ایران

پادکستی با یکی از طراحان تحریم ایران و تحلیلگر ارشد امور خاورمیانه سرویس تحقیقات کنگره امریکا

کنت کاتزمن: جمهوری اسلامی جایگزین ندارد/ترامپ نمی‌تواند بمباران و دیپلماسی را با هم داشته باشد

با کنت کاتزمن به پیچیدگی‌های انرژی هسته‌ای ایران و بمباران اخیر اسرائیل و امریکا علیه آن می‌پردازیم. همچنین به نقش روسیه در عرصه جهانی می‌پردازیم و این‌که انگیزه‌های استراتژیک ایران چه می‌تواند باشد. در این گفت‌وگو همچنین به پیامدها و عواقب اقدامات نظامی ایالات متحده و اسرائیل علیه ایران وضعیت سیاسی ایران پرداخته می‌شود.

ادامه مطلب

چشم‌اندازها، چالش‌ها و فرصت‌ها

چرا روابط ایران و اتیوپی مهم است؟

علیرضا محمدی نیگجه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: روابط ایران و اتیوپی به‌عنوان دو کشور مهم در خاورمیانه و شاخ آفریقا، طی دهه‌های اخیر روندی پر فراز و نشیب داشته است. موقعیت ژئوپلیتیک اتیوپی در شاخ آفریقا، نزدیکی به دریای سرخ و باب‌المندب، و جمعیت بالای این کشور، آن را به یک بازیگر مهم منطقه‌ای تبدیل کرده است. از سوی دیگر، ایران به‌دلیل جایگاه ژئواستراتژیک در خلیج فارس و غرب آسیا، همواره به دنبال گسترش روابط خود با کشورهای آفریقایی، به‌ویژه اتیوپی، بوده است.

ادامه مطلب

تحلیل ریچارد نفیو در واشینگتن اینستیتیوت

ایران تاسیسات هسته‌ای خود را بازسازی می‌کند؟

بلافاصله پس از توقف درگیری‌ها بین اسرائیل، ایالات متحده و ایران در ماه ژوئن، بحث‌هایی در مورد توانایی تهران برای بازسازی برنامه هسته‌ای خود آغاز شد. با این حال، توجه عمومی کمتری به معنای واقعی بازسازی برنامه هسته‌ای ایران شده است. ایران حدود بیست سال برای ساخت این برنامه وقت صرف کرد؛ آیا قصد دارد دوباره از آن طرح پیروی کند یا چیز متفاوتی بسازد؟

ادامه مطلب

پیشنهادهایی به ایران، اروپا، چین، روسیه و ایالات متحد آمریکا

راهبردهای عملی برای خروج از بن‌بست مذاکرات هسته‌ای

فریدون علی‌مازندرانی، احسان دستغیب، حسن فتاحی و مصطفی روستایی در یادداشت مشترکی می‌نویسند: این یادداشت کوششی است در راستای کمک فکری به نهاد دیپلماسی کشور و مبتنی بر صحبت‌های رئیس‌جمهور محترم، جناب آقای دکتر پزشکیان است که از متخصصان خواستند تا به دولت کمک فکری و عملی کنند. در این یادداشت نویسندگان راهکار پیشنهادی خود را ارائه داده و از هیچ‌گونه کمک برای متوقف ساختن و کاهش تنش‌ها دریغ نخواهند کرد. 

ادامه مطلب

اظهارات دبیر شعام درباره مذاکره با آمریکا

پیام تهران به واشنگتن!

‌با وجود فضای پر از تردید فعلی، برخی تحلیلگران معتقدند همچنان امکان احیای مذاکرات وجود دارد، به‌ویژه اگر آمریکا در مواضع خود تجدیدنظر کند و به‌جای طرح خواسته‌های غیرواقع‌بینانه، به ‌دنبال یک توافق برد-برد باشد. ایران نیز بارها نشان داده که در صورت احترام به منافع ملی و امنیتی‌اش، آمادگی دارد راه‌حل‌های دیپلماتیک را بررسی کند.

ادامه مطلب

راهبردهای پنهان و اهرم‌های آشکار

قوهای سیاه بر میز مذاکره

فاطمه خادم‌شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: قوی سیاه یعنی اتفاق یا اطلاعاتی که یا هیچ‌کس تصورش را نمی‌کند، یا نشانه‌هایش نامعلوم است، یا آنقدر کنار گذاشته شده که در تصمیم‌گیری‌ها جدی گرفته نمی‌شود.

ادامه مطلب

رقابت‌ها و چالش‌های موجود

آیا آسیای میانه، جای خاورمیانه را برای ایران می‌گیرد؟

علی‌رغم چالش‌های پیش روی ایران در آسیای مرکزی، اهمیت نقش آن در آن منطقه را نمی‌توان دست کم گرفت. سیاست «چرخش به شرق» آن، به ویژه با توجه به تحولات صحنه منطقه‌ای و بین‌المللی که گزینه‌های کمی در دوره آینده ارائه می‌دهند، همچنان سنگ بنای استراتژی خارجی آن است.

ادامه مطلب

در عصر چانه‌زنی‌های پنهان و خستگی ژئوپلیتیکی

در آخر روسیه ایران را معامله می‌کند؟

دیگر پرسش این نیست که آیا مسکو ممکن است ایران را رها کند یا نه، بلکه این است که آیا ایران می‌تواند از تبدیل شدن به کشوری که رها می‌شود، فرار کند.

ادامه مطلب

دور جدید تحرکات دیپلماتیک درباره پرونده هسته‌ای ایران

قطعنامه‌ای تازه روی میز!

پرونده هسته‌ای ایران و بحث بر سر مکانیسم «اسنپ‌بک» یا بازگشت خودکار تحریم‌ها، بار دیگر به نقطه‌ای رسیده که منازعات دیپلماتیک قدرت‌های جهانی را تشدید کرده است. در شرایطی که سه کشور اروپایی به همراه آمریکا بر حفظ فشار حداکثری علیه تهران تاکید دارند، روسیه و چین با ارائه قطعنامه‌ای جدید سعی دارند معادله قدرت را تغییر دهند. خبرنگار وال‌استریت ژورنال از توزیع پیش‌نویس تازه قطعنامه‌ای از سوی روسیه خبر داده که در ظاهر اندکی به مواضع غرب نزدیک‌تر است، اما ابهامات متعددی درباره فعال‌سازی مکانیسم تحریم‌ها و مطالبات از ایران در آن باقی مانده است.

ادامه مطلب

امریکا برای عملیاتی کردن تهدیدات خود از زمین‌های عربی استفاده می‌کند

پایگاه‌های امریکا در منطقه، تهدیدی برای امنیت ملی ایران

برای اطلاع، غرب آسیا (معروف به خاورمیانه) تقریباً ۱۰هزار کیلومتر از سرزمین اصلی ایالات متحده فاصله دارد. ایالات متحده هیچ علاقه‌ای به نگهداری پایگاه‌های نظامی در داخل و اطراف ایران ندارد. حضور نظامی آمریکا عامل اصلی بی‌ثباتی در منطقه است. از این پایگاه‌ها برای انجام حملات علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است.

ادامه مطلب

اصلاح دکترین دریایی (قسمت اول)

قایق‌های تندرو عامل پیشرفت یا پسرفت؟

محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تهاجم گسترده ۱۲ روزه دشمنان علیه خاک کشورمان با خسارت مالی حدود ۵۰۰ میلیارد دلاری به ایران به‌وضوح از «عدم بازدارندگی» در برابر ابرقدرت‌ها نشان داشت و نشان داد که کم‌کاری و تعارفات و ملاحظات بی‌دلیل در تامین تجهیزات موثر دفاعی و تهاجمی چقدر می‌تواند خسارت‌بار باشد. علت اصلی این عدم بازدارندگی، اشکالات اساسی در مبانی دکترین دفاعی ایران بوده است که دکترین دریایی را نیز شامل می‌شود. دشمن از این پس باید باور کند که تجاوز به ایران، یک فاجعه جهانی علیه دشمنان را در پی خواهد داشت نه صرفا یکسری عکس العمل‌های نمایشی و بی‌اثر تبلیغاتی برای حفظ آبرو. در این نوشتار در چند قسمت به اشکالاتی از دکترین دریایی ایران اشاره می‌شود. 

ادامه مطلب

تکرار خرداد؟ آزمون وین؛ دیپلماسی در تله

تکرار خرداد؟

اکنون معادلات هسته ای پیش رو پیچیده‌تر از هر زمان دیگری شده است؛ زیرا ایران باید ضمن حفظ خطوط قرمز، تعادل میان همکاری محدود با آژانس و مقابله با فشارها را برقرار کند. حضور فعال گروسی در رایزنی‌های اروپایی و تاکید بر شفافیت ایران، در کنار تلاش اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در آستانه نشست فصلی جدید شورای حکام، می‌تواند تهران را در موقعیتی قرار دهد که مدیریت آن نیازمند دیپلماسی هوشمندانه، حفظ حقوق و آماده‌سازی پاسخ‌های حقوقی دقیق است. مقامات ایران هشدار داده‌اند که هر گونه اقدام گزینشی علیه کشور، نه تنها صلح و امنیت منطقه و بین‌الملل را تهدید می‌کند، بلکه اعتبار توافقات بین‌المللی و شورای امنیت را نیز زیر سوال می‌برد.

ادامه مطلب

وقتی آلمان بر سر دو راهی تهران و واشنگتن قرار گرفت

مکانیسم ماشه یا میلیاردها یورو تجارت

سیاوش قدوسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: موقعیت ویژه آلمان نه صرفاً به‌دلیل جایگاه آن در اتحادیه اروپا، بلکه به واسطه‌ی پیوندهای سنتی اقتصادی با ایران و نیز نقش تاریخی این کشور در ترتیبات امنیتی فراآتلانتیک اهمیت یافته است.

ادامه مطلب

پیامدهای آن برای ایران چه خواهد بود

نگاهی جامعه‌شناختی به فعال سازی مکانیسم ماشه

عاطفه شهسوار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این نوشته قصد داریم با نگاهی جامعه‌شناختی به بررسی پیامدهای فعال‌سازی مکانیسم ماشه در ایران بپردازیم و ببینیم این موضوع چگونه روی جامعه ایران، از اقتصاد و سیاست گرفته تا روان و رفتار مردم، تأثیر می‌گذارد.

ادامه مطلب

برای جلوگیری از جنگی مجدد

سیاست گفت و گوهای منطقه ای باید از سرگرفته شود

محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در مقطع کنونی، منافع ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان، در یک راستا قرار گرفته است؛ امنیت و ثبات در خلیج فارس! در این راستا لازم است تا رایزنی ها و گفت و گوهای منطقه ای بار دیگر برای ساختن تاب‌آوری و کمک به ایجاد نظم منطقه‌ای پایدارتر از سر گرفته شده و از عربستان سعودی و سایر قدرت‌های متوسط نوظهور این منطقه خواسته شود که نفوذ خود را به ابتکار عمل برای صلح و امنیت تبدیل کنند و در کنار ایران، مانع درگرفتن جنگی دیگر در خلیج فارس شوند.

ادامه مطلب

پرونده هسته ای و معادلات گسترده

اسنپ بک روی میز شانگهای

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در حاشیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای با تأکید بر اینکه موضوع هسته‌ای ایران، مذاکرات آینده و تهدیدات غربی به‌ویژه فعال‌سازی مکانیسم ماشه، محور گفت‌وگوها خواهد بود، نشان داد تهران قصد دارد معادله هسته‌ای را فراتر از چارچوب غربی پیش ببرد. در همین راستا موضوع اسنپ بک در بیانیه شانگهای کنجانده شد که این اقدام، پیامی روشن به اروپا و آمریکا بود که تهران دیگر مذاکرات را محدود به تعامل با غرب نمی‌داند و کشورهای شرقی مانند چین و روسیه نیز در معادله هسته‌ای نقش دارند. به بیان دیگر حضور فعال ایران در شانگهای فرصتی برای موازنه سازی دیپلماتیک با هدف برجسته کردن حق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای و جلب حمایت سیاسی و اقتصادی کشورهای عضو فراهم کرد. این نشان می‌دهد تهران با هدف کاهش فشار غرب و تقویت پشتوانه حقوقی خود، درصدد جهانی‌سازی پرونده هسته‌ای است.

ادامه مطلب

توافق سه‌جانبه واشنگتن و پیام صریح تهران به قفقاز جنوبی

اتمام حجت دیپلماتیک ایران

واکنش سیدکمال خرازی نشان می‌دهد که ایران هر گونه تغییر در معادلات قفقاز جنوبی را جدی می‌گیرد و آمادگی دارد با ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک از منافع خود محافظت کند. توافق سه‌جانبه واشنگتن، آذربایجان و ارمنستان، در حالی که می‌تواند مسیرهای جدید اقتصادی و ترانزیتی باز کند، در عین حال حساسیت تهران نسبت به تغییر نفوذ بازیگران خارجی را افزایش داده است. به عبارت دیگر، پیام ایران روشن است؛ تغییرات ژئوپلیتیک و زمینی در همسایگی شمال غربی بدون در نظر گرفتن مصالح تهران، می‌تواند واکنش‌های جدی و همه‌جانبه را به همراه داشته باشد. این موضع، هم هشدار به طرف‌های قرارداد و هم تاکید بر جایگاه ایران به عنوان بازیگر کلیدی منطقه‌ای است.

ادامه مطلب

سه عامل کلیدی که واشینگتن را به سمت «فشار هدفمند» سوق می‌دهد

ایران قربانی جدید تحول در گفتمان سازی استراتژیک سیاست خارجی آمریکا

سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این یادداشت ابتدا اهمیت زمینه‌سازی گفتمانی را تشریح می‌کنیم، سپس مقایسه‌ای تاریخی میان دوره «محور شرارت» و وضعیت کنونی ارائه می‌دهیم و در نهایت جایگاه ایران در هر دو دوره را تحلیل و پیامدهای سیاستی را پیشنهاد می‌کنم.

ادامه مطلب

درس‌های تاریخی برای احیای نقش ایران در راه جدید ابریشم

محمد‌حسین عمادی می نویسد: شناخت هر پدیده‌ تاریخی نیازمند بازنگری دقیق در مبانی و موانع معرفت‌شناختی آن است. تاریخ بشر سرشار از پدیده‌هایی است که با گذر زمان، لایه‌های معنایی تازه‌ای یافته‌اند و برداشت‌های سطحی یا یک‌جانبه، مانع از درک صحیح آنها شده است.

ادامه مطلب

روابطی دیرینه و تاریخی که تیره شده است

درباره روابط ایران و آلمان

محمد بیدگلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: با توجه به نقش موثر جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جایگاه آلمان در اروپا، دو کشور می‌توانند همکاری‌های سازنده‌ای در سطوح مختلف و به‌ویژه منطقه غرب آسیا ایفا کنند. 

ادامه مطلب

راه با راه حل متفاوت است

اسنپ‌بک؛ «راه» مجلس و «راه‌حل» دولت

کیومیرث اشتریان می نویسد: «راه» با «راه‌حل» متفاوت است. «راه» ضرورتا به حل بحران نمی‌انجامد اما «راه‌حل» در پی گشایش است. در معضله «اسنپ‌بک» تلاش سیاست‌گذار باید اولویت «راه‌حل» بر «راه» باشد. «راه» پیشنهادی در مجلس طرح خروج از ان‌پی‌تی و ممنوعیت مذاکره است و «راه‌حل» دولت (یا وظیفه دولت) یافتن سازوکار توافقی است. این دو باید مکمل هم باشند.

ادامه مطلب

تهران و دو راهی پیش رو؛

«سیاست انتحاری» یا «انعطاف دیپلماتیک»!

احمد بخشایش اردستانی طی گفت‌وگویی تأکید دارد که «در دیپلماسی حتی کوچک‌ترین انعطاف می‌تواند راهی برای تفاهم بگشاید، به شرط آنکه تصمیم‌گیران سیاسی منافع ملی را بر رقابت‌های جناحی و لجبازی‌های مقطعی ترجیح دهند.»

ادامه مطلب

واکاوی فضای سیاسی و روانی پس از آغاز فعال‌سازی مکانیسم ماشه

توپ تنها در زمین ایران نیست

جلال میرزایی در گفت‌وگویی تصریح می کند: «رفتار کشورهای اروپایی در ارسال نامه به شورای امنیت بیشتر یک عملیات روانی است تا اقدام عملی و ایران با هوشمندی می‌تواند اطلاعات خود را مدیریت کند و برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را بدون آسیب به منافع ملی پیش ببرد.»

ادامه مطلب

دبیر جدید شعام و معادلات پیش رو

از آرمان‌گرایی تا واقع‌گرایی

محسن هاشمی رفسنجانی می نویسد: انتصاب دکتر علی لاریجانی به سمت دبیر شورای‌ عالی امنیت ملی، در جامعه اقدامی امیدبخش فرض شده است. انتظار نخبگان و افکار عمومی از دکتر لاریجانی آن است که با توجه به سابقه طولانی مسئولیت‌های حساس خود در گذشته، راهکاری مؤثر و به‌موقع برای برون‌رفت کشور از بلاتکلیفی به دلیل خطر جنگ و تهدیدات نظامی خارجی ارائه کند و کشور را به سمت رفع مشکلات معیشتی و رشد و توسعه سوق دهد. طبیعتا پرونده هسته‌ای و فعالیت‌های برون‌مرزی که مهم‌ترین موضوع سیاست خارجی جمهوری اسلامی در طول ۲۲ سال گذشته بوده و بهانه تجاوز غیرقانونی اسرائیل و آمریکا به ایران در خردادماه قرار گرفت، اولویت کاری دبیر شعام  محسوب می‌شود. 

ادامه مطلب

پیامی که باید عمیق درک شود

پیام‌های چندلایه رهبری به ملت ایران، نخبگان و محور مقاومت

فاطمه خادم‌ شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در لایه‌های زیرین این سخنان، چند پیام راهبردی نهفته بود: مدیریت افکار عمومی پس از بحران نظامی با برجسته کردن تصویر پیروزی، انتقال تمرکز از تهدید خارجی به انسجام داخلی به‌عنوان اصل بقا در جنگ نرم، تعریف چارچوب دشمنی آمریکا به‌عنوان یک واقعیت پایدار که سیاست خارجی باید بر مبنای آن شکل گیرد، هشدار به نخبگان برای پرهیز از تخریب مبانی نظام، و ارسال پیام بازدارندگی آشکار به رژیم صهیونیستی.

ادامه مطلب

توانایی امنیتی تهران را نمی‌توان دست کم گرفت

کارزار تمامی عیار امنیتی ایران در درون اسرائیل

در حالی که تلاش‌های ایران برای نفوذ و نظارت بر اهداف در اسرائیل حداقل به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد، سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل افزایش قابل توجهی در تلاش‌های ایران برای استخدام شهروندان اسرائیلی و غیر اسرائیلی برای جاسوسی برای ایران را از اوایل سال ۲۰۲۰ ثبت کرده‌اند.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی اقتصاددان عراقی برای دیپلماسی ایرانی:

گاز ایران برای عراق جایگزین ندارد

هیثم الخزعلی در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از آنجا که نیروگاه‌های برق عراق با گاز کار می‌کنند و گاز ایران ارزان‌ترین گاز در بازار جهانی است – به دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه ایران – و امکان انتقال از طریق خط لوله، گاز ایران از نظر اقتصادی از هر جایگزین دیگری مقرون به صرفه‌تر است.

ادامه مطلب

ترامپ در جنگ با جامعه اطلاعاتی

پاکسازی بزرگ در پنتاگون؛ وفاداری جایگزین تخصص

اخراج «جفری کروز»، رئیس آژانس اطلاعات پنتاگون به همراه دو فرمانده ارشد دیگر از سوی وزیر دفاع آمریکا، تازه‌ترین حلقه از زنجیره «پاکسازی‌های سیاسی» در ساختار امنیتی ایالات متحده است. در ظاهر، دلیل برکناری کروز انتشار گزارشی درباره حملات اخیر آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران عنوان شده است؛ گزارشی که برخلاف روایت رسمی دولت ترامپ، مدعی نابودی کامل توان هسته‌ای ایران نبود بلکه تنها «عقب‌نشینی موقت» این توانایی‌ها را تأیید می‌کرد.

ادامه مطلب

از الانبار تا قطر

خروج آمریکا؛ گامی تاکتیکی یا تغییر راهبردی؟

اعلام آغاز روند خروج بخشی از نیروهای آمریکایی از پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار و نیز کاهش حضور نظامی در پایگاه العدید قطر، بار دیگر نگاه‌ها را متوجه نقش ایالات متحده در معادلات امنیتی عراق و منطقه کرده است. پایگاه عین‌الاسد از سال ۲۰۰۳ تاکنون به‌جز وقفه کوتاه پس از خروج ۲۰۱۱ یکی از مراکز کلیدی حضور واشنگتن در عراق بوده و تعطیلی قریب‌الوقوع آن می‌تواند موازنه‌های سیاسی و امنیتی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. از نگاه گروه‌های مقاومت عراقی، این خروج «واقعی» تلقی نمی‌شود، چراکه به معنای کنار گذاشتن نفوذ ایالات متحده نیست.

ادامه مطلب

همچنان انگشت‌ها روی ماشه

اسرائیل و ایران: جنگی که پایان نمی‌یابد

اسرائیل، که آغازگر جنگ ژوئن بود، از نتیجه آن راضی به نظر نمی‌رسد. با وجود وارد کردن ضربات سنگین به زیرساخت‌های نظامی و هسته‌ای ایران، تهران انعطاف‌پذیری خود را ثابت کرد. میزان کامل خسارت به برنامه هسته‌ای ایران همچنان نامشخص است. اجماع بر این است که اگرچه ایران متحمل شکست‌های جدی شده، اما برنامه هسته‌ای آن ریشه‌کن نشده است.

ادامه مطلب