با توجه به مرز مشترک تقریبا هزار کیلومتری بین ایران و افغانستان سابقه روابط آشفته بین ایرانی ها و جنگچویان مسلمان سنی از جمله طالبان، این کشور ممکن است به محل بعدی رقابت ایران و عربستان سعودی تبدیل شود.
ادامه مطلب
جناب مولوی عبدالحمید کاش به احترام درد و رنج تمامی این سال های مردم مصیبت زده افغانستان که این روزها محنتشان به اوج خود رسیده است سکوت اختیار می کردید. اگر هم کلامی در دفاع از مظلومیت این ملت ستمدیده بر زبان نمی رانید با این دفاع سطحی و بی دلیل که نشان می دهد شناختتان از طالبان هم در حد دردها و رنج کردهاست، نمکی بر زخم کهنه، اما سرباز کرده افغان ها نمی پاشیدید. چرا که یقینا ارزیابی شما در تناقض کامل با منطق سیاسی، دیپلماتیک و تحولات میدانی این روزهای افغانستان است. با این حال نیک بدانید که به هر دلیلی خود را موظف و مکلف به دفاع از حق می دانید بی شک طالبان در جبهه حق نیست.
ادامه مطلب
با خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی از افغانستان، طالبان بار دیگر در صدد کنترل این کشور برآمده است؛ اتفاقی که نشان دهنده شکست آمریکا در طولانی ترین جنگ این کشور است و نگرانی ها درباره بازگشت افغانستان به روزهای تاریک اسلام افراطی طالبان و سرکوب شدید شهروندان افغان را در پی داشته. جنگجویان طالبان از زمان قدرت گرفتن، فشارها و اعمال خشونت را در سراسر سرزمین های اشغالی تشدید کرده اند و این مساله بسیاری از غیرنظامی های افغان را به پنهان شدن در خانه ها یا فرار به سمت مرزها وا داشته است.
ادامه مطلب
مجتبی مقصودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این یادداشت ضمن اذعان بر وجود موانع و بازدارنده های تعمیق روابط فیمابین و همگرایی تمدنی، به ویژه موانع و آسیب های هیدروپولیتیک و تشتت رهبران همسو؛ اراده و سرنوشت مشترک دو ملت را در به حاشیه رانی این تنگناها و آسیب ها قطعی دیده و امیدوار است در چارچوب بصیرتی فرهنگی و تاریخی، همگرایی دو ملت و دو دولت تحقق یابد.
ادامه مطلب
فرحناز مصطفوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: معضل آب های هیرمند بین دو کشور طی این همه سالها حل نشد، اما به جنگ هم نیانجامید. هر افغانستانی در وقت نیاز دانست باید حداقل آب که است بین دو انسان هم هویت و هم کیش، جدای قصه سفارت خانه و قنسول ها حق یکدیگر را ادا کند.
ادامه مطلب
حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز طالبان در موقعیتی قرار گرفته که به چیزی کمتر از تمام خاک افغانستان رضایت نخواهد داد و این همان توصیه کرزی است. وقتی که این روزها در اخبار می شنویم که کرزی به امیر اسماعیل خان در هرات پیغام داده که سلاحت را به زمین بگذار و با طالبان مصالحه کن و اخباری مطرح می شود مبنی بر اینکه اشرف غنی در معامله‌های پشت پرده ولایات را یکی پس از دیگری بدون درگیری تحویل طالبان می‌دهد و تمرکز این تحویل دهی ولایات روی ولایاتی است که احتمال مقاومت از سوی شخصیتهای همچون ژنرال دوستم و عطا محمد نور و سایر رهبران جهادی سابق در شمال کشور وجود داشت بیشتر به این نظریه اهمیت داده می‌شود که جنگ کنونی نمایشی مضحک از یک سناریو است که توسط خلیل زاد نوشته شده است. در غیر اینصورت چه کسی باور می کند که ۳۵۰ هزار نظامی آموزش دیده ارتش افغانستان در مقابل چند هزار طالب موتور سوار جنگ را باخته اند و تمام اسلحه و تجهیزات ارتش به دست طالبان افتاده است.
ادامه مطلب
عبدالغفور لیوال، سفیر کبیر و نماینده خاص جمهوری اسلامی افغانستان در ایران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران، بحیث همسایه و یک کشور اسلامی، در حلقۀ اول سیاست خارجی افغانستان قرار دارد. دولتهای افغانستان با درک اهمیت روابط همسایگی، هیچزمان اجازه نداده اند که از خاک افغانستان علیه ایران استفاده شود. معافیت بندر چابهار از تحریم‌ها، اهمیت ایران در روابط افغانستان با جهان را به نمایش گذاشت.
ادامه مطلب
عتیق الله قناعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بی تردید امنیت افغانستان، امنیت ایران و منطقه خواهد بود و همچنان تقویت روابط بیشتر فرهنگی بین دو کشور، تهداب گذاری و مستحکمتر شدن این دو روابط برای نسل جدید خواهد بود تا این پیوند به مرور زمان استحکام بیشتری در خود بپروراند.
ادامه مطلب
رز فضلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تمام حیرت میدان خونین خاورمیانه، برای من این قطعه کوتاه از شعر پابلو نروداست: «نفرت غیر انسانی را باور ندارم، باور ندارم که انسان دشمنی کند.» در ردیابی این خشونت، در تلاش برای اینکه رد خشم در این جستجوگری سایه نیاندازد، در خلوت خود بارها این شعر را خوانده ام.
ادامه مطلب
سید ضیاء الدین صدر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ما اکنون مهماندار آوارگان جنگ هم شده ایم و از سوی دیگر برق کابل در روز حدود سه ساعت بیش نیست تا بتوانم روی دوستی بین دو بخش از یک تن (ایران و افغانستان) چیزی بنویسم. صرف نظر از بحث‌های سیاسی باید عرض کنم که ایران بدون تردید خانه روح بسیاری از ساکنان افغانستان است، کشوری که در لحظات سخت می تواند پناه گاه باشد. در شرایط کنونی افغانستان بدون فراورده های علمی و معنوی ایران به یک روستای بدون مدرسه و مکتب میماند، یا مکتبی بدون کتاب و یا کتاب بدون محتوا.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن اذعان بر این نکته که با حضور احتمالی حسین امیرعبداللهیان یا هر فرد دیگری در قامت سکاندار جدید دیپلماسی، مسیر سیاست خارجی ایران تغییر نمی کند و در بهترین حالت این افراد کارگزار جزء دیپلماسی ایران خواهند بود، پیرامون آینده سیاست خارجی دولت سیزدهم این گونه عنوان داشت که در صورت عدم مذاکره با آمریکا، عدم احیای برجام، عدم لغو تحریم ها و عدم تعیین تکلیف لوایح مربوط به FATF باید از هم اکنون فاتحه دولت سیزدهم را خواند.
ادامه مطلب
آناهیتا سیفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻧﻮع ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان، از ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺤﺼﯿﻼت، ﻓﺮهنگ ﺳﯿﺎﺳﯽ، آﮔﺎﻫﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﺗﺮﺑﯿﺖ، سواد رﺳﺎﻧﻪ ای، ﻧﻮع ﻧﻈﺎم ﺳﯿﺎﺳﯽ، زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻋﻘﯿﺪﺗﯽ، ارزﺷﯽ، ﻓﮑﺮی و رﻓﺘﺎری ﻣﺘﺄﺛﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑه ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﯾﮑﯽ از اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ، ﻣﯿﺰان اﺳﺘﯿﻔﺎی ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی اﺳﺖ. ﻧﯿﺮوی ﻋﻈﯿﻢ زﻧﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﺶ ﻫﻤﺴﺮی ـ ﻣﺎدری ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ دارﻧﺪ، ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮی در ﺟﺎﻣﻌه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون بعد از بیست سال از حمله نظامی آمریکا به افغانستان و هزینه میلیاردها دلار در این کشور طالبان که بر خلاف داعش بطور مستقیم خاک آمریکا را نیز هدف قرار داده بود احیا شده ولی داعش بطور کامل نابود شده است.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نوشته ای در سال ۱۳۶۸ در تاریخچه روابط دوجانبه ایران و افغانستان تا وقوع کودتای کمونیستی در کابل داشتم، فکر کردم اطلاعات آن برای عده ای تازگی داشته باشد از این جهت آن را در صد سالگی قرارداد مودت تقدیم می کنم، شاید تجربیات گذشته راهگشای برای مسئولین حاضر دو کشور باشد.
ادامه مطلب
سید مهدی حسینی تقی آباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حس تنهایی ایران که در اندیشه و باور من نیز، مشابه بسیاری دیگر نشسته بود به افغانستان نیز تسری یافت، آری افغانستان نیز تنهاست و چه بسا که این سرنوشت ازلی و ابدی، ستون‌های اصلی آن موجودیتی است که به‌منزله‌ی ایران تاریخی و فرهنگی می‌شناسیم.
ادامه مطلب
احمدعلی حیدری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصولاً وجه مشترک و هم‌پوشان میان نواحی فرهنگی ایران و افغانستان و سرزمین‌های دو سوی آمودریا ناشی از مواجهه‌ای برآمده از خاستگاهی واحد با حقیقت بوده است که جلوه‌های آن در ادبیات، معماری، صنایع دستی و دیگر دستاوردهای فرهنگی این ارض و بوم خود را آشکار ساخته است. اگر تهرانی خود را در کابل و کابلی خود را در تهران و در وطنِ مأنوس می‌یابد و اگر شهر مولانا برای ساکنان این دو جغرافیای دور از هم طنینی مشترک دارد و حال و وجدی مشابه را پدید می‌آورد، البته این ناشی از اشتراک آنها در خانۀ وجود است و همین زمینه و بستر مشترک وجودی است که فهم آنها را در مسیر مشترکی به جریان می‌اندازد و آنها را تخته‌بند محیط فرهنگی واحدی می‌سازد.
ادامه مطلب
محمدطاهر تنزه ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران سالیان سال به احترام رسم همسایگی اش، با آغوشی باز رسم میزبانی اش را برایمان به جای آورده تا دور از هیاهوی جنگ و خشونت وطن؛ طعم تلخ جنگ و مهاجرت را به فراموشی بسپاریم و در آرامش این سرزمین، آینده خویش را بسازیم.
ادامه مطلب
طالبان از یک سو با به تعویق انداختن و کندی مذاکرت با دولت کابل فرصت بیشتری برای افزایش قدرت خود در خاک افغانستان و حتی منطقه می‌یابد، هم چنان‌که شاهد دو دور مذاکرات سران این گروه با جمهوری اسلامی ایران در تهران بودیم و به موازاتش سفر هیات های سیاسی این گروه به کشورهایی نظیر چین، روسیه و ... در حال انجام است و از سوی دیگر نیز اگر این مذاکرت به تیجه برسد، طالبان مشروعیت سیاسی خود را در بدنهٔ دولت تثبیت خواهد کرد. لذا طالبان طی این سال ها به گونه ای عمل کرده است که نه می توان آن را به کل نادیده گرفت و نه می توان کامل آن را پذیرفت. از این رو است که طالبان به واقع در حکم لابیرنت و یا بهتر بگوییم معمای افغانستان ظاهر شده است.
ادامه مطلب
محمدرضا پاسبان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر نخبگان افغانستانی است تا بر تعدیل نگاه قومی دولت افغانستان پافشارند و تکلیف اندیشمندان ایرانی است تا به تغییر نگاه ایدئولوژیک-امنیتی حکومت ایران به کشورهای حوزة تمدنی ایرانی، به ویژه افغانستان و بالاخص مهاجرین، تلاش نمایند. هم چنین قوانین ایران باید برای اعطای حقوق اولیة شهروندی برای مهاجرین مجاز و متولدین در ایران بازبینی شود.
ادامه مطلب
علیرضا بیگدلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دلهای ما برای بهبود اوضاع در کشوری می زند که به معنی واقعی پاره تن ما و جایی برای دوست داشتن ماست. آرزو می کنم ثمره این نیتهای خیر مسئولان و مردم ما برای گسترش این دوستی‌ها، به مثابه قطرات شبنمی در پای درخت دوستی باشد که کام دل به بار آرد.
ادامه مطلب
حسن بهشتی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یکصد سال گذشته افغانستان و ایران با وجود آنکه در داخل خود با دولتهای مختلف و بعضا متضادی روبرو بودند، اما هیچگاه این اختلاف بین دیدگاه های حاکم موجب نشد که رهبران دو کشور فراموش کنند آنها با اتکاء به میراث پر افتخار گذشته می توانند زمینه های بسیاری برای همکاری به وجود آورند که اختلاف در دیدگاه های رهبران دو کشور هیچگاه مانع از تداوم دوستی ها و همکاری ها بین دو کشور نبوده است.
ادامه مطلب
علی موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان در چند ده سال گذشته، روزگار تلخ و سختی را از سر گذرانده‌است. این شرایط رقت‌انگیز از جمله موجب شده تا این کشور از تاریخ و تمدن کهن و پرافتخار خود فاصله بگیرد و از دیگر پاره‌های پیکره عظیم خراسان باستان دور بیافتد؛ اما دیگر اقالیم عالم عظیم حوزه تمدنی فارسی نباید به این غربت و مهجوریت، دامن می‌زدند و به جای یگانگی بر بیگانگی آن مهر تایید می‌زدند.
ادامه مطلب
داوود عرفان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بسیاری از کارشناسان و مردم عادی افغانستان، با خوش‌بینی محض منتظر نتایج درخشان مذاکرات صلح و پایان همیشگی جنگ در افغانستان هستند. من بنا بر دلایلی که شرح خواهم داد، به آینده مذاکرات صلح زیاد خوشبین نیستم.
ادامه مطلب
روسیه و کشورهای آسیای میانه نه منابع، نه دلایل قانع کننده و نه تمایل به مداخله نظامی در امور افغانستان را دارند. چنین مداخله ای یک بی احتیاطی کامل با نتایج فاجعه بار خواهد بود. نخست، افغان ها خودشان باید جنگ داخلی را خاتمه دهند - در میدان جنگ و در حالت ایده آل، در پای میز مذاکره. دوم این که روسیه منافع مستقیمی در افغانستان ندارد، بنابراین، به استثنای افراط گرایان باید آماده برقراری ارتباط با همه نیروهای تاثیرگذار محلی باشد. و سوم این که علی رغم نزدیکی ازبکستان و تاجیکستان به هم طایفه ای های خود در آن سوی مرز، این کشورها توانایی مداخله نظامی در درگیری های داخلی افغانستان را ندارند و باید از کنار نظاره گر باشند.
ادامه مطلب
روسیه، چین و ایران، سه قدرت با نفوذ در آسیا، خود را برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان در میانه تشدید تنش ها و خشونت های فزاینده در این کشور آماده می کنند. سه کشور با افغانستان روابط منحصر به فرد و تاریخی دارند و نیوزویک برنامه های هر یک از آنها ایجاد تعادل میان مخاطرات و فرصت های مرتبط با تحولات ناپایدار را مورد بررسی قرار داده است.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست نه چندان وحدت‌بخش دولت طی چند سال گذشته و عدم شفافیت روند انتخابات در اغلب ادوار گذشته به خصوص دو دوره اخیر که منتهی به انتخاب رئیس جمهوری حاضر شد و باعث مناقشه‌ای جدی میان ایشان و دکتر عبدالله شد، در تمام این سالها ادامه پیدا کرده و عدم حمایت جدی از حقوق اقوام گوناگون از هزاره‌ها تا تاجیک‌ها و دیگر اقوام و محروم‌ماندن آنان از سهیم بودن در قدرت و تصمیم‌گیری‌های سیاسی، سبب هرچه ضعیف‌تر شدن دولت مرکزی شده و در واقع نه اقوام، بلکه خود دولت را از نیروی حمایت همه مردم فارغ از قوم و نژاد، محروم کرده است. این سیاست لجوجانه در عرصه سیاسی نیز به رقابت و کشمکش در تبیین سیاست‌های داخلی و خارجی میان دولتمردان منجر شده است که سبب می‌شود چه گروه‌هایی چون طالبان و چه دول خارجی شاهد صدایی واحد و قوی از دولت افغانستان نباشند، امری که حامیان را نیز از حمایت جدی از دولت مایوس و ناامید می‌سازد.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بخش بزرگی از مرزهای شرقی ایران با مهمترین همسایه ایران، یعنی کشور دوست و برادر افغانستان مشترک است که می توان آن را خراسان هم نامید، زیرا خورشید جهان تاب در آغاز از این سرزمین به سوی ایران زمین می تابد. بنا به سروده فخرالدین اسعد گرگانی در منظومه ویس و رامین: خراسان را بود معنی خور آیان/کجا از وی خور آید سوی ایران. چه خوش نامست و چه خوش آب خاکست/زمین و آب و خاکش هر سه پاکست. جالب آنکه زبان پشتو پر گویشورترین زبان این سرزمین در کنار زبان فارسی از خانواده زبانهای ایرانی، زبان باشندگان این سرزمین است. آموزش زبان پشتو در دانشگاههای ایران و زبان فارسی در دانشگاههای مناطق پشتونشین افغانستان می تواند به توسعه پیوندهای بین دوکشور کمک کند و به قوام و دوام عهدنامه مودت در سده های دیگر یاری رساند.
ادامه مطلب
فرزام احمد دوست در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بی ثباتی در افغانستان بیشتر از آنکه منافع ایالات متحده آمریکا را به خطر بیاندازد، منافع اقتصادی، سیاسی و امنیتی چین و روسیه را با چالش مواجه می کند. از این رو طی ۲۰ سال اخیر، حضور ایالات متحده آمریکا در افغانستان بیشتر از آنکه در راستای منافع این کشور باشد، منافع دو رقیب اصلی آمریکا را تامین کرده است. مهار قدرت چین یکی از دغدغه های اساسی سیاستمداران و کارشناسان آمریکایی طی سال های اخیر بوده است. مشغول شدن چین به جنگ و بروز چالش های امنیتی برای این کشور می تواند در راستای هدف کلان آمریکا در مهار چین قرار بگیرد.
ادامه مطلب
بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ، نگرانی اصلی چین در مسئله افغانستان انجام مسئولیت‌های خود به‌عنوان یک کشور بزرگ است. چین به‌عنوان یک قدرت جهانی مسئولیت و وظیفه دارد که به صلح و ثبات بین‌المللی کمک کند. افغانستان یک کشور همسایه است و پکن تلاش خواهد کرد تا اقدامات سازنده‌ای را برای حل مشکلات همسایگان خود انجام دهد.
ادامه مطلب