سفرهای منطقهای عراقچی یعنی ایران منزوی نیست
. در حالی که وزیر امور خارجه ایران در حال انجام سفر دوره ای خود است، همتایان اسرائیلی او از ۷ اکتبر تاکنون نتوانستهاند تورهای منطقهای مشابهی برگزار یا ارتباطات گستردهای برقرار کنند.
ادامه مطلب. در حالی که وزیر امور خارجه ایران در حال انجام سفر دوره ای خود است، همتایان اسرائیلی او از ۷ اکتبر تاکنون نتوانستهاند تورهای منطقهای مشابهی برگزار یا ارتباطات گستردهای برقرار کنند.
ادامه مطلبوی در پاسخ به پرسش دیگری درباره صدور قطعنامه آژانس علیه ایران و اینکه گفته می شود کشورهای اروپایی این قطعنامه را برای فشار بر افکار عمومی ایران در آستانه انتخابات ریاست جمهوری صادر کرده اند، گفت: پاسخ آنها را ملت ایران پای صندوق های رای خواهند داد.
ادامه مطلبمحمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: هدف مهمتر طرح جدید آمریکایی ها، کشاندن فرش از زیر پای محور مقاومت است اما به نظر می رسد که شاهزاده جوان سعودی بسیار زیرکانه عمل می کند و مایل نیست خود را در برابر محور مقاومت قرار دهد و یک دلیل آن اهمیتی است که به روابط دوجانبه اش با جمهوری اسلامی می دهد.
ادامه مطلبغفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دعوت بن سلمان از محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و دعوت متقابل وی از بن سلمان پس از احیای روابط دو جانبه کشور نقطه عطفی در تحکیم روابط دو جانبه است؛ امید است این امر پس از استقرار دولت آتی محقق شود.
ادامه مطلبازسرگیری روابط بین عربستان و ایران روند تقاربی را میان کشورهای منطقه آغاز کرده که در واکنشها به شهادت رئیس جمهور ایران و همراهانش به وضوح نمایان شد.
ادامه مطلباعضای شورای همکاری میدانند که هیچ یک از پروژههای بزرگی که در نظر دارند، در سایه رویارویی با ایران محقق نمیشود.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: اهمیت اجلاس ریاض از آن روست که در شمار هزار شرکت کننده، دوازده رئیس دولت، و نیز وزیران امور خارجه ایالات متحده و تروئیکای اروپایی حضور دارند. مهمتر این که «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه ایالات متحده بلافاصله پس از خروج از چین، راهی ریاض شد تا با مقامهای سعودی وارد گفتوگو شود. این گفتوگو پیش از سفر او به تلآویو است که قرار است آخرین رایزنیها درباره آتش بس در غزه و احتمال حمله اسرائیل به «رفح» و نیز خطر وقوع جنگ گسترده در جنوب لبنان انجام گیرد.
ادامه مطلببا وجود خطر اوضاع خاورمیانه به دلیل حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه، روابط عربستان و ایران منسجم باقی مانده است.
ادامه مطلبسید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نکته کلیدی که دولتهای ایران در روابط خارجی به آن اهمیتی نمی دهند این است که دنیا فهمیده است هر کشوری (حتی کشوری ذره ای مثل مالدیو)، هرگاه اراده کند به سادگی و بدون هیچ هزینه ای روابطش را با ایران قطع می کند چون مطمئن است ایران همیشه برای عادیسازی روابط آماده بلکه التماس می کند! این قضیه مخصوصا در ۴۵ سال گذشته بارها از جانب سعودی و مراکش در روابط دیپلماتیک با ایران تکرار شده است! متقابلا وقتی ایران برای عادیسازی روابط با مصر استدعا و خواهش می کند آنگاه مصری ها می گویند: «ما که روابط را قطع نکردیم! خودتان قطع کردید حالا پیامدش عادی نشدن روابط به این سادگی است»!
ادامه مطلبابوالفضل خرم روز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خاورمیانه تقریبا به شکل کاملی در وضع طبیعیای که هابز توصیف کرد، قرار گرفته است. این وضعیت حاصل از بر هم خوردن توازن قوای سنتی در این منطقه است. در واقع ما با وضعیتی مواجه هستیم که میتوان آن را «توازن نامتقارن» نامید.
ادامه مطلبپرونده امنیتی دوجانبه با چالش های متعددی در خصوص امنیت تنگه هرمز و اتهامات متقابل مبنی بر استفاده از اهرم فشار اقلیتها میان دو کشور، قاچاق مواد مخدر که برخی طرف های وابسته به ایران به آن متهم می شوند، مبارزه با تروریسم و همچنین حملات مکرر به خاک و تاسیسات نفتی و مرزهای عربستان و جنگ یمن و دیگر پروندههای پیچیده روبه روست.
ادامه مطلبماریا فانتاپی و ولی نصر در یادداشت مشترکی می نویسند: اکنون که حمایت ایران، در تاب آوری و توانمندی نظامی حماس به حساب می آید، به نظر می رسد که توانمندی های نظامی منطقه ای خود ایران نیز کاملا قدرتمند باشد. تهران همچنین جسارت تازه ای را بروز می دهد. هرچند تهران به یک منازعه گسترده تر مایل نیست اما بر نمایش قدرت حماس حساب کرده و در حالی که حزب الله به تبادل آتش با اسرائیل ادامه می دهد و دیگر گروه های تحت حمایت ایران نیروهای آمریکایی را هدف می گیرند، هزینه ها و ریسک ها را افزایش می دهد.
ادامه مطلبمارتین ایندایک و استیون کوک در گزارشی، مورد قانعکنندهای را برای پیمان راهبردی تازه و گسترده میان امریکا و عربستان سعودی مطرح میکنند که به موجب آن، امریکا به تقویت روابط دفاعی با عربستان متعهد میشود و در مقابل، پادشاهی به همکاری در زمینه اصلاحات داخلی، حقوق بشر، سیاست نفتی، جنگ در یمن و عادی سازی روابط با اسرائیل متمایل خواهد شد.
ادامه مطلببه رغم نشانه های آشکار از عقب نشینی نظامی آمریکا از منطقه، ایالات متحده به آسانی از خلیج فارس دست نمی کشد. دولت بایدن طرح تازه ای را ابداع کرده که هدف آن تاثیرگذاری و نتیجه گیری بیشتر با امکانات کمتر برای مقابله با نفوذ چین در این منطقه است.
ادامه مطلبرسانههای آمریکایی در حال حاضر در حال خیالپردازی درباره تحولات بزرگی هستند که از این توافق حاصل خواهد شد، چیزی که تکرار بزرگنمایی های دوره ترامپ درباره "معامله قرن" است. توافق عادیسازی عربستان سعودی و اسرائیل، نه پاسخی است به رقابت استراتژیک با چین و نه به تهدیدهای ایران. فشار برای عادی سازی فوری و زودرس، تنها موجب میشود که سعودیها قیمت خود را بالا ببرند و اسرائیل هم پیش شرط های خاص خود را تعیین کند.
ادامه مطلببیش از یک دهه است که نشانه هایی از بلندپروازی دریایی فزاینده سعودی به چشم می خورد که بر دو ستون اصلی تمرکز دارد: بازسازی و مدرنیزه کردن ناوگان دریایی خود و پیشتازی در رزم گروه های چندجانبه به رهبری ایالات متحده.
ادامه مطلبدر سطح منطقهای روشن است که رهبران و ملتهای منطقه از جنگ و هرج و مرج خسته شدهاند و در حالی که غرق در بحرانهای بی پایان خود هستند در حسرت حرکت رو به جلوی جهان هستند. در سطح بین المللی میتوان از نقش آمریکا و نیز تغییرات سیاسی و اجتماعی در اروپا هم زمان صعود قدرتهای بین المللی مانند هند و چین و در آخر جنگ اوکراین به عنوان عوامل موثر در این جنب و جوش نام برد.
ادامه مطلبدر روز ملی عربستان سعودی که هر ساله در ۲۳ سپتامبر جشن گرفته می شود، شاهد آن بودیم که مردمان عربستان و به ویژه انبوهی از نسل جوان، که بخش عمده جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، برای گرامیداشت این روز در سراسر عربستان سعودی گرد هم آمدند. به نظر می رسد، افزایش چشمگیر برگزاری مراسم میهن پرستانه ای از این دست که توسط ولیعهد این کشور ترویج و تبلیغ می شوند، می تواند تا حدی انگیزه های اصلی پشت اصلاحات سیاسی و اقتصادی اخیر در این کشور را رمزگشایی کند.
ادامه مطلبتوافق عربستان – ایران با حمایت چین چیزی جز تشییع نفوذ آمریکا در شرق جهان عرب نیست. نفوذی که مستقیما وارد مرحله مرگ مغزی شد بعد از این که آمریکاییها در پی حمله به عراق در مخمصه گیر افتادند. به این ترتیب آمریکاییها شکست خوردند و طرح خاورمیانه جدید آمریکا به خاورمیانه ایران تبدیل شد.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: پروژه شرق به غرب که برای ایران اهمیت به سزایی دارد برای عراقی ها اولویت ندارد. بلکه از این فراتر، آنها پروژه شرق به غرب ایران را رقیبی برای جاده توسعه خود می دانند. حتی اگر بنا باشد این پروژه مکمل پروژه جاده توسعه باشد، باز هم برای عراقی ها اولویت، جاده توسعه است و شاید بعدها به فکر پروژه شرق به غرب و اتصال به سوریه بیفتند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری خارجی ازجمله بخشهای سیاستگذاری عمومی است که دست نامرئی در آن مورد استفاده قرار گرفته و دارای اثربخشی است. سیاستگذاری خارجی، میدانی است که ذینفعان گوناگون آن دارای منافع و منابع متفاوت هستند که برقراری موازنه در اهداف و سیاستها را بسیار سخت نشان میدهد، اما همان دست نامرئی سیاستگذاری است که با مدیریت منافع و منابع بازیگران، تعادل را برقرار و منافع جمعی را بر منافع فردی پیروز میسازد.
ادامه مطلبمحمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنها تهدید متوجه جمهوری اسلامی ایران توسعه پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط عربستان و سایر کشورهای عربی و اسلامی با رژیم اسرائیل نیست؛ عربستان جدید موقعیت پرستیژی و راهبردی ایران را نیز مورد تهدید قرار داده است و چنانکه تمهیدات جدی برای هماوردی و مهار آن اندیشیده نشود، کشورمان در آینده ای نه چندان دور جایگاه و اهمیت کلیدی و در نتیجه قدرت چانه زنی خود در منطقه را از دست خواهد داد و به بازیگری منفعل و تماشاگر تحولات تبدیل می شود.
ادامه مطلبحجت میرزایی در یادداشتی می نویسد: نرخ رشد اقتصادی خیرهکننده و کمنظیر عربستان در دهه اخیر همچنان با آهنگی شتابان ادامه دارد. این نرخ در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹ درصد و در ششماهه اول سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۱ درصد رسیده است. اقتصاد عربستان البته از ۱۹۶۰ به این سو یعنی در شش دهه گذشته در بیشتر سالها نرخ رشد مثبت داشته است؛ اما برخلاف سه دهه اول این دوره که رشد اقتصادی بیشتر وابسته به تولید و صادرات انبوه نفت خام بوده، از دهه ۱۹۹۰ سرمایهگذاری صنعتی از جمله در صنایع پتروشیمی مورد توجه قرار گرفت.
ادامه مطلباختلاف تهران و ریاض بسیار عمیق است و بعید است که مذاکرات پنج روزه با نظارت چین آن را برطرف کند؛ زیرا هر یک از آنها دیدگاه بسیار متفاوتی نسبت به منطقه دارند و نقشه روابط آنها بسیار متناقض است.
ادامه مطلبمجله انگلیسی اکونومیست با عکسی از آسمانخراشهای کاملاً جدید با عنوان «خاورمیانه جدید، وعدهها و خطرات» روی جلد خود به موضوع دگرگونیها و تغییرات عمیق در این منطقه چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی اختصاص داده است. عنوان یکی از مقالات این موضوع این است: «کشورهای خلیج فارس میخواهند خاورمیانه را به تصور خود تغییر دهند».
ادامه مطلبکشورهای تولید کننده نفت خام باید به این نتیجه برسند که سوء استفاده سیاسی از منابع باعث تسریع در دور شدن کشورها مصرف کننده از نفت خام خواهد شد. امیدواریم که عربستان سعودی جایگاه خود به عنوان نماینده قابل اعتماد کشورهای تولید کنندنفت خام حفظ کند و از طریق گفت وگو با کشورهای مصرف کننده همچنان نقش محوری را در ثبات بازار نفت خام داشته باشد. این اقدام عربستان سعودی بدون شک سود این کشور را به حداکثر خواهد رساند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بایدن در حاشیه نشست اخیر گروه ۲۰ در دهلی از طرح آمریکا برای کمک به احداث کریدور جدیدی با نام کریدور هند-خاورمیانه-اروپا سخن گفت. این کریدور جدید قرار است حملونقل کالا از طریق دریا و راهآهن، انرژی از طریق لوله و دادههای دیجیتالی از طریق فیبر نوری بین مبدأ، یعنی بنادر غربی هند و مقصد، یعنی اروپا و نیز کشورهای مسیر شامل امارات، عربستان، اردن و اسرائیل را ممکن کند و همچنین شامل ایجاد مناطق اقتصادی در طول مسیر باشد.
ادامه مطلباختلاف بر سر الدُرّه مسئله تازه ای نیست؛ ریشههای این کشمکش به دههی پرآشوب ۱۹۶۰ بازمیگردد، زمانی که ایران و کویت حقوق اکتشافی متضادی را به شرکتهای مختلف واگذار کردند. این وضعیت عملیات اکتشاف گاز در منطقه را متوقف کرد و اختلاف ژرفی درباره حقوق مالکیت و توسعه این میدان را در پی آورد که تا به امروز هم ادامه دارد.
ادامه مطلببه نظر می رسد که سعودی ها، به عادی سازی با اسرائیل علاقمند باشند اما همان گونه که یک دیپلمات سعودی گفت، آنها به عنوان رهبران جهان عرب، باید مسئله فلسطین را جدی بگیرند. خرد عرفی می گوید که عادی سازی کامل، چه در چارچوب پیمان های ابراهیم یا خارج از آن، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، محتمل نباشد چرا که وی به آرمان فلسطینی ها پایبند است.
ادامه مطلبمهم نیتها و اقدامات صادقانه است که در راه برپایی خاورمیانهای که همه در آن بدون استثنا آرامش را در پیش گرفتهاند حساسیتهای گذشته و مشکلات کنونی را پشت سرمیگذارد.
ادامه مطلب