیاست.
ادامه مطلب
اسعد اردلان در گفت وگویی معتقد است که نزدیکی اقلیم به ترکیه الزاما به معنی ایجاد فاصله با ایران نیست، مگر این که ایران و ترکیه را در عرصه سیاسی مخالف و رقیب یکدیگر بدانیم؟! اما نکته اینجاست اقلیم کردستان عراق فرصتی است که شاید ترکیه بهتر از ایران از آن استفاده می کند و پیوندهای استوارتری با آن، به ویژه در حوزه اقتصادی برقرار ساخته است؛ و گر نه، به جهت امنیتی مدام از سوی ترکیه در معرض تجاوز سرزمینی و ناامنی سیاسی قرار گرفته است. از سوی دیگر چه اصراری هست که عدم موفقیت اقلیم کردستان عراق را در اجرای نتیجه همه پرسی تنها به حساب جمهوری اسلامی ایران بگذاریم؟ دلایل چندی برای این ناکامی وجود دارند که تنها یکی از آنها عدم تمایل ایران در تحقق چنان اقدامی بوده است. ما در دنیا و به ویژه خاورمیانه ای زندگی می کنیم که نمی توان همه رویداد های آن را تک بُعدی یا «تک سبب بینی» تحلیل کرد.
ادامه مطلب
از جواد العنانی درباره کودتای ناکام شاهزاده حمزه بن الحسین پرسیدم، در حالی که بدون تشریفات و القاب نام شاه و شاهزاده های اردن را بر زبان می راند، گفت: کودتا، ماجرایی زنانه بود. مادر حمزه که مادری غیر از مادر عبدالله است، با مالک روزنامه واشینگتن پست ارتباطات نزدیکی دارد، زمانی که جف بزوس، واشینگتن پست را خرید، این ارتباط با مالکان جدید بیشتر و عمیقتر شد، او تلاش کرد با بهره برداری از این ارتباطات در اردن علیه عبدالله کودتا کند. عبدالله فهمید و تلاش ها فورا متوقف و خنثی شدند.
ادامه مطلب
سیدوحیر کریمی در گفت وگویی تاکید دارد که آن چه که در سایه توقیف نفتکش روسی با محموله نفتی ایران توسط یونان و مصادره آن به دست آمریکا و واکنش متقابل تهران برای توقیف دو نفتکش یونانی در آب های خلیج فارس صورت گرفته است تنها بخشی از تبعات اجتناب ناپذیر تغییر فضای نظم جهانی بعد از جنگ اوکراین است. از این منظر مسئله تحت الشعاع قرار گرفتن یا نگرفتن مذاکرات برجامی، توقیف نفتکش یونانی یا مصادره محموله نفتی ایران توسط آمریکا با فشار واشنگتن به آتن و .... جزو تبعات ثانویه خواهد بود که فضای وقوع حتمی آن پیشتر به دلیل تقابل روسیه و آمریکا شکل گرفته بود. پس اینجا شکست مذاکرات وین معنا ندارد. بلکه آنچه مهم است وزن کشی هر کدام از ابرقدرت ها و بازیگران جهانی است که سعی دارند در این نظم نوین جهانی پساجنگ اوکراین برای خود حوزه نفوذ جدیدی تعریف کنند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در گفت وگویی معتقد است که اگرچه اتفاقات متعددی طی هفته‌های گذشته روی داده که به تصاعد تنش منجر شده است، اما هنوز نسبت به ادامه مذاکرات وین و حصول توافق خوش‌بین هست. چون حداقل طرفین در مواضع رسمی خود خواهان ادامه گفت و گوها برای احیای برجام هستند. اما در عین حال نمی‌توان مسائلی مانند توقیف محموله نفتی ایران توسط آمریکا، توقیف نفتکش های یونانی توسط ایران، تصمیم بایدن برای عدم خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی، اعمال تحریم چهارشنبه گذشته علیه فروش نفت ایران یا اقدامات اسرائیل برای ترور صیادخدایی و دیگر اقدامات علیه امنیت ایران را نادیده گرفت. بی شک این اقدامات با شدت و ضعف روی فضای مذاکرات اثر مخرب دارند، ولی نمی‌توان گفت که قطعاً مذاکرات به شکست رسیده است. چون در گذشته هم علیرغم وجود توقیف نفتکش ها و محموله های نفتی، ترور، جاسوسی، خرابکاری کماکان مذاکرات در دستور کار قرار داشت.
ادامه مطلب
رجعت بایدن به سیاست توقیف محموله های نفتی و نیز به صفر رساندن فروش نفت ایران گواه آن است که ایران دیگر دست بازی برای فروش نفت ندارد، هر چند که خنجر از پشت روسیه و ونزوئلا در ارزان فروشی نفتی به مشتریان اصلی ایران بعد از جنگ اوکراین هم معضل مضاعفی بود که تهران در یک منگنه قرار گیرد، آن هم در شرایط که دولت سیزدهم با ابربحران اقتصادی و معیشتی در داخل دست و پنجه نرم می کند و به شدت به درآمدهای نفتی نیاز دارد. حال باید دید با تغییر فضای کنونی سوء محاسبه های تهران هم پایان خواهد یافت یا خیر؟
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگویی با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد: واقعیتی که اکنون تقریبا برای همه مسجل است این است که ترکیه به عنوان عامل اصلی بحران ریزگردها از عراق گرفته تا ایران، امارات متحده عربی، کویت و ... عمل می کند. چرا که عملاً سدسازی های بی رویه ترکیه بر روی دجله و فرات سبب شده است که کشور عراق با یک خشکسالی بی سابقه مواجه شود. بنابراین طوفان شن در این کشور وسعتی به اندازه ایران، امارات، کویت و ... پیدا می کند. از طرف دیگر نباید این نکته را هم فراموش کرد که دولت اردوغان به دلایل متعدد یک باور و بینش سیاسی از اهرم آب دارد. یعنی سدسازی های ترکیه با یک نگاه سیاسی پی گرفته می شود، نه نگاه توسعه
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروزه که دیپلماسی ترجمه، ذیل دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی دولت تعریف می شود، این وظیفه را به عهده دارد و قرار است که از این راه نقش هایی را در سیاست بین الملل ایفاء کند، لذا، ناچار است که پیوندش را با نهاد علم استحکام ببخشد (دو نهاد حوزه و دانشگاه). بدون حرکت علمی نه تئوری سازی می شود و نه برنامه ریزی ها به نتیجه می رسد. باید امکان حضور عملی را به نهاد آموزش سیاستگذاری ترجمه داد تا توانست نقش هدایت و نظارت و راهبری مناسب را ایفاء کرد و چنین نقش هایی تنها در ارتباط تنگاتنگ میان دو نهاد علم و اجرا است که محقق می شود.
ادامه مطلب
ایران می‌داند عدم دستیابی به توافق هسته‌ای پیامدهای فاجعه‌باری نه تنها برای این کشور بلکه برای جامعه بین المللی دارد. گواه ما اینکه تهران معادله شکست دستیابی به توافق را از راهبرد خود کنار نگذاشته است. به ویژه با هشدارهایی که غرب صادر می‌کند؛ اما در مقابل با وجود هیاهوی جامعه جهانی ایران همچنان به خطوط قرمز خود اصرار دارد و نمی‌پذیرد از اصول و حقوق هسته‌ای خود عقب نشینی کند. این مسئله موضع مذاکراتی ایران را تقویت کرده است.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کل مراودات تجاری ایران با قاره آفریقا به نیم میلیارد دلار هم نمی‌رسد اما ترکیه بیش از ۲۵ میلیارد دلار با قاره سیاه تبادل تجاری دارد. البته این رقم شامل سرمایهگذاریهای ترکیه در این قاره نمی‌شود که بالغ بر ۶ میلیارد دلار است و شرکت‌های ساخت و ساز ترکیه نیز پروژه‌هایی با ارزش ۷۷ میلیارد دلار در طول دو دهه اخیر در این قاره اجرا کرده‌اند. کما این که رجب طیب اردوغان در میان رهبران جهان بیشترین سفر را به کشورهای آفریقایی (به حدود ۳۰ کشور) داشته است؛ در حالی که سفر روسای جمهور ایران به این کشورها در دو دهه اخیر انگشت‌شمار هم نبوده است.
ادامه مطلب
علی اکبر فرازی در گفت وگویی تاکید داشت که ترکیه طی سال های اخیر به روشنی ثابت کرده است که ابایی از پیگیری و اجرای سیاست تجاوزکارانه ندارد. چون ترکیه یک حوزه نفوذ سیاسی و دیپلماتیک منطقه‌ای و جهانی را برای خود تعریف کرده است. در سایه این حوزه نفوذ هم تجاوز به در سوریه و عراق را کلید داده است تا از یک سو نگرانی امنیتی خود را در قبال کردها را رفع کند و از طرف دیگر در سایه نگاه نئوعثمانی گری بخشی از عراق و سوریه را به خود ملحق کند.
ادامه مطلب
در فضای گُنگ و مبهم فعلی به واقع نمی توان ارزیابی دقیقی از سرانجام مذاکرات وین داشت. چون به همان میزان که دلایل و شواهد برای احیای برجام وجود دارد می توان به پالس های منفی و تحولات چند روز اخیر پس از ترور هم برای شکست مذاکرات یا حدقل تداوم بن بست کنونی استناد کرد. اینجاست که خلاء روشنگری امیرعبداللیهان و شکست مُهر سکوت باقری کنی بیش از پیش خودنمایی می کند
ادامه مطلب