تلاش نافرجام موساد برای ترور خالد مشعل در امان و حمله آشکار اسرائیل به دوحه شباهت‌های زیادی دارند؛ هر دو تصمیم شخصی نتانیاهو برای ضربه به رهبری حماس بودند، اما پیامدهای دیپلماتیک و منطقه‌ای سنگینی بر جای گذاشتند.
ادامه مطلب
با گذشت بیش از ۲۲ ماه از جنگ ویرانگر در غزه و افزایش فشار افکار عمومی اروپا برای توقف خشونت‌ها، اتحادیه اروپا در موقعیتی دوگانه و متناقض قرار گرفته است. از یک سو، تظاهرات گسترده در شهرهای اروپایی و موج فزاینده انتقادات از تداوم حمایت‌های غرب از اسرائیل، رهبران اتحادیه را وادار کرده تا حداقل در سطح نمادین اقداماتی علیه تل‌آویو انجام دهند. از سوی دیگر، روابط استراتژیک، امنیتی و دیپلماتیک اروپا با اسرائیل، مانعی بزرگ بر سر راه هرگونه تغییر واقعی در سیاست‌های این اتحادیه محسوب می‌شود.
ادامه مطلب
کیوان محله‌ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در سال‌های اخیر، شاهد شکل‌گیری نوعی همگرایی اقتصادی و امنیتی میان جمهوری آذربایجان، ترکیه و اسرائیل بوده‌ایم؛ روندی که ریشه در همکاری‌های انرژی، تجارت منطقه‌ای و پیوندهای نظامی – فناورانه دارد. این اتحاد سه‌جانبه نه تنها ساختار قدرت در قفقاز جنوبی را دگرگون ساخته، بلکه پیامدهای راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران به همراه داشته است. مقاله حاضر با تکیه بر چارچوب نظری «وابستگی متقابل پیچیده» و رویکرد اقتصاد سیاسی بین‌الملل، به تحلیل ابعاد این همگرایی پرداخته و راهبردهای پیشنهادی ایران برای مدیریت و بهره‌برداری از تحولات جدید منطقه‌ای را بررسی می‌کند.
ادامه مطلب
در هفته‌های اخیر، ناامیدی‌های اماراتی‌ها به صورت علنی آشکار شد. در ۵ اوت، ابوظبی وزیر امنیت ملی اسرائیل، ایتمار بن گویر، را به شدت به خاطر «یورش» به مسجد الاقصی محکوم کرد، سپس چند روز بعد سفیر اسرائیل را احضار کرد تا اعتراض رسمی خود را نسبت به «تجاوزهای ننگین و تحریک‌آمیز» در روز قدس ابراز کند. چنین اظهاراتی برای سایر کشورهای عربی که با اسرائیل رابطه دارند، عادی است، اما این اظهارات نگرانی جدی را از سوی امارات متحده عربی برانگیخته و نشان دهنده عمق عصبانیت آن از بی‌نتیجه ماندن دیپلماسی آرام است.
ادامه مطلب
سید محمد شفیعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اسرائیل با این حمله عملاً مرزهای سنتی درگیری با گروه‌های مقاومت فلسطینی را شکست و نشان داد که اکنون می‌تواند حتی در قلب کشورهای عربی با ثروت فراوان و دارای روابط نزدیک با آمریکا، دست به عملیات نظامی بزند.
ادامه مطلب
محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اصولا در همه کشورها حتی کشورهای ابرقدرت، زیردریایی‌‌ها ستون فقرات بازدارندگی دفاعی هستند چراکه این زیردریایی‌‌ها حامل انواع تسلیحات بخصوص موشک‌‌های بالستیک قاره پیمای اتمی هستند که می‌‌توانند به‌صورت ناشناس و مخفی به اقیانوس‌‌ها و دریاهای مختلف سفر کنند و به‌طور غافلگیر کننده‌‌ای به دشمنان خود حمله کنند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: دولت‌های عرب خاورمیانه و خاصه حوزه جنوبی خلیج فارس لازم است از خود بپرسند که اگر قرار نیست واشنگتن به رغم حضور گسترده نظامی در منطقه در بزنگاه‌های امنیتی نخواهد آنان را یاری کند، پس فایده اتحاد با آن چیست؟ مشکل اما شعاع دایره شجاعت دولت‌های عربی و کشورهای اسلامی است.
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آنچه می توان مورد اشاره قرار داد این است که همکاری هم‌زمان با بازیگران متعدد که بعضا دارای تضاد منافع جدی نیز با یکدیگر هستند اگرچه تا کنون برخی منافع از جمله نوعی پرستیژ دیپلماتیک برای قطر به همراه داشته اما ظاهرا تحولات منطقه پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بازی روی طناب را برای کشوری همچون قطر، تا حدود زیادی سخت کرده است.
ادامه مطلب
تجاوز اخیر اسرائیل به دوحه در روز سه‌شنبه گذشته، نشانه‌ای آشکار از رفتار غیرقابل‌کنترل این رژیم است. اسرائیل با سابقه حملات به لبنان، سوریه، ایران، یمن و درگیری‌های دهه های پیشین با اردن و مصر، ذیل جنگ شش روزه پتانسیل ایجاد تنش با دیگر کشورهای منطقه را از خود نشان داده است. این اقدامات، به‌ویژه حمله به قطر، زنگ خطری برای کشورهای منطقه، به‌خصوص ترکیه و پاکستان، به صدا درآورده است.
ادامه مطلب
اخبار اخیر حاکی از آن است که جمهوری آذربایجان برای اواخر آبان سال جاری میزبان هفتادمین سالگرد تجمع خاخام‌های اروپایی خواهد بود و انتظار می‌رود نمایندگانی از اسرائیل در این اجلاس حضور داشته باشند. این نخستین بار است که چنین رویدادی در یک کشور مسلمان شیعه برگزار می‌شود. با توجه به گزارش سایت‌های یهودی، برگزاری این اجلاس در باکو نه تنها یک نقطه عطف مذهبی، بلکه گامی فراتر در راستای تقویت روابط سیاسی و اقتصادی میان باکو و تل‌آویو محسوب می‌شود. افزایش پروازهای مستقیم بین باکو و تل‌آویو و همکاری‌های شرکت‌های هواپیمایی دو کشور، نشانه‌ای آشکار از عادی‌سازی روابط است که پیامدهای امنیتی قابل توجهی برای منطقه دارد.
ادامه مطلب
دمیر نظروف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: نتیجه جنگ در اوکراین یک نتیجه پیش‌بینی شده است. کریمه قطعا زمانی به اوکراین باز خواهد گشت که به آمریکایی‌ها اجازه دهد تا جمهوری یهودی را در آنجا ایجاد کنند. در واقع، رویدادهای اصلی در اروپای شرقی در اطراف کریمه در حال وقوع است.
ادامه مطلب
تصویب قطعنامه پیشنهادی فرانسه و عربستان سعودی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۱۴۲ رأی موافق، تنها ۱۰ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع را می‌توان نقطه عطفی در مناقشه دیرینه فلسطین و اسرائیل دانست. این رأی‌گیری نه‌تنها به‌طور نمادین حمایت گسترده جامعه بین‌المللی از راه‌حل دو دولتی را به نمایش گذاشت، بلکه در عمل نشان داد که اظهارات صریح بنیامین نتانیاهو مبنی بر «عدم تشکیل کشور فلسطین» با مخالفت آشکار جهانی روبه‌رو شده است.
ادامه مطلب
جمیله کدیور در یادداشتی می‌نویسد: ز عملیات «شمشیرهای آهنین» در ۷اکتبر ۲۰۲۳تا امروز که «ارابه های گیدعون ۲» در جریان است، طولانی ترین جنگ تاریخ اسرائیل هنوز به پایان نرسیده و بعد از نقض آتش بس سه مرحله ای، طرح های آتش بس مکررآً توسط رژیم صهیونیستی رد شده است.
ادامه مطلب
محمدجواد ظریف در یادداشتی می‌نویسد: بمباران‌های اسرائیل هیچ خط قرمزی را رعایت نمی‌کنند. در ایران، ترور دانشمندان و حمله به تأسیسات ما به منزله اعمال آشکار تروریسم دولتی است. در قطر، تجاوز تروریستی علیه مذاکره‌کنندگان صلح نشان می‌دهد که صلح تنها تهدید وجودی برای اسرائیل است. این اقدامات را نمی‌توان صرفاً به عنوان زیاده‌روی‌های یک کابینه «راست افراطی» نادیده گرفت؛ آنها بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر و محاسبه‌شده برای تسلیم‌سازی کل منطقه در برابر سلطه بی‌رحمانه از طریق قلدری است.
ادامه مطلب
حمله عصر سه شنبه اسرائیل به دوحه و هدف قرار دادن محل اقامت مقامات ارشد حماس، نه تنها فضای سیاسی منطقه را ملتهب کرده بلکه سرنوشت مذاکرات آتش‌بس در غزه را در ابهامی کم‌سابقه فرو برده است. قطر، که در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهم‌ترین میانجی‌های بحران غزه ایفای نقش کرده، پس از این اقدام بی‌سابقه تل‌آویو تصمیم گرفت میانجیگری خود را تعلیق کند؛ تصمیمی که می‌تواند آینده هرگونه توافق احتمالی میان حماس و اسرائیل را به تأخیر بیندازد یا حتی به بن‌بست بکشاند. این در حالی است که تا لحظه تنظیم این گزارش، هیچ خبر رسمی درباره شهادت مقامات ارشد حماس منتشر نشده و منابع نزدیک به این جنبش تأکید دارند که رهبران سیاسی آن از حمله جان سالم به در برده‌اند.
ادامه مطلب
محمدعلی مهتدی در یادداشتی می‌نویسد: از نظر مقاومت همه گزینه‌ها روی میز است و لبنان همچنان در روزها و هفته‌های آینده شاهد تحولات غیرمنتظره‌ای خواهد بود که چه‌بسا کل منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.
ادامه مطلب
با توجه به وضعیت شکننده این روزها در سرزمین های اشغالی، روزنامه عبری «اسرائیل هیوم» در گزارشی تحلیلی به شرایط کنونی سیاسی و اقتصادی اسرائیل پرداخته و وضعیت کابینه بنیامین نتانیاهو را بحرانی ارزیابی کرده است. طبق این گزارش، طرح‌های اقتصادی و امنیتی کابینه فاقد چشم‌انداز روشن و عملیاتی بوده و از ابتدا تناسبی با واقعیت‌های موجود ندارد. برنامه‌های اعلام شده برای اعمال حاکمیت نظامی نامحدود در نوار غزه، در حالی که اقتصاد اسرائیل با رکود و فروپاشی بخش‌های تجاری کلان مواجه است، بار مالی هنگفتی بر دوش دولت و مردم خواهد گذاشت.
ادامه مطلب
جعفر قناد باشی گفت: رژیم اسرائیل با ترور مقامات اجرایی یمن نه تنها نتوانسته به اهداف نظامی خود برسد، بلکه در عرصه دیپلماتیک نیز موقعیتش تضعیف شده است. در مقابل، یمن و جبهه مقاومت با انسجام بیشتری مسیر خود را ادامه می‌دهند و چشم‌انداز آینده نشان می‌دهد که نه تنها توان نظامی آنها کاهش نخواهد یافت، بلکه جایگاه سیاسی‌شان در سطح منطقه‌ای و جهانی نیز ارتقاء خواهد یافت.
ادامه مطلب
تحولات اخیر لبنان بار دیگر این کشور بحران‌زده را در کانون مناقشات منطقه‌ای و بین‌المللی قرار داده است. بعد ازحملات مکرر اسرائیل و روی کار آمدن دولت جوزف عون (رئیس جمهور) و نواف سلام (نخست وزیر) در لبنان، فشارهای ایالات متحده، برخی کشورهای عربی بر بیروت برای خلع سلاح حزب‌الله در حالی افزایش یافته که این گروه طی دهه‌های گذشته به‌عنوان بخشی از معادله امنیتی و سیاسی لبنان شناخته شده و در معادلات بازدارندگی برابر تجاوزات خارجی نقش ایفا کرده است.
ادامه مطلب
بهاءالدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: امروز دیگر کمتر آدم غربی، مخصوصا اروپایی است که نداند سناریوی واقعی این فرآیندهای مخرب و پشت پرده را چه کسانی می‌نویسند و اجرا می‌کنند. فقط با شناخت دقیق، گلوبالی و تاریخمند تحولات مخاطره آمیز جدید است که افکار جهانی نسبت به عاملان این فرآیندها، شناخت صحیح پیدا می کنند.
ادامه مطلب
علی‌رغم چالش‌های پیش روی ایران در آسیای مرکزی، اهمیت نقش آن در آن منطقه را نمی‌توان دست کم گرفت. سیاست «چرخش به شرق» آن، به ویژه با توجه به تحولات صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی که گزینه‌های کمی در دوره آینده ارائه می‌دهند، همچنان سنگ بنای استراتژی خارجی آن است.
ادامه مطلب
برای اطلاع، غرب آسیا (معروف به خاورمیانه) تقریباً ۱۰هزار کیلومتر از سرزمین اصلی ایالات متحده فاصله دارد. ایالات متحده هیچ علاقه‌ای به نگهداری پایگاه‌های نظامی در داخل و اطراف ایران ندارد. حضور نظامی آمریکا عامل اصلی بی‌ثباتی در منطقه است. از این پایگاه‌ها برای انجام حملات علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است.
ادامه مطلب
اکنون معادلات هسته ای پیش رو پیچیده‌تر از هر زمان دیگری شده است؛ زیرا ایران باید ضمن حفظ خطوط قرمز، تعادل میان همکاری محدود با آژانس و مقابله با فشارها را برقرار کند. حضور فعال گروسی در رایزنی‌های اروپایی و تاکید بر شفافیت ایران، در کنار تلاش اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در آستانه نشست فصلی جدید شورای حکام، می‌تواند تهران را در موقعیتی قرار دهد که مدیریت آن نیازمند دیپلماسی هوشمندانه، حفظ حقوق و آماده‌سازی پاسخ‌های حقوقی دقیق است. مقامات ایران هشدار داده‌اند که هر گونه اقدام گزینشی علیه کشور، نه تنها صلح و امنیت منطقه و بین‌الملل را تهدید می‌کند، بلکه اعتبار توافقات بین‌المللی و شورای امنیت را نیز زیر سوال می‌برد.
ادامه مطلب
حسین موسوی‌فر در مقاله‌ای که در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار گرفته است: از منظر حقوق بین‌الملل ــ به‌ویژه طبق قطعنامه استعمارزدایی سال ۱۹۶۰ و نیز اصول دیگر حقوق بین‌الملل از جمله کنوانسیون‌های ژنو (به‌ویژه ماده مشترک سوم درباره حق تعیین سرنوشت) ــ ملت‌ها طبق حقوق بین‌الملل حق دارند در برابر نیروهایی که مانع استعمارزدایی یا حق تعیین سرنوشت آنها می‌شوند مقاومت کنند. حتی مجازند در قالب مبارزه مسلحانه با چنین نیروهایی مقابله کنند.
ادامه مطلب
ایالات متحده در اقدامی جنجالی، ویزای محمود عباس و دیگر مقام‌های فلسطینی برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل را لغو کرد. این تصمیم در حالی اعلام شده که بسیاری از کشورهای اروپایی و غربی در حال آماده شدن برای شناسایی رسمی کشور فلسطین هستند و در آستانه نشست سپتامبر سازمان ملل، فشار دیپلماتیک برای تثبیت راه‌حل «دو دولتی» بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است. به نظر می‌رسد دولت دوم دونالد ترامپ تلاش می‌کند یک تنه در برابر این موج جهانی بایستد و با ابزارهای حقوقی، سیاسی و حتی میزبان بودن سازمان ملل، مسیر شناسایی فلسطین را سد کند.
ادامه مطلب
در یکی از مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای، دولت ترکیه اعلام کرده است که روابط اقتصادی خود را با اسرائیل به طور کامل قطع کرده و حریم هوایی‌اش را به روی هواپیماهای اسرائیلی بسته است. این تصمیم که در نشست فوق‌العاده روز جمعه پارلمان ترکیه از زبان هاکان فیدان، وزیر خارجه این کشور اعلام شد، نه تنها نقطه عطفی در مناسبات دو جانبه محسوب می‌شود بلکه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر معادلات انرژی، تجارت منطقه‌ای و توازن قدرت در خاورمیانه به جا بگذارد.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی طی گفت‌وگویی تأکید دارد که «در دیپلماسی حتی کوچک‌ترین انعطاف می‌تواند راهی برای تفاهم بگشاید، به شرط آنکه تصمیم‌گیران سیاسی منافع ملی را بر رقابت‌های جناحی و لجبازی‌های مقطعی ترجیح دهند.»
ادامه مطلب
در حالی که تلاش‌های ایران برای نفوذ و نظارت بر اهداف در اسرائیل حداقل به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد، سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل افزایش قابل توجهی در تلاش‌های ایران برای استخدام شهروندان اسرائیلی و غیر اسرائیلی برای جاسوسی برای ایران را از اوایل سال ۲۰۲۰ ثبت کرده‌اند.
ادامه مطلب
اعلام آغاز روند خروج بخشی از نیروهای آمریکایی از پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار و نیز کاهش حضور نظامی در پایگاه العدید قطر، بار دیگر نگاه‌ها را متوجه نقش ایالات متحده در معادلات امنیتی عراق و منطقه کرده است. پایگاه عین‌الاسد از سال ۲۰۰۳ تاکنون به‌جز وقفه کوتاه پس از خروج ۲۰۱۱ یکی از مراکز کلیدی حضور واشنگتن در عراق بوده و تعطیلی قریب‌الوقوع آن می‌تواند موازنه‌های سیاسی و امنیتی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. از نگاه گروه‌های مقاومت عراقی، این خروج «واقعی» تلقی نمی‌شود، چراکه به معنای کنار گذاشتن نفوذ ایالات متحده نیست.
ادامه مطلب
محمدرضا عبداله‌پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رژیم اسرائیل از بدو تولد خود به طور عامدانه از ترسیم مرزها، به علت توسعه طلبی جغرافیایی، سرباز زده است. به عبارتی اسرائیل یک رژیم سیاسی بدون مرز است و این سیالیت مرزی، ریشه در نوستالژی آئین یهود و ارض موعود دارد.
ادامه مطلب