محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: ایران عصر «پسا»ها تعریف مسأله‌ها و راه‌حل‌های متفاوتی می‌جوید. ما ناگزیر از اندیشیدن به این وضعیت هستیم و گمان می‌کنم یک راه کمک به بهبود، اندیشیدن به فهرستی از «پسا»ها، تدقیق‌شان و در نهایت برکشیدن مهم‌ترین‌ها و بنیاد نهادن راهکارها بر مبنای درمان علل بروز آنهاست.
ادامه مطلب
قرن هاست که روسیه آرزوی دستیابی به نفوذ در خاورمیانه را داشته، با این حال عجیب است که دست آخر، آنچه روسیه خیلی ناامیدانه می خواست به دست آورد، ترامپ آن را مجانی به او داد.
ادامه مطلب
در نبود نقش سازمان ملل، رژیم اسرائیل فرصتی برای ارتکاب جنایت یافت. از این رو به دستارودهایی هجوم برد که با مشارکت سازمان ملل تحقق یافته بود از جمله قطعنامه های بین المللی ۲۴۲ و ۳۳۸ و توافق های اسلو و مادرید.
ادامه مطلب
امیر موسوی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون تحولات اخیر عراق بر این نکته تاکید دارد: اکنون تلاش های جدی برای بدنام کردن یک مثلث از عوامل موثر در نابودی داعش در حال انجام است که یک ضلع آن مرجعیت عالیقدر عراق باز می گردد. محور دوم نیروهای نظامی محور مقاومت مانند حشدالشعبی و فرماندهان آن است که اکنون به طور جدی مورد حمله و آزار و اذیت قرار می گیرند و مهمترین ضلع جمهوری اسلامی ایران است که اکنون کانون و آماج اتهامات و دروغ پراکنی در عراق و لبنان قرار گرفته است.
ادامه مطلب
طبق ارزیابی های اخیر یوزی ایون (Uzi Even)، دانشمند هسته ای اسرائیل از قابلیت های ایرانی‌ها و همپیمانان آنها در یورش ها به عربستان، "فناوری ایران قابل اعتماد و پیشرفته بوده و ایرانی ها قابلیت تولید و عملیاتی کردن همزمان شمار فراوانی از پهپادها و موشک های کروز را دارند. چه سامانه دفاعی عربستان سعودی شکست خورده باشد و چه ارتباطات بین موشک های ایرانی پنهان و شناسایی آن دشوار بوده باشند، در هر حال این یورش موفقیت‌آمیز و کارامد بود."
ادامه مطلب
آمریکایی ها که با جدیت از روابط روسیه با اوکراین انتقاد می کنند، نیازی نمی بینند که مسکو نیروهای روس را از سوریه خارج کند، و در واقع آنها نسبت به حمایت روسیه از رژیم بشار اسد نسبتاً بی رحمانه واکنش نشان می دهند. اما آیا این بدان معنی است که واشنگتن ایده کنترل خاورمیانه را کاملاً کنار گذاشته و تصمیم به "تسلیم" آن به روسیه گرفته است؟
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می‌نویسد: شعار جمعیت معترضان لبنانی شبیه همانی است که در دیگر کشورهای خاورمیانه از سوی جمعیت مطالبه‌گر شنیده می‌شود. دیر نیست که چنین صحنه‌هایی فراگیری بیشتری یابد. اما چنین رخدادی یکباره و غافلگیرانه بوده است؟ آیا دولتمردان کشورهای خاورمیانه از پیش نشانه‌های بروز این وضع را ندیده بودند و یا پیش‌بینی نمی‌کردند؟
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد که ایالات متحده و اروپا باید از هشدار برژینسکی با عنوان "روسیه در سوریه اعتبار امریکا را بمباران می کند" عبرت می گرفتند، زیرا امروز روسیه در حال بمباران اعتبار امریکا در میان بسیاری از متحدان خاورمیانه ای ایالات متحده است.
ادامه مطلب
یکی از مهمترین دلایل علاقه وافر مسکو به حوادث در سوریه وجود پایگاه های نظامی روسیه در این کشور است که امکان کنترل شرایط در شرق مدیترانه را فراهم می کنند. این پایگاه ها در خاک سوریه برای روسیه از اهمیت استراتژیک برخوردارند.
ادامه مطلب
با کالبدشکافی جریان اعتراضات مردمی در لبنان و عراق، یقینا بیش و پیش از هر چیزی وضعیت آشفته اقتصادی، فساد دولتی، اقدامات و تصمیمات غلط دولت های بیروت و بغداد و مهمتر از آن ناکارمدی و انفعال عادل عبدالمهدی و سعد حریری در مقام نخست وزیرات عراق و لبنان به عنوان عوامل آغازگر اعتراضات مردی عمل کرده است که شدت این ناکارمدی در عراق به مراتب پررنگ تر از لبنان است. اما با این تفاسیر نمی توان از برخی پارامترها در تداوم و تشدید خشونت ها با موج سواری برخی جریانات چشم پوشی کرد که می تواند با هدف تحت الشعاع قرار دادن ایران در غرب آسیا صورت گرفته باشد.
ادامه مطلب
جهموری اسلامی ایران در فاصله ۹ روزی که از آغاز تجاوز ارتش ترکیه به شمال سوریه و مناطق تحت کنترل کردهای این کشور می گذرد، نه، مانند قطر خود را ملزم به سکوت و همراهی با اقدام ترکیه می دانست و نه مانند اروپا دست به اتخاذ مواضع تندی علیه آنکارا زد، بلکه تهران در سایه یک نگاه منطعف دیپلماتیک و مبتنی بر خرد سیاسی نگاهی و مواضعی میانه را در پیش گرفت و ضمن محکوم کردن اقدامات ترکیه در حمله به شمال شرق سوریه، سعی داشت که طرفین را به آرامش دعوت کند. بدون آن که بخواهد حساسیت هایی در مناسبات خود با ترکیه ایحاد کند و یا جامعه کردی را درگیر برخی واکنش ها کند.
ادامه مطلب
مهدی تدینی در یادداشتی می‌نویسد: جنگ سوریه دقیقاً همان بلایی را سر خاورمیانه آورد که معمولاً جنگ‌های داخلی سر یک کشور می‌آورد. به همین دلیل معتقدم باید جنگ سوریه را «جنگ داخلی خاورمیانه» بنامیم. خاورمیانه، با همه جنگ‌زدگی و بی‌قانونی دیرینه‌اش، پیش و پس از جنگ سوریه قابل مقایسه نیست. همان اندک عرف‌ها و قوانین بین‌المللی ناچیزی که در خاورمیانه وجود داشت با جنگ سوریه از میان رفت.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می‌نویسد: استبداد تاریخی خاورمیانه بر محورِ شخص پادشاه و یا در دوره‌های اخیر بر محور یک فرد نظامی مانند مبارک یا صدام استوار بوده است. صدها هزار نفر به کار گرفته می‌شوند تا مبارک چندین دهه بر مصدرِ قدرت بماند. عامه مردم در دایره‌ای مرکب از فقر و محرومیت‌های انباشته، عقده‌های بی‌شمار و سرکوب خواسته‌های طبیعی انسانی، به دور خود می‌چرخند.
ادامه مطلب
عبدالمحمد طاهری در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد: شعارهای انتخاباتی عمران خان برای نزدیکی به جمهوری اسلامی ایران و فضای مناسبی که بین اسلام آباد و تهران بعد از روی کار آمدن عمران خان شکل گرفت، سبب شد که ریاض یکی از بهترین گزینه ها برای پیگیری پروسه میانجی گری دیپلماتیک را نخست وزیر پاکستان بداند تا از برگ های برنده اسلام‌آباد در راستای منافع خود استفاده کند.
ادامه مطلب
به نظر می رسد با مواضع تهران مبنی بر شناسایی عامل یا عاملین حمله موشکی به نفتکش ایرانی و نیز بی پاسخ نماندن این تعرض و نیز اقدام کاخ سفید برای اعزام ۳ هزار نیروی نظامی، دو سامانه دفاع موشکی تاد و پاتریوت و استقرار دو اسکادران جدید از جنگنده‌های آمریکایی در عربستان، زمزمه و بوی تصاعد تنش در منطقه به مشام می رسد؛ حال در این شرایط سخن گفتن از میانجی گری بین ایران و عربستان، چه از جانب پاکستان، عراق، حتی کل کشورهای منطقه خاورمیانه و دیگر بازیگران فرامنطقه ای بیشتر به یک شوخی سیاسی و دیپلماتیک می ماند تا واقعیت!
ادامه مطلب
اگر چه تنش زدایی در خاورمیانه به تنهایی از عهده آمریکا بر نمی آید اما حداقل کاری که واشنگتن می تواند انجام دهد این است که بدون رها کردن متحدان و شرکای منطقه ای خود از دادن چک سفید به آنها یا کمک به آنها برای اقدامات جنگجویانه پرهیز کند. این یعنی پایان بخشیدن به حمایت از جنگ یمن و سوق دادن متحدان به سوی آتش بس؛ این یعنی پایان دادن به اقدامات ویرانگر علیه اقتصاد ایران، بازگشت به توافق هسته ای و سپس گفت وگو پیرامون توافقی جامع تر؛ این یعنی توقف کارزار تنبیهی علیه فلسطینی ها و بررسی راه های تازه برای پایان دادن به اشغالگری اسرائیل؛ این یعنی توقف فشار به بغداد برای انتخاب ماندن در کنار تهران یا واشنگتن، این یعنی تشویق ایران و عربستان سعودی برای ایجاد اعتمادسازی.
ادامه مطلب
صحیح است که ایران مشکلاتی دارد و مشکلاتش هم فراوان است. اما کشور منطقه ای مهم و قدرتمندی است که ملتش به آن افتخار می کنند و نهادهایی دارد که بر اساس معیارهای شما غربی ها دموکراتیک نیست. در روزهای شاهنشاهی از سوی دیگران مسئولیت داشت اما اکنون خودش مسئولیتش را تعریف می کند و بیش از هر زمانی بااهمیت و قدرتمند شده است تا جایی که شما از آن احساس خطر می کنید. حکومت اسلامی و توانایی نظامی قدرتمندی دارد که قطب شیعیان است که جمعیت بزرگی را در جهان عرب و اسلام تشکیل می دهند.
ادامه مطلب
افسر پیشین سیا در گفت وگو با فارن پالسی می گوید: من می توانم بر مبنای رکوردهای آماری بگویم که رهبر عالی ایران قطعا برتر از ترامپ و در نقطه مخالف او قرار دارد. به نظر من وی یکی از موفق ترین رهبران خاورمیانه از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون است. او از مهارت های ممتاز و استعدادهای عالی برخوردار است.
ادامه مطلب
رضا حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این که تا چه میزان طرح بلندپروازانه ترامپ برای مذاکره همه جانبه با ایران امکانپذیر است، پرسشی است که برای حصول به پاسخ مناسب از نظرسنجی قابل اتکای اندیشکده چتم هاوس بهره برده ایم. در این نظرسنجی، ۷۵ تن از تحلیلگران و سیاستگذاران از ده کشور شامل ایالات متحده آمریکا، ایران، بریتانیا، فرانسه، آلمان، رژیم صهیونیستی، روسیه، چین، امارات متحده عربی و عربستان سعودی شرکت داشته اند. پاسخ دهندگان امکان دستیابی ایالات متحده به یک معامله بزرگ با ایران را ارزیابی کردند. آنها همچنین به پرسش های مربوط به موضوعات هسته ای، منطقه ای و موشک های بالستیک که در دستور مذاکرات گنجانده شده اند نیز پاسخ دادند.
ادامه مطلب
مهمترین بخش این گزارش سه سناریویی است که بر اساس تحولات منطقه، داده ها و تحلیل رفتار تصمیم گیران جهان عرب ترسیم می شود. اگرچه ایران جزء کشورهای مورد مطالعه این پژوهش نیست، اما در ترسیم سناریوهای آن نقش نسبتا مهمی دارد.
ادامه مطلب
به گفته آیهام کمال در گروه اورآسیا، مشکل اساسی عربستان به رغم سرمایه گذاری های کلان در بخش دفاع هوایی، یک مشکل ساختاری است. بخش عمده ای از سیستم های دفاع هوایی عربستان برای دفاع در برابر تهدیدات متعارف طراحی شده و قافد تجهیزات لازم برای مقابله با تهدیدات نامتقارنی مانند پهپادهاست. آسیب پذیری زمانی بیشتر می شود که بخش عمده ای از زیرساخت ها – "ذخیره، فرآوری و قطارهای کمپرسور – در یک منطقه کوچک قرار گرفته اند."
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل پشت پرده تلاش های دیپلماتیک و سیاسی بنیامین نتانیاهو علیه جمهوری اسلامی ایران در روزها و هفته‌های اخیر بر این باور است: قطعا مسئله انتخابات پارلمانی در سرزمین های اشغالی یکی از پارامترهای مهم در پررنگ شدن تحرکات دیپلماتیک، میدانی و نظامی - امنیتی اسرائیل علیه ایران و نیروهای همسو در منطقه است. چون به هرحال این انتخابات برای بنیامین نتانیاهو بسیار اهمیت دارد.
ادامه مطلب
تداوم سیاست های منطقه ای ایران پیش و پس از انقلاب ۱۹۷۹ با ادعای پوچ پمپئو و سایر مقامات دولت ترامپ که ایران پس از انقلاب اسلامی را "کشوری غیرعادی" می نامند کاملا در تضاد است و این اظهارات فقط در راستای توجیه کارزار "فشار حداکثری" علیه ایران بیان می شود.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: چند سال قبل برای نخستین بار ایران متهم شد که نفوذ منطقه ایش را آنقدر بسط داده که عملا بر چهار پایتخت عربی صنعا، بغداد، دمشق و بیروت حکم می راند. این گزاره امروز باید تعدیل و تکمیل شود، زیرا ایران تنها کشور "پایتخت دار" منطقه نیست: ابوظبی بر عدن و بنغازی حاکم و در اندیشه استیلا بر طرابلس است. دوحه و آنکارا مانع سقوط طرابلس شده اند.
ادامه مطلب
ترجمه و تلخیص: الیاس واحدی تهیه شده توسط: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران
ادامه مطلب
گزارش کشوری سال ۲۰۱۸- شاخص تغییر بنیاد "برتلسمان استیفتونگ" (BTI) درباره ایران گروه ترجمه: مجتبی خادمی و سمیرا غلامرضا ناظران: ابوالفضل غیاثوند، ابوالقاسم اسکندری *تهیه شده توسط مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری
ادامه مطلب
گزارش خاورمیانه شماره ۲۰۵ / یکم اوت ۲۰۱۹ - ترجمه از انگلیسی به فارسی
ادامه مطلب
کتاب بمب های آزادیبخش امریکا، سه نوشته ای از نوآم چامسکی، آروند هاتی و روی میلان ری در تقبیح سیاست های جنگ طلبانه ایالات متحده امریکاست.
ادامه مطلب
محمدجواد جمالی نوبندگانی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون اهداف کاخ سفید از تشکیل ائتلاف نظامی در تنگه هرمز بر این باور است: مهمترین هدف واشنگتن از تشکیل ائتلاف نظامی به ایجاد موج جدید ایران هراسی و افزایش فشار بر جمهوری اسلامی با دخیل کردن ظرفیت سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی دیگر کشورهای جهان باز می گردد. در کنار آن کاخ سفید به دنبال ایجاد شرایطی است که همکاری های منطقه ای ایران با همسایگانش دچار یک چالش جدی شود تا به این وسیله ایران در یک انزوای منطقه ای قرار بگیرد.
ادامه مطلب
چندین منبع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از دونالد ترامپ و دولت او تصور جورج بوش پسر را داشتند و در سر رویای رویارویی امریکایی ها با ایران را می پروراندند و فکر می کردند نهایت رویارویی ایران و امریکا جنگ خواهد بود و فقط باید منتظر جرقه ای بود تا این جنگ آغاز شود. سرنگونی پهپاد امریکایی این جرقه را زد اما جنگی نشد. اتفاقی که تعجب کشورهای عربی را برانگیخت.
ادامه مطلب