این چارچوب بر پنج معیار کلیدی استوار است: مدت زمان توافق، محدودیت‌های برنامه هسته‌ای، نظارت و راستی‌آزمایی، پیامدها و ضمانت‌های اجرایی، و تأثیرات منطقه‌ای.
ادامه مطلب
طبق گزارش پولیتیکو در ۲۱ مه ۲۰۲۵، ژیو وانگ به‌عنوان مشاور ارشد در اداره امور خاور نزدیک وزارت امور خارجه آمریکا منصوب شده است. این انتصاب توسط دو مقام آمریکایی تأیید شده که به دلیل نداشتن مجوز برای اظهارنظر عمومی، ناشناس باقی مانده‌اند. نقش وانگ به‌طور خاص بر امور مرتبط با ایران متمرکز است، اما جزئیات دقیق وظایف او هنوز علنی نشده است. این انتصاب در بحبوحه مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم (۲۴ مه ۲۰۲۵) و در شرایطی که تنش‌های منطقه‌ای و اختلافات بر سر برنامه هسته‌ای ایران ادامه دارد، توجه رسانه‌های بین‌المللی را جلب کرده است.
ادامه مطلب
جلیل سازگارنژاد می نویسد: روش مذاکرات غیرمستقیم در دیپلماسی امروز دنیا و در عصر ارتباطات پیشرفته، کمتر قرین توفیق و فرجام مؤثر و نتیجه‌بخش بوده است. برای حل اختلافات بین کشورها، معمولا دو مسیر حقوقی و سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در روش حقوقی، منازعات به مراجع حقوقی بین‌المللی مانند دادگاه لاهه یا به شیوه حکمیت و داوری ارجاع داده می‌شود؛ اما در بهره‌گیری از روش‌های سیاسی برای حل اختلافات، معمولا از طرق مختلف مانند مذاکرات دوجانبه یا چندجانبه یا میانجیگری استفاده می‌شود. بدون تردید سریع‌ترین، صریح‌ترین و مفیدترین روش در مذاکرات دوجانبه، برگزاری نشست‌های مستقیم است.
ادامه مطلب
احسان هوشمند می نویسد: عامل حمله به سفارت باکو در تهران به اشد مجازات رسید. تهران در این دوره سه‌ساله تلاش کرد ثابت کند که حمله به سفارت سازمان‌یافته نبود و در نهایت هم حکم اعدام عامل حمله به سفارت اجرا شد و به این ترتیب، یکی از عوامل رفع مسئله بین تهران و باکو بر‌طرف شد. دولت جمهوری آذربایجان ضمن پیگیری اجرای حکم اعدام حسین‌زاده، اینک خرسندی خود را از اجرای این حکم اعلام کرده است.
ادامه مطلب
رسول محمدی گهروئی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این گزارش، تلاش خواهد شد تا باتکیه‌بر نظریه رئالیسم تدافعی (Defensive Realism) از شاخه‌های واقع‌گرایی ساختاری، به بررسی رویکرد مطلوب ایران در مذاکرات هسته‌ای با آمریکا پرداخته شود. رئالیسم تدافعی بر این باور است که هدف اصلی دولت‌ها در نظام بین‌الملل نه کسب سلطه بلکه حفظ بقا و امنیت در مواجهه با تهدیدات خارجی است. این چارچوب، امکان تحلیل واقع‌گرایانه از راهبرد ایران را که گاه میان «اعتمادسازی محدود» و «بازدارندگی مؤثر» در نوسان بوده‌اند، فراهم می‌آورد.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می‌نویسد: طبق تعریف کریدور عبارت است از مسیری از یک کشور که کشور مبداء با گذر از آن با کشور مقصد ارتباط برقرار می کند. هر کریدور از سه لایه کاملا متفاوت تشکیل می شود.
ادامه مطلب
محمد فرازمند، سفیر پیشین ایران در بحرین و ترکیه و مدیرکل پیشین اداره خلیج فارس وزارت امور خارجه طی مقاله ای با عنوان «سیاست‌های امنیت محور و پارادیم‌های جدید در خلیج فارس» در مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران تاکید دارد که توسعه دریا محور (اقتصاد آبی)، محور سیاست های کلان توسعه ایران در دهه آینده خواهد بود.
ادامه مطلب
علی نصری، تحلیل‌گر حوزه ژئوپلیتیک و متخصص روابط بین‌الملل در مقاله ای با عنوان «مشارکت چندقطبی ایران: شکل‌دهی به ساختارهای نوین اقتصاد جهانی» برای مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران نوشت: با تضعیف تدریجی نظم تک‌قطبی جهانی، ایران در حال بازتعریف جایگاه خود در نظم نوظهور چندقطبی است.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کنشگری کشور بزرگ و اثرگذاری چون ایران بسیار حائز اهمیت است چرا که ورود و عدم ورود این کشور در تحولات پیش رو بر موفقیت یا عدم موفقیت آنها تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت. به همین دلیل و با توجه به توان بازدارندگی ایران، آمریکا به اتخاذ رویکرد مذاکراتی مجبور شده و گفت‌وگوها در موضوع پرونده هسته‌ای در جریان است که هر چه جلوتر می رویم دشواری‌ها و فراز و نشیب های آن بیشتر نمایان می‌شود.
ادامه مطلب
طرف آمریکایی با توافق برای دور ششم، انعطاف محدودی نشان داده، اما اصرار بر محدودیت‌های غیرقانونی، مذاکرات را پیچیده کرده است. میانجیگری عمان و میزبانی ایتالیا، فرصتی برای دستیابی به توافقی عادلانه فراهم کرده که حق غنی‌سازی ایران را تضمین و تحریم‌ها را رفع کند. دیپلماسی، با وجود موانع، همچنان تنها مسیر برای ثبات و عدالت است. بااین‌حال، باید اذعان کرد که فعلا همه چیز میان پیروزی و شکست در نوسان است؛ ابهام کل فضای مذاکرات را دربر گرفته؛ تا جایی که نه می‌توان حصول توافق را صددرصدی دانست و نه پیشاپیش از ناکامی خبر داد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: می‌توان گفت، فعلا فضایی بیابینی حکم‌فرماست که نه می‌توان کاملا ناامید شد و نه می‌توان با خوش‌بینی امیدوار ماند. به گفته وزیر امور خارجه کشورمان پیشنهادهای طرف عمانی جای امیدواری را باقی نگه داشته است.
ادامه مطلب
کاظم سجادپور، استاد دانشگاه، پژوهشگر ارشد ممتاز در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی طی مقاله‌ای با عنوان «ایران و جنوب جهانی» نوشت: سرزمین، جمعیت، منابع و موقعیت ژئوپلیتیکی ایران، از جنبه ساختاری، ایران را تبدیل به یکی از معدود قدرت‌های منطقه‌ای و موثر می‌کند. از سوی دیگر این انتخاب و گزینش سیاست‌گذاران ایرانی است که راه تأمین‌کننده منافع ایران نه در اطاعت، پیروی و وابستگی به قطب‌های جهانی، بلکه در همسوئی با کشورهای هم پیوند و هم سرنوشت در حوزه جنوب جهانی است. در یک کلام، نمی‌توان جنوب جهانی را بعنوان یک واقعیت بین‌المللی انکار کرد. فراتر از آن، جنوب جهانی، کارکردهای چندگانه در نظام جهانی معاصر دارد و ایران بعنوان عضوی از این خانواده، به نقش و موقعیت جنوب جهانی آگاه و در مسیر ارتقای آن کوشاست.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: طرف ایرانی در حالی وارد مذاکرات رم شده که از یک سو عصبانی است و می‌گوید آشفتگی در مواضع امریکا را برنمی‌تابد و نمی‌تواند باور کند که طرف امریکایی تا چه اندازه در پیشبرد مذاکرات برای رسیدن به نتیجه‌ای قابل قبول، جدی است؛ و از سوی دیگر احساس می‌کند همچنان باید طرف امریکایی را بیازماید و با طمانینه و احتیاط بیشتر به گفت‌وگوها ادامه دهد.
ادامه مطلب
دکتر علی اکبر صالحی، رئیس بیناد ایران‌شناسی – وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی ایران طی مقاله‌ای با عنوان «ضرورت خویشتن‌داری راهبردی: ژئوپلیتیک جهانی و خاورمیانه از منظر یک استراتژیست آمریکایی چگونه است؟» در مجله تخصصی مجمع گفت‌وگوی تهران نوشت: ترامپ در برخورد با اتحادها، تجارت، مناقشات منطقه‌ای و به‌ویژه ایران، نوعی مینیمالیسم راهبردی اتخاذ کرده است—رویکردی که با محاسبه‌گری اقتصادی، تمایل به اجتناب از جنگ‌های بلندمدت، و تمرکز بر منافع ملموس همراه است.
ادامه مطلب
محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط می نویسد: معادلات روابط بین‌الملل در قرن بیست‌ویکم به‌سرعت در حال تغییر است. جهان تک‌قطبی پس از فروپاشی اردوگاه کمونیسم و به تعبیر فوکویاما تحقق پایان تاریخ، آن‌طورکه جهان غرب انتظار داشت رخ نداد و اکنون جهان در حال چرخش به سوی جهان چندقطبی بر مبنای منافع اقتصادی است.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این شرایط نه تسامح با اوباش پانترک مزدور ترکیه و اسرائیل و انگلیس در ایران صحیح است و نه تداوم سیاست منفعل و مبتنی بر تعارف و تسامح کشورمان با گستاخی‌های بی‌پایان اردوغان. ایران باید ابزار تهاجمی خود علیه اردوغان متوهم را با قدرت هر چه تمام‌تر به کار گیرد تا او دریابد اگر به خانه همسایه سنگ پرت کند، حتما تمام شیشه‌های خانه خودش خورد خواهد شد!
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این مقاله ضمن پرهیز از ورود کامل به جزئیات عوامل عدیده داخلی و خارجی که مانع از دسترسی به آرمان های انقلاب اسلامی شده، با نگاهی اکوسیستمی (زیست بومی) و آینده پژوهانه بر این نظریه تاکید دارد که با اصلاحات تدریجی، نظام زمامداری ما قادر به تاب آوری در قبال تحولات سریع محیطی که در اثر تغییرات پی در پی پارادایمی در عرصه هایی چون سیاست، اقتصاد، امنیت، فرهنگ و ... نیست و برای دستیابی به اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی باید ریل گذاری جدیدی را آغاز کند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی می نویسد: مهمترین وجه سفر اخیر ترامپ به عربستان، قطر و امارات، تأثیری است که می‌تواند بر صف‌بندی نیروها در منطقه بر جای گذاشته باشد. این سفر تأکیدی بر نقش و موقعیت این سه کشور بود و حکایت از تمایل آمریکا به تقویت رویکرد سیاسی-اقتصادی آنها داشت.
ادامه مطلب
با گذشت چهار دور از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده، پیچیدگی‌ها و ابهامات فراوانی همچنان بر مسیر گفت‌وگوهای تهران و واشنگتن سایه افکنده است. تأکید بیش از حد دولت دونالد ترامپ بر سلب حق غنی‌سازی اورانیوم از ایران، نه‌تنها گره‌های موجود را کورتر کرده، بلکه دور پنجم مذاکرات را در معرض تأخیر یا حتی تعلیق قرار داده است. این پافشاری غیرمنطقی آمریکا که در تضاد با حقوق مشروع ایران در چارچوب معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) قرار دارد، مذاکرات را به لبه پرتگاه کشانده و بیم شکست گفت‌وگوها را بیش از پیش تقویت کرده است. در این میان، تحرکات مخرب برخی بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه کشورهای اروپایی و طرح ایده‌هایی نظیر کنسرسیوم غنی‌سازی، لایه‌های جدیدی از پیچیدگی را به این معادله حساس افزوده است.
ادامه مطلب
احسان هوشمند می نویسد: بار دیگر در بیانیه پایانی نشست سران عرب با ادعاهای ضدایرانی امارات همراهی شد و شرکت‌کنندگان در سی‌وسومین اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیه عرب پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ در بیانیه پایانی، ادعای واهی اماراتی‌بودن جزایر سه‌گانه ایرانی را تکرار کردند. تکرار ادعاهای امارات در نشست سران عرب در بغداد نکته تازه‌ای نیست اما درباره این بیانیه توجه به چند نکته اساسی و ضروری است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره می نویسد: رفتار واشنگتن که در چارچوب جدال رسانه‌ای و توقف مقطعی گفت‌وگوها بروز یافته، تهران را با این پرسش کلیدی روبرو کرده که آیا قرار است نتیجه جنگ و مذاکره یکی باشد؟ در این صورت چگونه می‌شود به روند گفت‌وگوها امید داشت و یا برایش ابراز خوش‌بینی کرد؛ وقتی به نظر می‌رسد که واشنگتن و به تبع آن تروئیکای اروپایی هدف از مذاکرات را نه حتی تغییر رفتار تهران؛ بلکه فروپاشی نظام سیاسی قرار داده است؟
ادامه مطلب
رئیس‌جمهور ترامپ اعلام کرده که هدفش جلوگیری از جنگ است و ترجیح می‌دهد از طریق دیپلماسی به توافقی با ایران دست یابد.
ادامه مطلب
وزیر امور خارجه عراق درباره نقش عراق در حل مشکلات منطقه‌ای نیز گفت: «ما به گفت‌وگو اعتقاد داریم. عراق همیشه در نزدیکی و حل اختلافات کشورها با یکدیگر نقشی مهم ایفا کرده است. ازجمله گفت‌وگوهای ایران – عربستان و ایران – مصر و ایران – اردن از بغداد آغاز شد. در بغداد بود که نخستین دیدارها بعد از بروز مشکلات و آغاز تلاش‌ها برای حل آنها، انجام شد. ما همواره سیاست گفت‌وگو و مذاکره را پیگیری کرده‌ایم. ما از تجربه گذشته خود که در نظام بعث تنش‌ها را تشدید می‌کرد و حل مشکلات را از طریق زور پی می‌گرفت، درس گرفته‌ایم و دیگر نمی‌خواهیم به آن تجربه بازگردیم و کاملا معتقدیم که رسیدن به حل مشکلات از مسیر گفت‌وگو و مذاکره می‌گذرد.»
ادامه مطلب
آرش رضایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای پیش‌بینی سرنوشت مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، لازم است داده‌های موجود، دینامیک‌های سیاسی و متغیرهای تاثیر گذار تحولات داخلی و خارجی ایران و امریکا را با دقت تحلیل کنیم.
ادامه مطلب
عبدالمهدی در پایان خاطرنشان کرد: «تنها راه برای پایان دادن به بحران فعلی، قدرتمند شدن است؛ قدرتی که صرفاً در سلاح خلاصه نمی‌شود، بلکه در ایستادگی، عدم پذیرش کوچ اجباری، و مقابله با تحمیل‌ها نهفته است. دشمن فقط زبان زور را می‌فهمد و اگر با قدرت پاسخ داده نشود، توحش خود را ادامه خواهد داد.»
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران نیازمند آن است که از نگاه صرفاً صادرات‌محور به انرژی فاصله بگیرد و به‌سمت حکمرانی هوشمند انرژی حرکت کند. این به‌معنای ایفای نقش فعال در طراحی بازارهای منطقه‌ای انرژی، مشارکت در ساختارهای قیمت‌گذاری، ایجاد هاب‌های معاملاتی گاز و برق، و توسعه دیپلماسی اقلیمی در سطح منطقه است.
ادامه مطلب
محمد محمودی‌کیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: به نظر، آنچه در جهان امروز در حال وقوع است، در اصل، نزاع بر سر آینده «نظم» است. درحال حاضر نظمی که پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت و به «نظم ۱۹۴۵» شهرت یافت، دیگر کارکرد مؤثری ندارد. صدای فروپاشی این نظم، اکنون بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد. مفروضاتی که این نظم بر آنها استوار بود، از مفهوم مرز و حاکمیت ملی گرفته تا تمامیت ارضی کشورها، امروزه عملاً بی‌اثر شده‌اند.
ادامه مطلب
تصمیم احتمالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای تغییر نام خلیج فارس به واژه مجعول و موهوم «خلیج عربی» در آستانه سفر اخیرش به کشورهای عربی خلیج فارس، موجی از واکنش‌های گسترده در ایران و جامعه جهانی ایجاد کرد. با این حال، پس از اتمام سفر منطقه‌ای به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، کاخ سفید اعلام کرد که خلیج فارس در اسناد رسمی ایالات متحده همچنان «خلیج فارس» باقی خواهد ماند. این عقب‌نشینی، که به گفته شبکه ان‌بی‌سی نتیجه نگرانی واشنگتن از تأثیر منفی این اقدام بر مذاکرات حساس هسته‌ای با ایران بود، نشان‌دهنده قدرت دیپلماسی تهران و حساسیت جهانی به هویت تاریخی این آبراهه است.
ادامه مطلب
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین با اشاره به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور آمریکا، ادعای او در خصوص برقراری صلح از طریق قدرت را دروغ خواندند و با اشاره به تلاش دولت آمریکا برای تحمیل الگویی به کشورهای عربی که لازمه آن وابستگی مستمر به آمریکا است، افزودند: مطمئناً این الگو شکست خورده است و به همت ملت‌های منطقه هم آمریکا از این منطقه خواهد رفت و هم غده سرطانی رژیم صهیونی که مایه فساد و جنگ و اختلاف است، ریشه‌کن خواهد شد. ایشان تأکید کردند: جمهوری اسلامی به قدرت خود اضافه خواهد کرد و به کوری چشم دشمنان، به پیشرفت‌های چندین برابری دست خواهد یافت.
ادامه مطلب
محمدرضا بابایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران و عربستان به عنوان دو بازیگر تاثیرگذار سنتی خاورمیانه محسوب می‌شوند؛ به ویژه بعد از دوران جنگ جهانی دوم و در آستانه جنگ سرد، این دو کشور نقش و جایگاه ویژه‌ای در چینش و صف‌آرایی‌های منطقه‌ای داشتند.
ادامه مطلب