عربستان

رویکرد لیبرالی پکن به خاورمیانه

چین از امنیت انرژی تا سیاست

چین منطقه خاورمیانه را میدان مناسبی دانست تا در آنجا خط مشیی متفاوت از خط مشی واقعگرایانه آمریکا اتخاذ کند که نتوانسته است ثبات منطقه ای را ایجاد و با ایران با موفقیت برخورد کند بلکه با کاهش حضورش در خاورمیانه برای افزایش حضور در شرق آسیا، به شکل گیری تنش های بیشتری کمک کرده است.رویکرد چین در منطقه اساسا رویکردی لیبرالی در روابط بین المللی با هدف کاهش آثار منفی هرج و مرج و تنش های منطقه ای با درجات متفاوت با تمرکز بر کاهش هزینه برخوردها و تنش ها است به شکلی که به همکاری با منافع متقابل منجر شود و به عرصه های دیگر نیز گسترش یابد.

ادامه مطلب

توافق حاصل شده جنبه اقتصادی هم دارد

ایران، آشتی با همسایگان را می خواهد اما با آمریکا نه

آشتی ایران با عربستان سعودی نشان می دهد که تهران دست کم، در را بر روی برخی ابتکارات حریفانش باز می گذارد. روابط میان تهران و ریاض در این سالها، از روابط تهران با واشنگتن هم بدتر بود، اکنون اما به گفته مقام های آمریکایی و سعودی، ناگهان ایران علاوه بر احیای رابطه دیپلماتیک با عربستان سعودی، توافق کرده که ارسال سلاح برای حوثی های یمن را هم متوقف کند. وزیر دارایی عربستان هم چشم اندازی "بسیار سریع" برای سرمایه گذاری عربستان در ایران را در صورت پیاده شدن توافق، مطرح کرده است. شاید این ادعایی توخالی باشد، اما به نظر می رسد که گرمای روابط، برای هر دو طرف، منطقی اقتصادی هم داشته باشد.

ادامه مطلب

پوتین به اوکراین بیشتر از غرب اهمیت می هد؟

چیزهایی را که پوتین درباره آنها اشتباه نکرد!

رئیس جمهوری روسیه در موارد زیادی اشتباه کرد، اما نه در همه موارد. ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، هنگامی که تصمیم گرفت به اوکراین حمله کند، در موارد زیادی اشتباه کرد. درباره قدرت ارتش خودش، درباره قدرت ملی گرایی اوکراینی ها و توانایی ارتش این کشور برای دفاع از سرزمین مادری، درباره همبستگی کشورهای غربی، سرعتی که ناتو و دیگران به کمک اوکراین آمدند و نیز اراده و توانایی کشورهای واردکننده انرژی برای اعمال تحریم بر روسیه و رهاکردن خود از وابستگی به صادرات این کشور.

ادامه مطلب

چین به دنبال احیای دکترین «دو ستون» ایالات متحده بین ایران و عربستان؟!

گسترش بازی بزرگ آسیایی از شرق به غرب

ماندانا تیشه یار در نوشتاری برای دیپلماسی ایرانی معتقد است که بازی بزرگ آسیایی به آهستگی در حال گسترش از هندوپاسیفیک در شرق به سوی منطقه خلیج فارس در غرب قاره کهن است. افزایش حضور و همکاری هندوستان و چین با کشورهای این منطقه، که از کانون های اصلی انرژی در جهان به شمار می رود، به خوبی گویای چشم انداز روابط قدرت میان بازیگران منطقه ای، قاره ای و جهانی در این گوشه از جهان می باشد. در همین حال، ابتکار تازه چین، که همچون سنت سیاست خارجی همیشگی این کشور، در سکوت به انجام رسیده و زمینه ارتباط دیپلماتیک میان ایران و عربستان را پس از چندین سال فراهم آورده، گویای آغاز شکل گیری یک نظم نوین منطقه ای در خلیج فارس است. 

ادامه مطلب

پایۀ رفتار سیاسی اروپایی نسبت به ایران، تداوم گفت و گو همراه با فعال کردن Plan B

استراتژی غرب نسبت به ایران

محمود سریع القلم در نوشتاری اعتقاد دارد که غرب به وضوح نمی خواهد ایران یک قدرت هسته ای شود ولی با قدرتمند و ثروتمند شدن ایران مشکلی ندارد. در مقابل، همسایگان ایران نه می خواهند ایران هسته ای شود و نه قدرتمند و نه ثروتمند. غرب حتی ممکن است با حملۀ نظامی از هسته ای شدن ایران جلوگیری کند، ولی همسایگان ایران با قدرت نرم مالی، رسانه ای، تعلیق و سناریوهای درجا زدن اقتصاد و توسعه کشور، مانع قدرتمند شدن آن خواهند شد.

ادامه مطلب

تنش زدایی بین تهران و ریاض به پایان یافتن سریع مناقشه یمن منجر نمی شود

ایران با توافق با عربستان،انزوای منطقه ای خود را کاهش می دهد

این واقعیت که ایران توانسته است انزوای منطقه ای خود را بدون تغییری در شالوده سیاست خارجی خود کاهش دهد، برای تهران موفقیت محسوب می شود. این تحول باعث خواهد شد که تلاش های آمریکا برای منزوی ساختن ایران با مشکل روبرو شود و این خود نیز موفقیتی دیگر برای تهران است. 

ادامه مطلب

اردوغان بارها توانایی تغییر اوضاع را نشان داده است

در قرابت آنکارا و دمشق جایی برای تهران و مسکو پیدا شد

کمال قلیچداراوغلو پیش از این، ایده ضرورت بازگرداندن روابط با دمشق رسمی را مطرح کرده بود تا تضمینی باشد که پناهجویان زودتر به خانه بازگردند. اردوغان تقریبا در همه زمینه ‌های کلیدی با مخالفان می‌ جنگد و احتمالا می ‌تواند، از استدلال‌ های مخالفان برای بازسازی سیاست خارجی خود استفاده کند: رهبر ترکیه بارها توانایی تغییر اوضاع را نشان داده است.

ادامه مطلب

گشایش‌های سیاست خارجی منطقه‌ای تهران

فصلی برای پایان نزاع

از ظهر جمعه و با توافق تهران - ریاض برای احیای روابط دوجانبه اخبار مثبت درباره تلاش دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای ازسرگیری روابط با ایران منتشر می‌شود. به دنبال دیدار روز شنبه دو هیئت پارلمانی ایران و بحرین در منامه، برخی منابع خبری از انجام مذاکرات میان دو طرف برای احیای روابط خبر دادند. آن‌گونه که خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از منابع مطلع اعلام کرد در‌حال‌حاضر گفت‌وگوهای مهمی میان ایران و بحرین در سطح دوجانبه برای ازسرگیری روابط در حال انجام است.

ادامه مطلب

"سیاست همسایگی" محور جدید سیاست خارجی دولت رئیسی

مذاکراتی که سال ها در عراق دنبال میشد، در چین بسته شد

سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران برای مصالحه، سال هاست که عمدتاً در عراق دنبال می شد، مایه تعجب است که این توافق در چین بسته شد. علی شمخانی، دبیر امنیت ملی ایران، با قدردانی از تلاش‌های عراق در میزبانی پنج دور از مذاکرات ایران و عربستان، از بغداد قدردانی کرد و گفت: تلاش‌های آنها در زمینه سازی برای توافق ارزشمند بود.

ادامه مطلب

بازگشت به واقع‌گرایی در دیپلماسی ایرانی

نشانه‌های امید بخش در دیپلماسی ایران

جلال خوش چهره در نوشتاری تاکید دارد که نشانه‌های امید بخش در افق سیاست خارجی ایران دیده می‌شود. تهران در روزهای اخیر با کاستن از شدت تنش‌ها با آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و عربستان سعودی، توانسته تا حدود زیادی بر «کنترل» آشفتگی‌های سیاست‌خارجی خود فائق شود. این وضع می‌تواند به مثابه نقطه امیدی باشد برای بازگشت به واقع‌گرایی در دیپلماسی  که عملگرایی روشن بینانه، ویژگی برجسته آن است.  

ادامه مطلب

سرنوشت دلار نفتی

عربستان دلارزدایی را کلید زده است

حداقل "دلار زدایی" از تجارت خارجی عربستان سعودی چه معنایی می تواند داشته باشد؟ اکنون ریال عربستانی به دلار متصل است، در حالی که در صورت شروع فروش جایگزین، ممکن است این طرح به یک سبد ارز تغییر کند. اتفاقا سیستم مالی یکی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس، کویت، این گونه عمل می کند. به گفته بسیاری از تحلیلگران، این می تواند آغاز پایان دلار نفتی و از این رو "امتیاز گزاف" دلار باشد.

ادامه مطلب

در عین افزایش نزدیکی با عربستان

امریکا دیگر به فکر برجام نیست

کاخ سفید به جای تلاش برای نزدیک تر کردن مواضع، تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال می کند. با توجه به سیاست سخت تر در قبال ایران، امریکا قصد دارد، روابط با ریاض را تحکیم بخشد.

ادامه مطلب

جهان عرب به دمشق روی خوش نشام می دهند

بازگشت بشار اسد به مقبولیت اجتماعی عربی

سامح شکری، وزیر امور خارجه سوریه در بدو ورود خود به دمشق توضیح داد که این سفر اساساً ماهیت انسان دوستانه دارد و به منظور اعلام همبستگی مردم مصر با مردم سوریه است.

ادامه مطلب

بررسی اهداف و دلایل سفر حسین امیرعبداللهیان به عراق

در بغداد چه خبر است؟

سجاد سیف‌زاده هم تهران و هم بغداد را بسیار مشتاق و متمایل به ازسرگیری گفت‌وگوها بین مقامات ایرانی و عربستانی می‌بیند؛ به دلیل آنکه این کارشناس باور دارد فشارهای ماه‌های اخیر ایران را به نقطه متفاوت در دیپلماسی رسانده، در نتیجه تهران بسیار راغب است که با ادامه این مذاکرات، به کاهش فشارها علیه خود در منطقه دست پیدا کند./رامین اسماعیلی می‌گوید: «اگر بغداد توانسته باشد برخی معافیت‌های تحریمی را برای تعدیل مشکلات ارزی ایران فراهم کند تا بغداد بتواند کمک‌هایی را به ایران داشته باشد، این سفر می‌تواند نتیجه‌ای روی بازار ارز به دنبال داشته باشد، در غیر این صورت سفر حسین امیرعبداللهیان تأثیر مشخصی نخواهد داشت». البته این کارشناس معتقد است مشکلات ارزی در ایران و عبور دلار از کانال ۵۰ هزار تومان به پارامترهای متعددی بستگی دارد که مهم‌ترین آن ناشی از بستن مسیر ارزی در افغانستان، امارات متحده عربی و عراق است.

ادامه مطلب

ابعاد قرآن سوزی در مقابل سفارت ترکیه

دعوای ناتو که به هتک حرمت قران منجر شد

تجمعات روز شبه جریان اسلام ستیز سوئد در مقابل سفارتخانه ترکیه در استکهلم به آتش زدن قران منجر شد. این اقدام در پی تظاهرات هفته گذشته در استکهلم بوده است که در آن، هواداران پ ک ک، عروسک شبیه‌سازی شده اردوغان را به دار آوریخته بودند و آنکارا نیز در واکنش به این اقدام، سوئد را «مرکز تبلیغات» برای تروریسم خواند و این کشور را به حمایت از این گروه متهم کرد. اختلاف بین ترکیه و سوئد در پی اهانت به قرآن کریم در شرایطی است که سوئد و فنلاند هر دو به دنبال دریافت مجوز ترکیه برای پیوستن به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هستند، زیرا این دو کشور برای پیوستن به ناتو به موافقت تمامی اعضای این سازمان نیاز دارند.

ادامه مطلب

در نشست داووس

عربستان می گوید با دیپلماسی با ایران اعتقاد دارد

فیصل بن فرحان گفت تمرکز بر توسعه به جای ژئوپلیتیک، پیامی مهم برای ایران و دیگر کشورهای منطقه است که راه و مسیر دیگری غیر از جدال های سنتی و مناقشه، برای رفاه و پیشرفت مشترک وجود دارد.

ادامه مطلب

با کاهش وابستگی امریکا به نفت عربستان

چین جایگزین ایالات متحده در خاورمیانه خواهد بود؟

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اولین سفر شی جین پینگ به عربستان سعودی در شش سال اخیر به محمد بن سلمان فرصتی داد تا به عنوان یک چهره مهم در امور جهانی، تأثیر خود را در صحنه بین المللی نشان دهد و میزبانی رئیس جمهور چین را به منزله پذیرش ریاض به عنوان مرکز منطقه ای برای نشست های ژئوپلیتیک جهانی تلقی کند.

ادامه مطلب

برجام در بیراهه

توپ در زمین کیست؟

برخلاف آنچه که ناصر کنعانی می گوید و اعتقاد دارد که «توپ در زمین غربی ها است» و در آن سو علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مذاکره کننده ارشد ایرانی بر آن تاکید دارد که «در مذاکرات وقفه ای ایجاد نشده است»، واقعیت ها چیز دیگری می گویند. چرا که اکنون بسیاری از کارشناسان، تحلیلگران و ناظران امر و مهمتر از همه مقامات ارشد اروپایی و آمریکا تاکید دارند که فعلاً مذاکرات هسته ای با هدف احیای برجام در دستور کار و اولویت سیاسی خارجی آنها قرار ندارد و در ثانی اگر مذاکره ای هم در کار باشد همه چیز منوط به حل دو مسئله حقوق بشر و ارسال پهپاد خواهد بود.

ادامه مطلب

عربستان تحت فشار

سالگرد یک اعدام

شیخ «نمر باقر النمر» معروف‌ترین روحانی شیعه در عربستان است که تبدیل به نماد مبارزه علیه استکبار آل سعود شده و اعدام وی خشم شیعیان و آزادگان سراسر جهان را برانگیخت. ۷ سال قبل برابر با دوم ژانویه ۲۰۱۶ میلادی، شیخ نمر به اتهام «محاربه و اقدام علیه امنیت ملی» همراه با ۴۶ نفر دیگر اعدام شد و مقامات سعودی از تحویل پیکر او نیز به خانواده‌اش خودداری کردند. شهادت شیخ نمر واکنش‌های منفی بسیاری را بین مقامات سیاسی و چهره‌های برجسته شیعی و سنی به دنبال داشت، خصوصاً که تنها جرم او اعتراض به محدودیت‌های ایجاد شده برای اقلیت شیعه عربستان بود.

ادامه مطلب

پر کردن جای خالی نفوذ واشنگتن

شی جین‌پینگ پا جای پای امریکا در خاورمیانه می‌گذارد

خاورمیانه اهمیت محوری برای چین دارد و این کشور طرحی قوی را برای تحکیم تسلط خود بر این منطقه حیاتی آغاز کرده، خاورمیانه منطقه‌ای ملتهب است و نمی توان با قطب‌بندی وارد آن شد و باید بی طرف بود از این رو چین همواره بی طرف است و موضعی علیه هیچ یک از طرف ها در رقابت های منطقه ای از جمله بین عربستان و ایران اتخاذ نمی کند علاوه بر اینکه در قضیه فلسطین نیز بی طرف بوده و موضع متوازنی داشته و طرح تاریخی کمربند و جاده را نیز برای اتحاد کشورهای منطقه ارائه داده است. اینگونه است که چین در به دست آوردن وفاداری همه کشورها از جمله عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری و ایران، فلسطین و اسرائیل، سوریه و ترکیه، ترکیه و کشورهای عضو شورای همکاری موفق شده و روابط یکسانی با همه این قدرتهای منطقه ای داشته است. قطعا چین امیدوار است جایگزین امریکا در خاورمیانه شود اما آیا عناصر موفقیت در این زمینه را دارد؟

ادامه مطلب

بیست و هشتمین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم در سال یازدهم

دیگر عربستان به لبنان اهمیت نمی‌دهد

عربستان با وجود تظاهر زبانی اش به این که به لبنان توجه دارد توجهی به آن ندارد. مسئولان جدید آن که از جمله یک زن جوان است نه لبنان را می شناسند و نه به آن اهمیت می دهند.

ادامه مطلب

ساز چینی، کوک سعودی

خنجر از پشت شی

نعمت الله ایزدی تاکید دارد که اگر ایران به دلیل بحران با غرب سعی کند تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد شرق بگذارد، فی‌نفسه سیاست شکست‌خورده‌ای است که نهایتا به این رویکرد ضدایرانی چین علیه ما منجر شده است. چون به اذعان این دیپلمات باسابقه کشور، زمانی که جمهوری اسلامی ایران تمام درهای سیاست خارجی را بر روی چند کشور معدود مانند چین و روسیه یا هر کشور دیگری محدود کند، طبیعا آن کشورها هم برای ایران گران‌فروشی خواهند کرد و هرگونه امتیازی را از ایران خواهند گرفت. از این لحاظ و پس از اقدامات چین در سایه سفر شی به عربستان، ایزدی این هشدار را می‌دهد که «شاید وقت بازنگری در سیاست نگاه به شرق است»./جلال میرزایی اعتقاد دارد که چین در مقام قیاس با مناسبات حدود صد میلیارد دلاری با کشوری مانند عربستان و قرارداد انرژی با قطر و نیز مناسبات کلان و هنگفت تجاری با حاشیه خلیج فارس، منطقا به سمت آنها گرایش خواهد داشت تا تهران».

ادامه مطلب

یک بام و دو هوای پکن برای تهران

ترفند سعودی در قبال ایران

با در نظر گرفتن شرایط کنونی در منطقه غرب آسیا و نیز اقتضائات داخلی ایران پس از مرگ مهسا امینی و آغاز اعتراضات طی سه ماه اخیر بدون شک عربستان سعودی «یک پروژه چند جانبه» را در قبال جمهوری اسلامی ایران پی گرفته است مبنی بر اینکه از یک سو ذیل تجربه جنگ یمن و تداوم هزینه های آن از رودررویی مستقیم با تهران حذر دارد و در سایه آن به دنبال دادن پالس مثبت دیپلماتیک است و در عین حال هم تمایلی به احیای روابط با ایران هم ندارد.

ادامه مطلب

توافق ابراهیم در دستورکار ولیعهد سعودی؟

اسرائیل می تواند ناجی روابط امریکا و عربستان باشد

به رغم تنش ها بین عربستان و آمریکا، اگر محمد بن سلمان تصمیم بگیرد که نمایشی دراماتیک از پیوستن به توافق ابراهیم به اجرا بگذارد، وضعیت برای آمریکا برد-برد خواهد بود. سه دلیل کلیدی وجود دارد که چنین سیاستی از سوی ولیعهد سعودی می تواند از سوی آمریکا مورد توجه و استقبال قرار بگیرد.

ادامه مطلب

با توجه به قطب‌بندهای جدید جهانی

کش‌مکش عربستان و امریکا چقدر جدی است؟

سید محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: کنش و واکنش بین عربستان و آمریکا، از زاویه قطب‌بندی‌های نوین جهانی چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ در پاسخ باید ابتدا به «قرار داشتن عربستان در مدار امنیتی آمریکا» توجه کرد، سپس به «بروز شکاف، با توجه به ملاحظات و منافع ملی و بین‌المللی» و سرانجام «گسترش مناطق خاکستری» در روابط بین‌الملل پرداخت.

ادامه مطلب

نخست وزیری محمد بن سلمان را از پرونده خاشقچی نجات نمی دهد

بایدن بر سر دو راهی عدالت و اتحاد با عربستان سعودی

محمد بن سلمان ابتدا دولت دونالد ترامپ و بعدتر دولت بایدن را تحت فشار گذاشت تا شاید در دعاوی مختلفی که با آنها درگیر بود، مصونیت بگیرد؛ اما در هر دو دولت وزرای خارجه ایالات متحده قاطعانه در مقابل او ایستادند چون هیچ دلیلی وجود نداشت که برای محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد سعودی، مصونیت قضایی در نظر گرفته شود. با این حال، محمد بن سلمان بر خواسته خود پافشاری کرد و موافقت با افزایش تولید نفت را در گرو دریافت مصونیت قرار داد.

ادامه مطلب

دولت بایدن به دنبال انتقام خواهد بود؟

تصمیم اوپک پلاس و گسل ریاض – واشنگتن

به دنبال  تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت (دو میلیون بشکه در روز )، شماری از اعضای کنگره آمریکا خواستار کاهش فروش تسلیحات و خارج کردن نیروها و تجهیزات ایالات متحده از عربستان و امارات شده‌اند. این مهم می تواند حکایت از گسل ناخواسته ریاض و ابوظبی با واشنگتن داشته باشد.

ادامه مطلب

ارزیابی کارنامه یک ساله سیاست خارجی منطقه ای دولت سیزدهم

دولت رئیسی، سیاست خارجی منطقه‌ای را به‌طور مستقل تعریف کرد

سیدجلال دهقانی ‌فیروزآبادی بر ابن باور است:یکی از عوامل ناکامی دولت روحانی ناظر بر عدم توان دولت سابق برای اجماع‌سازی در حوزه سیاست داخلی در جهت تبیین و تعقیب سیاست خارجی مطلوب، به‌خصوص در قبال همسایگان است. واقعیت این است که دولت روحانی، به‌ویژه وزارت خارجه، توان اجماع‌سازی داخلی برای تحقق یک سیاست خارجی منطقه‌ای مطلوب را نداشت، در صورتی که بیش از نیمی از موفقیت جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی منطقه‌ای و تحقق روابط با همسایگان معلول توان دولت‌ها در اجماع‌سازی داخلی است.

ادامه مطلب

چالش امنیتی، مانع واردات گاز از ایران

پاکستان به شدت به انرژی نیاز دارد

پاکستان از کمبود منابع انرژی رنج می‌برد و در زمستان سال گذشته با بحرانی شدید به علت کمبود گاز روبرو بود. پاکستان به عنوان یک کشور در حال توسعه به منابع متنوع انرژی نیاز دارد و از این رو ایران با توجه به منابع متنوع خود و به ویژه گاز گزینه خوبی به شمار می‌رود.

ادامه مطلب

سه سفر و چندبرداشت!

تلاقی حضور پوتین و بایدن در خاورمیانه و آینده تهران

جلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.

ادامه مطلب