کتایون لامع‌زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال ۲۰۲۵، جایزه معتبر پولیتزر در بخش «گزارش‌نویسی شخصی» به محمد ابوتوهه، نویسنده و شاعر اهل غزه، برای روایت تأثیرگذار و مستندش از جنگ اخیر در نوار غزه اهدا شد؛ روایتی که همزمان شخصی، تاریخی، و سیاسی است و مرز میان ادبیات و روزنامه‌نگاری را درنوردیده است.
ادامه مطلب
اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: احتمال دارد حمله تروریستی اخیر به گردشگران در کشمیر و بعضی از عملیات ترورریستی در گذشته با هدف تشدید تنش بین هند و پاکستان توسط سازمان های اطلاعاتی اسرائیل، انگلیس و آمریکا طراحی شده باشد. ازاین رو با آگاهی از این واقعیت و اینکه صرفا غول های ثروت و استعمارگران از جنگ و بحران سود می برند، ملت و دولتمردان هند و پاکستان باید با خویشتنداری و هوشیاری، از افتادن در تله سوداگران جنگ پرهیز کنند.
ادامه مطلب
توقف حملات نظامی آمریکا علیه انصارالله یمن که به گزارش سی‌ان‌ان، پس از مذاکرات با میانجیگری عمان و هدایت استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا محقق شد، فضایی برای دیپلماسی منطقه‌ای ایجاد کرده است. در این بین نیویورک‌تایمز مدعی است ایران با استفاده از نفوذ خود بر حوثی‌ها، به‌عنوان بخشی از تلاش‌های عمان، در این آتش‌بس نقش داشته است. این ادعا، اگرچه توسط اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران رد و انصارالله به‌عنوان گروهی مستقل معرفی شده، نشان‌دهنده جایگاه تهران در معادلات منطقه‌ای است. بقائی تأکید کرد اقدامات یمن نتیجه تصمیمات مستقل آنها در حمایت از فلسطین و دفاع از خود در برابر تجاوزات آمریکاست، نه دستور از ایران.
ادامه مطلب
سفر دونالد ترامپ به عربستان سعودی که قرار است از ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ آغاز شود، همزمان با دور چهارم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در عمان است. به گزارش آسوشیتدپرس (هفتم می۲۰۲۵)، ادعاها درباره تصمیم ترامپ برای تغییر نام خلیج فارس به «خلیج عربی» یا «خلیج عربستان» از سوی منابع ناشناس آمریکایی مطرح شده است. این اقدام که عباس عراقچی آن را «سیاسی و خصمانه» خوانده، می‌تواند ضربه‌ای جدی به مذاکرات هسته‌ای وارد کند. مذاکرات جاری که با میانجیگری عمان و هدایت عباس عراقچی و استیو ویتکاف در جریان است، به گزارش رسانه‌ها پیشرفت‌هایی داشته و فضای مثبتی برای گفت‌وگو ایجاد کرده است. اما جعل نام خلیج فارس که ریشه‌ای عمیق در تاریخ و هویت ایرانی دارد، می‌تواند این فضا را متشنج کند.
ادامه مطلب
تحلیلگران غربی، مانند پژوهشگران امنیت بین‌الملل، هشدار داده‌اند که این حمله می‌تواند مذاکرات دیپلماتیک، به‌ویژه بین ایران و آمریکا، را پیچیده‌تر کند. یکی از پژوهشگران در پستی در X اظهار داشت که این حمله ممکن است احتمال درگیری نظامی با ایران را افزایش دهد، زیرا اسرائیل و آمریکا ممکن است این اقدام را به تهران نسبت دهند.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به جای دعوت به وحدت و مقاومت در برابر جنایات جنگی اسرائیل زبان تند و گزنده را برگزید. عباس با این سخنان آخرین فرصت را برای ترمیم اعتبار خود و کسب اعتماد مردم و گروههای فلسطینی از دست داد.
ادامه مطلب
اگرچه خروج مایک والتز از کابینه دونالد ترامپ در پنجشنبه گذشته به‌ظاهر تغییری در ساختار سیاسی کاخ سفید بود، اما پیامدهای این تصمیم و لایه‌های پنهان آن همچنان در محافل دیپلماتیک و راهبردی جهان موج می‌زند. به گزارش واشنگتن‌پست، اخراج والتز، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، با هماهنگی‌های فشرده او با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای پیشبرد گزینه نظامی علیه ایران گره خورده است. این رویداد، که در آستانه دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن رخ داد، نه‌تنها شکاف‌های عمیق در تیم سیاست خارجی ترامپ را آشکار کرد، بلکه فشارهای نتانیاهو برای ممانعت از دیپلماسی با ایران را برجسته ساخت.
ادامه مطلب
یک مقام اسرائیلی، که خواست نامش فاش نشود، به ریسپانسیبل استیتکرفت گفت که ارتش اسرائیل (IDF) آماده است تا «هر اقدام لازم» را برای جلوگیری از نقض توافق‌های دوجانبه‌ای که سال‌ها پیش بین اسرائیل و ترکیه امضا شده بود، انجام دهد.
ادامه مطلب
با وجود توقف موقت مذاکرات، همچنان شاهد تداوم دیپلماسی هسته‌ای تهران و کانال‌های باز سیاست خارجی هستیم. در این راستا، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، عصر روز جمعه در تماس تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، آخرین تحولات مرتبط با گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و ایالات متحده را تشریح کرد و بر تعهد ایران به مسیر دیپلماتیک تأکید کرد. این تماس، که در بحبوحه مذاکرات حساس هسته‌ای و واکنش‌های منطقه‌ای رخ داد، نشان‌دهنده تلاش تهران برای حفظ و تداوم دیپلماسی در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی است.
ادامه مطلب
نقش مخرب اسرائیل در خاورمیانه می‌تواند مذاکرات را به سمت بن‌بست سوق دهد، جنگ اوکراین و مذاکرات روسیه -آمریکا می‌تواند فضای دیپلماتیک را پیچیده‌تر کند، و رقابت چین – آمریکا می‌تواند ایران را به سمت وابستگی بیشتر به چین سوق دهد.
ادامه مطلب
انگلیس نگران است که تقویت محور مسکو – باکو – تهران، وابستگی اروپا به منابع انرژی قفقاز را تحت تأثیر قرار دهد. در حالی که روسیه روابط نزدیکی با ایران و آذربایجان دارد و از تقویت محور مسکو – باکو – تهران حمایت می‌کند.
ادامه مطلب
ار در نامه‌ای به دیوان عالی اسرائیل، نتانیاهو را به اقداماتی مانند درخواست برای «جاسوسی از معترضان اسرائیلی» و «اخلال در محاکمه فساد» متهم کرد.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی می‌نویسد: تداوم مذاکرات، حتی بی‌فایده، می‌تواند به مثابه به تعویق افتادن زمان تنش سخت و جنگ باشد که همان هم غنیمت است. طرف‌های بسیاری هستند که برای ورود به جنگ با ایران لحظه‌شماری می‌کنند.
ادامه مطلب
ناصر پورحسن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظرمی رسد به رغم ارتباط وسیع آمریکا و اسرائیل، روابط آنها عموم و خصوص من وجه است. منافع آنها به‌طور مطلق با هم انطباق ندارد و در موارد بسیار فراوانی با هم تزاحم منافع دارند.
ادامه مطلب
آرزوی رژیم صهیونیستی، دیدن سوریه ضعیف است که کردها در شمال شرق و دروزی‌ها در جنوب و علوی‌ها در غرب آن برای خودشان تشکیلاتی حکومتی به راه اندازند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه دولت ترکیه به طور رسمی در مورد برنامه های نظامی و اطلاعاتی خود در سوریه اطلاع رسانی نکرده، اما دولت اردوغان قصد دارد با استفاده از زیرساخت های فرودگاه های سوریه در منطقه پالمیرا، جایی که فرودگاه های پالمیرا و تی ۴ در آن قرار دارد، پایگاه های نظامی متعددی ایجاد کند.
ادامه مطلب
با آغاز مذاکرات فنی در سطح کارشناسی از چهارشنبه ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴، این فرایند وارد مرحله‌ای حیاتی شده است که می‌تواند مسیر نهایی مذاکرات را تعیین کند. به قول ضرب‌المثل انگلیسی، «The devil is in the details» (شیطان در جزئیات است)، تمرکز بر جزئیات اختلافی میان تهران و واشنگتن، از جمله سطح غنی‌سازی، دامنه بازرسی‌ها، و مکانیسم‌های رفع تحریم‌ها و ... همگی نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یا شکست این گفت‌وگوها خواهد داشت.
ادامه مطلب
در حالی که دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده دیروز شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ در رم برگزار شد، افشاگری اخیر روزنامه نیویورک‌تایمز درباره طرح اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، ابعاد جدیدی از اختلافات میان واشنگتن و تل‌آویو را آشکار کرد. این افشاگری، که از سوی مقامات اسرائیلی به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین نشت‌های اطلاعاتی در تاریخ این کشور توصیف شده، نشان‌دهنده تمایز آشکار میان رویکرد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و سیاست‌های تهاجمی اسرائیل در قبال ایران است. در این میان، تأکید دونالد ترامپ بر مذاکره و دیپلماسی به‌جای تقابل نظامی، بارقه‌ای از امید برای کاهش تنش‌ها در منطقه ایجاد کرده است.
ادامه مطلب
یکی از نکات کلیدی در بهار ۱۴۰۴، کمرنگ شدن گزینه‌های تنش‌زا مانند «دیگو گارسیا» است. پایگاه نظامی دیگو گارسیا در اقیانوس هند، همواره به‌عنوان گزینه‌ای بالقوه برای اقدام نظامی آمریکا علیه ایران مطرح بوده است. این کلید واژه در دو هفته اول فردین ماه سال جاری سایه یک تنش احتمالی را بر سر ایران گسترانیده بود با این حال، آغاز مذاکرات و تمرکز بر راه‌حل‌های دیپلماتیک در نیمه دوم فرودین ماه، احتمال استفاده از این گزینه را تا حدی کاهش داده است. البته، این گزینه همچنان غیرفعال نیست و در صورت شکست مذاکرات، می‌تواند دوباره به‌عنوان اهرمی برای فشار بر ایران مطرح شود.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: اکثر تحلیلگران معتقدند که علت همه این تحولات این است که دونالد ترامپ قصد دارد در آینده نزدیک به این منطقه سفر کند تا با جیب پُر برگردد. او از یک سو به بازار بکر ایران برای سرمایه گذاری چشم دوخته است و تلاش می کند در زمان انجام این سفر، منطقه کاملا آرام باشد.
ادامه مطلب
امروز اروپا بر تقویت قدرت نظامی خود تمرکز کرده تا وابستگی‌اش به ایالات متحده را کاهش دهد؛ اما این تغییرات که شامل تقویت پایگاه نظامی، تولید سلاح‌های باکیفیت بالا و بسیج و… است به یکباره اتفاق نخواهد افتاد.
ادامه مطلب
زمزمه‌هایی از طرح تقسیم سوریه و ایجاد مناطق نفوذ دائمی در حال شکل‌گیری است. اگر این سناریو عملیاتی شود، موجودیت دولت مرکزی سوریه به شکل بی‌سابقه‌ای تضعیف می‌شود و آینده سیاسی این کشور به بازیچه رقابت‌های ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد. نکته مهم آن است که اسرائیل برخلاف گذشته، اکنون نه‌تنها برای مهار ایران، بلکه برای کنترل نفوذ ترکیه نیز وارد میدان شده است. چنین تغییری در اهداف تل‌آویو، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی اهداف و تهدیدات اصلی در معادله سوریه است؛ وضعیتی که می‌تواند به برخورد مستقیم یا برخورد نیابتی با آنکارا نیز منجر شود.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: طرح و اقدامات اسرائیل برای آینده غزه را می توان همسو و در ادامه سیاست های ترامپ برای این منطقه دانست. طرحی که در آن حقوق فلسطینیان هیچ جایی ندارد، بلکه طرحی استعماری برای کنترل و سلطه اسرائیل بر منطقه به بهای اشغال، الحاق، محاصره و آوارگی فلسطینیان است.
ادامه مطلب
رامین مهمان‌پرست با ارجاع به سپهر فکری دونالد ترامپ و کارنامه او در قبال اروپا، ناتو، جنگ اوکراین و دیگر مسائل منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، بر این باور است که اولویت اصلی رئیس‌جمهور آمریکا، دستیابی به نوعی توافق برای جلوگیری از درگیری و مدیریت شرایط با کمترین هزینه ممکن است؛ تا از این طریق به اهداف کلان خود برسد. با چنین برداشتی، سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بر گزاره «نه به درگیری و جنگ» تأکید می‌کند و معتقد است یکی از بازیگران جدی که هیچ‌گاه به دنبال گزینه نظامی نبوده، جمهوری اسلامی ایران است؛ کشوری که همواره در سیاست‌های رسمی و اعلامی خود، صلح، ثبات و امنیت منطقه‌ای را دنبال کرده است.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "در حالی که کشورهای اروپایی و آمریکایی ایران را به حمایت از تروریسم متهم می‌کنند، مقام معظم رهبری با استناد به دلایل زیر، رژیم صهیونیستی را تروریست‌ترین رژیم تاریخ معاصر معرفی کردند که با حمایت کشورهای مستکبر عمل می‌کند".
ادامه مطلب
هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: پروژه صهیونیست ها تقسیم سوریه به ۵ کشور (کرد، دروزی، علوی، مسیحی و سنی) است. دولت‌های دروزی در سویدا و کردها در شمال شرق سوریه در واقع وجود دارند و متحد رژیم صهیونیستی هستند. در حالی که سواحل و حماقت گروه های تروریستی در سوریه آتش انتقام را شعله‌ور کرده است که آن را به تشکیل مقاومتی مجبور می کند که شاید از سوی صهیونیست ها یا سعودی ها و امارات با همکاری مصر حمایت می شود.
ادامه مطلب
تحولات جاری در سوریه، بار دیگر خط تماس‌های ژئوپولیتیکی و رقابت‌های منطقه‌ای را در مدارهای حساس‌تری قرار داده است. در میانه این پیچیدگی‌های استراتژیک، رفتار نظامی اسرائیل در خاک سوریه، به‌ویژه هدف قرار دادن پایگاه‌های هوایی که به شکل بالقوه می‌توانند به محل استقرار نیروهای همسو با آنکارا بدل شوند، واجد پیامدهایی چندلایه در سطح منطقه‌ای، به‌ویژه در مناسبات متغیر و شکننده میان ترکیه و اسرائیل است.
ادامه مطلب
زهرا اله دادیان فلاورجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: یکی از معضلات سرزمین‌های اشغالی که بعد از عملیات طوفان الاقصی نمود بیشتری پیدا کرد چنددستگی در جمعیت ساکن در سرزمین‌های اشغالی است که می‌تواند باعث فروپاشی این رژیم شود. نتانیاهو با عنوان کردن این موضوع که این جنگ برای آنها حکم مرگ وزندگی و بقا یا نابودی را دارد، می‌خواهد از این موضوع برای ایجاد اتحاد در سطح داخلی استفاده کند تا از خطر فروپاشی دوری کند.
ادامه مطلب
پس از سقوط بشار اسد، اسرائیل با پیشروی نظامی در سوریه و تلاش برای ایجاد اتحاد با اقلیت‌های قومی مانند دروزی‌ها و کردها، به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه است. این اقدامات نگرانی‌های امنیتی اسرائیل و واکنش‌های منطقه‌ای را به دنبال داشته است.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: هر چند برخی مشکلات به تحریم‌ها مربوط است، ولی قبول کنیم که اصل مشکل در نحوه مدیریت کشور است. تا دیر نشده برای بهبود اوضاع در ۱۴۰۴ فکری کنید.
ادامه مطلب