امیرحسین عسگری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این طرح موسوم به «۲۰گانه ترامپ» از منظر حقوق بین‌الملل واجد نکات مثبت و منفی متعددی است که ارزیابی آنها می‌تواند چشم‌اندازی واقع‌بینانه از ظرفیت‌ها و موانع حقوقی پیش رو فراهم کند.
ادامه مطلب
رسول عبدالهیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به مجموعه شرایط موجود می‌توان گفت که احتمال وقوع جنگ مستقیم جدید میان ایران و آمریکا و اسرائیل در کوتاه‌مدت پایین است.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به جای آنکه بپرسیم «چرا دولت های غربی در حال به رسمیت شناختن کشور فلسطین هستند؟»، باید چنین پرسید: «منافع دولت های غربی در به رسمیت شناختن کشور فلسطین چیست»؟
ادامه مطلب
هدف اصلی کشورهای عربی از تقویت روابط دفاعی با پاکستان، ایجاد نوعی بازدارندگی در برابر اسرائیل است. اسرائیل به عنوان تنها قدرت هسته‌ای در خاورمیانه، پس از هفتم اکتبر سیاست‌های تهاجمی‌تری را در منطقه در پیش گرفته و این مساله نگرانی بسیاری از کشورهای عربی را برانگیخته است. از سوی دیگر، پاکستان به عنوان قدرت اتمی جهان اسلام، می‌تواند به عنوان وزنه‌ای مهم در معادلات بازدارندگی منطقه‌ای ایفای نقش کند و این همان نقطه‌ای است که همکاری‌های اخیر را معنادار می‌سازد.
ادامه مطلب
حمیدرضا جوادی قلعه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نتانیاهو به دنبال ترسیم این صحنه بود که آنها در حال محاکمه منجی مردم اسرائیل هستند. این ژست سیاسی به جایی رسید که او ساعاتی قبل از آغاز جنگ تحمیلی ضد ایران، به دیوار ندبه رفت و شعار جنگ را (عام کِلاوی) از سفر اعداد (سفر بَمیدبار) بیرون کشید و رسما جنگ علیه ایران را اعلام کرد. او به دنبال این بود که خود را همچون موسی (ع)، نجات‌دهنده ترسیم کند.
ادامه مطلب
تا زمان نگارش این مطلب، هیچ اظهار نظر رسمی از سوی مقامات اسرائیلی در مورد امضای این توافقنامه منتشر نشده است، مگر اینکه آنچه روزنامه اسرائیل هیوم در ۲۰ سپتامبر گزارش داد را به عنوان اعتراض غیرمستقیم به اقدام عربستان سعودی در نظر بگیریم. این روزنامه نوشت: «دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اطلاع داد که آماده نیست هیچ تلاشی برای گنجاندن تشکیلات خودگردان فلسطین در تشکیلاتی که پس از پایان جنگ در نوار غزه تشکیل خواهد شد، طبق خواسته پادشاهی، انجام دهد. بنابراین، اسرائیل به وضوح اعلام می‌کند که علاقه‌ای به عادی‌سازی روابط با ریاض ندارد.»
ادامه مطلب
سیروس حاجی زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در جهانی که شورای امنیت حتی نام متجاوز را به زبان نمی‌آورد، در منطقه‌ای که اجلاس‌های سران به‌جای اقدام، به انشاء‌خوانی شباهت یافته‌اند، و در شرایطی که ابزارهای فشار اقتصادی، سیاسی و نظامی بیکار مانده‌اند، اسرائیل دلیلی برای توقف تجاوزات خود نمی‌بیند.
ادامه مطلب
اعلامیه‌های کشورهای اروپایی مبنی بر به رسمیت شناختن «فلسطین» بیشتر مربوط به سیاست داخلی است تا حماس یا جنگ جاری. خیابان‌های اروپا در حال جوش و خروش است و به رسمیت شناختن کشور فلسطین اقدامی است که رهبران میتوانند برای جلب رضایت رأی‌دهندگان بدون اتخاذ اقدامات سخت‌تر و دشوارتر مانند تحریم اسرائیل انجام دهند.
ادامه مطلب
سید محمد شفیعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نظریه بازی‌ها شاخه‌ای از ریاضیات است که رفتار بازیگران در شرایط رقابتی و تعاملی را تحلیل می‌کند. این نظریه بر پایه این فرض است که هر بازیگر (کشور، گروه، رهبر یا سازمان) با آگاهی از تصمیمات بالقوه دیگران و پیامدهای آنها، بهترین استراتژی را برای رسیدن به اهداف خود انتخاب می‌کند. در واقع بازیگران نه تنها اقدامات خود را می‌سنجند بلکه واکنش احتمالی رقبای خود را هم پیش‌بینی می‌کنند. از منظر نظریه بازی‌ها، هر بازیگر در حال تصمیم‌گیری میان گزینه‌های مختلف است که ترکیبی از ریسک و دستاورد به همراه دارند و تغییرات قدرت نسبی سایر بازیگران و رقبا، نتیجه مستقیم این تعاملات پیچیده است.
ادامه مطلب
علی اکبر رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: حمله مستقیم اسرائیل به مناطق مسکونی و حتی آسیب به مراکز دیپلماتیک، سبب شد بسیاری از ناظران این نشست را نقطه عطفی در دیپلماسی منطقه‌ای بدانند. اما متن بیانیه پایانی نشان داد که جهان عرب، علی‌رغم بهره‌گیری از زبان شدیداللحن، همچنان درگیر ضعف‌های ساختاری و ناتوانی‌های دیرینه است.
ادامه مطلب
اخیراً سه کشور بریتانیا، کانادا و استرالیا به طور رسمی اعلام کردند که کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسند. این اقدام در بیانیه‌های نخست‌وزیران سه کشور با محوریت صلح و راه‌حل دو کشوری مطرح شده است. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، به طور مشخص تأکید کرد که جنبش حماس نباید هیچ نقشی در آینده کشور فلسطین داشته باشد و تحریم‌های جدیدی علیه افراد وابسته به این گروه اعمال خواهد شد. او همچنین بر ضرورت آزادی فوری گروگان‌ها و ورود کمک‌های انسانی به غزه تأکید کرد.
ادامه مطلب
نشانه‌های متعددی از واکنش‌های داخلی به حمله اسرائیل علیه رهبران حماس در دوحه وجود دارد. مواضع از اجماع بر سر "لزوم انتقام از رهبران حماس و تعقیب آنها در همه جا" تا ترس از تأثیر این حمله بر جان گروگان‌ها متغیر است. با این حال، به نظر می‌رسد که بازپس‌گیری گروگان‌ها از طریق مذاکرات برای طرف رسمی اسرائیل غیرقابل دستیابی شده و همچنان یک هدف دور و عملاً غیرقابل دستیابی برای خانواده‌های گروگان‌هاست.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: ترور نافرجام در دوحه صرفاً حمله‌ای علیه رهبران حماس نبود، بلکه تلاشی بود برای خنثی‌سازی هرگونه مسیر سیاسی، تقویت مسیر جنگ و جلوگیری از آتش‌بس.
ادامه مطلب
دمیر نظروف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: امروز با توجه به وقایع اوکراین و فلسطین اشغالی (شکست صهیونیسم قبلا رخ داده و خروج یهودیان اجتناب ناپذیر است)، حامیان اروپایی "توسعه اوراسیا" قطعا به موضوع وضعیت جدید کریمه بازمی‌گردند تا "مسئله یهودی" را حل کنند.
ادامه مطلب
تلاش نافرجام موساد برای ترور خالد مشعل در امان و حمله آشکار اسرائیل به دوحه شباهت‌های زیادی دارند؛ هر دو تصمیم شخصی نتانیاهو برای ضربه به رهبری حماس بودند، اما پیامدهای دیپلماتیک و منطقه‌ای سنگینی بر جای گذاشتند.
ادامه مطلب
با گذشت بیش از ۲۲ ماه از جنگ ویرانگر در غزه و افزایش فشار افکار عمومی اروپا برای توقف خشونت‌ها، اتحادیه اروپا در موقعیتی دوگانه و متناقض قرار گرفته است. از یک سو، تظاهرات گسترده در شهرهای اروپایی و موج فزاینده انتقادات از تداوم حمایت‌های غرب از اسرائیل، رهبران اتحادیه را وادار کرده تا حداقل در سطح نمادین اقداماتی علیه تل‌آویو انجام دهند. از سوی دیگر، روابط استراتژیک، امنیتی و دیپلماتیک اروپا با اسرائیل، مانعی بزرگ بر سر راه هرگونه تغییر واقعی در سیاست‌های این اتحادیه محسوب می‌شود.
ادامه مطلب
کیوان محله‌ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال‌های اخیر، شاهد شکل‌گیری نوعی همگرایی اقتصادی و امنیتی میان جمهوری آذربایجان، ترکیه و اسرائیل بوده‌ایم؛ روندی که ریشه در همکاری‌های انرژی، تجارت منطقه‌ای و پیوندهای نظامی – فناورانه دارد. این اتحاد سه‌جانبه نه تنها ساختار قدرت در قفقاز جنوبی را دگرگون ساخته، بلکه پیامدهای راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران به همراه داشته است. مقاله حاضر با تکیه بر چارچوب نظری «وابستگی متقابل پیچیده» و رویکرد اقتصاد سیاسی بین‌الملل، به تحلیل ابعاد این همگرایی پرداخته و راهبردهای پیشنهادی ایران برای مدیریت و بهره‌برداری از تحولات جدید منطقه‌ای را بررسی می‌کند.
ادامه مطلب
در هفته‌های اخیر، ناامیدی‌های اماراتی‌ها به صورت علنی آشکار شد. در ۵ اوت، ابوظبی وزیر امنیت ملی اسرائیل، ایتمار بن گویر، را به شدت به خاطر «یورش» به مسجد الاقصی محکوم کرد، سپس چند روز بعد سفیر اسرائیل را احضار کرد تا اعتراض رسمی خود را نسبت به «تجاوزهای ننگین و تحریک‌آمیز» در روز قدس ابراز کند. چنین اظهاراتی برای سایر کشورهای عربی که با اسرائیل رابطه دارند، عادی است، اما این اظهارات نگرانی جدی را از سوی امارات متحده عربی برانگیخته و نشان دهنده عمق عصبانیت آن از بی‌نتیجه ماندن دیپلماسی آرام است.
ادامه مطلب
سید محمد شفیعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اسرائیل با این حمله عملاً مرزهای سنتی درگیری با گروه‌های مقاومت فلسطینی را شکست و نشان داد که اکنون می‌تواند حتی در قلب کشورهای عربی با ثروت فراوان و دارای روابط نزدیک با آمریکا، دست به عملیات نظامی بزند.
ادامه مطلب
محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اصولا در همه کشورها حتی کشورهای ابرقدرت، زیردریایی‌‌ها ستون فقرات بازدارندگی دفاعی هستند چراکه این زیردریایی‌‌ها حامل انواع تسلیحات بخصوص موشک‌‌های بالستیک قاره پیمای اتمی هستند که میتوانند به‌صورت ناشناس و مخفی به اقیانوس‌‌ها و دریاهای مختلف سفر کنند و به‌طور غافلگیر کننده‌‌ای به دشمنان خود حمله کنند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: دولت‌های عرب خاورمیانه و خاصه حوزه جنوبی خلیج فارس لازم است از خود بپرسند که اگر قرار نیست واشنگتن به رغم حضور گسترده نظامی در منطقه در بزنگاه‌های امنیتی نخواهد آنان را یاری کند، پس فایده اتحاد با آن چیست؟ مشکل اما شعاع دایره شجاعت دولت‌های عربی و کشورهای اسلامی است.
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آنچه می توان مورد اشاره قرار داد این است که همکاری هم‌زمان با بازیگران متعدد که بعضا دارای تضاد منافع جدی نیز با یکدیگر هستند اگرچه تا کنون برخی منافع از جمله نوعی پرستیژ دیپلماتیک برای قطر به همراه داشته اما ظاهرا تحولات منطقه پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بازی روی طناب را برای کشوری همچون قطر، تا حدود زیادی سخت کرده است.
ادامه مطلب
تجاوز اخیر اسرائیل به دوحه در روز سه‌شنبه گذشته، نشانه‌ای آشکار از رفتار غیرقابل‌کنترل این رژیم است. اسرائیل با سابقه حملات به لبنان، سوریه، ایران، یمن و درگیری‌های دهه های پیشین با اردن و مصر، ذیل جنگ شش روزه پتانسیل ایجاد تنش با دیگر کشورهای منطقه را از خود نشان داده است. این اقدامات، به‌ویژه حمله به قطر، زنگ خطری برای کشورهای منطقه، به‌خصوص ترکیه و پاکستان، به صدا درآورده است.
ادامه مطلب
اخبار اخیر حاکی از آن است که جمهوری آذربایجان برای اواخر آبان سال جاری میزبان هفتادمین سالگرد تجمع خاخام‌های اروپایی خواهد بود و انتظار می‌رود نمایندگانی از اسرائیل در این اجلاس حضور داشته باشند. این نخستین بار است که چنین رویدادی در یک کشور مسلمان شیعه برگزار می‌شود. با توجه به گزارش سایت‌های یهودی، برگزاری این اجلاس در باکو نه تنها یک نقطه عطف مذهبی، بلکه گامی فراتر در راستای تقویت روابط سیاسی و اقتصادی میان باکو و تل‌آویو محسوب می‌شود. افزایش پروازهای مستقیم بین باکو و تل‌آویو و همکاری‌های شرکت‌های هواپیمایی دو کشور، نشانه‌ای آشکار از عادی‌سازی روابط است که پیامدهای امنیتی قابل توجهی برای منطقه دارد.
ادامه مطلب
دمیر نظروف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نتیجه جنگ در اوکراین یک نتیجه پیش‌بینی شده است. کریمه قطعا زمانی به اوکراین باز خواهد گشت که به آمریکایی‌ها اجازه دهد تا جمهوری یهودی را در آنجا ایجاد کنند. در واقع، رویدادهای اصلی در اروپای شرقی در اطراف کریمه در حال وقوع است.
ادامه مطلب
تصویب قطعنامه پیشنهادی فرانسه و عربستان سعودی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۱۴۲ رأی موافق، تنها ۱۰ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع را می‌توان نقطه عطفی در مناقشه دیرینه فلسطین و اسرائیل دانست. این رأی‌گیری نه‌تنها به‌طور نمادین حمایت گسترده جامعه بین‌المللی از راه‌حل دو دولتی را به نمایش گذاشت، بلکه در عمل نشان داد که اظهارات صریح بنیامین نتانیاهو مبنی بر «عدم تشکیل کشور فلسطین» با مخالفت آشکار جهانی روبه‌رو شده است.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: ز عملیات «شمشیرهای آهنین» در ۷اکتبر ۲۰۲۳تا امروز که «ارابه های گیدعون ۲» در جریان است، طولانی ترین جنگ تاریخ اسرائیل هنوز به پایان نرسیده و بعد از نقض آتش بس سه مرحله ای، طرح های آتش بس مکررآً توسط رژیم صهیونیستی رد شده است.
ادامه مطلب
محمدجواد ظریف در یادداشتی می‌نویسد: بمباران‌های اسرائیل هیچ خط قرمزی را رعایت نمی‌کنند. در ایران، ترور دانشمندان و حمله به تأسیسات ما به منزله اعمال آشکار تروریسم دولتی است. در قطر، تجاوز تروریستی علیه مذاکره‌کنندگان صلح نشان می‌دهد که صلح تنها تهدید وجودی برای اسرائیل است. این اقدامات را نمی‌توان صرفاً به عنوان زیاده‌روی‌های یک کابینه «راست افراطی» نادیده گرفت؛ آنها بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر و محاسبه‌شده برای تسلیم‌سازی کل منطقه در برابر سلطه بی‌رحمانه از طریق قلدری است.
ادامه مطلب
حمله عصر سه شنبه اسرائیل به دوحه و هدف قرار دادن محل اقامت مقامات ارشد حماس، نه تنها فضای سیاسی منطقه را ملتهب کرده بلکه سرنوشت مذاکرات آتش‌بس در غزه را در ابهامی کم‌سابقه فرو برده است. قطر، که در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهم‌ترین میانجی‌های بحران غزه ایفای نقش کرده، پس از این اقدام بی‌سابقه تل‌آویو تصمیم گرفت میانجیگری خود را تعلیق کند؛ تصمیمی که می‌تواند آینده هرگونه توافق احتمالی میان حماس و اسرائیل را به تأخیر بیندازد یا حتی به بن‌بست بکشاند. این در حالی است که تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ خبر رسمی درباره شهادت مقامات ارشد حماس منتشر نشده و منابع نزدیک به این جنبش تأکید دارند که رهبران سیاسی آن از حمله جان سالم به در برده‌اند.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می‌نویسد: از نظر مقاومت همه گزینه‌ها روی میز است و لبنان همچنان در روزها و هفته‌های آینده شاهد تحولات غیرمنتظره‌ای خواهد بود که چه‌بسا کل منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.
ادامه مطلب