اخراج والتز نتیجه ترکیبی از خطای امنیتی و اختلافات ایدئولوژیک بود. رسوایی سیگنال بهانه‌ای برای حذف او فراهم کرد، در حالی که اختلافاتش با رویکرد معامله‌محور‌ترامپ در قبال ایران نشان‌دهنده چالش‌های هماهنگی در تیم سیاست خارجی او بود.
ادامه مطلب
نعمت اله مظفرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در مراتب مختلف نیازمند آگاهی و بهره‌مندی فرا استراتژیک از دستگاه فکری طباطبایی است. بویژه اینکه سید، سیاست خارجی ایران را به یک مساله فلسفی-جامعه شناسانه تبدیل می کند که سابقه ندارد.
ادامه مطلب
سیاستگذاری خارجی و امنیتی روسیه به شدت متمرکز است و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری، تصمیم‌گیر نهایی در مسائل استراتژیک محسوب می‌شود. طبق گزارش آتلانتیک کانسیل (۲۰۱۹)، از زمان روی کار آمدن پوتین در سال ۲۰۰۰، فرآیند تصمیم‌گیری به‌طور فزاینده‌ای در اداره ریاست‌جمهوری متمرکز شده است و نهادهایی مانند دومای دولتی یا حتی شورای امنیت نقش مشورتی دارند.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نزدیکی ایران به آذربایجان هم‌زمان با مذاکرات دیپلماتیک، اقدامی چندوجهی با اهداف گوناگون است. ایران با تقویت عمق استراتژیک و ارتباطات منطقه‌ای خود، در تلاش است تا در مواجهه با فشارهای بین‌المللی در موضع ضعف قرار نگیرد و از طریق ایجاد کانال‌های همکاری (به ویژه در حوزه انرژی و ترانزیت) قدرت چانه‌زنی خود را افزایش دهد.
ادامه مطلب
حسین حاجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترامپ درصدد برگرداندن قدرت آمریکا به اواخر جنگ جهانی دوم است، دوره ای که آمریکا قدرت بلامنازع و مطلق جهان بود. زیاده خواهی های ترامپ در خروج از پیمان های بین المللی، تنش با اروپا، باج خواهی از کشورهای کانادا، چین، روسیه، مکزیک و خاصتا جمهوری اسلامی ایران در راستای بازیابی هژمونی و سلطه جهانی است.
ادامه مطلب
مجید رضائیان می نویسد: روزنامه‌نگاران از قضا موظف هستند با تکیه بر روزنامه‌نگاری تحلیلی، پای همه سوژه‌ها و موارد عینی در حال وقوع یا به‌اصطلاح «محتمل» را به میان بکشند و درباره آن جریان‌سازی مثبت کنند تا مفهوم واقعی رسانه جریان‌ساز -با تکیه بر ژانر روزنامه‌نگاری تحلیلی- جلوه‌گر شود. آخر. تیم یا جناح سرمایه‌گذاری ترامپ در کاخ سفید در برابر نئوکان‌های جنگ‌طلب، از قضا رسانه‌ها را «سرمایه» قلمداد می‌کنند تا مزاحم و موی دماغ. همین نگاه را در ایران باید متناسب با شرایط کشور ایجاد و ترویج کرد. نگاهی که رسانه تحلیلی و جریان‌ساز را «مستقل اما سرمایه» بپندارد تا رسانه «تابع و منفعل». تردید نکنیم این نگاه منتهی می‌شود به رسانه حاضر در دور میز مذاکره و نه غایب.
ادامه مطلب
عباس عبدالخانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محاصره سال ۲۰۱۷ نه‌تنها باعث عقب‌نشینی قطر نشد، بلکه نقطه عطفی در تحول دکترین امنیت ملی و سیاست خارجی این کشور بود؛ دکترینِ بازیگری کوچک با دست‌های بزرگ که قواعد بازی را با نرمی و قدرت بازنویسی کرد.
ادامه مطلب
احمدرضا تمدن و رضا غضنفری فرد در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: ترامپ با رفتار خود ثابت کرده به راستی سیاستمدار بودن را در وهله نخست در گرو موفقیت در تجارت تعریف کرده است و اصولا داشتن کارنامه تجاری درخشان را پیش قراول و شرط اصلی سیاستمدار بودن می‌داند.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مقاله حاضر، تاکیدی است بر اینکه ذهنیت تحلیلی در عرصه سیاست خارجی چیزی شبیه به قدم زدن در جنگل است که در آن نمی توان صحبت از نظم یا اعتماد کرد. حال، تاکیدی که این نوشتار بر آن استوار است این است که چنین قدم زدنی نه مانند حرکت در روز روشن بلکه همچون قدم زدن در جنگلی تاریک است که هر گونه «غیر قابل انتظار» قابل انتظار است. ذهنیت یک اندیشمند سیاست خارجی یا یک دیپلمات باید به گونه ای باشد که انتظار هر گونه اتفاق پیش بینی و برای آن آمادگی (و در شرایط مطلوب، برنامه ریزی) وجود داشته باشد، چرا که نقطه ثقل حرکت فکری وی نداشتن هیچ گونه انتظار یا همان انتظار غیر قابل انتظار باید باشد.
ادامه مطلب
محسن عسگریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فرآیندهای دیپلماتیک پیچیده، به‌ویژه در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، مدیریت انتظارات افکار عمومی و پرهیز از برساخت فضای غیرواقعی از نتایج احتمالی مذاکرات، اهمیتی بنیادین دارد. این یادداشت تحلیلی به‌صورت اجمالی با بهره‌گیری از مفاهیم نظریه‌های نوواقع‌گرایی، سازه‌انگاری و بازی دوسطحی پاتنام، به بررسی ضرورت بازنگری در راهبرد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی در مواجهه با تاکتیک‌های غافلگیرکننده طرف آمریکایی، به‌ویژه در تجربه تعامل با دولت ترامپ، می‌پردازد. همچنین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی «رویاپردازی دیپلماتیک» در نمونه‌ی برجام مورد تحلیل قرار گرفته است. در پایان، بر ضرورت اتخاذ رویکردی واقع‌گرایانه و تقویت گفتمان کارشناسی در سطح افکار عمومی تأکید می‌شود.
ادامه مطلب
رستم ضیائی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مطالعات سیاست خارجی ایالات متحده، سبک سیاست‌ورزی دونالد ترامپ عمدتاً با ویژگی‌های معامله‌محور شناخته می‌شود. در این چارچوب، نحوه کنش سیاسی ترامپ مبتنی بر ارزیابی مستمر سود و زیان در تعاملات داخلی و خارجی است؛ به‌گونه‌ای که اصول و ارزش‌های هنجاری همچون ترویج دموکراسی، حمایت از متحدان، ایفای نقش حمایتی دولت نسبت به اقشار آسیب‌پذیر جایگاه ثانویه‌ای در محاسبات تصمیم‌گیری وی دارد.
ادامه مطلب
رامین مهمان‌پرست، ضمن تأکید بر اهمیت گشودن باب تعامل سازنده با جهان، معتقد است که مذاکره و توافق تنها می‌توانند شرط لازم برای بهبود اقتصادی محسوب شوند؛ حال آنکه تحقق شرط کافی، در گرو اصلاحات عمیق در حوزه تصمیم‌سازی اقتصادی کشور است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الگوی حکمرانی ترامپ در هر دو دوره ریاست جمهوری‌اش، بر فردگرایی و تصمیم گیری خارج از چارچوب‌های حکومت‌داری ایالات متحده امریکا استوار بوده است. روندی که دولت بزرگ را آسیب اصلی این کشور قلمداد و رهیافت آنارشی برای گذار از وضعیت کنونی به عصر حکمرانی بدون دولت را دنبال می‌کرد در تهاجم ترامپ به نهادهای عمومی ایالات متحده امریکا و سیاست‌های پیشین این کشور به‌ویژه در سیاست خارجی نمود دارد.
ادامه مطلب
هر چند همه چیز در حد گمانه زنی رسانه ای است و هنوز نباید به آغاز مذاکرات با آمریکا خوشبین بود، اما برخی جریان‌های تندرو که همواره مخالف تعاملات دیپلماتیک بوده‌اند، ممکن است عامدانه به دنبال ایجاد تنش‌های داخلی باشند تا مسیر گشایش دیپلماتیک را مسدود کنند. باید اذعان داشت که دامن زدن به مسائل حساس اجتماعی، مانند حجاب، که ظرفیت بالایی برای دوقطبی‌سازی جامعه دارد، می‌تواند آگاهانه به‌عنوان ابزاری برای بحرانی نشان دادن شرایط کشور و ناممکن جلوه دادن هرگونه توافق به کار گرفته شود.
ادامه مطلب
در پیام نوروزی، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، با تأکید بر استواری ملت ایران در برابر قدرت‌های جهانی، اعلام کرد که «سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سال جدید بر همین اساس پیش خواهد رفت و هیچ‌گونه مصالحه‌ای بر سر منافع ملی صورت نخواهد گرفت.»
ادامه مطلب
سال ۱۴۰۴ با توجه به میراثی که از سال جاری خواهد برد، در هاله‌ای از ابهام و انتظار قرار دارد. اگر تنش‌ها فروکش کند، شاید فرصتی برای بهبود روابط و اقتصاد فراهم شود. اما ادامه بی‌ثباتی می‌تواند این سال را به یکی از سخت‌ترین دوره‌ها تبدیل کند. امنیت داخلی، مدیریت بحران انرژی و عبور از تحریم‌ها، چالش‌های اصلی پیش‌رو خواهند بود. آینده در گرو تصمیم‌های امروز است؛ تصمیم‌هایی که می‌توانند راه را برای آرامش یا آشوب هموار کنند.
ادامه مطلب
از منظر دیگر باید به زمانبندی برای تصمیم گیری در جهت رفع حصر مهدی کروبی با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تشدید تنش‌های بین‌المللی هم توجه داشت. به هر حال از زمان آغاز به کار دولت دوم ترامپ، ایران با چالش‌های متعدد در سیاست خارجی و داخلی مواجه است. در چنین شرایطی، سیاست "وفاق" برای دولت مسعود پزشکیان نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت «اجتناب ناپذیر» جلوه می کند. این الزام ریشه در شرایط پیچیده داخلی و خارجی دارد که تهران را وادار به اتخاذ رویکردی همگرایانه و کاهش تنش‌های داخلی کرده است.
ادامه مطلب
ساسان کریمی می گوید: نمی‌توان سیاست خارجی را به شکل دوقطبی و در فضای جنگ سرد اداره کرد/ علی بیگدلی باور دارد که تهران برای خروج از وضعیت فعلی باید به فوریت به سمت تعامل بیشتر با آژانس گام بردارد
ادامه مطلب
نرگش خان‌گل‌زاده سنگرودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موفقیت آمیز بودن دیپلماسی عمومی روسیه تا حدی زیادی به توانایی این کشور برای استفاده از ابزارهای ارتباطات جمعی به منظور توضیح سیاست های خود برای مخاطبان خارجی بستگی دارد. اساسا مفهوم دیپلماسی عمومی در روسیه بر ابزارهای نوین سیاست خارجی مشتمل بر دیپلماسی اقتصادی، کاربست عناصر قدرت نرم و ادغام در فضای اطلاعاتی جهانی تمرکز دارد. از این جهت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه می کوشد که با حضور و مشارکت فعال در صحنه جهانی به پیگری صلح آمیز منافع ملی خود در چارچوب نهادهای بین المللی بپردازد.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مهم‌ترین درس از تجربه اوکراین این است که هیچ کشوری نباید امنیت، اقتصاد و سیاست خود را به‌طور مطلق به یک ابرقدرت وابسته کند. هرچند اتحادهای استراتژیک می‌توانند مزایایی به همراه داشته باشند؛ اما در نهایت، هر کشوری مسئول تأمین منافع خود است و نباید انتظار داشته باشد که قدرت‌های بزرگ، منافع دیگران را بر منافع خود ترجیح دهند.
ادامه مطلب
سید محمدصادق امامیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کشور عزیزمان به نوعی «سیاست‌زدایی از سیاست خارجی» و ظرفیت‌های بین‌المللی خود نیازمند است که امکان حیات فراسیاسی و ثبات چهره‌های بین‌المللی ایران را فراهم می‌کند. ضرورتی که می‌تواند در کنار فرایند تربیت، بازتولید و چهره‌سازی از ظرفیت‌های جدید، جبهه‌ای از بازیگران رسمی و غیردولتی بین‌المللی برای کشور بسازد که بتوانند اندکی از «ناترازی تصویر بین‌المللی» کشور را در طوفان هجمه‌های رسانه‌ای و کمپینی دشمنان این مرزوبوم محافظت کنند.
ادامه مطلب
محمد دورقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به‌نظر می‌رسد دونالد ترامپ در تحمیل سیاست‌های آمریکا به دیگر کشورها و بهره‌برداری حداکثری از تعاملات امریکا با دیگران از مفهوم پنجره اورتون استفاده می‌کند. دونالد ترامپ، به‌عنوان یک مذاکره کننده‌ی نامتعارف، همواره از تهدیدهای حداکثری به‌عنوان ابزاری برای مهندسی افکار عمومی و تغییر معادلات قدرت استفاده کرده است.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در روزگار کنونی، به نظر می رسد که از یک‌سو نیازمند آن هستیم تا بر پایه جایگاه ژئوپلیتیکی نوین ایران، سیاست خارجی تازه ای را طراحی کنیم و رویکرد سیاست همسایگی را از تمرکز صرف بر غرب آسیا، به حضور و همکاری در سراسر حوزه تمدنی خود گسترش دهیم. و از سوی دیگر، از ابزارهای گوناگون دیپلماسی برای پیشبرد روابط خارجی بهره بگیریم. انحصار سیاست خارجی در دستان دیپلمات ها و نظامیان، امروزه دیگر کافی به نظر نمی رسد و ما نیازمند آن هستیم تا به ویژه، بازیگران عرصه روابط با کشورهای همسایه را گوناگونتر ببینیم.
ادامه مطلب
صادق زیباکلام در گفت وگویی تاکید دارد که «میراث سال ۱۴۰۳ برای سال ۱۴۰۴، صرفا مجموعه‌ای از خطاها و اشتباهات بود». به بیان دیگر، سال ۱۴۰۳ نشان داد که سیاست خارجی ایدئولوژیک‌محور چگونه می‌تواند منافع کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد؛ چون این نوع سیاست خارجی ایدئولوژیک در سال ۱۴۰۳ که ماه‌های اولیه آن (۱۴۰۳) دست دولت سیزدهم و بعدش در دست دولت چهاردهم قرار گرفت، کمکی به تحقق منافع ملی نکرد. واقع امر این است که مسیر طی‌شده در سیاست خارجی برای سال ۱۴۰۳ به‌هیچ‌وجه مطابق با منافع و امنیت ملی نبود و بدون شک سرریز آثار و تبعات مخرب آن را در ۱۴۰۴ مشاهده خواهیم کرد.
ادامه مطلب
کتاب «اطلاعات در خط مقدم؛ درآمدی بر نقش راهبردی اطلاعات در پیشبرد سیاست خارجی» اثر نوید کمالی و اشکان پیرزاده، منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. این کتاب به بررسی نقش اطلاعات در شکل‌گیری و پیشبرد سیاست‌های خارجی و تأثیر آن بر حفظ و ارتقای منافع ملی می‌پردازد.
ادامه مطلب
محمد علی شعبانی در پادکست ارزیابی پیرامون وضعیت ایران پس از عملیات هفت اکتبر در مصاحبه با سی اس آی اس می گوید: ایران وضعیتی متفاوت از دیگر کشورهای اسلامی دارد. ملی گرایی در ایران خیلی قوی است با این حال هنوز اسلام برای ایرانی ها اهمیت دارد هر چند ایرانی ها روشی متفاوت از دیگر مسلمین جهان را در پیش گرفته اند.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: دولت‌ها برای احقاق حقوق ملتِ خود در عرصه بین المللی صرفاً نیازمند ابزارهای معمول قدرت مثل قدرت نظامی و اقتصادی نیستند، بلکه با داشتن شناخت درست از فضای بین المللی و بازی حساب شده در نقاط کور آن، داشتن شناخت کافی از نقاط قوت و ضعف طرف مقابل، به‌کارگیری کیاست و زیرکی در دیپلماسی، حتی در دوران فترت و ضعف هم می‌توان از کشورهای قدرتمند و حتی ابرقدرت‌ها امتیاز گرفت.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این دوران احیای یکجانبه گرایی آمریکا، آنچه کار را پیچیده کرده، مساله تقابل آمریکا با ایران است؛ مثل تقابل تاریخی ما با تمدن های یونان و روم باستان، اینک دوباره تقابلی جدید شکل بین شرق و غرب گرفته است. اما بر عکس دوران باستان، توزان قوا بین ایران و آمریکا برقرار نیست و آمریکا از برتری اقتصادی و نظامی محسوسی نسبت به ایران برخوردار است. اما چرا ایران برعکس مصر و اردن و مکزیک و حتی اروپا، در برابر آمریکا شاخ و شانه می‌کشد و زیر بار دستورات ترامپ نمی‌رود؟ پاسخ را باید در هویت ملی و اسطوره شناسی ایرانی جست‌وجو کرد.
ادامه مطلب
محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فارغ از شگردهای متنوع دولت ترامپ برای تحقق شعار «اول آمریکا» و البته در عمل شعار «دوم اسرائیل!» آنچه برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد؛ در درجه نخست آگاهی به اهداف و ترفندهای دولت آمریکاست و در گام بعد بهره برداری از شرایط و فرصت‌های منطقه ای و بین المللی که در اثر رویکردهای وی ایجاد شده و همچنان در حال شکل گیری است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سپهر سیاسی ایالات متحده امریکا نیز چرخه تغییر سیاستگذاری خارجی از مداخله‌گرایی به انزواگرایی به خوبی قابل مشاهده است. طی یک دهه اخیر به‌خصوص با ظهور دونالد ترامپ در سپهر سیاسی این کشور، شعارها و رویکردهای تمرکز بر مسایل داخلی و دوری از بحران‌های بین‌اللملی به اصل سیاستگذاری امریکا تبدیل شده است که البته بیشتر از سوی ترامپ و کمپین انتخاباتی ایشان دنبال می‌شود.
ادامه مطلب