فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آینده پرونده هسته‌ای بیش از آنکه به مذاکرات فنی وابسته باشد، به تحولات داخلی و تغییر موازنه قوا میان جناح‌های حکومتی بستگی دارد. برجام نشان داد که دیپلماسی ایران در عین انعطاف‌پذیری محدود، ظرفیت‌هایی برای تعامل سازنده دارد، اما این ظرفیت‌ها همواره تحت تأثیر ملاحظات امنیتی و رقابت‌های جناحی قرار می‌گیرند.
ادامه مطلب
علیرضا محرابی تاکید دارد: چون اقتضائات ژئوپلیتیک در سایه هم‌مرز بودن با جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان و همچنین بافت قومی و مذهبی در برخی از استان‌های مجاور با این دو کشور به گونه‌ای است که طرفداری و جانبداری صریح جمهوری اسلامی ایران از جمهوری آذربایجان یا جمهوری ارمنستان هزینه‌های زیادی را برای کشور به دنبال دارد که قطعا بیشتر از سود و منفعت آن است؛ بنابراین چون در شرایط کنونی استعداد و توان سیاسی، دیپلماتیک، نظامی، امنیتی و اجتماعی و به‌خصوص اقتصادی کشور چندان پررنگ نیست، تهران نمی‌تواند استراتژی جانبداری از یکی از طرف‌های مناقشه قره‌باغ را به صورت بلندمدت ادامه دهد و این راهبرد را در ادامه پیش ببرد.
ادامه مطلب
گذر زمان نشان خواهد داد که آیا ایران و ونزوئلا می توانند به جای تنش زدایی و نزدیکی به امریکا، روی چین و روسیه و حمایت قوی تر نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی آنها حساب کنند یا خیر.
ادامه مطلب
سیدعلی سقائیان معتقد است: در دولت یازدهم و دوازدهم آن تمرکز جدی که باید در‌باره سیاست خارجی منطقه‌ای و ارتقای روابط با همسایگان پی گرفته نشد؛ چرا‌که بیشترین تحرک و تمرکز دولت سابق بر مسئله مذاکرات هسته‌ای و حصول توافق بود. البته در ادامه با خروج ترامپ از برجام هم شرایط به سمتی پیش رفت که عملا مناسبات منطقه‌ای فدای تلاش‌ها برای احیای برجام شد. به‌هر‌حال دولت دوازدهم دوباره تمرکز خود را روی حصول توافق مجدد گذاشته بود.
ادامه مطلب
سیدجلال دهقانی فیروزآبادی در گفت وگویی معتقد است که یکی از الزامات شکل‌دهی دیپلماسی موفق، این است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه تثبیت‌شده‌ای را در زنجیره ارزش جهانی برای خود تعریف کند که در شرایط کنونی بعد از جنگ اوکراین، این شرایط مهیا‌‌ست. البته این نگاه میان‌مدت و بلندمدت است نه کوتاه‌مدت.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد: همینکه رهبری در سخنان یکشنه جاری تیم مذاکره کننده را تشویق به ادامه گفت و گوها کرده و در بیانات خود چهارچوب، محدودیت و خط قرمز جدیدی را برای مذاکرات ترسیم نکرده‌اند، می تواند کمک شایانی به تیم مذاکره کننده ایران در وین بکند. چون این سخنان از یک طرف نشان‌دهنده اعتماد حاکمیت به تیم مذاکره کننده ایرانی است و از طرف دیگر دست تیم مذاکره کننده برای رسیدن به یک توافق را باز می گذارد. حال اینکه در آینده تا چه اندازه می توان شاهد انجام مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا بود بیشتر بستگی به فضای مذاکرت، میزان پشیرفت گفت وگوهای وین و عملکرد واشنگتن دارد. فعلا که تهران پالس مثبت خود را فرستاده است و در عین حال هم فضای کنونی وین مثبت ارزیابی می شود.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که قطعاً زمانی که یک دولت جدید با نگاه سیاسی تازه روی کار می آید نمی توان تصور کرد و یا از دولت جدید خواست که تیم مذاکره کننده ای مطابق و مشابه با دولت قبلی که در تضاد با آن قرار دارد را به وین بفرستد، چون نتیجه مستقیم و فوری این اقدام آن است که شاهد دو دستگی و تشتت آراء بین دولت و تیم مذاکره کننده خواهیم بود و نهایتا یک صدای واحد از تهران در خصوص مذاکرات شنیده نمی شود، در نهایت هم اگر شکستی روی دهد هر کدام دیگر را مقصر می داند. پس منطقی نیست و عقلانی هم نیست که دولتی مانند رئیسی روی کار بیاید، اما تیم مذاکره کننده ای مانند دولت روحانی شامل ظریف، عراقچی، روانچی و هر کس دیگری مذاکرات را پی بگیرد. ضمن اینکه سنت سیاسی در داخل ایران و هر کشوری نشان می دهد با تغییر دولت‌ها بیشتر ارگان ها، نهادها، سازمان ها مطابق با نگاه و خواست دولت جدید تغییر پیدا می کند تا یک همگِنی سیاسی و وحدت رویه شکل بگیرد. این مسئله خصوصاً در حوزه امنیتی و سیاست‌خارجی نمود بیشتری پیدا می‌کند.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که اعداد و ارقام مندرج در بودجه ۱۴۰۱ نشان می دهد که رئیسی هم به دنبال احیای برجام است.
ادامه مطلب
سیدعلی سقاییان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در سایه نگاه و نیت جمهوری آذربایجان در خصوص دالان زنگه زور، این مسئله قطعاً خط قرمز جمهوری ارمنستان و همچنین جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. یعنی، نه ایروان و نه تهران اجازه تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه قفقاز جنوبی، به خصوص در مرزهای مشترک دو کشور (ایران و ارمنستان) را به ترکیه، جمهوری آذربایجان و هیچ کشور دیگری نخواهند داد.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد: چه ۱+۵ و چه ۱+۴ اگرچه در قالب یک گروه مشترک به عنوان طرف مذاکرات ایران عمل می‌کنند، اما گروه همگنی نیستند. هر کدام از این کشورها نقشه های جداگانه ای مبتنی بر اهداف و منافع خود از دل مذاکرات دارند. روسیه و چین به دلیل تفاوت ماهوی سیاست خارجیشان با دنیای غرب با محوریت آمریکا و اروپا تعامل دیپلماتیک خاص خود را با ایران دارند که قطعا با نوع نگاه دیپلماسی اروپایی ها و آمریکا نسبت به ایران کاملاً فرق می‌کند. هر چند در برخی مقاطع پکن و مسکو همراهی بیشتری با اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در قبال ایران داشته اند و در برهه‌هایی هم شاهد گسل و تضاد رفتاری آنها در قبال تهران هستیم که این امر ناشی از تعریف منافع این کشورهاست.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که تهران و تل آویو به اندازه یک لبغ تیغ تا جنگ نظامی فاصله دارند، بر این باور است که رایزنی مقامات دولت رئیسی با اروپایی ها در بروکسل یا سفر به روسیه بی فایده، زمانبر و محکوم به شکست است.
ادامه مطلب
حسن مرادی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که وزارت نفت در دوره اوجی هم نمی‌تواند کار به خصوصی برای افزایش صادرات نفت انجام دهد، کما اینکه در دوره آقای زنگنه هم این اتفاق روی داد. چون تا زمانی که مذاکرات وین دوباره در دستور کار قرار نگیرد و نفهمیم که چه آینده‌ای برای برجام شکل خواهد گرفت، عملا نمی‌توان برنامه جدی برای افزایش صادرات و فروش نفت داشت.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که احیای برجام نسخه فوری و در عین حال کم هزینه ای برای حل مشکلات کشور است، در خصوص تبعات به تعویق انداختن نشست وین تصریح کرد که احیای برجام تنها نسخه برای احیای توان کشور و بسیج نیروها و امکانات داخلی است، چرا که احیای برجام در مقام نخست امتیازات اقتصادی و تجاری فوری را برای کشور مهیا می کند و بعد از آن موجبات ارتقاء توان داخلی را شکل می دهد. آن هم در شرایطی که اکنون ما شاهد اوج‌گیری اعتراضات مردمی در کف خیابان هستیم و خواستار حل سریع مشکلاتند. از آن طرف هم که جیب دولت خالی است. اینجاست که به این نتیجه می رسیم به تعویق انداختن مذاکرات وین تا زمان روی کار امدن دولت رئیسی از سوی جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه اشتباه بوده است.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که اگر شرایط سیاسی همین گونه پیش رود ما حتی همان گشایش های حداقلی سال ۹۴ تا سال ۹۷ به دلیل حصول برجام را هم نخواهیم داشت. به هرحال توافق هسته‌ای، چه خوب و چه بد توانست در یک بازه محدود زمانی گشایش های حداقلی اقتصادی برای کشور ایجاد کند، اما به نظر می رسد در یک نگاه کلان ما در چهار سال پیش رو شرایط پیچیده و بغرنجی در حوزه سیاست خارجی تجربه خواهیم کرد. پیرو این نکته من معتقدم تابستان داغی پیش روی کشور در قبال دیپلماسی و برجام قرار دارد. با این وصف حتی اگر دولت سیزدهم متعلق به سید ابراهیم رئیسی باشد شرایط را به گونه‌ای پیش خواهد برد که اصطلاحاً نه سیخ بسوزد و نه کباب. یعنی رئیس جمهور هشتم، نه به سمت تقابل با جهان پیش خواهد رفت و برجام را از دستور کار خارج خواهد کرد و توافق هسته ای را کنار خواهد گذاشت و نه مانند دولت روحانی به مذاکره بسنده خواهد کرد.
ادامه مطلب
دولت حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران که قبلاً نیز در مدیریت بحران ها صعیف بود، این بار نیز ضعف مشابهی از خود نشان داد. جبهه روحانی تلویحاً مخالفان سیاسی خود را مقصر این رسوایی نامید. روحانی این حادثه را "یک سرقت" توصیف و خاطرنشان کرد که این اتفاق در یک مقطع حساس در مذاکرات ایران و امریکا در وین و زمانی روی داده است که کشور "در اوج موفقیت" بود .
ادامه مطلب
اروپا نباید فرصت تبدیل ابزار هدف ویژه به یک مسیر عملیاتی برای محافظت از روابط تجاری محدود با ایران را از دست می داد، اما با توجه به مذاکرات وین هنوز فرصت اندکی برای بهبود شرایط دارد. منافع مشترک در زمینه های انرژی، مهاجرت، قاچاق مواد مخدر، افراط گرایی و مسائل محیط زیستی همچنان زمینه های متعددی از همکاری معنی دار و سودمند متقابل را فراهم می آورند. اروپا نه در موقعیتی است که بتواند پیوند دو سوی اقیانوس اطلس را کنار بگذارد و نه توانایی به حاشیه راندن روابط با ایران، یک قدرت منطقه ای با نفوذ مهیب در خاورمیانه، را دارد.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که مجلس با اعتراض به توافق سازمان انرژی اتمی با اژانس به دنبال یک بازی سیاسی است تا از یک طرف مانع از احیای برجام در آستانه انتخابات شود و بدین صورت اعتبار سیاسی آن به جریان رقیب نرسد و هم این که با این تلاش ها تنش های دیپلماتیک و حقوقی برجامی برای دولت حسن روحانی پررنگ‌تر شود، بدون آنکه مجلس و جریان حامی آن مقصر این شرایط شناخته شود.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: نکته مهم در قانون مصوب طرح راهبردی و طرح ۱۶ ماده‌ای اخیر مجلس، تهدید استنکاف کنندگان از اجرای این طرح‌ها به تعقیب قضایی است. در واقع مجلس مخاطب خود را دولت دانسته که به زعم آن با چنین رویکردی هم‌سویی ندارد. از این رو تهدید قضایی پشت‌بند طرح‌های مجلس یازدهم قرار گرفته است.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در نهایت دولت با مصوبه شورای عالی امنیت ملی مجبور به اجرای برخی از مفاد طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها شود هیچ کدام از اعضای حاضر در نشست ۲۶ آذرماه کمیسیون مشترک برجام با دید مثبتی پای میز مذاکره با تهران نخواهند نشست. خصوصاً آنکه حتی متحدین ایران مانند روسیه نیز از طرح مجلس انتقاد کردند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز نگران خروج ایران از پروتکل الحاقی، کاهش سطح بازرسی‌ها و یا اخراج بازرسان آژانس است.
ادامه مطلب
علی بیگدلی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که در صورت اجرایی شدن مفاد طرح مجلس مبنی بر اقدام ها راهبردی برای لغو تحریم ها کشور در یک بازی دو سر باخت قرار می گیرد، پیرامون تبعات دیپلماتیک و سیاسی اقدام مجلس در تصویب کلیات طرح مذکور بر این باور است که این طرح عملاً پرونده فعالیت هسته‌ای ایران از آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام به شورای امنیت خواهد برد و باعث خواهد شد که سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلستان و حتی روسیه و چین نیز در کنار ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و عربستان قرار بگیرند.
ادامه مطلب
کارزار اعمال فشار حداکثری ایالات متحده و اتخاذ رویکرد تقابلی از سوی ایران خطر درگیری نظامی بین دو طرف را افزایش داده است. منافع اروپا حکم می کند که این چرخه را بشکند. اروپا برای اینکه بتواند دیپلماسی خود را به شیوه موثرتری پیش ببرد، باید به درک عمیق تری از تمایلات، اولویت ها و عملکرد بلوک های قدرت در ایران دست یابد. اروپا از طریق مسائل اقتصادی و پرونده هسته ای می تواند ایران و ایالات متحده را به تعامل و مشارکت در مذاکرات معنادار با یکدیگر ترغیب کند.
ادامه مطلب
محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اول خبررسانی بدون محتوا و تحریک جامعه برای فهمیدن موضوع، هو و جنجال خارجی، دفاع های ناشی از ترس و خجالت دولتمردان در دو هفته اول، و سپس انتشار یک متن حداقل محرمانه دولتی (توسط افراد ناشناس) در فضای مجازی همه و همه تنها با یک تحلیل قابل فهم است که "برخی" می خواستند مذاکرات سیاسی بین دو کشور را به سطح عمومی کشانده و اجازه دهند که به آن حمله شود تا شاید نگذارند مذاکره با طرف خارجی شکل بگیرد. طرح موضوعات خیالی از جمله واگذاری بخشی از کشور و یا حضور نیروهای بیگانه در کشور در"تفاهم" سپس حمله به آن و نهایتا تکذیب توسط مسئولین در واقع از بین بردن فضای مذاکره دو طرف در مقطع فعلی است که به نظر نگارنده هدف افشاکنندگان این خبر است.
ادامه مطلب
احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: آیا نمی‌خواهند به افکار عمومی پاسخ دهند چرا کشوری که در شرایط عادی می‌تواند سالانه ده‌ها میلیارد دلار ارز خارجی به دست آورد، به افلاسی افتاده که احتمال رفع توقیف ۱.۶ میلیارد دلار آن این همه سبب انبساط خاطرشان می‌شود؟
ادامه مطلب
محمدرضا جلایی پور در یادداشتی می نویسد: رفع تحریم‌های اقتصادی و سایر نقصان‌های ساختار سیاست‌گذاری اقتصادی و اجرای سیاست‌های اقتصادی که از عوامل اصلی فشار به اقتصاد ایران و اقشار ضعیف است باید در اولویت دولت باشد.
ادامه مطلب
دونالد ترامپ که از زمان ورود به کاخ سفید از برجام انتقاد می کرد، در نهایت در ماه مه به طور یک جانبه از آن خارج شد. رئیس جمهوری آمریکا این ادعا را مطرح کرده که توافق هسته ای به دست آمده در دوران باراک اوباما، تنها برای یک دوره مشخص فعالیت های هسته ای ایران را متوقف می کند و مانع پیشبرد برنامه موشک های بالستیک نمی شود. در ایران هم منتقدان برجام معتقدند واشنگتن به تحت فشار گذاشتن تهران ادامه خواهد داد و به ویژه پس از وخیم تر شدن شرایط اقتصادی در نتیجه تحریم های آمریکا، دولت روحانی را تحت فشار گذاشته اند.
ادامه مطلب
حسن حکیمیان، استاد اقتصاد دانشگاه سواز می‌نویسد: نخستین چالش ساختاری دولت روحانی، وابستگی افراطی ایران به بخش نفت است.
ادامه مطلب
امیر هوشنگ میرکوشش، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد: دولت روحانی با وجود چالش های فراوان در داخل و خارج و با وجود کار شکنی مخالفان توانست در سیاست خارجی و حتی اقتصاد به طور نسبی موفق عمل کند و تداوم آن می تواند مسیر پر سنگلاخ حکمرانی خوب در ایران را هموار کرده و باعث تداوم این موفقیت ها شود.
ادامه مطلب
بدون برجام، سرنوشت عراق یا لیبی را پیدا می‌کردیم/ دولت نتوانست افکار عمومی را قانع کند که برجام چه بود/ بابک زنجانی مولود تحریم‌ها بود.
ادامه مطلب
سیاست خارجی نیاز به قهرمان ندارد. سیاست خارجی نیازمند سیستم و ساختار خردمندی است که بتواند با بکارگیری حکمت، مصلحت و عزت، حداکثر منافع را برای ایران تامین نماید.
ادامه مطلب