سه علت برای اشتیاق آمریکا برای بازگشت به برجام قابل تصور است: نخست، جلوگیری از پیش رفتن منطقه به سوی مسابقه تسلیحات هسته ای؛ دوم، جلوگیری از وقوع جنگ ویرانگر منطقه ای بین ایران و متحدانش از یک سو و اسرائیل از سوی دیگر که نگران تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته ای است؛ سوم، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بیست سالی که آمریکایی ها در افغانستان حضور داشتند مناطق کوهستانی این کشور بطور غیر رسمی تحت تسخیر طالبان بوده است، اما طالبان با سرعت بسیار زیادتر از داعش و بطور برق آسایی اقدام به تسخیر افغانستان کرد و برخلاف سوریه با مقاومتی از سوی ارتش افغانستان و مردم عامه این کشور (جدای از طبقه متوسط و روشنفکران) مواجه نشد. ولی جنگ سوریه به دلیل مقاومت شدید فرسایشی شد در نتیجه بشار اسد فرصت کمک گرفتن از ایران و روسیه و سازماندهی ارتشش را پیدا کرد.
ادامه مطلب
شعیب بهمن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که جنگ قره باغ در سال گذشته در پیوستگی کامل با تحولات منطقه غرب آسیا با محوریت سوریه و عراق قرار دارد. هم به دلیل حضور عریان و مستقیم بازیگرانی نظیر ترکیه و اسرائیل در این جنگ، هم نوع پیشروی نظامی نیروهای آذربایجان در قره باغ و مهمتر از آن طرح هایی مبنی بر ایجاد انسداد مرزی، زمینی و ترانزیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان نشان داد که تحولات قفقاز جنوبی بعد از جنگ قره باغ در پیوند کامل با تحولات غرب آسیا قرار دارد. یعنی سعی شد نفوذ ایران در سوریه و عراق با قطع حضور جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی پاسخ داده شود. این مسئله پیشتر، هم مورد توجه ترکیه و هم مورد توجه روس ها بود. در این بین متاسفانه مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران خیلی دیر متوجه این واقعیت شدند. ایران در مقایسه با ترکیه و روسیه خیلی دیر فهمید که تحولات خاورمیانه چه تاثیر مستقیمی بر تحولات منطقه قفقاز و جنگ قره باغ در سال گذشته داشت و دارد. به همین دلیل تهران خیلی دیر دست به واکنش در منطقه قفقاز جنوبی زد. چون تا زمانی که به صورت رسمی و عریان منافع و امنیت ایران در مرزهای شمالی غربی از جانب آذربایجان و ترکیه تهدید نشد، ایران عملاً دخالت جدی و معناداری در تحولات منطقه قفقاز جنوبی نداشت.
ادامه مطلب
روسیه پس از اینکه سیطره خود بر مناطق داخلی سوریه را تثبیت کرد درصدد است تدابیر خاصی را در مناطق مرزی و پیرامونی خارج از سیطره خود در چارچوب تفاهم های دو جانبه یا چند جانبه با کشورهای همجوار اتخاذ کند. در جنوب غرب سوریه مسکو توانست با هماهنگی اردن و اسرائیل به توافق ۲۰۱۸ پایان دهد و این منطقه را دوباره تحت سیطره نظام درآورد تا زمینه بازگشایی کامل مرزها با اردن و اجرایی کردن توافق انتقال نفت و گاز به لبنان از طریق سوریه را فراهم آورد.
ادامه مطلب
پروفسور سیدحسن امین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ایران مشابه عراق و سوریه باید در ارمنستان و قفقاز جنوبی حضور نظامی پیدا کند، تشریح کرد: تنش امروز در قفقاز و قره باغ فقط حق اعمال حاکمیت آذربایجان بر جاده گوریس – قاپان نیست، حتی مسئله بستن مسیر ترانزیتی و قطع روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و ارمنستان نیست، بلکه آنکارا و باکو سعی دارند در سایه پیروزی های جنگ سال گذشته قره باغ، ژئوپلیتیک منطقه قفقاز را تغییر دهند تا، هم جمهوری اسلامی ایران و هم ارمنستان عملاً در یک انحصار قرار گیرند.
ادامه مطلب
تحولات نشان می دهد که ایران به یک قدرت منطقه ای بسیار قوی تر از دوران پیش از شعله ور شدن آتش جنگ علیه سوریه در سال ۲۰۱۱، تبدیل شده که همچنین به این معناست که زمان اعتراف به شکست اهداف آمریکا و اجازه دادن به سوریه برای بازیابی موقعیت و بهبود وضعیت خود فرار رسیده است.
ادامه مطلب
آمریکا قصد ندارد با خروج خود از خاورمیانه توازن قوا در منطقه را به هم بزند و می خواهد جای خالی این کشور را قدرت های دوست واشنگتن پر کنند. با توجه به اینکه روسیه و ایران قدرت های دوست آمریکا محسوب نمی شوند گزینه مورد نظر واشنگتن، ترکیه و عراق است.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که اولویت سیاست های ترکیه در مناطق پیرامونی خود «اپیدمی ناامنی» است، در رابطه با نگاه امنیتی تهران به کردها تصریح کرد: ایران در تلاش است که در افق ۲۰۲۵ روابط تجاری دوجانبه خود با ترکیه را به مناسبات ۳۰ میلیارد دلاری ارتقا دهد، مشابه همین رقم را هم برای روابط خود با عراق در نظر دارد. همین مسئله باعث شده است که ایران به دنبال تنش آفرینی و بالا بردن حساسیت ترکیه در خصوص کردها نشود. لذا نوعی تحدید سازی تنش را با آنکارا در دستور کار دارد که سبب بروز برخی مماشات های تهران در قبال سیاست های مخرب ترکیه و شخص ادوغان می شود.
ادامه مطلب
همه کسانی که تحولات لبنان را ناشی از تاثیرات خارجی می دانند در این زمینه متفق القول هستند که کشورهایی که پیش از این علاقه مند به کمک به لبنان بوده اند، از بحران های طولانی در این کشور خسته شده اند و دیگر برایشان قابل تحمل نیست که رهبران سیاسی و قشر حاکم بر کشور، به جای اجرای راه حل های اصلاحی، همه مشکلات را گردن دولت قبلی بیندازند.
ادامه مطلب
دو حوزه اصلی مشارکت روسیه یعنی حوزه های نظامی و سیاسی-دیپلماتیک مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که در هر دو حوزه، تمرکز بر سوریه اجتناب ناپذیر است به این دلیل که درگیری در سوریه در سال های اخیر چه از نظر تلفات و چه از نظر پیامدهای واقعی و بالقوه برای تعداد بالای بازیگران درگیر و به طور خاص، سرازیر شدن سیل پناهجویان به کشورهای همسایه و اتحادیه اروپا حادترین بحران در منطقه بوده است. به نظر می رسد گفت و گوی عمل گرا و مبتنی بر هنجار با روسیه یک تلاش ضروری برای اتحادیه اروپا و در عین حال دشوار است. به طور کلی، به رغم به خطر افتادن روابط پس از بحران اوکراین، بروکسل همچنان به مسکو به عنوان یک بازیگر مهم می نگرد و از این رو، در مواردی که منافع اروپا و روسیه با هم تداخل دارند، همچنان امکان همکاری و تعامل بیشتر وجود خواهد داشت. امنیت مشترک و ثبات سیاسی در منطقه مدیترانه می تواند یکی از این موارد باشد.
ادامه مطلب
مهرآسا محبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نیروهای کمک رسان به لحاظ شکل ظاهری، نوع پوشش و نوع ابزار و ماشین های مورد استفاده به راحتی قابل شناسایی هستند و علی رغم وجود قواعد متعدد بین‌المللی راجع به مصونیت این گونه افراد و محل استقرار ایشان یا اتومبیل ها و آمبولانس حامل آنها، گزارش های حاکی از آن است که این افراد علی رغم مصونیت شان مورد حمله قرار گرفته اند.
ادامه مطلب
شیما صابری در یادداشتی در معرفی کتاب «روایت گمشده» می نویسد: کتاب که مجموعه خاطرات فاروق الشرع از دو دهه و نیم فعالیت در عرصه سیاست خارجی سوریه، منطقه و جهان است در هر برگی، نکته ای را از دل تاریخ معاصر و پرتنش خاورمیانه با روایت شاهدی عینی بیان می‌کند. او به خوبی می‌داند چگونه بنویسد چرا که به اذعان خود علاقمند به مطالعه ادبیات ملت‌های مختلف جهان بوده، پس بخوبی زیرکی را با حسن نگارش در هم آمیخته است.
ادامه مطلب
این همایش مهم در بردارنده پیام همبستگی اعراب با عراق بود. غرب که همراه با عراق این همایش را سازماندهی کرده است، آن را رویدادی تاریخی در حمایت از عراق و بازگشت ثبات به این کشور توصیف کرد.
ادامه مطلب
در شرایطی که شماری از مسئولان دولت آمریکا اذعان دارند راهبرد دیپلماتیک آنها در خصوص سوریه هنوز تکمیل نشده، ولی دولت آمریکا بر اوضاع انسانی در سوریه متمرکز شده چرا که معتقد است در ماه های اخیر از میزان خشونت ها نسبتا کاسته شده و لازم است این شرایط حفظ شود. به ویژه که دولت بایدن درباره وجود فرصت بیشتر برای مذاکره با روسیه درباره سوریه، خوش بین است.
ادامه مطلب
رحمن قهرمانپور در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی، ضمن تاکید بر این نکته که احیای برجام به موازات تعمیق مناسبات منطقه ای، بهترین سناریوی ممکن در حوزه دیپلماسی برای دولت سیزدهم است، پیرامون چالش های پیش روی سید ابراهیم رئیسی در عرصه سیاست خارجی تصریح کرد که سیاست گذاری و اجرای تئوری تعمیق مناسبات با همسایگان چندان کار ساده ای نیست، چون مجموعه همسایگان ما یک چارچوب معین و مشترک امنیتی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژیکی ندارند. پس تنظیم یک سیاست خارجی مدون و هوشمندی که بتواند این سطح از تنوع امنیتی، ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک را در همسایگان ایران پوشش دهد کار بسیار سختی است و به یک اجماع نظر داخلی نیاز دارد که البته متاسفانه این اجماع نظر فعلا در کشور مشاهد نمی شود.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون بعد از بیست سال از حمله نظامی آمریکا به افغانستان و هزینه میلیاردها دلار در این کشور طالبان که بر خلاف داعش بطور مستقیم خاک آمریکا را نیز هدف قرار داده بود احیا شده ولی داعش بطور کامل نابود شده است.
ادامه مطلب
روزنامه «هاآرتص» به دولت مستقر در تل آویو هشدار داد در جریان جنگ دریایی با ایران با آتش بازی نکند و در آن طرف ضعیف‌تر است. وی در تحلیل خود در روز شنبه عنوان کرد که این چهارمین بار است که کشتی متعلق به اسرائیل مورد حمله قرار می‌گیرد و این اسرائیل است که این روند را شروع کرده است. وی افزود اسرائیل با آتش بازی می‌کند زیرا نود درصد کالاهای اسرائیل از مسیرهای دریایی عبور می‌کنند.
ادامه مطلب
محمد ایرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مطلبی که در ادامه می آید یکی از غمبارترین خاطراتی است برای نگارنده که ای کاش هیچ وقت اتفاق نمی افتاد. این رویداد پردرد را برای دوستان چند بار نقل کرده ام اما تاکنون تحریر نکرده بودم. اربعین سید بزرگوار محتشمی پور عزیز این جانباز مقاوم جبهه حق مرا بر آن داشت که بر مظلومیت و سکوت وی در طول حیات پر قصه و غصه اش داد از دل برآورم.
ادامه مطلب
معامله قرن نمرده و تا زمان آماده شدن شرایط سیاسی در وضعیت انتظار قرار گرفته است. پروژه شام یکپارچه آغاز فراهم کردن آن شرایط برای احیای معامله قرن است.
ادامه مطلب
غرب که موضع تندی را در قبال به رسمیت نشناختن انتخابات سوریه در پیش گرفته است، شکست خورده به نظر می رسد. امارات متحده عربی و بحرین از بازگشایی سفارتشان در دمشق سخن گفته اند و در این میان، بحرین ارتباطات هوایی خود با این کشور را نیز از سر می گیرد. اخیرا، عربستان سعودی نیز دو دیدار با مقامات رسمی سوریه داشته است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حزب فالانژیست و خانواده جمیل در قمار سیاسی اتحاد با اسرائیل، نه تنها خود بهایی سنگین پرداختند، بلکه موقعیت جامعه قدرتمند مسیحی هم به نحوی بی بازگشت، متزلزل شد. مضافا بر این با اخراج ساف از لبنان، نسل جدیدی از مبارزان ضد اسرائیل به رهبری حزب الله ظهور کرد که به لحاظ استراتژیک، دشمن به مراتب خطرناکتری برای اسرائیل به شمار می روند. به فرض حذف و اخراج پ.ک.ک، آیا جنبشی نیرومند در داخل اقلیم کردستان علیه دولت ترکیه به مثابه سرسخت ترین کشور مخالف مساله کرد، شکل نمی گیرد؟
ادامه مطلب
دکتر حسن مرهج، اندیشمند عرب در یادداشتی می نویسد: غرب همیشه از عبارت "جنگ داخلی" برای آنچه در سوریه اتفاق می‌افتد، استفاده کرده است. اگر این یک جنگ داخلی بود، پس چرا داعش ظهور کرد؟ هزاران نفر از اروپایی‌های داعشی و خانواده‌هایشان در زندان‌های قسد [یکی از زندان‌های تحت سیطرهٔ نیروهای دموکرات سوریه] چه می‌کنند؟ و چرا مراکز اطلاعاتی اروپا با سوریه همکاری می‌کنند تا آنها را دستگیر و از انجام عملیات در کشورهایشان باز دارد؟ گذشته از اینها، جنگجویان غیرسوری سازمان تروریستی القاعده در ادلب چه می‌کنند؟!
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدون تردید نیروهایی که علیه بشار اسد در سوریه می جنگیدند جزء قرون وسطی ترین و خونخوارترین نیروهای قرن گذشته بودند و این مساله باید ذکر شود که در دوران جنگ سوریه تقریبا همه چیز از دست رفته بود و تروریست ها به نزدیکی کاخ بشار اسد نیز رسیده بودند، اما شجاعت قابل ستایش بشار اسد و همسرش و جانفشانی های مردم و ارتش سوریه منجر به این شد که ایران و روسیه نیز برای حمایت از وی وارد کارزار شوند و کشور سوریه به دام تروریست های داعش و جبهه النصره نیفتد و از این دیدگاه ایستادگی بشار اسد در برابر داعش و جبهه النصره بسیار ستودنی است و بدون تردید در تاریخ منطقه از این دیدگاه از وی بعنوان یک قهرمان یاد خواهد شد.
ادامه مطلب
عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وزارت امور خارجه سوریه در بیانیه ای رسمی، ترکیه و مزدوران آن را به قطع آب بیش از یک میلیون شهروند در شهر حمص برای ۱۶ روز متهم کرد. ترکیه منابع آب در شهر علوق، واقع در شمال حسکه، را بست و مرکز این استان و اطراف آن را بدون ذخایر آب گذاشت. بشار الجعفری، معاون وزیر امور خارجه سوریه از نمایندگان سازمان ملل و صلیب سرخ جهانی خواست که جلوی رفتارهای خصمانه ترکیه را بگیرند. او همچنین ترکیه را متهم کرد که وضعیت غیرقابل تحملی برای سوری ها به وجود آورده است.
ادامه مطلب
شرکت‌های روسی از دیرباز در این بخش‌ها، دست برتر را داشته‌اند و مثلا بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ میلادی پنج قرارداد نفت را از آن خود کرده‌اند، در حالی که ایران سال گذشته موفق شد نخستین قرارداد نفتی سوریه را از آن خود کند. در بهار ۲۰۱۹، سوریه اعلام کرد که قصد دارد بندر طرطوس را به روسیه و یک ترمینال کانتینری در بندر لاذقیه را به ایران اجاره دهد اما بعدها قرارداد دوم به سرانجام نرسید.
ادامه مطلب
ریاض حجاب، نخست وزیر اسبق سوریه که در بحبوحه تنش های سوریه از دولت بشار اسد جدا شد و به اروپا رفت و به اپوزسیون پیوست، اخیرا در گفت وگویی تلویزیونی گفت اسد به او گفته است در انتخاب میان ایرانی‌ها و روس‌ها، ایرانی ها را انتخاب خواهد کرد.
ادامه مطلب
موافقت ایران با این گفت وگو در اثر فشار تحریم‌ها و پیامدهای اقتصادی آن یا تنش سیاسی و اجتماعی داخلی، گسترش فقر و کرونا نبود چرا که به علت دستاوردهای ژئوپلتیک و ژئواسترتژیک خود در دهه اخیر فضای مانور دارد و می تواند خواسته های خود را پیش ببرد.
ادامه مطلب
پیرمحمد ملازهی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون جایگاه ایران در آینده افغانستان و پیشبرد پروسه صلح در این کشور تاکید دارد: برای آنکه ایران در پروسه صلح افغانستان جایگاه لازم و مدنظر را متناسب با اهداف منافع خود پیدا کند باید بازنگری جدی، واقع بینانه و دقیق در قبال مسائل منطقه داشته باشد تا ذیل این بازنگری، جامعه افغانستان را در کلیت آن مد نظر قرار دهد که در نهایت نگاه منفی افغان ها علیه تهران از بین برود. این در حالی است که امتاسفانه اکنون به جای آن که ایران بخشی از راه حل باشد به بخشی از مشکلات در افغانستان بدل شده است.
ادامه مطلب
غالباً، اقدامات فرانسه در جریان اتفاقات سوریه به عنوان تلاشی برای دفاع از حق داشتن یک حوزه نفوذ تاریخی در منطقه خاورمیانه تفسیر می شود. با این حال، این تلاش ها همچنین برای ایجاد توازن با سایر بازیگران بین المللی، از جمله ترکیه است.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون اهداف حمله موشکی به اسرائیل بعد از حادثه نطنز بر این باور است که نتیجه مستقیم و موثر این حملات از یک طرف به رفع نگرانی سعودی ها و اسرائیلی ها در قبال احیای برجام منجر خواهد شد و می تواند با ایجاد فضای امنیتی، بنیامین نتانیاهو را در تشکیل هرچه سریع‌تر کابینه و خروج از بن‌بست سیاسی کنونی یاری کند و از طرف دیگر جریان داخلی مخالف دولت را در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ به کرسی ریاست جمهوری برساند. خود این مسئله گویای آن است که تا چه اندازه این دو جریان مخالف احیای برجام و لغو تحریم ها در داخل و خارج کشور می توانند با این اقدامات و به تبعش شکست نشست وین سود ببرند.
ادامه مطلب