سفر به قاهره بعد از ۱۴ سال

مهدی بازرگان، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی:: تور منطقه‌ای عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، پس از لبنان، سوریه، عربستان، قطر، عراق و عمان با سفر به اردن، مصر و ترکیه ادامه پیدا کرد. تحلیلگران بر این باورند که این سفرهای منطقه‌ای سکاندار سیاست خارجی ایران با هدف محوری کاهش تنش در منطقه، برقراری آتش‌بس در لبنان و فلسطین و کنترل جنگ‌افروزی اسرائیل در حمله احتمالی به ایران انجام شده است. هرچند که به موازات آن، ارتقای روابط دوجانبه و چندجانبه منطقه‌ای و پیرامونی هم می‌تواند از دیگر دستور کارهای سفر منطقه‌ای عباس عراقچی باشد. البته در ادامه این تور صلح عراقچی با سفر به ترکیه برای حضور در نشست ۳+۳، به موازات خاورمیانه، نیم‌نگاهی هم به تلاش برای برقراری صلح در قفقاز دارد.

البته در‌این‌بین یکی از مهم‌ترین سفرهای وزیر امور خارجه، به حضور او در مصر و دیدارش با مقامات این کشور بازمی‌گردد. گفتنی است آخرین حضور یک مقام ایرانی در مصر به ۱۴ سال قبل و حضور آقای امیرعبداللهیان به‌عنوان معاون عربی-آفریقایی وزارت خارجه برای شرکت در مراسم تحلیف «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهوری مصر، بازمی‌گردد. در‌همین‌باره مسئول سیاست خارجی کشورمان چهارشنبه‌شنبه گذشته پس از دیدار با مقامات اردنی، عازم قاهره شد و دیداری با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری این کشور داشت. طبق گزارش‌ها در این دیدار، ضمن مرور آخرین وضعیت منطقه و ابراز نگرانی و تأسف شدید درباره استمرار تجاوزات و جنایات اسرائیل در فلسطین اشغالی و لبنان، اهمیت استفاده از همه ظرفیت‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید اوضاع امنیتی منطقه و کاهش درد و رنج مردم در فلسطین و لبنان مورد تأکید قرار گرفت. به گزارش وزارت امور خارجه ایران، عراقچی در این دیدار ضمن ابلاغ سلام دکتر مسعود پزشکیان، دیدگاه‌های ایران درباره وضعیت خطرناک امنیتی در منطقه و رایزنی‌های جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه و برخی بازیگران فرامنطقه‌ای در دو هفته گذشته را تشریح کرد و ضرورت بسیج همه ظرفیت‌های دیپلماتیک کشورهای منطقه برای افزایش فشارها جهت توقف جنایات و همچنین امدادرسانی فوری به آوارگان فلسطینی و لبنانی را خاطرنشان کرد.

رئیس‌جمهور مصر هم با ابلاغ متقابل سلام به رئیس‌جمهور کشورمان، دکتر پزشکیان، دیدگاه مصر و نگرانی‌های این کشور درباره تحولات منطقه را بیان کرد. رئیس‌جمهور مصر، وضعیت امنیتی موجود در منطقه را هشدارآمیز توصیف کرد و بر ضرورت جلوگیری از تشدید بیشتر اوضاع، استفاده از همه ظرفیت‌ها برای توقف تجاوزات و جنایات در غزه و لبنان، جلوگیری از افتادن منطقه در دام یک جنگ مصیبت‌بار، حفظ تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی همه کشورهای منطقه و حراست از ثبات و امنیت در منطقه تأکید کرد. طرفین همچنین با توجه به تحرکات مثبت در روابط دوجانبه، بر تداوم رایزنی‌ها و ادامه روند مشورت‌ها برای توسعه متقابل روابط دوجانبه توافق کردند.

رایزنی‌های بسیار صریح، مستقیم و جدی درباره اوضاع منطقه

دفتر ریاست‌جمهوری مصر هم در بیانیه‌ای خبر داد که در جریان دیدار وزیر خارجه ایران و رئیس‌جمهور مصر، السیسی، بر رویکرد کشورش در مخالفت با توسعه دامنه درگیری و ضرورت توقف تشدید تنش به منظور جلوگیری از کشیده‌شدن به سمت جنگ منطقه‌ای فراگیری که تبعات خطرناکی را برای امنیت کشورها و ملت‌های منطقه به دنبال خواهد داشت، تأکید کرد. رئیس‌جمهور مصر همچنین بر لزوم تداوم و افزایش تلاش‌های بین‌المللی با هدف آتش‌بس در غزه و لبنان، توقف تجاوزات در کرانه باختری و ورود کمک‌های بشردوستانه فوری و کافی برای پایان‌دادن به رنج فزاینده غیرنظامیان تأکید کرد. بنا بر گزارش سایت المصری الیوم، در این دیدار، عراقچی از تلاش‌های مستمر مصر برای تحقق ثبات و امنیت در منطقه قدردانی کرد و نقش این کشور را در همه روندها ستود. وزیر خارجه کشور همچنین درود و قدردانی «مسعود پزشکیان»، رئیس‌جمهور ایران را به همتای مصری او منتقل کرد که مورد تشکر و قدردانی متقابل رئیس‌جمهور مصر قرار گرفت. دو طرف درباره اهمیت تداوم روند کنونی برای کشف چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط دو کشور توافق کردند.

اسماعیل بقائی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان، هم در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به رایزنی وزیر امور خارجه کشورمان با رئیس‌جمهور مصر نوشت: «دکتر عراقچی گفت‌وگوی بسیار مفیدی با رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی راجع به تحولات منطقه داشتند». او افزود «ضرورت و فوریت توقف تجاوزات و جنایات در غزه و لبنان، جلوگیری از تصعید خطرناک ناامنی که می‌تواند کل منطقه را درگیر جنگ کند و تبعات مخربی برای همه کشورهای منطقه داشته باشد و نیز ضرورت ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه به آوارگان مورد تأکید قرار گرفت». پیش‌تر و روز چهارشنبه هم عراقچی با بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر، دیدار و گفت‌وگو داشت. به نوشته ایسنا، در این دیدار دو وزیر درباره آخرین تحولات منطقه و خطرات و نگرانی‌های فزاینده ناشی از ادامه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان تبادل‌نظر کردند. وزیر امور خارجه ایران با تأکید بر موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ضرورت پایان اشغالگری به‌عنوان ریشه اصلی ناامنی در منطقه، خواستار تلاش همه‌جانبه و مضاعف کشورهای منطقه برای توقف کشتار و تجاوز در فلسطین اشغالی به‌ویژه غزه و کرانه باختری و نیز در لبنان شد.

او همچنین بر ضرورت اقدام عملی جامعه جهانی برای جلوگیری از ادامه تهدید امنیت و ثبات منطقه‌ای از سوی رژیم صهیونیستی و همکاری بین‌المللی برای امدادرسانی فوری به آوارگان فلسطینی و لبنانی تأکید کرد. وزیر خارجه مصر نیز با تشریح دیدگاه مصر و اقدامات و تحرکات دیپلماتیک این کشور برای کاهش تنش‌ها در منطقه، بر ضرورت تلاش مشترک کشورهای منطقه و جامعه جهانی برای حراست از صلح، ثبات و امنیت در منطقه و تسریع و تسهیل کمک‌های بشردوستانه به مردم مظلوم غزه و لبنان تأکید کرد. وزیران خارجه ایران و مصر موضع مشترک دو کشور مبنی بر ضرورت توقف تجاوز و جنگ علیه غزه و لبنان، جلوگیری از تشدید ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه، احترام به تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی همه کشورهای منطقه، و ضرورت ارائه کمک‌های فوری بشردوستانه به آوارگان در غزه و لبنان را مورد تأکید قرار دادند. طرفین همچنین با اشاره به تحولات مثبت و رو به جلو در تعاملات فی‌مابین دو کشور، برای ادامه روندهای جاری و تداوم رایزنی‌های متقابل به منظور گسترش روابط دوجانبه تفاهم کردند.

سیدعباس عراقچی هم در پایان سفرش به مصر در ارزیابی خود از رایزنی‌های روز پنجشنبه با مقامات در قاهره گفت «مسائل دوجانبه‌ای بین ایران و مصر وجود داردکه درباره آن در این دیدارها صحبت کردیم. روابط دوجانبه را مرور کردیم و فکر می‌کنم که الان چشم‌انداز بهتری وجود دارد». مسئول سیاست خارجی، موضوع اصلی سفرش را «مشورت و رایزنی با طرف مصری درباره مسائل منطقه» اعلام کرد. به گفته دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران، «رایزنی‌هایش با آقای السیسی بسیار صریح، مستقیم و جدی درباره اوضاع منطقه بود». عراقچی با بیان اینکه ما نگرانی‌ها و منافع مشترک داریم و طبیعی است که موضوعات مورد اختلافی نیز وجود دارد، تصریح کرد «مشورت‌ها با طرف مصری بسیار سازنده بود، از این نظر که دیدگاه‌های دو طرف به هم نزدیک است». وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد: «از همه مهم‌تر اینکه درباره جلوگیری از افزایش تنش و گسترش جنگ به کل منطقه که یک نگرانی عمومی است، بین دو کشور اتفاق نظر وجود دارد».

 سفر به ترکیه و حضور در نشست ۳‌+‌۳

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بامداد دیروز جمعه و پس از رایزنی با مقام‌های ارشد مصری، قاهره را به مقصد استانبول ترک کرد. اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، درباره برنامه کاری در ترکیه اعلام کرد «عراقچی در اجلاس وزرای خارجه سازوکار همکاری منطقه‌ای قفقاز موسوم به ۳+۳ که با حضور کشورهای جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ایران، ترکیه، گرجستان و روسیه در روز جمعه برگزار می‌شود، شرکت می‌کند». بقائی همچنین خیر داد «رایزنی‌های دوجانبه با وزرای شرکت‌کننده و با مقام‌های عالی‌رتبه کشور میزبان نیز برنامه‌ریزی شده است». البته تا لحظه تنظیم این گزارش خبری از دیدار وزیر امور خارجه با مقامات ترکیه و دیگر اعضای نشست ۳+۳ مخابره نشد.

با‌وجوداین عباس عراقچی در هنگام ورود به ترکیه در ادامه سفر منطقه‌ای خود در جمع خبرنگاران گفت «با توجه به وضعیت موجود در منطقه و تهاجمات رژیم صهیونیستی به لبنان در ادامه تهاجمات به غزه و شرایط خطرناکی که در منطقه وجود دارد، رایزنی‌هایی را با کشورهای منطقه داشته‌ایم». او افزود: «در دوره اخیر سفرهای منطقه‌ای، به اردن و مصر سفر کردیم و اکنون برای ادامه رایزنی‌ها به ترکیه آمده‌ایم». عراقچی با بیان اینکه در ترکیه دومین اجلاس وزیران امور خارجه، روند ۳+۳ درباره موضوع قفقاز نیز برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد «درحال‌حاضر درک مشترک درباره خطر درگیری‌ها در لبنان، آوارگان و بحث احتمال گسترش جنگ در منطقه وجود دارد و درواقع یک نگرانی غالب است و مجموعه فعالیت‌های دیپلماتیک در راستای مقابله با این وضعیت و جلوگیری از افزایش تنش و کنترل وضعیت است».

او با بیان اینکه با تعدادی از کشورهای منطقه درباره این تحولات رایزنی و گفت‌وگو داشته‌ایم، ادامه داد: «در جریان سفر به ترکیه با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ترکیه نیز در این چارچوب رایزنی و گفت‌وگو خواهیم داشت». عراقچی با بیان اینکه ما همیشه با ترکیه رابطه خوبی داشته‌ایم و درباره موضوعات منطقه‌ای مشورت‌های نزدیکی با یکدیگر داشته‌ایم، گفت: «از نظر تحولات جاری در منطقه و خطراتی که منطقه را از جهت افزایش تنش تهدید می‌کند، رایزنی‌های امروز ما مهم‌تر از همیشه خواهد بود». او در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه‌ دومین اجلاس وزیران امور خارجه «۳+۳» در ترکیه برگزار می‌شود و در این دوره از اجلاس نیز مانند اجلاس قبلی، گرجستان حضور نخواهد داشت، افزود: «ولی بقیه کشورهای منطقه این عزم و اراده را نشان داده‌اند که درباره مسائل منطقه قفقاز گفت‌وگوها انجام و هماهنگی‌هایی شود». عراقچی با بیان اینکه این منطقه نیز در سابقه اخیر خود جنگ را تجربه کرده است، خاطرنشان کرد: «باید تلاش کنیم که موضوعات منطقه‌ای به طریق مسالمت‌آمیز حل‌وفصل شود و ترتیبات امنیتی و سیاسی که در منطقه به وجود آمده است، باعث صلح و ثبات در منطقه شود. این دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد «جلسات کارشناسی نشست ۳+۳ برگزار شده است و اسناد بیانیه پایانی این اجلاس آماده شده است و ان‌شاءالله در جلسه وزرای خارجه به امضا می‌رسد»./شرق