صالحی: همکاری اروپا و آسیا یک نیاز جهانی است

به گزارش خبرنگار مهر علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان در همایش ایران و همکاری های منطقه ای در اوراسیا که در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه در حال برگزاری است، اظهار داشت: هر گاه در چنین جلساتی حضور می یابم احساس خوشنودی می کنم، چرا که این جلسات، فرصت مناسبی برای سخن گفتن در خصوص مباحث بین المللی است.

 
وی گفت: ما در شرایط حساس بین المللی قرار داریم، چرا که شرایط به سرعت در حال تغییر است. برخی از تحولاتی که در دو سه دهه اخیر رخ داده و تحولات آینده که در تاریخ می توانیم خودمان را به آنها ارجاع دهیم یک قرن طول می کشد. سقوط اتحاد جماهیر شوروی یکی از حوادث بود که رخ داد و در آینده شاهد تحولات بسیار عظیمی خواهیم بود.


وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: تحولاتی که در منطقه شاهد آن هستیم تحولات کوچکی نیست، اما چه بخواهیم چه نخواهیم در حال رخ دادن است؛ ملت ها و دولت هایی در این برهه حساس موفق اند که بتوانند با هوشمندی، آینده را به درستی ببینند، تحلیل خوب و مناسبی از وضعیت موجود داشته باشند و بتوانند آینده ای درست و صحیح از وضعیت جهانی و چیدمان نظم جهانی ترسیم کنند.


وی افزود: اگر نتوانیم با تحلیل درستی آینده را ببینیم قطعا در سیاست گذاری های خود به بیراهه خواهیم رفت. عناصر قدرت، همواره در همه زمان ها وجود داشته اند و ما باید این عناصر را بشناسیم و بدانیم که در کجا جمع شده اند.


صالحی خاطرنشان کرد: یکی از عناصر قدرت، انرژی و منابع آن بوده که شامل تکنولوژی، منابع خام، نیروی انسانی و ...است. عنصر دوم قدرت، توانمندی های نظامی بوده و عنصر سوم، مسائل اقتصادی است که شامل نیروی انسانی و دسترسی به منابع اولیه، دسترسی به راه های ترانزیتی، بازارهای مصرف و ... است.


وی همچنین عنصر فرهنگی را یکی از عناصر مهم قدرت دانست و افزود: با توجه به رشد و پیشرفت در جهان به زودی، به آینده ای خواهیم رفت که ارتباطات بسیار شدید می شود. در این عنصر، ملتی توانمند است که بتواند اندیشه تولید کند و به رسانه های قدرتمند دسترسی داشته باشد، چرا که رسانه ها اکنون می توانند بازنده و برنده مشخص و حق و باطل را به راحتی با یکدیگر جابه جا کنند؛ بنابراین عنصر فرهنگی، عنصر مهمی است.


وزیر خارجه تصریح کرد: تحولات منتهی به فروپاشی نظام دوقطبی، نقطه پایانی حادثه ای مهم و آغازگر دوره گذار تمدنی است؛ وقوع این تحولات با روند جابه جایی جریان قدرت و ثروت از غرب به شرق و ظهور مجدد آسیا در عرصه معادلات بین المللی است.


وی اظهار داشت: به موازات جریان جهانی شدن، شاهد اوج گیری همکاری های امیدبخش در منطقه هستیم که برخی به عنوان چالش های جهانی شدن از آن یاد می کنند و این پیشرفت، یکی از شواهد این ادعاست. همکاری های اوراسیایی در این کشور آغاز شده و می تواند منافع ملت ها را تضمین کند.

صالحی با بیان اینکه اوراسیا کانون مهم قدرت در روابط بین الملل بوده و می توان از آن به عنوان قلب زمین یاد کرد، خاطرنشان ساخت: امروزه به رغم تغییر معادلات سیاسی، اهمیت این منطقه حفظ شده وحتی افزایش و ارتقا یافته است.


وی افزود: موقعیت اوراسیا در تأمین امنیت جهانی بسیار قابل توجه است و همچنین این ویژگی ها موجب شده تا این منطقه به یکی از کانون های بین المللی و رقابت دولت های بزرگ تبدیل شود.


رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: منافع ملموس و مادی، تهدیدات و نگرانی های مشترک ارزش های مشترک فرهنگی، سوابق تاریخی، موقعیت جغرافیایی کشورهای اوراسیا، موجب برقراری روابط ژئوپولتیکی کشورهای این حوزه شده که انتظار می رود مبنایی برای همکاری های آتی کشورهای این منطقه باشد.


وزیر خارجه کشورمان اضافه کرد: ایران به عنوان یکی از حلقه های مرکزی این زنجیره، ظرفیت های عظیم و منحصر به فردی در زمینه توسعه همکاری های حمل و نقلی انرژی تجاری فرهنگی و امنیتی با کشورهای اوراسیا دارد. موقعیت ژئوپلوتیکی ایران، ظرفیت های بزرگ آن در زمینه تولید و ترانزیت انرژی، شبکه های مواصلاتی ریلی و جاده ای آن و نقش کلیدی و تاریخی ایران در شاهراه های مهم منطقه از جمله جاده ابریشم، راه آهن سراسری آسیا، تراسیکا، کریدور شمال و جنوب، مسیر امن و کوتاه آن به انتقال انرژی به بازارهای جهانی، تلاش ها و تجارب آن در زمینه مقابله با قاچاق مواد مخدر و تروریسم می توانند در خدمت رشد و توسعه همکاری های اوراسیایی قرار گیرد.


وی تصریح کرد: ما برای فعلیت بخشیدن به ظرفیت های همکاری در همه حوزه ها کاملا آماده ایم و معتقدیم تحقق، ارتقا و نهادینه کردن همکاری های اوراسیایی، اقدامی لازم و راهی مطمئن برای رشد و توسعه پایدار منطقه، مقابله اصولی و ریشه ای با چالش ها و بحران های آن و کمک به تحکیم صلح، ثبات و رفاه بین المللی است.


صالحی عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران معتقد است امنیت، حمل و نقل، انتقال انرژی از جمله محورهایی هستند که چارچوب جدیدی برای همکاری های اوراسیایی ارائه می دهند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای با توجه به اشتراکات تاریخی و فرهنگی با اوراسیا و اهمیت آن در منطقه خاورمیانه می تواند با فعال کردن ظرفیت های متنوع خویش، سهم خود را در تحقق توسعه و تأمین امنیت اوراسیایی ایفا کند.


وی افزود: اوراسیا ظرفیت های عظیمی برای همکاری در ابعاد مختلف دارد که بسیاری از آنها به فعلیت در نیامده است؛ در عین حال با مشکلات و چالش های جدید و متنوعی نیز روبرو است که رفع و مدیریت آنها مستلزم تلاش های جمعی است.


وزیر خارجه کشورمان گفت: یکی از پرسش های اساسی که مناسب است همایش حاضر در پی یافتن پاسخی برای آن باشد، این است که چگونه می توان ظرفیت ها و امکانات منطقه را در مسیر نیل به اهداف و منافع مشترک و مقابله با چالش ها و تهدیدات جمعی پیش رو به خدمت گرفت و مدیریت کرد؛ پاسخ به این سوال در گرو شناخت دقیق منطقه، قابلیت ها، ظرفیت ها، مسائل و مشکلات، تحولات روندهای جاری و بازیگران اصلی و مناسبات حاکم بر روابط آنها برمنطقه است.


وی اظهار داشت: تردیدی نیست که اوراسیا با توجه به ظرفیت های متنوعی که دارد، یکی از موتورهای اقتصاد جهانی بوده و هر تحولی در آن، نظام بین المللی را متأثر می سازد. همچنین اوراسیا درگیر مشکلات مختلفی از قبیل تروریسم، افراط گرایی، مواد مخدر، توسعه نیافتگی اقتصادی و سیاسی، درگیری های قومی، مرزی و مذهبی، مشکلات زیست محیطی و اختلافات سیاسی است که ثبات و امنیت منطقه و جهان را به چالش می کشد؛ مواجهه با این چالش ها و عبور از آنها نیازمند مشارکت جمعی هم افزایی و بهره گیری مناسب از ظرفیت ها و امکانات منطقه است.


 صالحی در ادامه افزود: تجربه دهه های اخیر نشان داد که اگر مسائل منطقه به طرز صحیح مدیریت نشوند، نه تنها خود منطقه همواره دچار التهاب و تنش خواهد بود، بلکه بر ثبات و امنیت جهانی، تأثیر خواهد گذاشت؛ براین اساس، امنیت، ثبات و همکاری های منطقه ای در چارچوب اوراسیایی را می توان یک نیاز و اعلام جهانی دانست.


رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: تجربه تاریخی بشر نشان داده که تحقق و تداوم ثبات و امنیت در هر نظام منطقه ای و بین المللی، منوط به حضور و مشارکت مسئولانه و جدی تمام اعضا و ایفای نقش و سهم بایسته از سوی همه آنهاست.


صالحی ادامه داد: طبیعتا هرگونه رفتار تک روانه یا حذفی در این زمینه، تعادل و توازن و در نتیجه دوام و پایداری این نظام را متزلزل کرده و تأمین ثبات، امنیت، توسعه و رفاه ملت ها را تحت تأثیر قرار می دهد. این مهم، ضرورت توجه بیشتر به همگرایی منطقه ای و مسئولیت پذیری جمعی را در قبال اوراسیا ایجاد می کند.


وی با بیان اینکه ما معتقدیم باید جهانی فکر و منطقه ای عمل کرد، گفت: جمهوری اسلامی ایران براین باور است که باید ساختار همکاری های اوراسیایی تقویت شود و گسترش یابد. همچنین چارچوب های عمده همکاری ها مشخص شود و در این راه، موانع همکاری های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شناسایی و رفع شوند.
 

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: تحقق این هدف، مستلزم کنار گذاشتن نگرش های تنگ نظرانه ناقص قدیمی و تعصبات تاریخی بوده و باید وضعیت کنونی را شناخت، زمان را مدیریت کرد و با نگاه به آینده گام برداشت.


صالحی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران که همواره در قبال بحران ها و مشکلات منطقه ای و جهانی، بخشی از راه حل بوده، حل مشکلات و بحران های موجود در منطقه را نیازمند فعال شدن ظرفیت های درون منطقه ای می داند و معتقد است چنین اقدامی می تواند مقدمه نظم امنیتی پایداری در منطقه باشد.


وی با اشاره به اینکه ادامه حضور نیروهای نظامی در منطقه با بهانه هایی چون مقابله با تروریسم، مواد مخدر و افراط گرایی صورت گرفته، گفت: چنان چه تجربه بیش از یک دهه حضور نظامیان خارجی در افغانستان به اثبات رسانده، این موضوع نتیجه ای جز  تشدید این مشکلات و کشتار غیرنظامیان ندارد و نمی تواند راهکار مناسب و پایداری برای حل مشکل باشد، اما مانعی برسر شکل گیری ترتیبات امنیتی واقعی و بومی خواهد بود.


رئیس دستگاه دیپلماسی در پایان خاطرنشان کرد: امید است با همکاری و  همدلی کشورهای منطقه، بدون دخالت قدرت های فرامنطقه ای بتوانیم در راستای توسعه و گسترش روابط، گام های موثرتری برداریم.