خاورمیانه

نگاهی به کارنامه سیاست خارجی ایالات متحده در ۲۰۲۱

بایدن دونباله رو ترامپ/ احیای توافق هسته ای، نقطه ثقلی برای پیگیری برجام ۲، ۳ و ... از سوی واشنگتن خواهد بود؟!

علی نوری پور در گفت وگویی عنوان داشت که دولت آمریکا سعی دارد با احیای برجام و رفع نگرانی های خود، اسرائیل و کشورهای منطقه خلیج فارس در خصوص پرونده فعالیت‌های هسته‌ای، آن را به نقطه ثقلی برای رفع نگرانی دیگر در خصوص توان موشکی، پهبادی، نفوذ منطقه و ... در قالب همان برجام ۲،۳،۴ و ... بدل کند. پس دولت بایدن با احیای برجام به دنبال رفع نگرانی کلی از تمام تحرکات ایران است تا زمینه برای همکاری مشترک با کشورهای منطقه شکل گیرد. به واقع آمریکا به دنبال ورود مستقیم به مسائل منطقه نیست.

ادامه مطلب

نگاه به تحولات اسرائیل در سالی که گذشت

تندتر شدن لحن اسرائیل در برابر ایران به دلیل بحران اقتصادی در کشور/ تل‌آویو به یک توازن ژئوپلیتیک در برابر تهران رسیده است؟!

محسن فائزی در گفت وگویی اذعان داشت: هرچند که این اواخر ادبیات و لحن مقامات اسرائیل در خصوص ایران قدری تند تر شده است و این مسئله به نظر من متاثر از وضعیت نابسامان داخلی در حوزه اقتصادی و معیشت است، اما من بسیار بعید می دانم که اسرائیل جرات و توان دست بردن به ماشه و جنگ با ایران را داشته باشد. حتی اکثر طرح هایی که برای حمله به ایران وجود دارد حول همان خرابکاری و ترور می چرخد نه چیزی بیشتر از آن.

ادامه مطلب

زنگ هشدار به اعراب

ایران هسته ای خواهد شد، چه با مذاکره چه بی مذاکره

، ایران در مسیر تبدیل شدن به قدرت هسته‌ای قرار دارد و مذاکرات وین پوششی برای ایران خواهد بود، ایران به پروژه خود در منطقه ادامه خواهد داد و آمریکا و کشورهای غربی اقدام چندانی برای بازداشتن نظام ایران انجام نخواهند داد، این نکته ای است که کشورهای عربی باید بفهمند و محاسبات خود را بر اساس آن قرار دهند.

ادامه مطلب

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، دستاویزی برای پروژه ایران هراسی غربی ها

مواضع دوگانه ضد ایرانی انگلیس قابل توجیه نیست

ملک محمد مقدم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با بررسی رویکرد رفتاری چند دهه اخیر دولت انگلیس، به روشنی می توان نتیجه گرفت که خطوط کلی سیاست خارجی این کشور هم راستا با رویکرد رفتاری ایالات متحده، بر پروژه ایران هراسی متمرکز است. در راستای این پروژه، انگلیس با تبلیغات روانی مکرر علیه جمهوری اسلامی ایران، همواره درصدد بوده علاوه بر منزوی کردن ایران در بعد منطقه ای و جهانی، حفظ امنیت وجودی اسرائیل، ایجاد پایگاه های نظامی پیرامون کشورمان و تسلط بر منابع انرژی منطقه، مضافاً به مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه دست زده و از این طریق با بزرگ نمایی خطر تهدیدات موشکی و هسته ای تهران، کشورهای پیرامون ایران را وارد مسابفه تسلیحاتی کند تا با این هدف که بتواند با انعقاد قراردادهای کلان نظامی با کشورهای ثروتمند همسایه ایران، موفق به جذب ثروت هنگفت این کشورها به سمت کارخانه های اسلحه سازی خود شده، و بازار سودآوری را برای خود مهیا کند.

ادامه مطلب

تلاش چین به حفظ توازن در منطقه

اسرائیل برای کنترل ایران دست به دامن چین شده است

چین ممکن است از روابط خود با ایران برای اعمال فشار بر امریکا استفاده کند، ولی نمی‌خواهد تهران بر خلیج فارس مسلط شود. چند سال پیش در پکن، از یک پژوهشگر چینی شنیدم که چین فروش موشک‌های خود را به ایران و عربستان با دقت تنظیم می‌کند تا توازن قدرت منطقه‌ای را حفظ کند.

ادامه مطلب

هنوز خاورمیانه ملتهب است

بایدن و دردسر ایران و اسرائیل

گرم شدن روابط اسرائیل و کشورهای خلیج فارس خبر خوشایند نادری در منطقه برای امریکا و اسرائیل است. اما نباید انتظار داشت که دردسر و نگرانی همیشگی آمریکا درباره ایران کاهش یابد.

ادامه مطلب

از همکاری‌های اقتصادی تا روابط راهبردی

کره جنوبی به ایران و خاورمیانه نیاز دارد

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جایگاه ایران در صلح و ثبات خاورمیانه واقعیت غیرقابل‌انکاری است که بسیاری از بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای به آن آگاه هستند. پیشینه روابط ایران و کره جنوبی حکایت از آن دارد که ایران یکی از کشورهایی است که کره جنوبی همواره در پیگیری منافع خود به آن توجه داشته و این مسئله نه‌تنها به دلیل منافع موجود در روابط دوجانبه بلکه به دلیل درک جایگاه ایران در تحولات منطقه‌ای بوده است. از این منظر می‌توان این‌گونه پیش‌بینی کرد که به‌موازات افزایش درگیری کره جنوبی با خاورمیانه، جایگاه ایران در سیاست خاورمیانه‌ای این کشور افزایش پیدا خواهد کرد و متعاقباً سطح روابط نیز ارتقا خواهد یافت.

ادامه مطلب

جنگ ایران و اسرائیل از توهم تا واقعیت!

داشتن بمب اتم تنها راه پایان دادن به تهدیدهای تل‌آویو/ تهران هم کتک را می خورد، هم پیاز را

احمد بخشایش اردستانی در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تنها راه پایان دادن به تهدیدهای اسرائیل و همچنین فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم ها داشتن بمب اتم است.

ادامه مطلب

تنها کشور صلاحیت‌دار برای حفظ ثبات منطقه

غرب و امریکا به جای عربستان و امارات مجبور به هم‌پیمانی با ایران هستند

بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «کاپلان»، اندیشمند روابط بین‌الملل در آمریکا، فلات ایران را منشأ قدرت ذاتی ایران می‌داند؛ به تعبیر وی در جنوب غرب آسیا، تنها کشوری که به مفهوم واقعی «کشور» وجود دارد، ایران است و کشور‌های دیگر همگی پس از جنگ‌های جهانی بوجود آمده‌اند. بدین روی کاپلان، آمریکا را برای داشتن یک آینده استراتژیک موفق آمیز در این منطقه، به برقراری رابطه‌ای استراتژیک با ایران و نه عربستان سعودی و امارات متحده و ... رهنمود می‌سازد. 

ادامه مطلب

مساله «بازی ملت‌ها» در میان است

مذاکرات وین و آینده نقشه ژئواستراتژیک منطقه

اینکه مذاکرات فقط به باشگاه توافق وین و اعضای گروه ۱+۵ منحصر است، صحیح نیست، بلکه تمام طرف‌هایی که به تثبیت موضع و جایگاه خود در داخل نقشه‌های جدید جهان چشم دوخته اند، قواعد موازنه های قوا را بر مذاکره کنندگان دیکته می کنند که نباید در هر توافقی آن را نادیده گرفت، توافقی که به موجب آن، موقعیت و جایگاه ایران و نقش ژئواستراتژیک آن در منطقه و جهان مشخص خواهد شد.

ادامه مطلب

نشانه ها از تشدید تنش‌ها حکایت دارد

بحران سوریه، لبنان و عراق در گرو نتایج مذاکرات وین

ناظران و پیگیران مسائل منطقه به این نتیجه رسیده اند که بحران‌های عراق، سوریه و لبنان شدید است و حل و فصل یا عدم حل و فصل آنها در گرو موفقیت یا شکست مذاکرات باشد.

ادامه مطلب

ایران تا ۲۰۳۰ یا باید به «شریک استراتژیک» آمریکا بدل شود یا «قربانی بزرگ»

سایه سنگین «جبهه موافقت» بر «محور مقاومت» / احتمال شکل گیری «ناتوی عربی» با حضور اسرائیل علیه تهران

مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که نگاه غایی کاخ سفید، نه تغییر رفتار در ایران که فروپاشی درونی است. چون اگر تهران «شریک استراتژیک» واشنگتن نشود، باید خود را مهیای تبدیل شدن به «قربانی بزرگ» کند.

ادامه مطلب

خروج بن سلمان و تل آیو از انزوای دیپلماتیک به معنای انزوای ایران خواهد بود؟

تهران از ترس شورای امنیت به توافق با آژانس در خصوص تسای کرج تن داد؟

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که اگر بر جام احیا شود، ایران به تعهدات هسته‌ای خود بازگردد و حساسیت جامعه جهانی در این رابطه صفر شود و در این فضای مثبت اقدامی خرابکارانه و تروریستی از سوی رژیم غاصب صهیونیستی شکل بگیرد دیگر ایران مجاز خواهد بود به شدیدترین نحو ممکن و در هر جغرافیایی از خاک اشغال شده پاسخ لازم را بدهد. 

ادامه مطلب

مناسبات جدید منطقه ای مطابق با نظر پکن پیش خواهد رفت

چین حامی ایران در برابر زیاده خواهی های امریکا

در سایه تردیدها درباره توافق ربع قرن با ایران، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین سفری به کشورهای عربی خلیج (فارس) با هدف اطمینان بخشی به دوستان انجام داد و ابتکاری برای حمایت از خاورمیانه اعلام کرد. کشورهای این منطقه در آن زمان به وزیر چینی گفتند که مشارکت آنها در مذاکرات مهم است، بر خلاف دولت اوباما که آنها را در چارچوب آنچه نقشه خاورمیانه جدید خوانده می شد، کنار گذاشت.

ادامه مطلب

برجام و مناسبات منطقه‌ای ایران!

گفتگوها با عربستان به سرنوشت مذاکرات وین گره خورده است

صابر گل عنبری در نوشتاری بر این باور است که تنش‌های منطقه‌ای ایران به ویژه با عربستان بر اثر طولانی شدن و لاینحل ماندن به بخشی از تنش بزرگ‌تر با آمریکا و در کل غرب تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که زمان برای حل یکی بدون دیگری تا حدود زیادی از دست رفته است. از این جهت، نتیجه گفتگوها با عربستان به نوعی با سرنوشت مذاکرات وین گره خورده است.

ادامه مطلب

لطفا به چک سفید امضا به امارات پایان دهید

دولت مستبد مخرب خاورمیانه

سیاست‌های امارات در خاورمیانه ذاتا ثبات‌زدا بوده، باعث تشدید بسیاری از جنگ‌های داخلی منطقه شده، قوانین بین‌المللی را نقض کرده و تلاش‌ها برای تغییرات دموکراتیک را با شکست مواجه کرده است. به علاوه، امارات بارها تلاش کرده در سیاست‌های داخلی آمریکا در بالاترین سطوح مداخله کند و دیپلمات‌ها و مقامات دولتی سراسر جهان را تحت نظارت بگیرد.

ادامه مطلب

جنگ های درونی کشورهای اسلامی هنوز ادامه دارد

امریکا در کشاکش تنش ها با ایران، ترکیه و کشورهای عربی

اساسا، آمریکا هموار در کشمکش‌های درونی جهان اسلام یک بیگانه بوده است – یک شریک واکنشی و بی‌میل. آمریکا‌یی‌ها ذاتا تمایل دارند که خود و دولتشان را در قلب این داستان‌ها ببینند و خودشان را به عنوان قربانی یا مجرم نشان بدهند. اما این دوبینی باعث مخدوش شدن چشم اندازها شده و مانع توسعه راهبردهای سازنده‌تر می‌شود، راهبردهایی که باید شامل مشارکت‌های جهانی پیچیده باشد.

ادامه مطلب

برگه هایی که واشنگتن برای فشار بر پکن در اختیار دارد

چین مخالف فشارهای سنگین امریکا علیه ایران

تحریم‌های یکجانبه علیه چین یا ایران برای بازگرداندن تهران به سازش هسته‌ای کافی نیست، اما وارد کردن چین به گروه متحدان آمریکا، همانند آنچه در برجام اتفاق افتاد، می‌تواند موازنه را به‌هم بزند. گفت وگو با کارشناسان و دیپلمات‌های چینی حاکی از آن است که پکن در حال حاضر با اعمال چنین فشار سنگینی علیه ایران موافق نیست.

ادامه مطلب

چاشنی سیاست ابهام سازی در «جنگ روایت های» تقابل ایران و آمریکا در دریای عمان

چرا واشنگتن و تهران سناریوهای متضادی را مطرح می کنند؟

جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که ما شاهد جنگ روایت تهران و واشنگتن از تقابل ایران و آمریکا در دریای عمان با چاشنی سیاست ابهام سازی از جانب دو طرف هستیم. چون این واقعه بسیار کلیدی است تا جایی که می تواند به عنوان نقطه عطف یا «Game changer» عمل کند.

ادامه مطلب

از دلایل راهبردی تا مسائل استراتژیک

چرا غرب آسیا برای روسیه اهمیت حیاتی دارد؟

ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب آسیا جایگاه مهم و استراتژیکی در دکترین سیاست خارجی نوین مسکو دارد. این اهمیت تا آنجایی بود که روسیه در سال ۲۰۱۵ مستقیما وارد نبرد سوریه شد و توانست متحد خود بشار اسد را در قدرت نگه دارد و مخالفین حکومت وی را، که عمدتا تحت حمایت رقبای غربی – عربی مسکو بودند، پس بزند. ورود نظامی روسیه به این جنگ نقطه عطفی نه تنها در مناسبات منطقه غرب آسیا بلکه در سیاست بین المللی بود؛ چرا که مسکو را بار دیگر به عنوان یک قدرت جهانی تاثیرگذار معرفی کرد. اما به‌راستی دلایل اهمیت ژئوپولتیک این منطقه نزد مسکو چه می تواند باشد؟ 

ادامه مطلب

نشست سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران

خطیب زاده: منتظر اقدام و عمل واشنگتن هستیم/پروازهای اخیر جنگنده‌های اسرائیل و امریکا یک نمایش بی‌رنگ و بو بود

سعید خطیب زاده گفت: موقعی که آمریکا در دوران ترامپ از برجام خارج شد پیام مستقیم اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام را دریافت کردیم. ۱۱ تعهد مکتوب اتحادیه اروپا داد که هیچ کدام از این تعهدات را انجام نداد. نمی‌توانند تاریخ را از سر بنویسند. توصیه می‌کنم به جای این‌که دور هم جمع بشوند و گعده‌های دوستانه بگیرند و حرف‌هایی بزنند که وقتی از خواب بیرون می‌روند باورشان نمی‌شود، برای راهکارهایی فکر کنند که چگونه می‌‌توانند به عنوان دولت‌های مسئول به تعهداتشان عمل کنند. نه دولت آلمان و نه دولت فرانسه و نه دولت انگلیس تا امروزی که در خدمت شما هستم هیچ کدام از تعهداتشان را که بعد از خروج آمریکا از برجام انجام ندادند.

ادامه مطلب

ضعف زیرساختهای معنوی- مادی سیاست خارجی ایران (بخش ۱)

سیاست همسایگی دولت سیزدهم، نیازمند دکترین تناسب و تدریج است

نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر اندیشه سیاسی و دیپلماسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد که گرایش به شرق و سیاست همسایگی دولت سیزدهم نیازمند منطق تناسب گرا و تدریج گراست. برقراری نسبت و تناسب بین اهداف و اصول مختلف و متعارض سیاست خارجی در قالب یک دستگاه انداموار نیز توسط اندیشه سیاسی ممکن است. سیاست خارجی ما از فقر نظری حاد رنج می برد.

ادامه مطلب

واکنش اتحادیه اروپا به احیای جایگاه قاهره

آیا مصر بازگشته است؟

این کشور در دیپلماسی منطقه‌ای و در پرونده‌های مهم، از جنگ‌های یمن و سوریه تا موضوع هسته‌ای ایران غایب بوده است. در این دوران مصر گرفتار ناآرامی داخلی بود و این امر باعث شد توجهش از سیاست خارجی به نزاع قدرت در داخل و اقتصاد معیوبش متمرکز شود.

ادامه مطلب

نبردهایی که فقط مالیخولیای استعمارگران را ارضا می کند

جنگ های عبث خاورمیانه

اگر مردم به همان اندازه که زمان خود را صرف جنگ و مقابله با عواقب ویرانگر آن کرده اند، برای جلوگیری و اجتناب از جنگ وقت می گذاشتند، شاید جهان جای بهتری بود.

ادامه مطلب

لزوم همگرایی منطقه ای از نوع اروپایی برای حل چالش ها

خاورمیانه و معضلی به نام تجزیه طلبی کردی

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله اصلی کردستان که اجازه می دهد گروهک های تروریستی بر احساسات توده های کرد سوار بشوند، از احساسات قومی دختران جوان و ناپخته قوم کرد سوء استفاده کنند و از آنها در اردوگاه های خود به عنوان تروریست استفاده کنند، در درجه اول فقر و در درجه دوم جهل است که این دو در هم آمیخته هستند، زیرا با فقرزدایی در مناطق کردستان ایدئولوژی های منحطط کمرنگ تر می شوند، تعداد دانشگاه ها گسترش می یابد، بدون تردید دانشجویانی که بر سر کلاس های علوم انسانی و رشته هایی مثل اقتصاد و علوم سیاسی نشسته اند و با مسائل روز دنیا و اقتصاد بین المللی و جهانی سازی و منطقه گرایی آشنا شده اند، با ایدئولوژی های منحط گروهک های کردنما که آمیخته ای از ناسیونالیسم قومی کور و اندیشه های چپ است فریب نخواهند خورد.

ادامه مطلب

احیای سخت اعتماد بین المللی به آنکارا

دیپلمات ارشد ترکیه ای: چگونه از باتلاق خودساخته سوریه خارج شویم؟

دیپلمات ارشد ترکیه ای می نویسد: چطور و چرا در حالی که روابط بسیار نزدیکی با سوریه داشتیم، در مدت بسیار کوتاهی ما همسایه ها تبدیل به دشمن هم شدیم؟ آیا برنامه سیاسی و استراتژی خروج مشخصی در رابطه با نحوه مدیریت این موضوع در زمان وقوع بحران داشتیم؟ آیا تصور می شد که این موضوع به مرور زمان ابعاد جدی تری به خصوص برای ترکیه پیدا کند؟ مهم تر از همه، آیا ارزش آن را داشت که به خاطر درگیری در مسئله سوریه از سیاست خارجی منطقی و واقع بینانه ای که در طول تاریخ جمهوری سعی در حفظ آن داشته ایم، فاصله بگیریم؟

ادامه مطلب

با وجود فراری بودن بایدن از هر گونه درگیری در خاورمیانه

آیا اسرائیل واقعا به فکر جنگ با ایران است؟

تشدید تنش توسط مقامات نظامی و سیاسی اسرائیل دیگر فقط شفاهی نیست. دولت یهود آمادگی های خود را برای حمله افزایش می دهد.

ادامه مطلب

حال ناخوش اتحادیه اروپا

چرا جمهوری اسلامی ایران به معرفت دیپلماتیک در قبال اروپایی ها نرسیده است؟/ تهران فرصت تعامل با اردوغان را از دست داد

سید وحید کریمی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر ما بتوانیم حضور و نفوذ بیشتر و پررنگ‌تری در کشورهای ضعیف اتحادیه اروپا داشته باشیم باعث حساسیت بازیگران اصلی و پیشران اتحادیه اروپا یعنی بروکسل، پاریس و برلین خواهد شد، در صورتی که اگر جمهوری اسلامی ایران تمام تمرکز دیپلماتیک خود را به خصوص جریان در مذاکرات هسته‌ای بر پایه تعامل با آلمان، فرانسه و نظایر آن ها قرار دهد، اروپایی ها و به خصوص قدرت های اتحادیه اروپا به این باور می رسند که تهران را در مشت خود دارند. بنابراین جا دارد به جای برقراری روابط با اتحادیه اروپا روابط با تک‌تک اعضای اتحادیه اروپا، به خصوص کشورهای ضعیف و کوچک تر و همچنین کشورهای اروپایی را در دستور کار قرار دهیم تا با برقراری روابط جدی تر با تک تک این کشورها عملا آنها را به سمت مسئولیت‌پذیری دیپلماتیک و حقوقی وابداریم.

ادامه مطلب

منطقه به کدام سو می رود؟

آینده سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه

ایوب حطاویان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اینکه یکی از میدان های تقابلی این دو کشور در سطوح منطقه ای صورت می گیرد، لذا اثرگذاری این رقابت استراتژیک بر فرآیندهای سیاسی – نظامی خاورمیانه که از قضا بسیار پر اهمیت در درجه اول برای چین و در درجه دوم برای آمریکاست، قابل مشاهده است. سیاستمداران آمریکایی استدلال می کنند که چین یک استراتژی صفر و جمع جبریِ هزینه – منافع در خاورمیانه پیاده کرده است. به معنای ساده تر ایالات متحده در منطقه خاورمیانه هزینه های تامین امنیت را بر عهده دارد در حالی که چین بهره و سود اصلی را می برد. حال موضوع کشف نفت شِل و عدم وابستگی شدید سابق آمریکا به نفت این منطقه نیز بر چاشنی ماجرا افزوده است. 

ادامه مطلب

چرخه جنگ، صلح، نظم، توسعه

خاورمیانه در کجای دنیای جدید ایستاده است؟

مهدی صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ورای تمام این مسائل، بازگشت امریکا به سرزمین مادری به منظور اختصاص منابع در جهت جبران عدم توسعه یافتگی در قیاس با استانداردهای جهانی یک ضرورت تلقی می شود. در چنین فضایی در سال ۲۰۲۱ خروج امریکا از افعانستان و ارتقای پاره ای از مسئولیت های نظامی – امنیتی به پاکستان و ترکیه در خاورمیانه – اوراسیا و در عین حال پیمان هسته ای امریکا با استرالیا و انگلستان در شرق آسیا به منظور مهار چین در دستور کارقرار گرفته است. 

ادامه مطلب