
تکاپوها در دوحه
نشست روند آستانه دیروز شنبه، ۱۷ آذر با حضور عباس عراقچی، سرگئی لاوروف و هاکان فیدان وزیران امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد. موضوع بحث این نشست، تحولات دو هفته اخیر سوریه بود.
ادامه مطلبنشست روند آستانه دیروز شنبه، ۱۷ آذر با حضور عباس عراقچی، سرگئی لاوروف و هاکان فیدان وزیران امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد. موضوع بحث این نشست، تحولات دو هفته اخیر سوریه بود.
ادامه مطلبترکیه همچنین در جبهه دیپلماتیک اهرمهای قابلتوجهی به دست آورده است. این کشور احتمالاً از وضعیت فعلی سوریه برای مذاکره مؤثرتر با مسکو و تهران استفاده خواهد کرد و فرصتی برای دستیابی به توافق با دولت جدید دونالد ترامپ دارد.
ادامه مطلبعلی اکبر دارینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روشن است که میان آمریکا، اسرائیل و ترکیه برای اشغال «حلب» و «حما» هماهنگی وجود داشته است. هدف اصلی آنها قطع ارتباط زمینی ایران با لبنان و سرانجام سرنگونی دولت «بشار اسد» است. اسرائیل با حمله به مواضع نیروهای دولت سوریه و متحدان ایران راه را برای پیشروی تروریستها هموار میکند و تروریستها با ضربه زدن به دولت اسد و «محور مقاومت» دشمنان اسرائیل را تضعیف میکنند. تقسیم کار میان آنها وجود دارد. ترکیه آشکارا با اسرائیل و آمریکا همدست است. ترکیه به همراه اسرائیل و آمریکا سه پایه «محور شرارت» در منطقه هستند.
ادامه مطلببه دنبال تحولات سریع در سوریه، قرار است امروز شنبه نشستی سهجانبه با حضور عباس عراقچی، سرگئی لاوروف و هاکان فیدان در مقام وزرای امور خارجه ایران، روسیه و ترکیه ذیل روند آستانه به میزبانی دوحه، پایتخت قطر برگزار شود.
ادامه مطلبخدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شرکت SADAT یک شرکت خصوصی نظامی – امنیتی ترکیه است که مقر آن در استانبول است. واقعیت ماموریت و هدف SADAT همواره محل بحث بوده و با اتهاماتی از سوی احزاب و گروههای مخالف حزب عدالت و توسعه (AKP) مواجه است. این بحثها از حمایت این حزب از ایجاد ارتش خصوصی وفادار به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور تا ارتباط و همکاری نزدیک با سازمان اطلاعات ترکیه (میت) را در برمیگیرد. درحال حاضر مدیر عامل این شرکت ملیح تانرووردی، پسر بنیانگذار (ادنان تانرووردی) است. این شرکت، واگنر ترکیه لقب گرفته است!
ادامه مطلبسید احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یک نکته در بحث اشغال حلب وجود دارد که کمتر در کانون های رسانه ای و سیاسی مورد توجه قرار می گیرد و آن ترکیب قومی تروریست های هیئت تحریر الشام و دیگر گروه هاست. البته کانون محوری در این گروه ها در نگاه اول مسائل ایدئولوژیکی است که بر تفکرات افراطی تکفیری و اخوانی مستقر است، با وجود این، ترکیب قومی اصلی این گروه ها در کنار عرب ها، «ترک تبارها» هستند که شامل ترک هایی از اویغورهای چین، ازبک ها، ترکمن ها، داغستانی ها، چچنی ها، کریمه ای ها، قزاق ها و ترک های قبرس است. در اشغال حلب بیش از پنج هزار نفر از تروریست های اویغوری به رهبری ابوالقاسم ترکستانی و هزاران نفر از ازبک های گروه تهدید و جهاد ازبکستان و سایر ترک تبارهای مورد اشاره حضور دارند که با پا گذاشتن روی وحدت ایدئولوژیکی تکفیری مورد ادعا، تلاش تلاش کردند نمادهای قومی خود را به نمایش بگذارند. این گروهها از مناطق و کشورهایی هستند که ترکیه آنها را در قالب «جهان تُرک یا تورانی» بازنمایی می کند.
ادامه مطلبسید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حادثه حلب که بلافاصله پس از برقراری آتش بس در لبنان اتفاق افتاد، نشان داد که بازیگران و کشورهای اثرگذار منطقه هر کدام برنامه ها و سناریوهای خود را پیش می برند و منتظر فرصتی هستند که حرکت کنند و مواضع جدیدی برای خود به دست آورند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در آنکارا به بهانه «کمبود وقت» حاضر به دیدار با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نشد و دیدار او از ترکیه صرفا به دیدار با هاکان فیدان، همتای ترکیهایاش محدود شد. حتی در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو اکو نیز، ترکیه در سطح معاون وزیر امور خارجه حاضر شد و وزیر امور خارجه این کشور به مشهد نرفت!
ادامه مطلباحسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات نژادپرستانه و تلاش برای استفاده از نشانه های افراطی پان ترکها توسط تروریست های منتقل شده از آسیای مرکزی و قفقاز به سوریه، موجی از خشم و نفرت را به همراه داشته و باعث نگرانی بسیاری از دولت ها و ملت ها در مورد تبعات آزاد گذاشتن اردوغان برای حمایت از این ایدئولوژی افراطی شده که رفتار فاشیست های آلمان نازی را یادآور است. این نگرانی به خصوص برای اروپایی ها جدی است و حتی کشورهای عربی هم حمایتی از تحرکات اخیر تروریست ها نداشته اند و آنچه در تماس تلفنی بشار اسد با حاکم امارات رخ داد، موید این تحلیل است.
ادامه مطلبولودیمیر زلنسکی؛ رئیسجمهور اوکراین در اظهاراتی با اشاره به صدور مجوز آمریکا و برخی از کشورهای غربی برای استفاده اوکراین از سلاحهای دوربرد اهدایی آنها جهت حمله به اهداف نظامی در عمق خاک روسیه تأکید کرده است؛ اکنون زمان تصمیمگیری آلمان برای پیوستن به شرکای غربی برلین درخصوص صدور مجوز استفاده اوکراین از سلاحهای دوربرد فرا رسیده است. ما در تلاش هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که همه کشورها از انجام حملات به اهداف نظامی در عمق خاک روسیه حمایت میکنند.
ادامه مطلبواضح است که مخالفان مسلح اسد از تضعیف جدی محور مقاومت ایران، بهویژه حزبالله، توسط اسرائیل بهرهبرداری کردهاند. حزبالله که به شدت تضعیف شده و روسیه که درگیر جنگ اوکراین است، دفاع از حکومت اسد را دشوارتر کردهاند. البته این گونه نیست که حزبالله یا روسیه کمک نخواهند کرد؛ هر دو در سوریه سرمایهگذاری عمیقی کردهاند، اما نیروهایشان مانند سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ که برای برخورد با شورشیان به کار گرفتند، دیگر در دسترس نیستند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: از ایران که مبتکر این سازمان است انتظار می رود بیش از پیش برای توسعه و انسجام اکو فعالیت داشته باشد. اما به دلیل مشغولیت ایران به اختلافات و مسائل داخلی که در بسیاری از مواقع از اندازه گذشته و بر سیاست های کلان کشور تاثیر گذاشته و غفلت از مناسبات بین المللی را موجب شده و همچنین نبود یک استراتژی روشن و پایدار برای تعاملات بین المللی ایران، سبب شده است تا به سازمان هایی نظیر اکو توجه کافی یا اصلا توجه نشود. همچنین تداوم خصومت ایران و غرب در حالی که اکثر کشورهای عضو اکو روابط خوب یا نزدیکی با غرب و ایالات متحده امریکا دارند یکی از مهمترین دلایلی ضعیف شدن اکو محسوب می شود. ایران کشور بزرگ و تاثیرگذاری در غرب آسیا و آسیای مرکزی است. ایران کشوری است که نفوذ تمدنی هم در آسیای میانه و هم در قفقاز دارد. از این رو طبیعتا داشتن روابطی چالشزا با کشورهای غربی و ایالات متحده بر خلاف سیاست دیگر کشورهای عضو اکو، بر عملکرد این سازمان تاثیر مستقیم میگذارد.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: مخالفت فوری عربستان سعودی، مصر، اردن و دیگر دولتهای همسو با دور تازه شورشگری در سوریه و حمایت از دولت بشار اسد، معنایی جز نگرانی از قدرتگیری جریان اخوان المسلمین ندارد. این دولتها براین باورند که نباید به "پان اسلامیسم" و "پان عثمانیسم" ترکیه فرصتی برای خلق موقعیت برتر در خاورمیانه و منطقه شامات داد.
ادامه مطلبپس از دور جدید تنشها در سوریه، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، سفرهایی را به منظور کنترل تنش به سوریه و ترکیه انجام داد. مسئول سیاست خارجی کشورمان عصر یکشنبه با بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، دیدار و گفتوگو کرد.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چرا سیاستهای جهانی و عمدتا منطقهای به سمتی سوق پیدا میکند که همیشه سوریه دارای ضریبی از ناامنی است؟ چه کشورهایی بیشترین سود را از قبال ناامنی در سوریه کسب میکنند؟
ادامه مطلببقایی درباره نقش ترکیه در تحولات سوریه گفت: «ترکیه یک کشور تاثیرگذار و هم تاثیرپذیر در تحولات سوریه است. همه ما در منطقه مدتهاست به این جمع بندی رسیده ایم که هر گونه ناامنی فقط به سوریه محدود نمی ماند. در چارچوب فرایند آستانه، هم ایران هم ترکیه و هم روسیه طی سال های اخیر تلاش های زیادی داشتهاند. مقامات ترکیه در اظهارات رسمی خود تاکید کرده اند که تحولات سوریه ارتباطی به ترکیه ندارد و فکر می کنم دوستان ما در ترکیه به اندازه ما نسبت به تحولات سوریه نگران هستند. همه ما به این موضوع واقفیم که تروریسم در یک جا متمرکز نمی ماند و تمایل به انتشار دارد. این نگرانی مشترک سبب می شود تا کشورهای ذی نفع در سوریه از جمله خود سوریه در این زمینه همکاری کنند.»
ادامه مطلببا ادامه تحرکات گروه تروریستی تحریرالشام در سوریه، موتور دیپلماسی ایران هم برای مدیریت شرایط روشن شده است، کمااینکه دیروز عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، راهی سوریه شد و طبق اخبار قرار است امروز نیز درباره تحولات منطقه با طرفهای ترکیهای دیدار کند.
ادامه مطلبجمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: تسلسل زمانی اتفاقات متصل به هم اخیر در منطقه تصادفی نیست. چه نسبتی بین توقف عملیات تیپ «گولانی» و دیگران در جنوب لبنان، با آغاز فصل جدید عملیات جبهه «الجولانی» و دیگران در سوریه است؟
ادامه مطلبعلیاصغر بصیریجم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: بی گمان میتوان اردوغان را ماکیاول دوران معاصر در سیاست خارجی قلمداد کرد چرا که با بررسی رفتارها و الگوهای سیاست خارجی وی در یک دهه گذشته به خوبی عیان است که در راه تامین منافع کشورش بدون هیچ گونه تعارف و ملاحظه ای در همان لحظه که با کشوری روابط حسنه دارد می تواند وارد خصومت هم شود و یا برعکس، که البته دیدگاه رئالیسی در سیاست خارجی به همین معناست و سیاست خارجی دولت اردوغان را میتوان یک کارگاه آموزشی دانست!
ادامه مطلبجمیله کدیور در یادداشتی می نویسد: چند ساعت پس از آن که اردوغان اعلام کرد همه روابط خود را با اسرائیل قطع کرده، وزارت امور خارجه اسرائیل تغییر در روابط دیپلماتیک خود با ترکیه را تکذیب و اعلام کرد این وزارتخانه «از تغییر در وضعیت روابط با ترکیه آگاه نیست.» تا زمان نگارش این مقاله، گزارشها حاکی از آن است که سفارت ترکیه در اسرائیل طبق معمول کار میکند و نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل در آنکارا نیز باز است.
ادامه مطلباز سال ۱۹۶۰، ترکیه چندین کودتای نظامی را شاهد بوده که آثار سخت خود را بر شرایط سیاسی، اقتصادی و بشردوستانه بر جای گذاشته است و هنوز هم از عواقب آن تا به امروز رنج میبرد. نکته اینجاست که اکثر این کودتاها در زمان حکومت حزب دموکرات در امریکا رخ داده است.
ادامه مطلبحامیان اردوغان به یک طرح بزرگ که ترکیه را تهدید میکند متقاعد شدهاند. اما برخی دیگر از جمله منتقدانش میگویند که او از آن برای توجیه موضع ضد اسرائیلی خود و منحرفکردن توجه ترکها از مشکلات اقتصادی و هزینههای بالای زندگی استفاده میکند.
ادامه مطلبرئیس اقلیم کردستان عراق، در پنل کنفرانس سالانه انستیتوی پژوهشی خاورمیانه تحت عنوان «میری» The Middle East Research Institute (MERI) در شهر اربیل، درباره روابط با همسایگان خود گفت: سال گذشته توانستیم مشکلاتی را که با ایران داشتیم تا حدود زیادی برطرف کنیم. معتقدم بعد از سفری که بنده به تهران انجام دادم و دیدار و ملاقات با حضرت آیتالله خامنهای، مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران و رئیس جمهوری «ابراهیم رئیسی» و سفر دکتر «مسعود پزشکیان» رئیس جمهوری جدید ایران به اربیل و بغداد، همچنین دومین سفر رئیس جمهوری ترکیه به اربیل، ثابت شد که در مرحله جدید و فصل تازهای از روابط با همسایگان خود قرار داریم.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنکارا مدتهاست که به دنبال ایفای نقش رهبری در مذاکرات صلح بین کییف و مسکو بوده است. در همین حال، ترکیه جریان نفت روسیه به اتحادیه اروپا را از زمان تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین تسهیل کرده است و به کرملین اجازه می دهد تا تحریم های این اتحادیه را دور بزند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر محیط ژئوپلیتیک منطقه را تا چند صد سال پیش بررسی کنیم، به صراحت میشود ادعا کرد که تنها دو کشور ایران و ترکیه را میتوان کشورهای واقعی در بستر آنارشیک منطقه غرب آسیا قلمداد کرد. این دو کشور واقعی اما دارای رگههای از اختلاف، ستیز منافع و سیاستها هستند که بهویژه با پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران و برآمدن الگوی حکمرانی ایرانی در جهان اسلام، شدت گرفت.
ادامه مطلبپس از حمله تروریستی چهارشنبه گذشته در آنکارا، جنگندههای ترکیه چندین شهر را در شرق و شمال سوریه بمباران کردند. در بمباران شهرهای رقه، کوبانی، منبج، حسکه و تلرفعت، نیروگاههای برق، ایستگاههای قطار، نانواییها و لولههای انتقال آب هدف قرار گرفت. ترکیه، پکک را عامل حمله آنکارا میداند؛ اما معلوم نیست چرا غیرنظامیان و زیرساختهای حیاتی شمال و شرق سوریه را نابود میکند.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اردوغان یک سفر مینی بالکان را به مدت دو روز در تیرانا، پایتخت آلبانی و بلگراد پایتخت صربستان برگزار کرد که در تیرانا امضای چهار توافقنامه بین ترکیه و آلبانی در زمینه همکاری، ارتباطات، آموزش و کشاورزی جلب توجه کرده است. ترکیه شریک استراتژیک آلبانی و یکی از بزرگترین سرمایه گذاران آن است که در زیرساخت ها و سایر بخش ها مشارکت دارد.
ادامه مطلبمحسن پاک آیین در گفت گویی باور دارد که موضوع کریدور زنگزور و اختلافنظرها در این زمینه نمیتواند باعث جنگ دوباره در قفقاز شود. بله، مسئله پیچیده است و امکان دارد مذاکرات و گفتوگوها برای تعیین تکلیف مسیرهای مواصلاتی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان به درازا بکشد، اما منجر به جنگ دوباره نمیشود.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفت وگویی باور دارد که متأسفانه در سفرهای آقای عراقچی به کشورهای منطقه صرفا برخی کلیگوییها و شعارزدگی در قبال مسئله فلسطین و لبنان و سیاستهای جنگافروزانه اسرائیل دیده میشود، بدون آنکه واقعا برنامهریزی روی سفر به آن مقصدها صورت گرفته باشد.
ادامه مطلبتور منطقهای عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پس از لبنان، سوریه، عربستان، قطر، عراق و عمان با سفر به اردن، مصر و ترکیه ادامه پیدا کرد. تحلیلگران بر این باورند که این سفرهای منطقهای سکاندار سیاست خارجی ایران با هدف محوری کاهش تنش در منطقه، برقراری آتشبس در لبنان و فلسطین و کنترل جنگافروزی اسرائیل در حمله احتمالی به ایران انجام شده است. هرچند که به موازات آن، ارتقای روابط دوجانبه و چندجانبه منطقهای و پیرامونی هم میتواند از دیگر دستور کارهای سفر منطقهای عباس عراقچی باشد. البته در ادامه این تور صلح عراقچی با سفر به ترکیه برای حضور در نشست ۳+۳، به موازات خاورمیانه، نیمنگاهی هم به تلاش برای برقراری صلح در قفقاز دارد.
ادامه مطلب