نتانیاهو امروز «روایت ایران ضعیف» را برسازی می‌کند+تصاویر

دیپلماسی ایرانی: هجدهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در اول اسفند ماه ۱۴۰۳ برگزار شد.

این همایش با سخنرانی «دکتر محمد سمیعی»، دبیر علمی همایش آغاز و در ادامه با سخنان «دکتر حسین سلیمی»، رئیس انجمن علوم سیاسی ایران، «دکتر محمد جواد ظریف» معاون راهبردی رئیس جمهوری و «دکتر مهدی سنائی»، مشاور سیاسی رئیس جمهور ادامه یافت.

در این همایش طی «۵ پنل تخصصی» با سخنرانی چهره‌های برجسته علمی «دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی»، «دکتر حسین راغفر» و «دکتر محمد فاضلی» به بررسی موضوعات معاصر ایران امروز با ارائه مقالات پذیرفته شده توسط پژوهشگران برتر پرداخت شد.

به گزارش دیپلماسی ایرانی، معاون راهبردی رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اینکه آنچه در جهان امروز شاهد آن هستیم برداشت از «واقعیت» است و نه خود واقعیت، گفت: امروز موضوع «روایت» بسیار مهم است. عبارت «جامعه بین‌المللی» امر غیرواقع بینانه‌ای است، جهان امروز پسا بین‌المللی است. دولت‌ها دیگر تنها کنشگر جامعه بین‌المللی نیستند و حتی دیگر تنها کنشگران هم نیستند.

معاون راهبردی رئیس جمهور با بیان اینکه امروز در جامعه بین‌الملل فرد به عنوان یک کنشگر مهم مطرح است؛ گفت: آنچه در جهان امروز شاهد آن هستیم برداشت از «واقعیت» است و نه خود واقعیت و لذا امروز موضوع «روایت» بسیار مهم است. 

ظریف گفت: عبارت دیپلماسی عمومی از حدود سال ۱۳۸۰ میلادی در امور سیاسی مورد استفاده قرار گرفت؛ اما پرسش اینجاست که چرا در جهان امروز دیپلماسی عمومی اینقدر مهم شده است؟ به این دلیل که امروز «فرد انسانی» کنشگر عرصه روابط بین‌الملل است یعنی آنچه در ذهن افراد به عنوان واقعیت جا انداخته می‌شود از خود واقعیت مهمتر است. دهه ۹۰ میلادی ایران از جنگ عراق فارغ شد و توانست وارد صحنه بین الملل شود و به نقطه‌ای رسیدیم که همه تصور کردند کشور ما در شرایطی قرار گرفته‌ است که می‌تواند به جامعه بین‌الملل بپیوندد، پیش از آن  آخرین باری که ایران در شورای امنیت عضویت داشت، سال ۱۹۵۴ میلادی بود و بنده به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران به عنوان جوان‌ترین رئیس کمیته حقوقی مجمع عمومی ملل متحد انتخاب شدم و این حاصل شانیت ایران بود. از همان زمان اسرائیل با هدایت همین نتانیاهو، روایت امنیتی‌سازی و تهید علیه امنیت جهانی را برسازی کرد و تاکید داشت که ایران ۶ ماه تا دستیابی به بمب اتمی فاصله دارد، بیش از ۳۰  سال از آن روز می‌گذرد آنها هنوز هم می‌گویند که ایران در آستانه دستیابی به بمب اتم است!

معاون راهبردی رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی به دنبال ساخت روایت بسیار بدتری از روایت امنیتی‌سازی علیه ایران است؛ گفت: نتانیاهو امروز «روایت ایران ضعیف» را برسازی می‌کند، این روایت از این جهت خطرناک است که می‌خواهند بگویند ایران ضعیف است و الان موقعیت مناسبی برای هدف قرار دادن ایران است. آنها ادعا می‌کنند که ایران بازوهای توانمند خود را از دست داده و لذا به سمت هسته‌ای شدن پیش می‌رود، این روایت غلطی است چرا که ما در ضعیف‌ترین وضع خود نیستیم. در این شرایط ما وظیفه داریم که «روایت قدرت» بسازیم، جمهوری اسلامی اولین حکومتی است که پس از ۲۲۰ سال حتی یک وجب از خاک ایران را از دست نداد، جمهوری اسلامی ایران نظام ضعیفی نیست.

معاون راهبردی رئیس جمهور با ابراز تاسف نسبت به رویکرد برخی افراد که به روایت مدنظر اسرائیل دامن می‌زنند، تصریح کرد: حزب الله، حماس و جهاد اسلامی از طرف ایران عمل نمی‌کنند بلکه برای دستیابی به اهداف مدنظر خود فعالیت می‌کنند که البته از نظر ما اهداف آنها مقدس است و برای رسیدن آنها به هدف کمک هم کرده‌ایم و در آینده نیز کمک خواهیم کرد. یک روایت مطرح شده این است که اسرائیل اشغالگر و غاصب است و دیگری این است که ایران و اسرائیل دو قدرت هستند که می خواهند بر منطقه مسلط شوند و دعوا بین ایران و اسرائیل است؛ روایت دوم روایت اسرائیل است چرا که می‌خواهد اذهان را از موضوع اصلی منحرف کند. آنها می‌خواهند بگویند که دعوا بر سر فلسطین نیست بلکه دعوای ایران است. باید توجه داشته باشیم که در زمین آنها بازی نکنیم و با قاب روایت اسرائیل عکس نگیریم. حزب الله، جهاد اسلامی و حماس در دهه ۸۰ میلادی تشکیل شد، سالهایی که اسرائیل و شارون تصور می‌کردند تا بیروت را گرفته‌اند و خیال می‌کردند که سازمان آزادی بخش فلسطین را از بین برده‌اند اما آنها نمی‌دانستند که مقاومت حاصل سرکوب و تجاوز است و تا اینها هست، مقاومت نیز به پایان نخواهد رسید.

مهدی سنایی، مشاور سیاسی رییس جمهور و معاون سیاسی دفتر رییس جمهوری در دولت چهاردهم نیز دیگر سخنران این نشست بود. وی با اشاره به چالش‌های آموزش علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در ایران، اظهار کرد: در ایران علم از احترام قابل توجهی برخوردار است. علی‌رغم‌ تمام‌ مشکلات از جمله گسترش بی‌حدوحصر دانشگاه‌ها، اما همچنان علم و استاد در ایران‌ محترم است. این سرمایه عظیمی است که باید از آن‌ مراقبت کرد. اما در کنار این سرمایه، چالش‌های مختلفی را هم در حوزه آموزش علوم‌سیاسی داریم. عدم مسئله‌محوری و اجتماعی‌محور بودن علوم سیاسی یکی از این‌ چالش‌هاست. دانشگاه‌های ما هنوز روشنفکر تربیت می‌کنند. هنوز فاصله بین دولت و اجرا با دانشگاه پر نشده است. همچنین امروز در ایران، فناوری بر اصل آموزش برتری یافته است. ما نیز باید فارغ‌التحصیلان علوم سیاسی را به فناوری‌های مختلف تجهیز کنیم. 
 
سنایی با بیان اینکه تکثر دانشگاه‌ها چالش بعدی است، یادآور شد: ما نمی‌توانیم در حد مناسب بایستیم و همیشه افراط و تفریط می‌کنیم. این وضعیت باعث عدم رونق علم می‌شود. چالش بعدی این است که علوم سیاسی دچار غرب‌زدگی و همچنین ضدغرب‌زدگی است. یعنی این علم ایرانی نشده است. در دانشگاه‌های ما برخی سیاست در اروپا را می‌ستایند و برخی آن را کاملا نفی می‌کنند.

وی سپس گفت: مشکل بعدی این است که در آموزش علوم‌ سیاسی بیشتر بر دولت تاکید داریم‌ تا ملت. در حالی که هم دولت برای پیشرفت کشور سهیم است و هم‌ ملت. شاید اگر اصلاحات بیشتر از دولت به ملت و نهادهای مدنی معطوف می‌شد، نتایج بهتری به دست می‌آورد. جامعه‌شناسی انتقادی در ایران خیلی رایج نیست، در حالی که این مورد به پیشرفت فرهنگ سیاسی در بین مردم کمک می‌کند.

معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور با بیان اینکه در سیاست‌ورزی نیز چالش‌هایی داریم، اظهار کرد: ابتدا اینکه ما اجماعی در نظریه حکمرانی در کشور نداریم. هنوز منازعات سیاسی در کشور ما وجود دارد. این اگرچه یک ضرورت برای هر دموکراسی است، اما اختلاف بر سر منافع اساسی خوب نیست. اینکه ما به یک اجماع در شیوه حکمرانی برسیم بسیار مهم است. جمهوریت و اسلامیت آن‌ چنان که باید، با یکدیگر هم‌افزا نشده اند. باید یک شیوه حکمرانی ایرانی داشته باشیم‌که هم مسائل جهانی را در بر بگیرد و هم‌ مسائل ایرانی و اسلامی را.
 
وی گفت: یکی از مشکلات ما این است که به علوم سیاسی به عنوان یک علم در حکمرانی دیده نمی‌شود. چالش بعدی در سیاست‌ورزی، شناخت از جهان است. اگر نتوانیم به این شناخت برسیم، به هویت خودمان هم نمی‌توانیم‌ پی ببریم. یکی از دلایلی که به کندی حرکت می‌کنیم، این است که کلیشه‌های ذهنی خود نسبت به جهان را تغییر نمی‌دهیم و دیدگاه پیش‌داورانه داریم. امروز جهان در حال گذار است و سرعت تحولات بسیار بالاست. امروز تصمیم‌گیری به‌موقع بسیار حائز اهمیت است. بی‌نظمی جهان تشدید خواهد شد که برای ما  هم‌ فرصت است و هم خطر.
 
سفیر پیشین ایران در روسیه تصریح کرد: باید با امر خارجی نه با نفرت برخورد کرد و نه با عشق. باید با یک امر خارجی که در حوزه منافع ملی تأثیرگذار است، برخورد مناسب داشته باشیم و از عینک منافع ملی آن را دید. چالش بعدی ایجاد تعادل بین حفظ استقلال و گسترش تعاملات بین‌المللی است. باید بین این دو توازن ایجاد کنیم و آن‌ها را ضد یکدیگر نبینیم. در دنیای امروز، مفهوم استقلال نسبت به گذشته متعاوت‌تر و پیچیده‌تر شده است. خصوصا اکنون که کشور تحت تحریم است، این موضوع اهمیت مضاعف دارد. ایران باید از تحریم‌ها خارج شود، زیرا اگر توسعه کشور تامین نشود، استقلال کسور هم‌ زیر سوال خواهد رفت. هیچ کشوری بدون حضور در اقتصاد جهانی، امکان رشد ندارد.

سنایی با بیان اینکه موضوع بعدی، جوان‌گرایی است، تصریح کرد: باید در عین حفظ تجربیات در حوزه حکمرانی، جوان‌گرایی هم داشته باشیم. متأسفانه تاکنون در این زمینه افراط و تفریط داشته‌ایم. دنیا مال نسل جوان است و جوانان احساس مسئولیت بیشتری دارند. کشورهای مختلف حکمرانی خود را به نسل جوان سپرده‌اند.
 
وی در پایان گفت: این علم‌ است که می‌تواند به داد کشور و جهان برسد. اگر هنوز جنگ رخ می‌دهد، به این دلیل است که هنوز سیاستمداران نیازمند آموزش هستند و نسل جدید می‌تواند به ترویج صلح در دنیا کمک کند. چشم امید ما به علم و آموزش است.

آیین اختتامیه همایش با سخنرانی «دکتر فاطمه مهاجرانی»، سخنگوی دولت آغاز و با ارائه گزارشی از سوی «دکتر مهدی مهدوی زاهد، دبیر اجرایی همایش» و تشکر از عوامل اجرایی «هجدهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران»، پایان یافت.

«فاطمه مهاجرانی» در آیین اختتامیه این همایش گفت: بسیاری أوقات از من به عنوان نخستین سخنگوی زن نظام جمهوری اسلامی ایران سوال می‌کنند که آیا درست است که مسئولیت یک وزارتخانه را به یک خانم بسپاریم؟ واقعیت این است که اگر آدمی بداند که وارد چه حیطه‌ای شده است و خود را برای آن فضا آماده کند، قطعا می‌تواند آن مسئولیت را به درستی انجام دهد. سیاست ما در طول تاریخ اغلب مردانه بوده و عموما زنان در این عرصه دیده نمی‌شدند، اگر هم نقشی داشتند بیشتر در غالب مشورتی و زمزمه در گوش مردان سیاست بوده است.

مهاجرانی «سیاست‌ورزی زنانه» را سیاست‌ورزی از نگاه زنان دانست و تصریح کرد: این نوع سیاست‌ورزی را بیشتر در حوزه اسکاندیناوی شاهد هستیم، اما در کشورهایی مثل ایران، ورود زنان به عرصه سیاست به معنای قرار گرفتن در اقلیت است از سوی دیگر شما به عنوان یک زن برای ورود به سیاست ناچار هستید که بر بسیاری از باورهای خود پا بگذارید و به نوعی انسان را درگیر جنگ درونی و شاید بتوان گفت جنگ مقدس می‌کند.

وی زنان را دارای ویژگی‌های با ذکاوت ویژه دانست و گفت: زنان إحساس را بهتر دریافت می‌کنند، وجود زنان همانند یک گوهر است که نباید آلوده شود، این بدان معنا نیست که مردان باید آلوده شوند بلکه چون زنان ویژگی پرورندگی دارند، اگر این پرورندگی در مسیر منفی قرار گیرد می‌تواند بسیار خطرناک باشد. برای ورود به عرصه سیاست نباید زن یا مرد بودن برای ما مهم باشد وامیدوارم روزی به جایی برسیم که در این عرصه جنسیت برایمان مطرح نباشد و شخصیت و شایستگی به جای جنسیت قرار گیرد.

مهاجرانی نقش مادری و همسری را موجب افتخار خود دانست و اظهار داشت: تبدیل کردن یک زن به یک مرد سیاستمدار کار زیبایی نیست، یک زن سیاستمدار هنگامی موفق است که بتواند سیاست را از چشم زنانه ببیند، بتواند آغوش خود را برای دختری که مدال‌آور است بگشاید و نگاه مادرانه خود را وسعت بخشد. اگر سیاست را به زنان بسپاریم جهان آرامتری خواهیم داشت، نگاه مادرانه زنان می‌تواند جنگ‌ها را کمتر کند.

سخنگوی دولت افزود: حضور زنان در سیاست نیازمند ایجاد زیرساخت‌های لازم در این حوزه است. سیاست‌ورزی زنانه نیازمند تربیت و حرفه‌ای بودن است؛ حرفه‌ای بودن به این معنا که فرد دارای دانش سیاست باشد، بر کار خود مسلط باشد و رفتار حرفه‌ای داشته باشد یعنی مسائل را شخصی‌سازی نمی‌کند بلکه به خیر و نفع جمعی بیاندیشد. چرا که منفعت مردم و خیر عمومی موجب می‌شود که برای ورود به سیاست ترسی نداشته باشیم.