روابط نزدیک ایران، وسیه و چین – شامل همکاری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی – می‌تواند ایران را به یک قدرت برتر منطقه‌ای، مصمم‌تر و خشن تر در تلاش برای تحمیل نظام عقیدتی خود در خارج از مرزها به‌ویژه در عراق، سوریه و لبنان تبدیل کند.
ادامه مطلب
اکنون اوضاع سوریه و منطقه تغییر کرده است. نگاه دولت جو بایدن به نقش آفرینی ایران در منطقه متفاوت از نگاه دولت ترامپ است و بایدن نیز مانند باراک اوباما، مسائل منطقه را به مذاکرات هسته ای پیوند زده است و نمی خواهد مذاکرات را خراب کند. به همین علت پاسخ دادن به تنش آفرینی ایران در سوریه و عراق و خلیج فارس را از زاویه میزان تاثیر آن بر مذاکرات هسته ای بررسی می کند.
ادامه مطلب
با وجود شدت دودستگی و خونین بودن درگیری این دو کشور در سوریه به طوری که وفاداری سوری‌ها نیز میان دو طرف تقسیم شد؛ اما ترکیه و ایران شدیدا تلاش کردند از تبدیل شدن این جنگ نیابتی به درگیری مستقیم جلوگیری کنند. مهمتر اینکه روابط تجاری دو طرف از این درگیری تاثیر نپذیرفت. در اوج جنگ در سوریه میزان مبادلات تجاری دو کشور چند برابر شد و به ۲۲ میلیارد دلار در سال رسید.
ادامه مطلب
بعد از خروج ایالات متحده آمریکا از افغانستان و کاهش نفوذش در عراق و سوریه و نیز پشت کردن این کشور به بسیاری از کانون‌های تنش در جهان، آمریکا همچون سالخورده‌ای به نظر می‌رسد که به بازنشستگی رسیده و برای رهبران این کشور دشوار است حمایتی مردمی را برای هرگونه جنگ جدیدی در منطقه بسیج کنند. این بازنشستگی زودهنگام بسیاری (از روسیه و چین گرفته تا ایران) را به سمت پر کردن جای خالی این کشور و بازپس گرفتن عظمت گذشته خود سوق داده است.
ادامه مطلب
جمهوری فدرال آلمان با خط لوله گاز از طریق دریای بالتیک در موقعیت نامناسبی قرار گرفته است. روسیه اکنون از این موضوع استفاده می کند. آلمان باید اقدامات متقابل را انجام دهد، و می تواند این کار را انجام دهد.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه چهارمین تولید کننده بزرگ گازهای گلخانه ای در جهان که پنج درصد کربن جهان را تولید می کند، از تعهد به پیمان‌های توافق شده برای کاهش استفاده از زغال‌سنگ و انتشار گاز متان خودداری کرده و تمرکز خود را بر روی نیاز به نجات درختان در اجلاس Cop۲۶ قرار داده است. روسیه با حدود ۸۰۰ میلیون هکتار زمین جنگلی، پرجنگل ترین کشور جهان بوده و به صفر رساندن کربن و جذب گازهای گلخانه‌ای توسط جنگل‌های وسیع این کشور را تا سال ۲۰۶۰ هدف گذاری نموده است.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که دعوت حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای حضور از همتای ترکیه ای خود در جهت تحقق همان شعار سیاست خارجی دولت سیزدهم یعنی تعمیق و گسترش مناسبات با همسایگان است، نه کنترل باکو از طریق آنکارا.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که نشست دهلی نو موید نشست تهران بود. چون اگر به متن و محتوای نشست گفت وگوی امنیتی منطقه در دهلی نو رجوع کنیم می‌بینیم که این نشست عملاً تایید کننده خروجی و مصوبات نشست وزرای امور خارجه همسایگان افغانستان در تهران بود. یعنی نشست دهلی‌نو عملاً مصوبات نشست تهران را تثبیت کرد.
ادامه مطلب
ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین که منجر به آب شدن یخ های قطبی شده منطقه شمالگان را به فهرست جغرافیای تنش های بین المللی اضافه کرده است؛ منطقه ای که برای قرن ها از تصرف و دخالت بشر مصون بود.
ادامه مطلب
دنبال کردن اهداف سیاسی از طریق اهداف اقتصادی یک ساختار شکننده اقتصادی ایجاد کرده و سبب شده روسیه به عنوان یک قدرت اقتصادی، نسبتا ضعیف باقی بماند و از قدرت کافی برای انجام حرکات سیاسی در قلب منافع اقتصادی برخوردار نباشد. طنز این وضعیت متناقض این است که روسیه برای اینکه بتواند با موفقیت منافع اقتصادی را تحت نفوذ منافع سیاسی قرار دهد، باید از موضع قدرت اقتصادی کار کند و تنها راهی که می تواند به چنین قدرتی دست یابد این است که به طور هماهنگ در راستای تجارت آزادتر تلاش کند. متاسفانه، بدون ارتقاء نهادهای داخلی مربوط به تجارت و سرمایه گذاری، هم روسیه و هم بسیاری از کشورهای منطقه مِنا در گسترش همکاری های اقتصادی به طور کلی، و به طور ویژه با یکدیگر، مسیر دشواری پیش رو خواهند داشت.
ادامه مطلب
تهدید راه اندازی نورد استریم-۲ برای اقتصاد کشورش، درگیری «منجمد» با روسیه و روابط نامشخص با غرب: این چالش ها با منافع کشورهای مختلف آمیخته شده و اوکراین را در موقعیت حساسی قرار می دهد. دیدگاه ژان دو گلینیستی، سفیر اسبق فرانسه در روسیه و مدیر تحقیقات موسسه روابط بین الملل و استراتژیک را با هم می خوانیم.
ادامه مطلب
واشنگتن به دنبال بیرون کشیدن خود از «جنگ های بی پایان» است ولی نمی خواهد و نمی تواند به طور کامل از خاورمیانه خارج شود زیرا منافع گسترده ای در این منطقه دارد و دغدغه های سه گانه اش یعنی «اسرائیل، نفت و کمونیسم» تغییری نکرده بلکه با قدرت گرفتن چین و از خواب بیدار شدن روسیه، ابعاد جدیدی به خود گرفته است.
ادامه مطلب
ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب آسیا جایگاه مهم و استراتژیکی در دکترین سیاست خارجی نوین مسکو دارد. این اهمیت تا آنجایی بود که روسیه در سال ۲۰۱۵ مستقیما وارد نبرد سوریه شد و توانست متحد خود بشار اسد را در قدرت نگه دارد و مخالفین حکومت وی را، که عمدتا تحت حمایت رقبای غربی – عربی مسکو بودند، پس بزند. ورود نظامی روسیه به این جنگ نقطه عطفی نه تنها در مناسبات منطقه غرب آسیا بلکه در سیاست بین المللی بود؛ چرا که مسکو را بار دیگر به عنوان یک قدرت جهانی تاثیرگذار معرفی کرد. اما به‌راستی دلایل اهمیت ژئوپولتیک این منطقه نزد مسکو چه می تواند باشد؟
ادامه مطلب
چهارم اکتبر روسیه موفقیت دو آزمایش موشک های کروز مافوق صوت را از یک زیردریایی اعلام کرد. روبرت وود هشدار داد: «ما نمی توانیم از خود در برابر این فناوری دفاع کنیم و چین و روسیه نیز از آن مطلع نیستند.»
ادامه مطلب
در حالی که بسیاری از مسائل مربوط به عملکرد ضعیف در روابط اقتصادی بین روسیه و منطقه مِنا یک توضیح اقتصادی دارند، سیاست های اقتصادی داخلی دو طرف نیز در کاهش تجارت و سرمایه گذاری بی تاثیر نبوده اند. برای نمونه، سیاست روسیه در دوران پس از اتحاد جماهیر شوروی (جدا از وقفه ای کوتاه در اواسط دهه ۱۹۹۰) هرگز تمایل به گسترش تجارت عمومی با هدف صرف تجارت نبوده و تجارت بیشتر ابزاری برای رسیدن به اهداف «استراتژیک» بوده است.
ادامه مطلب
دیپلمات ارشد ترکیه ای می نویسد: چطور و چرا در حالی که روابط بسیار نزدیکی با سوریه داشتیم، در مدت بسیار کوتاهی ما همسایه ها تبدیل به دشمن هم شدیم؟ آیا برنامه سیاسی و استراتژی خروج مشخصی در رابطه با نحوه مدیریت این موضوع در زمان وقوع بحران داشتیم؟ آیا تصور می شد که این موضوع به مرور زمان ابعاد جدی تری به خصوص برای ترکیه پیدا کند؟ مهم تر از همه، آیا ارزش آن را داشت که به خاطر درگیری در مسئله سوریه از سیاست خارجی منطقی و واقع بینانه ای که در طول تاریخ جمهوری سعی در حفظ آن داشته ایم، فاصله بگیریم؟
ادامه مطلب
حسین بنی اسدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدیهی است روسیه در ویرانی افغانستان نقش به سزایی دارد که باید در جبران خسارت به افغانستان متعهد شود. از طرف دیگر حضور روسیه در این نشست حساسیت های دیگری ایجاد می کند که در عدم موفقیت این نشست بی تاثیر نیست.
ادامه مطلب
در حالی که تجارت روسیه با منطقه مِنا تا اندازه ای به تسلیحات و انرژی محدود بوده، روابط سرمایه گذاری اندکی بهتر، اما به سیاست وابسته بوده است. روسیه در یک دهه گذشته توانسته با موفقیت سرمایه گذاری های کشورهای ثروتمند خلیج فارس (عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی) ر ا جذب کند.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که تهران و تل آویو به اندازه یک لبغ تیغ تا جنگ نظامی فاصله دارند، بر این باور است که رایزنی مقامات دولت رئیسی با اروپایی ها در بروکسل یا سفر به روسیه بی فایده، زمانبر و محکوم به شکست است.
ادامه مطلب
اگرچه چرخش روسیه به سوی منطقه مِنا از نظر سیاسی غیرقابل انکار است، لزوما به جریان قابل توجه کالا و خدمات منجر نشده. طبق آمار بانک اطلاعات جهانی بانک جهانی، صادرات (غیرنظامی) روسیه به کشورهای منطقه مِنا (به استثنای ترکیه) در سال ۲۰۱۶ تنها ۶درصد و واردات ۱.۴درصد از از حجم کل تجارت این کشور را به خود اختصاص داده است. پیوندهای اقتصادی بین روسیه و منطقه مِنا اخیرا به وخامت نگراییده، بلکه در برخی موارد هرگز ایجاد نشده اند.
ادامه مطلب
محمدرضا فرقانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که برگزاری نشست‌هایی مانند نشست وزرای امور خارجه همسایگان افغانستان در تهران می تواند به شکل بسیار پررنگی در رسیدن به فهم مشترک و کنار گذاشتن اختلافات همسایگان افغانستان در رابطه با حکومت طالبانی اثرگذار باشد.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر ما بتوانیم حضور و نفوذ بیشتر و پررنگ‌تری در کشورهای ضعیف اتحادیه اروپا داشته باشیم باعث حساسیت بازیگران اصلی و پیشران اتحادیه اروپا یعنی بروکسل، پاریس و برلین خواهد شد، در صورتی که اگر جمهوری اسلامی ایران تمام تمرکز دیپلماتیک خود را به خصوص جریان در مذاکرات هسته‌ای بر پایه تعامل با آلمان، فرانسه و نظایر آن ها قرار دهد، اروپایی ها و به خصوص قدرت های اتحادیه اروپا به این باور می رسند که تهران را در مشت خود دارند. بنابراین جا دارد به جای برقراری روابط با اتحادیه اروپا روابط با تک‌تک اعضای اتحادیه اروپا، به خصوص کشورهای ضعیف و کوچک تر و همچنین کشورهای اروپایی را در دستور کار قرار دهیم تا با برقراری روابط جدی تر با تک تک این کشورها عملا آنها را به سمت مسئولیت‌پذیری دیپلماتیک و حقوقی وابداریم.
ادامه مطلب
بحران انرژی نشان از آن دارد که «گذار به انرژی سبز» در چین باعث ایجاد جنجال های بسیاری خواهد شد. از یک سو، پکن باید با خرید زغال سنگ بیشتر امنیت انرژی کشور را تامین کند و از سوی دیگر، باید برای کاهش وابستگی به زغال سنگ و جایگزینی آن با گاز تلاش کند. در هر دو صورت، این روندها باعث به وجود آمدن فرصت های جدیدی برای صادرگنندگان انرژی در روسیه خواهد شد.
ادامه مطلب
به نظر می رسد روسیه با برداشتن گامی به عقب در روی آوردن خود به اسرائیل، نگرانی های ایران را در نظر بگیرد، اما روابط روسیه و اسرائیل مستحکم باقی خواهد ماند. در نتیجه به تعهد خود برای جلوگیری از تقویت جبهه مقاومت ایران و حزب الله در بلندی های جولان ادامه خواهد داد. تشدید تنش ها میان ایران و اسرائیل به تلاش های روسیه برای توسعه سازوکارهای موجود برای تنش زدایی ضربه خواهد زد. در این میان ایران سفر امیرعبداللهیان را به مسکو برای تهران پیروزی می داند.
ادامه مطلب
الکساندر دوگین، مشاور نزدیک رئیس جمهوری روسیه و کارشناس جغرافیای سیاسی در مصاحبه با رسانه های ترکیه گفت مسکو و آنکارا نقشه راه تازه ای برای منطقه ترسیم کرده اند. وی گفت اردوغان اهمیت شبه جزیره کریمه برای روسیه را درک می کند و روسیه نیز اهمیت حل و فصل مساله قبرس را برای ترکیه. وی گفت این احتمال وجود دارد که ترکیه موضع خود در قبال کریمه را تغییر دهد و روسیه نیز حاکمیت ترکیه بر قبرس شمالی را به رسمیت بشناسد.
ادامه مطلب
شعیب بهمن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که جنگ قره باغ در سال گذشته در پیوستگی کامل با تحولات منطقه غرب آسیا با محوریت سوریه و عراق قرار دارد. هم به دلیل حضور عریان و مستقیم بازیگرانی نظیر ترکیه و اسرائیل در این جنگ، هم نوع پیشروی نظامی نیروهای آذربایجان در قره باغ و مهمتر از آن طرح هایی مبنی بر ایجاد انسداد مرزی، زمینی و ترانزیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان نشان داد که تحولات قفقاز جنوبی بعد از جنگ قره باغ در پیوند کامل با تحولات غرب آسیا قرار دارد. یعنی سعی شد نفوذ ایران در سوریه و عراق با قطع حضور جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی پاسخ داده شود. این مسئله پیشتر، هم مورد توجه ترکیه و هم مورد توجه روس ها بود. در این بین متاسفانه مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران خیلی دیر متوجه این واقعیت شدند. ایران در مقایسه با ترکیه و روسیه خیلی دیر فهمید که تحولات خاورمیانه چه تاثیر مستقیمی بر تحولات منطقه قفقاز و جنگ قره باغ در سال گذشته داشت و دارد. به همین دلیل تهران خیلی دیر دست به واکنش در منطقه قفقاز جنوبی زد. چون تا زمانی که به صورت رسمی و عریان منافع و امنیت ایران در مرزهای شمالی غربی از جانب آذربایجان و ترکیه تهدید نشد، ایران عملاً دخالت جدی و معناداری در تحولات منطقه قفقاز جنوبی نداشت.
ادامه مطلب
«سیاست های روسیه [در منطقه مِنا] با تلاش برای کسب اعتبار تعیین می گردد... اما گذشته از تمایل عمومی برای ثبات در تجارت و تجارت با منطقه، انگیزه اصلی این رویکرد یک دیدگاه خاص روسی برای خاورمیانه نیست و بیشتر به این باور مربوط است که روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ باید در چنین منطقه مهمی ایفای نقش کند.»
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر بخواهیم مقایسه‌ای در خصوص نفوذ اسرائیل در ساختار نظامی و اطلاعاتی جمهوری آذربایجان با دیگر کشورهای همسایه داشته باشیم بی شک باکو در مقام اول قرار می گیرد. یعنی حتی بعد از اجرایی شدن پیمان ابراهیم و آشکارساز و عادی سازی روابط دیپلماتیک بحرین و امارات با اسرائیل و حتی با وجود روابط و مناسبات آنکارا با تل آویو در ابعاد مختلف و در عین حال همکاری های مخفی اقلیم کردستان و کردها با اسرائیل، هیچ کدام به اندازه نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان برای ما تهدیدزا نیست. لذا اگر ما در طول سال های گذشته مدارا با جمهوری آذربایجان را کنار می‌گذاشتیم و حساسیت های فعلی را پیرامون نفوذ اسرائیل به مقامات باکو گوشزد می‌کردیم و یا در صورت عدم توجه جمهوری آذربایجان به این نگرانی های ایران، اقدامات قاطعی را انجام می‌دادیم کار به اینجا کشیده نمی‌شد که اسرائیل در سایه نفوذ امنیتی، اطلاعاتی و نظامی خود در جمهوری آذربایجان بتواند از خاک این کشور برای انجام عملیات‌های تروریستی، خرابکارانه، جاسوسی، سرقت اسناد و ایجاد ناامنی علیه منافع جمهوری اسلامی ایران عمل کند.
ادامه مطلب
گسترش نفوذ اقتصادی روسیه در منطقه مِنا (کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا) ظاهرا خیلی کمتر از انتظار در پیشبرد هدف دستیابی به اهمیت سیاسی در منطقه تاثیر داشته است. به نظر می رسد که مسائل اقتصادی در مقایسه با دستیابی به افزایش حضور نظامی در سراسر منطقه مِنا، اولویت کمتری برای مقامات روسی داشته است. با این حال، این واقعیت که روسیه در روابط خود با منطقه مِنا عملکرد اقتصادی کمتر از توان خود نشان داده، یک معما است و عجیب است که کشورهای منطقه مِنا و روسیه علاقه متقابل به یکدیگر را در زمینه مبادله کالا و خدمات (رابطه اقتصادی نزدیک تر) به نمایش نگذاشته اند.
ادامه مطلب
صادق ملکی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: ترکیه سیاست ایدئولوژیکی و بسته ندارد و با توجه به شرایط و ظرفیت خود سیاست گذاری و منافع خویش را تامین می کند. آنکارا در حالی که عضو ناتو است با مسکو نرد عشق بازی می کند و در حالی که اس ۴۰۰ دریافت می کند، کریمه را به رسمیت نشناخته در مورد اوکراین هم در کنار غرب ایستاده است. این درحالی است که روسیه همچنان از شرکای اصلی آنکارا در مبادلات اقتصادی محسوب می شود. در ارتباط با ایران نیز همانگونه که آنکارا بیشترین منافع را از جنگ میان ایران و عراق برد، در موضوع هسته‌ای هم بیشترین سود حاصل این کشور در ابعاد مختلف شده است. این در حالی است که ترکیه در بهترین شرایط، ایران را رقیب خود می داند و عامل اصلی تحریکات پان ترکیسم نیز آنکارا بوده است.
ادامه مطلب