سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همگام با تحولات منطقه غرب آسیا، موازنه قدرت در سایر عرصه ها هم در حال تغییر است و ژئوپلتیک فضایی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. فضا به عنوان یک میدان ژئوپلیتیک جدید رقابتی بین قدرت های خاورمیانه در حال ظهور است و سایر کشورها نیز در کنار بلندپروازی های منطقه ای خود، به این حوزه قدم گذاشته اند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که نشست دیروز پنجشنبه دوحه با حضور وزرای امور خارجه روسیه، قطر و ترکیه لزوما تلاشی برای به حاشیه کشاندن نشست آستانه و ایران در ترسیم آینده سیاسی سوریه نیست. چرا که نشست آستانه کماکان با سه بازیگر محوری ایران، روسیه و ترکیه نقش کلیدی در تعیین تحولات زمینی و امنیتی جنگ این کشور (سوریه) دارد.
ادامه مطلب
رضا عابدی گناباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از سال ۲۰۱۱ و بهار عرب در مصر و تونس، اسلام گرایان هرچند به شکلی موقت توانستند به قدرت برسند؛ اما این تجربه در مصر با کودتای جولای ۲۰۱۳ بر علیه حزب آزادی و عدالت شاخه سیاسی جماعت اخوان‌المسلمین و شکست اسلام گرایان در انتخابات انتخابات پارلمانی ۲۰۱۴ تونس از حزب سکولار ندا ناکام ماند. هرگاه جنبش های اسلامی با شور و هیجان زایدالوصفی وارد رقابت های انتخاباتی می شوند، هنوز هم در معرض فشارهای سیاسی شدیدی قرار می گیرند، اما در برخی اوقات، این فشارها متضاد هم بوده و در نتیجه فرصت های جذابی برای اسلام گرایان به وجود می آورد، هرچند ممکن است این فرصت ها برای آنها (مانند مصر دوران محمد مرسی و اخوان المسلمین) هزینه زا نیز باشد.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر عدم امنیت آبی مهمترین مشکل مصر محسوب می شود چرا که حدود ۹۰ درصد آب شیرین مردم مصر ار رود نیل تامین می شود لذا پس از دهه ها تلاش بر سر عدم ساخت این سد اکنون مصر و اتیوپی بر اساس شرط هایی مبنی بر بازگشت دوباره آب مورد استفاده به رود و به سمت مصر و سودان و هم چنین ساخت سد صرفا جهت تولید برق به توافق رسیده اند. اما این توافق درحالی است که بسیاری از سیاستمداران دو کشور معتقد هستند که ممکن است اتیوپی بر توافق خود پایدار نباشد.
ادامه مطلب
آمریکا و اسرائیل در جستجوی راه دیگری هستند تا بتوانند جنگی را که مدت هاست در تدارک آن هستند آغاز کنند. دقیق تر بگوئیم: صحنه باید چنان جلوه کند که گوئی ایران حمله را آغاز کرده تا روسیه و چین برای حمایت از ایران دچار مشکل سیاسی بیشتری شوند.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برنارد لوئیس معتقد است که مفهوم انقلاب مانند مفهوم آزادی در حوزه تمدن اسلامی غریب است. واژه آزاد در میراث اسلامی بیشتر "نابرده" و "غیر عبد" را به ذهن متبادر می سازد، کسی که برده نیست، آزاد است. پرواضح است که این تعبیر، فرسنگ ها با مفهوم خودمختاری فردی و بلوغ عقلی و سوژه سازی از انسان مغایرت دارد.
ادامه مطلب
به نظر می رسد قدرت های خواستار آشوب در منطقه آخرین ورق های خود را بازی می کنند. دموکرات های امریکا و نهادهای اروپایی از ایران خواسته اند خویشتندار باشد.
ادامه مطلب
دلیلش این است که الازهر بر حفظ استقلال خود که از قرن ها پیش به دست آورده است، اصرار دارد، نمی خواهد کسی چه قدرت رسمی کشور چه هر گروه داخلی یا خارجی دیگر بر آن مسلط شود.
ادامه مطلب
قطعا ایران نمی خواهد ترامپ بار دوم رئیس جمهوری ایالات متحده شود و هیچ کاری نمی کند که باعث شود جایگاهش تقویت شود تا بار دیگر رئیس جمهور شود. با او الآن مذاکره نخواهد کرد.
ادامه مطلب
ایالات متحده از دهه ۱۹۵۰ به طور متوسط یک مرتبه در هر دهه سعی کرده دولت های مستقر در کشورهای خاورمیانه را برکنار کند. این کار را در رابطه با ایران، افغانستان (دو مرتبه)، عراق، مصر، لیبی و سوریه انجام داده است؛ فهرستی که تنها مواردی را شامل می شود که ایالات متحده با سیاست گذاری های خود هدف برکنار کردن رهبران یک کشور و تغییر نظام سیاسی را دنبال می کرده است. انگیزه مداخلات در هر یک از این کشورها و روش های آمریکا در قبال آنها بسیار متفاوت بوده: در برخی موارد از کودتا حمایت کرده، در موارد دیگر به کشوری حمله و آن را اشغال کرده، و در برخی دیگر به دیپلماسی، لفاظی ها و تحریم ها روی آورده است. با این حال، همه این تلاش ها یک وجه مشترک داشتند و آن، این است که به شکست انجامیدند.
ادامه مطلب
بیانیه پایانی نشست سه جانبه سران مصر، عراق و اردن بر وحدت عمل مشترک عربی و تشکیل دبیرخانه دائمی تاکید دارد که نشان می دهد این سه کشور برنامه ای برای آینده دارند و قصد دارند این دیدارهای دوره ای را به دیدارهایی منظم تبدیل و دیگر کشورهای عربی را نیز به خود جذب کنند. از این رو احتمال می رود در آینده کشورهای لبنان، سوریه، الجزایر و لیبی نیز به این جمع ملحق شوند.
ادامه مطلب
السیسی در کنار حامیان مالی خود، در برابر ایران نمی ایستد؟ یک علت این است که نظام السیسی هیچ هزینه سیاسی را بدون دریافت پاداش اقتصادی نمی پذیرد. السیسی در مقابل سرنگون کردن دولت محمد مرسی و سرکوب اخوان المسلمین که خطری سیاسی برای ریاض و ابوظبی محسوب می شد، کمک مالی فراوانی از عربستان و امارات دریافت کرد.
ادامه مطلب
مسئله آب همیشه یکی از ارکان راهبرد اسرائیل و سیاست های آن در خصوص کشورهای حوزه نیل و آفریقا به ویژه اتیوپی بوده است. اسرائیل سیطره بر منابع آب کشورهای عربی را بخشی از امنیت ملی خود و یکی از ابزارها برای تحقق هدف بزرگ خود یعنی برپایی «اسرائیل بزرگ» از نیل تا فرات می داند.
ادامه مطلب
کشور کوچک امارات می خواهد از یک سو نقش محوری در مسائل منطقه ای ایفا کند و از دیگر سو بقای خود را تضمین کند. چه بسا کودتای ناکامی که در سال ۲۰۱۱ در این کشور رخ داد، عامل اصلی در پیش گرفتن سیاست های کنونی باشد. امارات که برای عادی سازی روابط با اسرائیل جلوتر از دیگر کشورها گام بر می دارد این اعتقاد را دارد که این سیاست و همچنین جلب رضایت امپراتوری های پول، سیاست و رسانه بقایش را تضمین خواهد کرد. از همین رو امارات سیاست حمله به هرگونه تجمع منطقه ای و از سر راه برداشتن آن را برای تامین منافع کشورهای بزرگ و یا اسرائیل که می خواهد نقش اول را در منطقه ایفا کند، در پیش گرفته است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه یکی از جدی‌ترین بازیگران خارجی مداخله‌گر در صحنه لیبی است؛ این کشور از دولت وفاق ملی حمایت سیاسی، اقتصادی و تسلیحاتی می‌کند و پارلمان ترکیه در اوایل دی ماه سال ۱۳۹۸ اجازه مداخله نظامی و اعزام نیرو به طرابلس را نیز صادر کرد. کشورهای عربی مصر، امارات و عربستان نیز در کنار روسیه از دیگر بازیگران مهم عرصه سیاسی لیبی هستند و در سالهای اخیر در سطح رسانه‌ای و تسلیحاتی حمایت بی‌سابقه‌ای از خلیفه حفتر و سیطره وی بر شهر طرابلس داشته اند.
ادامه مطلب
به هر حال به نظر می رسد که سه کشوری که آینده خاورمیانه را با موافقت بین المللی رهبری خواهند کرد، اسرائیل، ترکیه و ایران خواهند بود.
ادامه مطلب
کووید ۱۹ شکاف‌ها در جوامع خاورمیانه را آشکار کرده است. حکومت‌ها از شیوع همه‌گیری برای در اولویت قرار دادن ثروتمندان و بی‌توجهی به بخش‌های حاشیه‌نشین جوامع استفاده کرده‌اند، در حالی که بخش دوم از همه‌گیری آسیب بسیار شدیدی دیده است. این گروه‌ها به دلیل نژاد، فرقه و حاشیه‌نشینی جغرافیایی از مراقبت‌های سلامتی و بهداشتی کافی، مزایای بیکاری، تست پزشکی و خدمات اجتماعی محروم مانده‌اند. گرسنگی، دیابت، بیماری‌های قلبی و چاقی در میان این گروه‌ها بسیار شایع است که نشانه خوبی برای ثبات بلندمدت برخی از این کشورها نیست.
ادامه مطلب
نویسندگان: گولون تال - دیوید دومک این اثر با همکاری موسسه میدل ایست و دانشگاه مرکزی انتشار یافته است.
ادامه مطلب
کشوری مثل ایران که کشورها نهادهاست، تلاش می کند «دموکراسی اسلامی» را دنبال کند که دیگر مردمِ غیرمسلمانش نیز می توانند از آن بهره ببرند. به نظرم باید به صورت غیررسمی مذاکرات میان امریکا و ایران آغاز شود.
ادامه مطلب
ترکیه یکی از سه کشور غیر عربی است که بر آینده منطقه «حکمرانی» می کند، در کنار ترکیه دو قدرت دیگر اسرائیل (به همراه غرب و امریکا و اروپا) و ایران هستند. ترکیه سنی است و ایران شیعی است
ادامه مطلب
حمید رضا جلایی پور در یادداشتی می نویسد: با روشن شدن بیشتر عیار سکولاریسم استبدادی در حکمرانی سیسی، این تحول‌طلبان ایرانی کمتر حاضر شدند تا در نقد استبداد و فساد دولت مصر و بدبختی مردم، روشنگری کنند و از پخش اخبار اعتراض مردم مصر هم در روزهای اخیر نیز خوداری کردند.
ادامه مطلب
بعد از من درباره تونس و به خصوص درباره ثبات آن بعد از بهار عربی یا "انقلاب یاسمن" در مقایسه با دیگر کشورهای عربی پرسید. جواب دادم که استعمار طولانی فرانسه فرهنگ عمیقی را در این کشور به وجود آورده و همچنین جنبش های سندیکایی و جنبش های فعال و پویای زنان و جنش های جوانان مهمی در آن وجود دارند که سبب شده است تا این کشور به ثبات سیاسی نسبی ای برسد.
ادامه مطلب
فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شواهد حاکی از آن است که در شرایط کنونی، کشورهای عربی نظیر مصر، عمان، کویت، و حتی امارات به دنبال برقراری روابط با ایرانند؛ بازیگر اصلی و حلقهٔ وصل این روابط نیز عراق خواهد بود. مبنای ادعای اخیر یک پایگاه خبری لبنانی مبنی بر تلاش کشورهای عربی برای فراهم‌کردن زمینهٔ گفت وگو میان تهران و ریاض نیز، همین سفرها و رایزنی‌های درون عربیِ گسترده است.
ادامه مطلب
بیان جبر الزبیدی می‌نویسد: شواهد بسیاری از اعتراف های عناصر تروریستی دستگیر شده در عراق و سوریه در دست است که نشان می دهد و تاکید دارد مصر در معرض یک عملیات تروریستی گسرده قرار دارد که با نارضایتی و خشم عمومی مردم که از افزایش تصاعدی نرخ بیکاری و فقر شکایت دارند، همراه است. این دو مقوله همواره زمینه ساز تقویت و حمایت از تندروی و تروریسم بوده است.
ادامه مطلب
حسن هانی زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل و تاثیرات برگزاری کارگاه اقتصادی در منامه به منظور رونمایی از معامله قرن بر این باور است: بعد از برگزاری نشست منامه با هر دستاورد و خروجی امکان دارد که دونالد ترامپ و جارد کوشنر برنامه های جدی برای عملیاتی کردن این طرح تا قبل از شروع انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ آمریکا داشته باشند. در مقابل هم محور مقاومت با افزایش تلاش های خود سعی دارد از اجرایی شدن آن جلوگیری کند. از این رو تقابل دو دیدگاه در آینده بیشتر خواهد شد، اما به نظر می رسد که اکنون دست برتر با محور مقاومت باشد چون به هرحال شرایط منطقه، به خصوص بعد از اقدام تهران در ساقط کردن پهپاد متجاوز آمریکایی بسیار تغییر کرده و سبب افزایش توازن وحشت و موازنه قوا میان تهران با واشنگتن شده است.
ادامه مطلب