پرونده ویژه فارن افرز
چین علیه چین+دانلود پی‌دی‌اف
نویسنده: جاناتان ای. ژین تهیه و ترجمه: سید علی موسوی خلخالی
ادامه مطلبسیاست خارجی
نگاه به شرق و تبعات آن در دیپلماسی
روسیه، تندروها و سایه‌ای بر سیاست خارجی ایران
تجربه مناقشه جدید نشان می‌دهد که تعریف سیاست خارجی ایران در چارچوبی وابسته و مبهم، همان خطری است که از دل روابط نامتوازن با روسیه سر برمی‌آورد. واقعیت آن است که بحران از بیرون آغاز شد، اما در داخل تداوم یافت و تندروهایی که باید مخاطب هشدارهای اخیر باشند، همچنان بر آتش اختلاف می‌دمند.
ادامه مطلب
تراژدی هنر سیاستگذاری و دیپلماسی ایرانی!
سازمان شانگهای به نام ایران به کام ترکیه
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مفهوم سازی اردوغان از انگاره ترکیه بزرگ و قرن ترکیه با اهداف برقراری هژمونی و الگوی گسترش‌گرای سرزمینی، مؤلفه‌ای از تعریف "سیاست یک بازی قدرت" است، که جلوه‌های آن را می‌توان در سازگاری فزاینده با دگردیسی نظام جهانی و دوگانگی رفتاری در روابط این کشور با غرب و بازیگران ضد غربی مانند سازمان‌های بین‌المللی شانگهای و بریکس جست‌وجو کرد.
ادامه مطلب
دیپلماسی انتخاب میز
چرا ایران در اجلاس شرم‌الشیخ شرکت نکرد؟
فاطمه نوری‌راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ررسی زمینه‌های سیاسی، موضع گیری مسئولان سیاست خارجی و محتوای اجلاس شرم‌الشیخ نشان می‌دهد که تصمیم تهران بر پایه‌ی تحلیل دقیق از ساختار و اهداف نشست گرفته شده است.
ادامه مطلب
نگاهی به شرایط فعلی سیاست خارجی
ایران، میان وعده و فشار
حامد نقی‌لو می نویسد: ایران در سیاست خارجی‌اش، نه میان دو انتخاب، بلکه میان دو بن‌بست حرکت کرده است؛ غربی که با تحریم و تهدید نقش ایران را انکار می‌کند، و شرقی که با وعده‌های بی‌سرانجام، آن را در حاشیه نگه می‌دارد. این دو مسیر با همه تفاوت‌های‌شان به یک نقطه مشترک می‌رسند، ایران همچنان در جست‌وجوی جایگاهی است که نه اهدا می‌شود، نه خریدنی است، بلکه باید ساخته شود در نظمی جهانی که پیوسته آن را به حاشیه می‌راند.
ادامه مطلب
فضای جنگ روایت‌ها تغییر کرده است
از دیپلماسی رسمی تا دیپلماسی توییتری
محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مخاطب جهانی دیگر بیننده نیست؛ داور است. اینجا دیگر مسئله فقط قدرت نظامی یا اقتصادی نیست، بلکه قدرت روایت است. هر کشوری که بتواند در میدان روایت‌ها اعتبار بسازد، در میدان سیاست هم دست بالا را دارد. و شاید به همین دلیل است که دیپلماسی در عصر ما، بیش از هر زمان دیگری، به رشته‌ی ما نزدیک شده است: روابط بین‌الملل نه فقط علمِ قدرت، بلکه علمِ روایت قدرت است.
ادامه مطلب
سیاست خارجی و افت دوقطبی سازی
برجام و ضرورت میان‌داری
غلامرضا نظربلند می نویسد: مدخل «میان‌داری» به گونه‌های مختلف تعریف شده و بعضا به‌عنوان حرفه در زمینه‌های گوناگون کاربرد یافته است. مفهوم واژه کلیدی مزبور در این نوشتار وساطت یا اصلاح ذات‌البین نیست، بل داوری تخصصی و حرفه‌ای افراد شاخص، ماهر و مستقل در امری اختلافی است، به نحوی که مرجعیت یابد و خواه ناخواه فصل‌الخطاب قرار گیرد.
ادامه مطلب
خواب‌هایی که امریکا و اسرائیل برای منطقه دیده‌اند
و اینک ماموریت جدید ترکیه
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ارکان اصلی سیاست خارجی ترکیه به طور عام از سال ۲۰۰۲ و به خاص از سال ۲۰۱۱ بر مبنای نئوعثمانیم، پان ترکیسم، ارائه الگویی از مدل اسلام ترکیه‌ای بوده است؛ که این رویکرد، یادآور اصول مطرح شده در کتاب «سه طرز سیاست» یوسف آکچورا در اواخر دوره عثمانی بود که بر انتخاب یکی از سه سیاست (عثمانی‌گرایی، اسلام‌گرایی و پان‌ترکیسم) تاکید داشت؛ اما اکنون، سیاست عملی معاصر ترکیه، سنتزی از این سه طرز سیاست است که البته از محتوای اسلام‌گرایی آن کاسته و بر ظواهر تبلیغاتی‌اش افزوده شده است.
ادامه مطلب
ضرورت سیاست‌ورزی هوشمندانه
ایران در بزنگاه سخت
محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: اینکه بگوییم ایران در یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های معاصر خود قرار گرفته است، گزاره‌ای اغراق‌آمیز نیست. دهه‌ها انباشت مسائل و بی‌توجهی به نیازهای واقعی جامعه، امروز ما را با گره‌هایی روبه‌رو کرده است که دیگر با روش‌های کهنه یا مدیران بی‌ابتکار گشوده نمی‌شوند.
ادامه مطلب
تاکیدی دیگر بر رئالیسم هوشمند به عنوان چارچوبی برای کنش سیاست خارجی ایران
درهم تنیدگی سازه‌انگاری و رئالیسم در بیانات رهبری
محمد محمودی کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: سخنان رهبر انقلاب در آغازین روزهای هفته دفاع مقدس، حاوی نکات بسیار مهمی درباره سیاست داخلی و سیاست بین‌المللی جمهوری اسلامی، آن هم درست در شرایطی که از یک سو به روزهای پایانی تا اجرای اسنپ بک نزدیک می‌شویم و سوی دیگر تمامیت ارضی کشور در معرض انواع تهدیدهای سران رژیم صهیونی قرار دارد، بود.
ادامه مطلب
تهران و هنر دیپلماسی
رقابت دو ایده تهران و غرب در نیویورک
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: "مسعود پزشکیان" پیش از شروع سفر به نیویورک و شرکت در هشتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سخن روشنی را بر زبان آورد؛ این که با زورگویی و قلدری غربی‌ها نمی‌توان کنار آمد، اما با حضور در نشست نمایندگان جامعه بین‌المللی آیا خواهد توانست رویکرد "پیروزی _ شکست" آنان را دچار چالش کند؟ آیا ورزیدگی سیاسی هیئت دیپلماتیک ایرانی می‌تواند از ایده "مصالحه _ پیروزی" نزد نمایندگان جامعه جهانی، قدرتمندانه دفاع و آن را تبیین کند؟ رخدادهایی که در زمان نزدیک به وقوع می‌پیوندد، روشن خواهد کرد که کدام رویکرد در این ماراتن سخت حرف آخر را می‌گوید.
ادامه مطلب
واکنش‌ها، رویکردها و چشم‌انداز آینده ایران
از خاکستر هسته‌ای تا امید دیپلماتیک
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در عرصه بین‌المللی، آمریکا تلاش می‌کند حمله خود را توجیه کند و با اعمال تحریم‌ها ایران را منزوی کند، اتحادیه اروپا بر حفظ برجام و میانجی‌گری برای کاهش تنش تأکید دارد، روسیه و چین با محکومیت شدید حمله از ایران در مجامع بین‌المللی حمایت می‌کنند و به دنبال کاهش نفوذ آمریکا در منطقه هستند، و کشورهای منطقه رویکردهای متفاوتی دارند، از حمایت عربستان سعودی و اسرائیل گرفته تا ایفای نقش میانجی‌گری توسط ترکیه.
ادامه مطلب
تاثیر سیاست خارجی بر معیشت
ماشه به سمت کیست؟
محمدجواد لسانی می نویسد:همین روزهاست که رسانه‌های داخلی و بین‌المللی به خبر مهمی بپردازند. آن خبر کوتاه، تأثیر فوق‌العاده‌ای در وضع معیشت مردم ایران خواهد گذاشت. سیاست‌گذاران به نوعی که مخصوص خودشان است و تحلیلگران رسانه هم با لحنی عمدتا تند و تهدیدآمیز به پیامدهای فعال‌شدن ماشه در اقتصاد ایران خواهند پرداخت و به کشورهایی که در شورای تصمیم‌گیری سازمان ملل رأی به اجرای آن داده‌اند، خواهند تاخت.
ادامه مطلب
درون آنتروپی فزاینده سیستمی
فرهنگ راهبردی نخبگان حاکم و کنش سیاست خارجی
محمد محمودی کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با این حال، فرهنگ راهبردی نخبگان ایرانی اعم از نخبگان سیاسی، نظامی و امنیتی که حول محور سه‌گانه «استقلال»، «مقاومت» و «انقلابی‌گری» ساخته و درونی شده است، یک چارچوب هویتی و هنجاری قدرتمند مبتنی بر تجربه تاریخی زیسته ارائه می‌دهد که کنش‌های راهبردی جمهوری اسلامی را در مواجهه با چالش‌های خارجی معنادار می‌سازد.
ادامه مطلب
سیاست نظامی آمریکا و روابط بین‌الملل
چندلایگی سیاست نظامی ترامپ
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دولت ترامپ، با تکیه بر دکترین صلح از طریق قدرت، در واقع بهانه و پوششی برای افزایش قدرت نظامی آمریکا فراهم آورده است. افزایش قدرت نظامی آمریکا، ترکیبی از واقعیت‌های عدد محور، فضا محور و گفتمان محور را به تصویر می‌کشد.
ادامه مطلب
برای جلوگیری از جنگی مجدد
سیاست گفت و گوهای منطقه ای باید از سرگرفته شود
محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در مقطع کنونی، منافع ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان، در یک راستا قرار گرفته است؛ امنیت و ثبات در خلیج فارس! در این راستا لازم است تا رایزنی ها و گفت و گوهای منطقه ای بار دیگر برای ساختن تاب‌آوری و کمک به ایجاد نظم منطقهای پایدارتر از سر گرفته شده و از عربستان سعودی و سایر قدرت‌های متوسط نوظهور این منطقه خواسته شود که نفوذ خود را به ابتکار عمل برای صلح و امنیت تبدیل کنند و در کنار ایران، مانع درگرفتن جنگی دیگر در خلیج فارس شوند.
ادامه مطلب
آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد
درآمدی بر الگوی دموکراسی مشورتی نخبه‌محور
محمد محمودی کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: طرح نظری الگوی «دموکراسی مشورتی نخبه‌محور»، به عنوان تلاشی نظری برای عبور از موانع موجود در الگوی دموکراسی مستقر و نیز پیشنهادی برای ارتقای سطح کارآمدی نظام سیاسی است. نقطه اصلی این الگو، تأکید بر نقش نخبگان در چارچوب کارگزاری حداکثری نهاد دانشگاه، اتاق‌های فکر و اندیشه‌ورز، اندیشکده‌ها و شوراهای مشورتی در شکلی فعال، گنشگر، تأثیرگذار، تصمیم‌ساز با ساختاری طولی و غیررسمی است.
ادامه مطلب
پیامی که باید عمیق درک شود
پیام‌های چندلایه رهبری به ملت ایران، نخبگان و محور مقاومت
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در لایه‌های زیرین این سخنان، چند پیام راهبردی نهفته بود: مدیریت افکار عمومی پس از بحران نظامی با برجسته کردن تصویر پیروزی، انتقال تمرکز از تهدید خارجی به انسجام داخلی به‌عنوان اصل بقا در جنگ نرم، تعریف چارچوب دشمنی آمریکا به‌عنوان یک واقعیت پایدار که سیاست خارجی باید بر مبنای آن شکل گیرد، هشدار به نخبگان برای پرهیز از تخریب مبانی نظام، و ارسال پیام بازدارندگی آشکار به رژیم صهیونیستی.
ادامه مطلب
فرصت‌ها و تهدیدهایی که وجود دارد
نقش هوش مصنوعی در سیاست خارجی
شقایق متقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: می‌توان گفت که نقش هوش مصنوعی در حوزه سیاست خارجی ترکیبی از فرصت ها و تهدیدهاست. از یک سو، فناوری هوش مصنوعی به شفاف تر شدن تصمیمات، پیش بینی دقیق بحران ها و افزایش کارایی سیاستگذاری کمک قابل توجهی می‌کند. از سوی دیگر، فناوری هوش مصنوعی می‌تواند به تشدید رقابت‌های تسلیحاتی، پیچیده‌تر شدن جنگ‌های اطلاعاتی و افزایش وابستگی فناورانه منتهی می‌شود.
ادامه مطلب
ما هنوز بلد نشده‌ایم حافظه بسازیم
فراموش‌خانه و حافظه سیاسی
حامد نقی‌لو می نویسد: در تاریخ رسمی ایران، ردپایی از آنها نیست؛ نه در اسناد وزارت خارجه، نه در گزارش‌های امنیتی، نه در روایت‌های عمومی. اما اگر حافظه سیاسی کشور را نه از مسیر اسناد، بلکه از مسیر منطقهای پنهان قدرت بخوانیم، با ساختاری مواجه می‌شویم که از دوره قاجار تا امروز، با حفظ مأموریت ثابت، چهره‌اش را تغییر داده تا در دل هر نظام سیاسی باقی بماند.
ادامه مطلب
آشفتگی مزمن سیاست کشور درباره تحولات پیرامونی آشکار شد
تحولات جاری قفقاز جنوبی و سیاست خارجی ما
احسان هوشمند می نویسد: بیش از سه دهه از ارائه طرح پاول گابل برای حل‌وفصل مسائل قفقاز جنوبی و مناقشه میان باکو و ایروان می‌گذرد. این ایده توسط گابل در حالی طرح شد که ارمنستان در موازنه نظامی دست بالا را داشت و کمتر کسی می‌توانست تصور کند که در سه دهه بعد این موازنه به کلی به ضرر ارمنستان رقم خواهد خورد.
ادامه مطلب
بیانیه جمعی از پیشکسوتان سیاست خارجی
جسارت دیپلماتیک و ایفای نقش سازنده
ما، جمعی از پیشکسوتان سیاست خارجی، با اعتماد به توانمندی‌های ملت سر افراز و نظام جمهوری اسلامی ایران، بر این باوریم که با جسارت دیپلماتیک، می‌توان رویکرد سیاست خارجی کشور را بر پایه تمرکز بر حفظ امنیت و توان ملی و اولویت بخشیدن به جایگاه توسعه و پیشرفت، با تعامل سازنده و تاکید بر منافع ملی و عقلانیت راهبردی باز تعریف کرد و نقش مؤثری در حل مشکلات، چالش‌ها و ارتقای جایگاه ایران در منطقه و جهان ایفا کرد.
ادامه مطلب
اوکراین پاشنه آشیل است
سیاست خارجی ترامپ، تنش بین «اول آمریکا» و رهبری جهانی
آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: «اول آمریکا» و چالش‌های رهبری جهانی ترامپ با انتقاد از اعضای ناتو به دلیل هزینه‌های دفاعی پایین، اعمال تعرفه‌های گسترده بر تجارت جهانی، و تحریم دادگاه کیفری بین‌المللی، نشان داد که «اول آمریکا» را نه‌تنها به‌عنوان یک شعار، بلکه به‌عنوان یک راهبرد عملی در پیش گرفته است.
ادامه مطلب
نکاتی که باید توجه کرد
وقوع جنگ دوازده روزه رژیم صهیونی، نمونه بارز وفاق ملی در کشور
محمد بیدگلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وفاق به معنای تقسیم قدرت بین جناح‌های مختلف سیاسی نیست، وفاق یعنی همبستگی و انسجام ملت با حاکمیت و ما نباید این دوگانگی و شکاف را داشته باشیم. مقام معظم رهبری بارها تاکید کرده‌اند که اجازه ندهیم جامعه ما دچار دوقطبی شود و نظام و مردم را جدای از یکدیگر بدانیم؛ مردم و نظام را باید یکپارچه ببینیم و این مصداق اصلی وفاق است، که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی کشور تحقق این امر بسیار ضرورت دارد.
ادامه مطلب
از رمانتیسم تا رئالیسم:
ضرورت بازاندیشی در فهم ایرانی از اروپا
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اروپا، در مقام یک بازیگر جمعی و در عین حال متکثر، دارای لایه‌هایی از خودمختاری راهبردی مشروط (Conditional Strategic Autonomy) است. این بدان معناست که کشورهای کلیدی اروپایی مانند آلمان، فرانسه و بریتانیا می‌توانند در برخی حوزه‌ها مانند تغییرات اقلیمی، تجارت، فناوری یا سیاست‌های منطقهای، مواضعی مستقل از آمریکا اتخاذ کنند، اما در حوزه‌هایی مانند امنیت بین‌الملل، تحریم‌های ثانویه یا توازن نظامی، همچنان هم‌راستا با واشنگتن عمل می‌کنند.
ادامه مطلب
کمک افرادی که می‌تواند کارساز باشد
چرخش درتاکتیک های دیپلماسی
کیکاووس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: اگر گره مثبتی بخواهد باز شود مردم و نخبگان از آنان حمایت خواهند کرد تا کشور از آسیب های بیشتری در امان باشد.
ادامه مطلب
ریشه‌ها و پیامدها برای ایران
ناهمگونی راهبردی در سیاست خارجی
سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شرط بنیادین موفقیت در این عرصه، اعتقاد و باور عمیق و نسبتا یکپارچه احزاب و جناح‌های سیاسی به راهبرد کلان کشور، فراتر از اختلافات حزبی و جناحی است.
ادامه مطلب
چرا رخ می‌دهد؟
جنگ از دیدگاه علوم شناختی
محمدرضا حاجی کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در پی جنگ تحمیلی ۱۲روزه علیه ایران، این روزها اندیشمندان ایرانی و تحلیلگران سیاست خارجی در سطح کشور، مکررا از عبارت جنگ شناختی استفاده می‌کنند. در اینجا هدف ما تعریف جنگ شناختی نیست، بلکه یک مرحله پیش از آن، یعنی دریافتن این نکته است که از دیدگاه شناختی، چرا جنگ رخ می دهد؟
ادامه مطلب
انسان همچنان ناظر می‌ماند
نقش کنونی الگوریتم‌ها در سیاست خارجی
در آینده نزدیک (تا ۵ سال آینده)، الگوریتم‌ها به احتمال زیاد نقش فزاینده‌ای در تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی سناریوها و ارائه توصیه‌های سیاستی در سیاست خارجی خواهند داشت. با این حال، به دلیل پیچیدگی‌های ذاتی روابط بین‌الملل، از جمله عوامل غیرقابل پیش‌بینی مانند احساسات، فرهنگ و تصمیم‌گیری‌های سیاسی، بعید است که الگوریتم‌ها به طور کامل جایگزین تفکر انسانی شوند.
ادامه مطلب
دیپلمات‌ها نگرانند و دموکرات‌ها هشدار می‌دهند
آخرین ارزیابی‌ها از عملکرد مارکو روبیو در وزارت امور خارجه امریکا
وزارت امور خارجه ایالات متحده تحت رهبری مارکو روبیو در حال تجربه بازسازی گسترده‌ای است که شامل کاهش دفاتر، بودجه، و نیروی انسانی، و تمرکز بر منافع ملی و مناطق کلیدی مانند نیمکره غربی و Indo-Pacific است. آرایش دیپلماتیک بر تقویت ائتلاف‌هایی مانند Quad، مقابله با چین و ایران، و مدیریت بحران‌هایی مانند اوکراین و سوریه متمرکز است. دیپلمات‌ها دیدگاه‌های دوگانه‌ای دارند: برخی از تمرکز بر منافع ملی حمایت می‌کنند، اما بسیاری از سیاسی‌سازی، کاهش نفوذ جهانی، و انحلال USAID نگرانند.
ادامه مطلب