مسعود پزشکیان، متخصص قلب، نماینده مجلس و وزیر اسبق بهداشت و رئیس جمهور جدید ایران تجربه مستقیم اندکی در حوزه سیاست خارجی دارد، اما متعهد شده دیپلمات‌های نخبه ایران و حامیان جهانی‌سازی را برای برنامه‌ها و سیاست خارجی خود به خدمت گیرد که همین مساله امیدها و آمال و آرزوها را برای برقراری روابط گرم‌تر با غرب افزایش داده است.
ادامه مطلب
بامداد شنبه و با اعلام نتایج، یکی از پیچیده‌ترین ادوار انتخابات ریاست‌جمهوری ایران با پیروزی مسعود پزشکیان پایان پیدا کرد و اکنون توپ در زمین رئیس‌جمهور چهاردهم است تا به وعده‌ها و عهدهای خود با مردم عمل کند. با این حال چنان‌که پیش‌بینی می‌شد، از صبح شنبه شاهد واکنش مثبت بازار سکه، طلا، ارز، بورس و خودرو بودیم.
ادامه مطلب
احمد وخشیته در نوشتاری تاکید دارد: تفاوتی ندارد دو سال پایانی دولت روحانی باشد یا هشت سال دولت احمدی‌نژاد، اگر پاشنه دیپلماسی مبتنی‌بر این باشد که ما انتخاب کرده‌ایم مطلق‌گرایانه رفتار کنیم، تفاوتی ندارد ظریف سکان دیپلماسی را بر عهده داشته باشد یا جلیلی.
ادامه مطلب
اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی برگزار شد و به‌رغم اثبات ادعاهای نادرست نامزد اصولگرایان در مناظره‌های پیشین، سعید جلیلی مجددا در یک دور باطل، همان خلاف‌واقع‌‌گویی‌ها را تکرار کرد. در دو نمونه مشخص مانند مناظرات دور اول، جلیلی دوشنبه‌شب به سخنان باراک اوباما درباره ناکارآمدی تحریم‌های ایران و همچنین صادرات ۱۱ میلیارد دلار صیفی‌جات از ایران به روسیه اشاره کرد که در همان مقطع با ارائه ادله، آمار و تحلیل کارشناسان ثابت شد آنچه سعید جلیلی عنوان کرده است، قرابتی با واقعیت ندارد.
ادامه مطلب
جاوید قربان‌اوغلی در یادداشتی می نویسد: از میان شش کاندیدایی که از شورای نگهبان جواز ورود به عرصه رقابت را دریافت کرده‌اند، جز یک نفر بقیه از یک طیف فکری هستند و از اول هم مشخص بود که برخی از این شش تن برای به چالش کشیدن کاندیدای طرف مقابل به میدان آمده‌اند. در تعبیر رندانه مردم کوچه و بازار انتخابات ۸ تیر پروژه ۱+۵ مذاکرات هسته‌ای این بار در قالب یک انتخابات سرنوشت ساز به ۵ در برابر ۱ تغییر شکل داده است.
ادامه مطلب
طبق برنامه‌ریزی، بامداد روز سه‌شنبه، (۵ تیر)، هفدهمین گزارش «آنتونی گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد، درباره اجرای قطعنامه «۲۲۳۱» و برجام از سوی ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد، قرائت شد و در ادامه هر‌یک از اعضای شورای امنیت نظرات خود را بیان کردند. دراین‌میان مهم‌ترین و جدی‌ترین نکته نشست شورای امنیت ناظر بر بیانیه جدید تروئیکای اروپایی علیه ایران بود که سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلستان) در این بیانیه، ضمن تهدید تهران به فعال‌کردن مکانیسم ماشه با هدف بازگشت قطع‌نامه‌های شش‌گانه، اعلام کردند که «گزارش‌های اخیر مدیرکل آژانس، بار دیگر نشان می‌دهد که ایران با ادامه تشدید فعالیت‌های هسته‌ای خود بسیار فراتر از محدودیت‌های توافق هسته‌ای، در مسیر اشتباهی حرکت می‌کند. پیشرفت‌های هسته‌ای ایران که برخی از آنها برگشت‌ناپذیر هستند، برجام را تهی کرده و بازگشت به راه‌حل مذاکره را دشوارتر خواهد کرد».
ادامه مطلب
سید حسین موسویان در یادداشتی می نویسد: ایالات متحده و اتحادیه اروپا یک پنجره ۱۵ ماهه برای انتخاب بین دو گزینه دارند: الف) ایران به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای مانند کره شمالی تبدیل شود، یا ب) ایران به عنوان یک کشور در آستانه هسته‌ای مانند ژاپن باقی بماند.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: در مورد محتوا و ادبیات قطعنامه سوم شورای حکام پس از تصویب برجام می‌توان آن را تندتر از دو مورد قبلی دانست. در کنار آن، قطعنامه جدید بیشتر بر مسائل پادمانی و متهم کردن ایران به نقض موافقت‌نامه پادمان متمرکز است و گزارش جامعی هم که قطعنامه خواستار تهیه آن شده، در این زمینه است. خطر قطعنامه هم اینجاست؛ به این معنا که از نظر طرف مقابل دیگر مساله کاهش تعهدات "داوطلبانه" برجامی ایران مهم و مطرح نیست؛ بلکه "نقض" موافقت‌نامه الزام آور پادمانی را برجسته می‌کند.
ادامه مطلب
پس از ردوبدل‌شدن بیانیه‌های پی‌در‌پی تروئیکای اروپایی عضو برجام و آمریکایی‌ها و همچنین بیانیه مشترک تهران، مسکو و پکن درباره پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران، در نهایت بعدازظهر چهارشنبه هفته گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطع‌نامه‌ای را به تصویب رساند که از تهران می‌خواهد همکاری با این نهاد بین‌المللی را افزایش دهد. به گزارش شرق و با وجود آنکه روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی خبر داد که دولت آمریکا از بیم واکنش تهران از تروئیکای اروپا خواسته بود تا لحن قطعنامه را تعدیل کنند، اما نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک در واکنش به تصویب قطعنامه مذکور علیه ایران در شورای حکام، به المانیتور گفت: «تصمیم کشورهای غربی، هم عجولانه و هم غیرعاقلانه بود و بی‌شک بر روند تعامل دیپلماتیک و همکاری‌های سازنده تأثیر مخربی می‌گذارد».
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در یادداشتی می نویسد: مرحوم حسین امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه دولت سیزدهم بخش عمده‌ای از دوران مأموریت خود را در بحران سپری کرد تا جایی که غالب دوران فعالیتشان می‌تواند به عنوان دیپلماسی بحران تلقی شود. در همان ماه‌های اولیه وزارت امور خارجه ایشان، جنگ اوکراین و روسیه روی داد که به دنبال آن، چند دور مذاکرات هسته‌ای در وین و تلاش‌ها برای احیای برجام به شدت تحت الشعاع قرار گرفت و به فاصله یک سال پس از آن هم شاهد وقوع عملیات طوفان الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل بودیم که این جنگ هم علاوه بر تبعات جدی بر مناسبات و تحولات منطقه خاورمیانه تأثیرات شایان توجه و تقریباً بی‌سابقه‌ای هم بر مناسبات جهانی گذاشت و به همین واسطه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز به شدت تحت تأثیر این جنگ قرار گرفت.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در یادداشتی می نویسد: حسین امیرعبداللهیان در مقام وزیر امور خارجه دولت سیزدهم با آشنایی به مسائل جهان عرب و خاورمیانه، نقش فعالی در هشت ماه گذشته پس از جنگ حماس و اسرائیل ایفا کرد و به دنبال آن بود که منطقه غرب آسیا وارد یک تنش گسترده و فراگیر نشود، اما در کنار آن، دیگر مسائل حساس حوزه سیاست خارجی و مشخصا مذاکرات با آمریکا هم یکی از پرونده‌های کلان وزارت امور خارجه بود که مرحوم حسین امیرعبداللهیان سعی داشت آن را هم به نتیجه برساند. هرچند که مسیر ترسیمی و پیش‌شرط‌های این نوع گفت‌وگوها در پرونده هسته‌ای در نهادهایی مانند شورای‌عالی امنیت ملی گرفته می‌شود، اما مرحوم حسین امیرعبداللهیان تلاش می‌کرد که از ظرفیت‌های شخصی خود به نحو مطلوبی برای بهبود فضای مذاکرات استفاده کند. دراین‌باره و در روزهای اخیر آن چیزی که از طریق نهادهای فرادستی در حوزه وزارت امور خارجه، دیپلمات‌ها و مقامات مذاکره‌کننده سیاست‌گذاری شده است، این بود که گفت‌وگوها با طرف‌های آمریکایی در عمان برگزار شود. هرچند که قبل‌تر هم مذاکراتی در آمریکا انجام شده بود.
ادامه مطلب
احمد بخشایش اردستانی می گوید: زبان گفت‌وگو، مذاکره و دیپلماسی غربی‌ها و به‌ویژه آمریکایی‌ها با یک کشور هسته‌ای کاملا متفاوت است، کما‌اینکه از مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در دوره دونالد ترامپ، پرسیده بودند چرا با وجود آنکه کره شمالی پرونده‌های متعددی دارد، اما سیاست فشار حداکثری در قبال ایران اجرا می‌شود و او گفته بود که چون کره شمالی یک قدرت هسته‌ای است و نمی‌توان وارد بحران با این کشور شد. دوباره به بحث برگردیم. مرحوم حسین امیرعبداللهیان سعی داشت در نهایت تلاش و کوشش همه تصمیم‌ها و ریل‌گذاری مراجع ذی‌ربط و بالادستی را در حوزه هسته‌ای، منطقه‌ای و دیگر پرونده‌های سیاست خارجی به نتیجه برساند.
ادامه مطلب
تهران اعلام کرده که عمانی ها یک پیشنهاد "کم در برابر کم" یا "گام به گام" را پیشنهاد داده اند، سازوکاری که شبیه توافق ماه مه ۲۰۲۳ است. یک احتمال دیگر که توسط علی واعظ و ولی نصر دو کارشناس ارشد مسائل ایران در امریکا مطرح شده است، همکاری منطقه ای در چارچوب راهی به عنوان پاداش محدودسازی برنامه هسته ای ایران است.گزارش هایی هم وجود دارد که می گوید ژاپنی ها طرحی برای احیای گفت وگوهای هسته ای دارند و در حال پیگیری طرحشان هستند، هرچند هیچ جزئیاتی از آن منتشر نشده است.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: تصمیم مشترک امریکا و اروپا برای تشدید تحریم‌ها علیه ایران، آیا اقدامی برای اطمینان دادن به اسرائیل و مجاب کردن آن در قبول آتش‌بس در غزه و نیز کاستن از سطح تنش با جمهوری اسلامی است؟ یا علاوه برآنچه گفته شد، نشان از سرخوردگی غرب در هرگونه توافق با تهران در بزنگاه کنونی دارد؟ هرچه هست، این که غرب در مسیری گام گذاشته که نه تنها تهران را در حفظ مواضع خود تشویق می‌کند بلکه سبب دور شدن هرچه بیشتر تهران از غرب و تعمیق رویکرد شرق‌گرایی در روابط خارجی آن خواهد کرد. در این صورت آیا این همان نتیجه‌ای است که غرب در همه سال‌های گذشته با سیاست‌های کج‌دار و مریز خود در قبال تهران دنبال کرده است؟
ادامه مطلب
تقریبا در هشت ماهی که از آغاز عملیات طوفان الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل می‌گذرد، بسیاری از موضوعات کلان سیاست خارجی و حتی سیاست داخلی به حاشیه رفته است. یکی از این موضوعات به پرونده فعالیت‌های هسته‌ای و آینده برجام باز‌می‌گردد. اگرچه در این مدت شاهد برگزاری دو نشست فصلی شورای حکام بودیم، اما مشخصا دولت بایدن در این دو نشست سعی بر آن داشت که از بغرنج‌تر‌کردن پرونده هسته‌ای ایران و به دنبال آن واداشتن تهران به اقدامات و تصمیمات جدی‌تر جلوگیری کند؛ چرا‌که بحران هسته‌ای به موازات تداوم جنگ در غزه به‌هیچ‌وجه سناریوی ایدئال واشنگتن نبوده و نخواهد بود. از این‌رو سعی شد هم در گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دبیرکل این نهاد (آژانس) و هم در روند برگزاری نشست فصلی شورای حکام، عملا از تنش‌زایی در قالب صدور قطعنامه یا ارجاع پرونده به شورای امنیت خودداری شود. هرچند در این مدت رافائل گروسی به دفعات ناخشنودی و همچنین نگرانی خود را از به حاشیه رفتن اختلاف‌های آژانس و تهران به دلیل تحولات ناشی از جنگ حماس و اسرائیل ابراز کرده است.
ادامه مطلب
مسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حاشیه این اجلاس، سه کشور فرانسه، بریتانیا و انگلیس موسوم به E۳ بیانیه‌ای را درباره اجرای توافقنامه پادمان در ایران منتشر کردند که حاوی مطالب مهمی بوده و نشانگر این واقعیت است که کشورهای مذکور به همراه ایالات متحده درصدد برنامه‌ریزی برای تشدید اوضاع پرونده فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در آژانس و ارجاع احتمالی موضوع فعالیت‌های هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل، با استناد به ماده ۱۹ توافقنامه پادمان با ایران، هستند.
ادامه مطلب
علی اکبر صالحی در گفت گویی تاکید می کند که سیاست جمهوری اسلامی یک سیاست اصولی است که برای آن هم هزینه می‌دهد. این سیاست اصولی دو وجه دارد؛ یک وجه آن این است که طرف مقابل می‌داند شما به یک‌سری اصول پایبندی دارید و این نیست که شما شب بخوابید و صبح تغییر فکر بدهید. پس ما به دلیل رودربایستی نمی‌گوییم که نمی‌خواهیم سلاح هسته‌ای داشته باشیم. وجه دیگر آنکه برای استیفای حقوق مُصرح‌مان در اساسنامه آژانس و در ان‌پی‌تی، حق داریم اورانیوم را غنی کنیم. ما نمی‌خواهیم سلاح بسازیم، اما آیا حق نداریم اورانیوم را غنی کنیم؟! ما نمی‌خواهیم سلاح بسازیم، اما حق نداریم سوخت پایه فلزی اورانیوم تولید کنیم؟!
ادامه مطلب
دکتر محمدجواد ظریف در گفت وگویی تاکید دارد که، دعوای برخی دوستان بر سر برجام یک دعوای سیاسی و جناحی بود. خود آقای باقری هم اعتراف کردند که آن زمان که منتقد برجام بودند یک کنشگر سیاسی بودند و اکنون مسئول اجرایی کشور هستند. خدا پدرش را بیامرزد که امروز واقعیت را می‌گوید. اتفاقا من به خاطر همین اذعان به واقعیت برای ایشان احترام قائلم. اما نمی دانم چرا هنوز در رسانه‌ها از مذاکرات رفع تحریم‌ها حرف می‌زنند. اینجا هم با صداقت بفرمایند مذاکرات برای احیای برجام.
ادامه مطلب
اسفندیار خدایی در یادداشتی می نویسد: برخلاف تصور مخالفان جمهوری اسلامی، ظهور مجدد ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ کمترین آسیب را به اصولگرایان تندرو می‌زند.
ادامه مطلب
علی ربیعی در یادداشتی می نویسد: نگاه کنید به آثار تحریم از سال ۹۰ تا ۱۴۰۲، که کشور به میزان ۱۲۱۰ میلیارد دلار دچار عقب‌ماندگی شد. یک مطالعه دیگر نشان می‌دهد هزینه‌های اعمال شده علیه ایران طی چهار سال به حدود ۱۹.۱ درصد تولید ناخالص داخلی واقعی رسیده است (اکونگار). نوسانات رشد در دوره‌های تحریم که در سال های تحت تحریم، به رشد منفی منجر شد که این رشد منفی، بخش های صنعتی را نیز درگیر کرد، و در مجموع، اقتصاد ایران را به یک بیماری مزمن دچار کرد. بیماری که درمان آن با گذشت زمان پیچیده‌تر می شود.
ادامه مطلب
عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: مساله اشغال فلسطین همچنان، به عنوان یک کانون نزاع منطقه ای ادامه دارد. از این رو، موضوع امنیت خلیج فارس بدون توجه به مساله فلسطین و اسرائیل بحثی ناتمام است.
ادامه مطلب
کارشناسان عدم اشاعه، در تکاپوی ایده های تازه ای برای پرهیز از یک انتخاب دوگانه میان "بمباران ایران" یا "ایرانِ دارای بمب" هستند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بلاتکلیفی‌ها به هم مربوط هستند و تشدید یا تعدیل هر‌یک می‌تواند اثر مثبت یا منفی بر دیگری داشته باشد. قاعدتا هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد با چنین بلاتکلیفی‌هایی برای مدتی چنین طولانی که برای اقتصاد و شرایط اجتماعی‌اش سم است، مواجه باشد.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: اگر تا سه سال پیش از این، اختلافات هسته‌ای و موضوع چگونگی بازگشت به برجام، گره اصلی در روابط خارجی تهران با جامعه جهانی و به ویژه غرب محسوب می‌شد، اما دو عامل بر ضخامت این گره افزود؛ نخست حمله نظامی ارتش روسیه به اوکراین در ۲۵ فوریه ۲۰۲۱ میلادی و سپس عملیات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ میلادی حماس که شکل و ماهیت تنش در روابط تهران و غرب را با گذشته متفاوت کرد. این درحالی است که دیگر اختلافات جاری اعم از حقوق بشر یا موضوع تروریسم، همواره نقش حاشیه‌ای در تنش‌های دو طرف داشته است. به عبارت دیگر حل اختلافات هسته‌ای به رغم تغییرات در کمیّت و کیفیّت آن، کلید اصلی در راهگشایی برای تنش‌زدایی می‌توانست باشد.
ادامه مطلب
در شرایطی که پس از وقوع عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل تنش کم‌سابقه‌ای کل منطقه غرب آسیا را فرا‌گرفته و خاورمیانه در آستانه افزایش تنش فراگیر قرار دارد و به تبع آن، منازعه تهران-واشنگتن پررنگ‌تر از هر زمان دیگری است، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، از آمادگی ایران برای جمع‌بندی مذاکرات احیای برجام به شرط وجود اراده در طرف مقابل می‌گوید.
ادامه مطلب
فلاحت‌پیشه در گفت وگویی تصریح می‌کند که «روسیه با قربانی‌کردن احیای برجام، مطرح‌کردن به‌کارگیری پهپادهای ایرانی در جنگ و وقوع عملیات طوفان‌الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل، سه دست پوچ را طی دو سال گذشته رو کرد و در ازای آن، نه خبری از سوخو-۳۵ بود، نه موشک‌های اس - ۴۰۰ و نه همکاری با تهران در فناوری‌های حساس روسیه و برخی از موضوعات تجاری و اقتصادی».
ادامه مطلب
علی‌اکبر فرازی در گفت و گویی تاکید دارد که مطمئنا جنگ اوکراین در نهایت هر نتیجه‌ای در بر داشته باشد نتیجه آن، نه نابودی غرب است و نه نابودی روسیه. من باز هم تکرار می‌کنم این جنگ هیچ بازنده و برنده مشخصی ندارد. فراموش نکنیم رفتار پوتین را چه هوشمندی بنامیم و چه فرصت‌طلبی بدانیم، باعث شد که در نهایت کشوورهایی مانند ایران در کنار کشورهایی مانند بلاروس، کره شمالی و سوریه شریک جرم و شریک تحریم‌های روسیه معرفی شوند و در این بین کرملین بیشترین سوء‌استفاده را کرد.
ادامه مطلب
محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: بدون اینکه دولت ها در خصوص موثر بودن روابط خارجی بر مسائل داخلی، نفیاً یا اثباتاً، اظهار نظر کنند باید گفت برای کشوری که سالانه حدود ۱۰۰ ملیارد دلار از منابع بالقوه آن از خارج تامین می شود و تاثیر اتخاذ سیاست های عوامل خارجی در ارزش پول ملی برای همگان قابل رویت است، همین خود دلیلی است بر اهمیت ویژه سیاست خارجی از جمله برجام که تلاش می کرد تحریم ها را لغو کند و سرمایه گذاری خارجی را به کشور بیاورد. با حاشیه رفتن برجام کل درآمد ارزی دولت که در اوایل دهه ۹۰ حدود ۱۰۰ میلیارد دلار بود به ناگاه به ۷.۵ میلیارد دلار در سال ۹۹ کاهش یافت، همین نشان می دهد که برجام تا چه اندازه بر روند سیاسی و اقتصادی کشور تاثیرگذار بوده و این واقعیتی غیر قابل انکار است.
ادامه مطلب
به دنبال گزارش اخیر اژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال برنامه هسته ای ایران، کماکان واکنش های سیاسی و دیپلماتیک آن ادامه دارد. در تازه ترین مورد ، آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام، بیانیه‌ای مشترک درباره گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران منتشر کردند. به گزارش ایسنا، آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان شامگاه پنجشنبه و در پی انتشار گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خبرگزاری رویترز که در آن ادعا شده بود «ایران تولید اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد خود را افزایش داده است» بیانیه مشترکی را صادر و این اقدام ادعایی ایران را محکوم کردند. این چهار کشور همچنین مدعی شده‌اند یافته‌ها نشان دهنده این است که ایران میزالن تولید ماهانه اورانیوم تا ۶۰ درصد را سه‌برابر کرده است.
ادامه مطلب
اکنون شاهد یک نوسان سیاسی و دیپلماتیک بین خودداری بایدن در تنش‌زایی با تهران و تداوم تشدید اختلافات تهران-آژانس هستیم که می‌تواند وقوع هر گزاره‌ای را محتمل کند. لذا آنچه در گزارش واپسین روزهای آژانس علیه برنامه هسته ای ایران در میانه منازعه حماس و اسرائیل مطرح شده، می تواند ریل گذاری برای سال آتی میلادی در قبال تهران باشد.
ادامه مطلب