برجام

تشدید فشارها و خروج از بازارهای نفت از جمله برنامه های امریکاست

پیروی از مدل اسرائیلی، راهکار امریکا در قبال ایران در صورت شکست برجام

تحلیل ها نشان می دهد در صورت توقف مذاکرات آمریکا و ایران بر سر برجام، واشنگتن آماده خواهد بود که خط مشی کنونی اسرائیل را برای مهار ایران در پیش بگیرد. تشدید فشار اقتصادی بر تهران از طریق مجبور کردن آن به خروج از بازار نفت و حمایت از تل آویو برای اجرای حملات در داخل ایران و افزایش تلاش ها برای ایجاد ائتلافی ضد ایران در منطقه، از جمله گزینه های آمریکا خواهد بود.

ادامه مطلب

به مناسبت ششمین سالگرد کودتای ترکیه و در آستانه سفر اردوغان به ایران

آنکارا، دشمن تمام عیار تهران

احمد نقیب زاده در گفت وگویی تاکید دارد: این یک اشتباه راهبردی است که تصور کنیم اگر اردوغان با میزان رای کمتر در انتخابات مجددا پیروز شود، چون در موضع ضعیف‌تر قرار دارد می‌تواند به نفع ایران باشد. ببینید مسئله پیروزی اردوغان با رای ضعیف یا قوی برای سیاست داخلی ترکیه اهمیت، معنا و کاربرد دارد، کما اینکه نحوه پیروزی و میزان رای رئیسی در انتخابات ریاست جهموری سال قبل برای سیاست داخلی ایران معنا دارد. اما اگر اردوغان با هر میزان رایی که مجدداً به رئیسی ریاست جمهوری ترکیه برگزیده شود در سیاست خاجی به معنای آن است که اردوغان، رئیس جمهور ترکیه است و می تواند همان سیاست های قبلی را در قبال ایران، منطقه و جهان پی می گیرد و قطعا همین کار را هم خواهد کرد.

ادامه مطلب

ایران و هسویی بی قیدو شرط با روسیه

چرا بابدن و پوتین به خاورمیانه می آیند؟

از امروز چهارشنبه جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا سفر منطقه ای خود را با حضور در اسرائیل آغاز می‌کند و بعد از آن راهی عربستان سعودی می شود.این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز سه شنبه هفته پیش رو (۲۸ تیر/ ۱۹ جولای) به ایران سفر خواهد کرد. به موازات آن رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه همزمان با همتای روس خود وارد تهران خواهد شد تا نشستی سه جانبه را با سیدابراهیم رئیسی پیرامون مسائل مشترک برگزار کنند.با توجه به اهداف هر کدام از این کشورها، به خصوص دو ابرقدرت آمریکا و روسیه برای حضور در منطقه غرب آسیا به نظر می رسد که روزهای پیش رو می تواند روزهایی ملتهب و پر از حوادث باشد که هر کدام از آنها در تعیین سمت و سوی تحولات خاورمیانه به شدت موثر واقع خواهد بود.

ادامه مطلب

سه سفر و چندبرداشت!

تلاقی حضور پوتین و بایدن در خاورمیانه و آینده تهران

جلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.

ادامه مطلب

دلایل ایران برای دریافت تضمین‌های اقتصادی

مذاکرات دوحه شکست نخورده است

سرسختی ایران در مذاکرات هسته ای و مطرح کردن خواسته های جدید در هر دور مذاکره، ریشه در وضع بازار جهانی نفت دارد که نیازمند تزریق نفت بیشتری از سوی ایران بعد از احیای توافق هسته ای است. با آغاز بحران اوکراین، قیمت نفت به رقم بی سابقه بشکه ای ۱۱۵ دلار افزایش یافت در شرایطی که ایران حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت ذخیره شده دارد که نیاز به زمان برای استخراج آن نیست. نیاز آمریکا و طرف های بین المللی به کنترل بازار انرژی، ایران را به سرسختی نشان دادن به منظور گرفتن امتیاز سوق داده از این رو نمی توان قاطعانه گفت مذاکرات دوحه شکست خورده چرا که این مذاکرات قطعا به توافق هسته ای محدود نبوده بلکه در آن چگونگی ارسال نفت ایران به بازارها نیز بررسی شده است.

ادامه مطلب

خواسته ای مطابق با نیازهای اقتصادی

چرایی تضمین خواهی ایران

در واقع همه کسانی که در موضوعات بین‌المللی و دیپلماسی دستی بر آتش دارند، می‌دانند در این حوزه نمی‌توان هیچ چیزی به عنوان تضمین پایدار و واقعی از طرف مقابل گرفت و کشورها بر اساس منافعی که در زمان و مکان مشخص دارند، تصمیم به ادامه حضور در یک قرارداد و توافق می‌گیرند یا برعکس از آن خارج می‌شوند. با وجود این، چرا ایران دنبال «تضمین» است و این تضمین چه می‌تواند باشد و چه فایده‌ای دارد؟

ادامه مطلب

آخرین گام آمریکا و متحدانش درباره سرنوشت برجام برداشته می‌شود؟

سه دستورکار ایرانی بایدن در سفر به خاورمیانه

احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: ایدن در دیدارش از اسرائیل و عربستان، احتمالاً سه دستور کار دربارۀ ایران روی میز خواهد گذاشت. نخست، تشدید فشار هماهنگ علیه جمهوری اسلامی به منظور پذیرش توافقی حداقلی که آمریکا و اروپایی‌ها مذاکره بر سر محتوای آن را تمام شده می‌دانند. دوم، تشدید فشارها به قصد گشودن دامنۀ مذاکرات و دستیابی به راه‌حلی همه جانبه که رفع کامل تحریم‌ها را نیز در پی داشته باشد. سوم، اظهار نومیدی از رسیدن به توافق و اعلام شکست مذاکرات و ورود به فاز تازه ای از رویارویی هماهنگ شده با ایران.

ادامه مطلب

دیوار سفارتخانه ها محل انتقاد نیست

احیای روابط با عربستان و مصر نسخه جایگزین احیای برجام نخواهد بود

سیدعبدالامیر نبوی در گفت وگویی معتقد است که جمهوری اسلامی ایران اگر می¬خواهد روابط پایداری را با عربستان، مصر و دیگر کشورهای عربی کلید بزند باید به همان اندازه که نسبت به منافع و امنیت خود در خلیج فارس حساس است بداند که قاهره، ریاض و هر بازیگر عربی در منطقه هم به روابط سیاسی، نظامی و امنیتی خود در قالب روابط راهبردی با آمریکا اهمیت می¬دهد. اگر جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی و مصر بتوانند حساسیت¬های یکدیگر را درک کنند می¬توان این امید را داشت که روابط تهران با ریاض، قاهره و دیگر کشورهای عربی خاورمیانه روابطی جدی و اثربخش باشد. 

ادامه مطلب

ژاپن می تواند الگو شود

ضرورت احیای توافق برجام و فداکاری دولت سیزدهم

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای گریز از دام آمریکا و متحدان غربی و منطقه‌ای‌اش برای تهدید منافع بین‌المللی و داخلی ایران، لازم است تا برای احیای برجام حتی با برخی پیامدهای ناگوار و دردناک از سوی دولت آیت‌الله رئیسی، توافق نهایی حاصل شود تا از فشارهای داخلی و برخی دشمنی‌های سیاسی داخلی جلوگیری شود.    

ادامه مطلب

توصیه های دنیس راس به بایدن

امریکا به سیاست بازدارندگی جدید در برابر ایران نیاز دارد

روشن است که اگر توافقی در کار نباشد یا ایران شروع به تسریع برنامه هسته ای اش به عنوان بخشی از راهبرد گفت وگو بکند، آمریکا نیازمند یک راهبرد بهتر برای بازداشتن ایران است. اما حتی اگر دو طرف به توافقی هم برسند، بازهم دولت بایدن نیازمند بهینه سازی رویکرد بازدارندگی خود است. دلیلش آن است که به محض آنکه تحریم های مرتبط با توافق ۲۰۱۵ برداشته شود، ایران نیاز چندانی به یک توافق تکمیلیِ "طولانی تر و قوی تر" به مانند آنچه دولت بایدن در سر دارد، نخواهد دید.

ادامه مطلب

دوباره قطر، دوباره برجام

چرا دوحه به صرافت احیای توافق هسته ای افتاده است؟

محمدعلی سبحانی در گفت وگویی معتقد است که اینکه قطر به پرونده تنش ایران و آمریکا و احیای برجام ورود کرده است چندان غیرعقلانی نیست؛ چون دوحه از یک طرف به عنوان متحد استراتژیک واشنگتن در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس عمل می‌کند و از طرف دیگر روابط گرم و حسنه‌ای هم با تهران دارد. بنابراین لازمه یک دیپلماسی میانجیگرایانه موفق برخورداری از رابطه درست و مناسب با هر دو طرف مناقشه است که قطر از این امتیاز برخوردار است.

ادامه مطلب

دولت سیزدهم و سردرگمی در سیاست خارجی

دیپلماسی منطقه ای منهای برجام تا کجا توان تحقق دارد؟

با توجه به اقتضائات جاری چنین به نظر می رسد که عملا دیپلماسی برجامی با محوریت باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مذاکره کننده ارشد در حال پیگیری است و سیدابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان عملا دیپلماسی منطقه ای را در سایه شعار ارتقای مناسبات با همسایگان در دولت سیزدهم پیش می برند.

ادامه مطلب

دلایل ناکامی دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی چیست؟

دیپلماسی اقتصادی، از رویا تا واقعیت

سیدجلال دهقانی فیروزآبادی در گفت وگویی معتقد است که یکی از الزامات شکل‌دهی دیپلماسی موفق، این است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه تثبیت‌شده‌ای را در زنجیره ارزش جهانی برای خود تعریف کند که در شرایط کنونی بعد از جنگ اوکراین، این شرایط مهیا‌‌ست. البته این نگاه میان‌مدت و بلندمدت است نه کوتاه‌مدت.

ادامه مطلب

ایران و سرسپردگی به روس ها

یک سفر و هزار معنا!

خبر سفر مستقیم باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد ایرانی از دوحه به مسکو و دیارش با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از شکست نشست دو روزه قطر به خوبی نشان از اوج استصیال و سرسپردگی دیپلماتیک تهران به کرملین داشته و دارد. 

ادامه مطلب

برجام در ابهام

دیپلماسی دوشقه دولت رئیسی

همان گونه که نباید تمام تخم مرغ های سیاست خارجی را در سبد مذاکرات گذاشت بی شک نمی توان سیاست خارجی را هم بدون اهتمام برای احیای برجام و لغو تحریم ها پیش برد. پس انجام این سفرهای رئیسی به کشورهای همسایه و یا حضور دیگر مقامات و همسایگان به ایران اگر چه فی نفسه امری مثبت تلقی می شود، اما همزمان سوء محاسبه های جمهوری اسلامی در خصوص مذاکرات وین را هم بیشتر خواهد کرد.

ادامه مطلب

به احیای برجام امیدی نیست

دود سیاه در دوحه!

آنگونه که از ظواهر امر پیداست به نظر نمی رسد که برگزاری نشست‌های بعدی هم بتواند گره کار را باز کند. پس با وجود اخباری از جانب بلومبرگ مبنی بر احتمال از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان ایران و آمریکا با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا پس از سفر جو بایدن به به خاورمیانه هم نمی توان به رفع اختلافات فی مابین امید چندانی داشت.

ادامه مطلب

نشست دوحه شکست نیست

از وین تا دوحه، چرا بایدن دیپلماسی آونگی برجامی دارد؟

امیرعلی ابوالفتح در گفت وگویی تصریح کرد که شاید این مذاکرات در وین و دوحه خروجی لازم را نداشت، ولی امکان دارد طی چند هفته یا چند ماه دیگر با ترکیب جدیدی و با دستور کار جدیدی در یک کشور جدید مذاکرات از سر گرفته شود. بنابراین ایران، آمریکا و هیچ طرف دیگری رسما از کلمه شکست و توقف کامل مذاکرات سخن نگفتند. حتی شاید مذاکره تا ۶ ماه آینده نشستی صورت نگیرد، اما باز هم شکست اعلام نمی‌شود چون اعلام شکست به معنای آغاز پلن B برای آمریکا خواهد بود؛ اما واقعیت این است که نه جمهوری اسلامی ایران به دنبال پلن B است و نه آمریکایی ها.

ادامه مطلب

تهران هم چنان سرسپرده کرملین

چرا با خلوت شدن میز مذاکرات در دوحه، برجام هم چنان نافرجام ماند؟!

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگویی معتقد است که شکست مذاکرات دوحه را فراتر از اختلاف نظر دو پایتخت تهران و واشنگتن بود. چون ایران کماکان در یک عالم توهم خود را در کنار چین روسیه در یک قطب بندی و بلوک بندی می بیند و در این راستا رسانه های جریان رادیکال در داخل ایران نشست دوحه را که بدون حضور چین و روسیه پی گرفته شد را نوعی دور زدن پکن و مسکو می دانستند و به همین دلیل پیش از انجام مذاکرات در دوحه، شکست آن را قطعی می دانستند. پس اگر چه در قطر میز از نظر فیزیکی و ظاهری خلوت بود، ولی سایه و روح منافع روسیه و چین باعث شکست مذاکرات شد.

ادامه مطلب

دوحه به دنبال احیای برجام است

قطر، دوست یا رقیب؟!

محمدطاهر ربانی در گفت وگویی معتقد است که واکنش مثبت جمهوری اسلامی ایران برای نشست دوحه اقدامی مثبت بود. چون کشورهای همسایه ایران هم سعی دارند برای تقویت امنیت منطقه‌ای به حل و فصل زودتر این مذاکرات کمک کنند. لذا قطر هم با حسن نیت میزبان مذاکرات غیرمستقیم دو روزه ایران و آمریکا بود.

ادامه مطلب

در هر حالت تل آویو نگران است

توافق هسته ای ایران و درگیری های درون سازمانی موساد و ارتش اسرائیل

از قرار، ژنرال اویو کوخاوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل با احیای توافق هسته ای مخالف است اما ژنرال آرون هلیوا، رئیس دایره اطلاعات ارتش از بازگشت آمریکا و ایران به توافق هسته ای حمایت می کند.  

ادامه مطلب

ظاهرا این بار اراده هست

ایران و آمریکا، رسیدن دشوار به خط پایان توافق هسته‌ای

امیرعبداللهیان در کنفرانس مطبوعاتی اخیر با همتای روس خود گفت که قطار مذاکرات هسته ای به ایستگاه های دشوار رسیده است و این مذاکرات به پایان خود نزدیک می شود. این سخن وزیر امور خارجه ایران نشان دهنده این درک راهبردی جمهوری اسلامی است که گزینه هایش محدود است و امضای توافق هسته ای بدون طرح دیگر مسائلی که به برنامه هسته ای ارتباط ندارد، در شرایط دشوار کنونی ایران، به نفع این کشور است.

ادامه مطلب

چگونه می‌توان بر موانع غلبه کرد

سه مانع پیش روی توافق هسته ای

با از سرگیری گفت وگوهای برجام، رهبران اروپا باید شانس خود را برای جلوگیری از تشدید تنش نظامی و آشفتگی بیشتر در بازارهای انرژی امتحان کنند.

ادامه مطلب

در نهایت به کجا خواهد رسید؟

توافق هسته‌ای روی ریل مذاکرات

آمریکا به دنبال جایگزین انرژی بعد از اعمال تحریم روسیه است در نتیجه سفر بورل به تهران گواهی تمایل آمریکا برای بازگشت ایران به بازار جهانی انرژی و از میان بردن بن بست مذاکرات هسته‌ای است؛ چرا که هدف نخست آمریکا امروز محاصره اقتصادی روسیه و ایجاد شکاف میان این کشور و اروپایی است که بر مسکو برای تامین منابع انرژی اتکا دارد. از این رو آمریکا به ایران برای ازسرگیری فروش نفت به صورت علنی قبل از فصل زمستان نیاز دارد به ویژه که مسکو کاهش صدور گاز به اروپا را آغاز کرده است.

ادامه مطلب

وقتی دیپلماسی قدرت‌نمایی می‌کند

فرجام برجام در سه اپیزود

محمد امین صادقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نه "با برجام" قرار است درهای بهشت به رویمان باز شود و نه "بی برجام" درهای دوزخ! برجام اصولا ً نه هدف است و نه دارای اصالت و ارزش ذاتی. دنیای سیاست دنیای ممکنات است و می توان برای هر موضوع، مشکل و مساله ای "یا راه حلی یافت یا راه حلی ساخت". حتی"توافق هسته ای" نیز اکسیر حیات و مایه نجات نیست، آنچه مهم است توجه به ارزش و ظرفیت های نهفته در "مذاکره، دیپلماسی، توافق و تعامل" است. یک دیپلماسی موفق و یک مذاکره قوی و منطقی که به یک توافق خوب منجر و منتج شود و به تعامل سازنده بینجامد، علاوه بر تأمین منافع ملی و ارتقاء امنیت ملی، بر ظرفیت قدرت ملی نیز می افزاید.

ادامه مطلب

به مناسبت سفر رئیس جمهوری امریکا به منطقه

بایدن و طراحی یک استراتژی جدید برای خاورمیانه

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر به خاورمیانه فرصتی برای بایدن خواهد بود تا با توقف در اسرائیل و عربستان سعودی بر طیف گسترده ای از مسائل مورد اختلاف و بی اعتمادی بین متحدان قدیمی متمرکز شود. مذاکرات هسته ای ایران، تولید و قیمت نفت و تعهدات امنیتی ایالات متحده به خاورمیانه از جمله این مسائل خواهد بود.

ادامه مطلب

رضایت طرف ها برای نشستن پشت میز مذاکره

بازگشت امید به فضای مذاکرات

علی موسوی خلخالی می نویسد: توافق باید ظرف چند هفته آینده به دست آید، در غیر این صورت هر چه به زمان انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا نزدیک می شویم، مذاکرات پیچیده تر خواهد شد و خصوصا طرف امریکایی بیش از پیش تحت فشار تحولات درونی خود قرار خواهد گرفت و چه بسا بعد از آن دیگر تن به مذاکره ندهد.

ادامه مطلب

بعد از آن بورل به تهران آمد

شام سه نفره بروکسل تاریخی می‌شود؟

جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با «سرگئی لاوروف» از استقبال تهران برای از سرگیری مذاکرات و حتی نشستن با آمریکائیان دور یک میز سخن گفت. شرط او این است که پیشنهادها برای احیای برجام در بر دارنده منافع همه طرف‌ها باشد. نماینده روس‌ها نیز به شروع دوباره گفت‌‌وگوها در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ روی خوش نشان داد. عجله «جوزف بورل» ۴۸ ساعت پس از شام بروکسل برای سفر به تهران نیز نشانی از امید او به موفقیت در این سفر است. 

ادامه مطلب

گذر دنیا از نظام تک‌قطبی به چندقطبی

جنگ اوکراین و آیندۀ برجام

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: برجام یک ایستگاه بین راهی است و نمی تواند مقصد باشد. برجام راه حل نیست و نوعی آرام بخش موقت است. جدی گرفتن معادله امنیت – اقتصاد و فهم علمی – عینی – آماریِ نظمِ جدیدِ جهانیِ نشأت گرفته از جنگ اوکراین، می تواند آینده‌ای مطمئن‌تر از توافق احتمالی برجام۲ به ارمغان آورد زیرا که اساسِ حکمرانی در نگاه‌های دراز مدت است.

ادامه مطلب

نخستین سفر لاوروف به تهران در دولت رئیسی با چه نیتی صورت گرفت؟

سفری با چند هدف کلیدی!

حضور وزیر امور خارجه روسیه در ایران که در عین حال اولین سفر وی به تهران بعد از تجاوز پوتین به اوکراین قلمداد می شود، با چند هدف عمده و کلیدی صورت گرفته است؛ نخستین هدف تلاش برای موازنه سازی دیپلماتیک ازسوی کرملین بین تهران و کشورهای حاشیه خلیج فارس است. 

ادامه مطلب

چند سفر و یک سوء برداشت

دیپلماسی منطقه ای بدون برجام خروجی لازم را ندارد

همان گونه که نباید تمام تخم مرغ های سیاست خارجی را در سبد مذاکرات گذاشت بی شک نمی توان سیاست خارجی را هم بدون اهتمام برای احیای برجام و لغو تحریم ها پیش برد. پس انجام این سفرهای روسای جمهور کشورهای همسایه به ایران اگر چه فی نفسه امری مثبت تلقی می شود، اما همزمان سوء محاسبه های جمهوری اسلامی در خصوص مذاکرات وین را هم بیشتر خواهد کرد. 

ادامه مطلب