علی‌رغم امید به احیای روابط دو کشور برای توقف جنگ یمن اما قدرت منطقه‌ای که جمهوری اسلامی ایران کسب خواهد کرد، مسئله‌ای است که عربستان را نگران کرده است. آمریکا طبق اصول مشخص و دادوستدهای راهبردی منطقه را غرق در درگیری‌های متعدد از طریق جنگ در سوریه، عراق، یمن و لبنان کرده و هدف این کشور این است که شرکای سعودی خود را در صف اول درگیری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی قرار دهد.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گویی با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در شرایط فعلی جمهوری اسلامی به جای اعتماد به کشوری مانند روسیه در مذاکرات و اجازه جولان به فردی مانند اولیانوف باید مذاکرات مستقیم با طرف اصلی برجام یعنی ایالات متحده را در دستور کار قرار دهد تا اجازه سوء استفاده و موج سواری از همه کشورها به خصوص روسیه گرفته شود و در عین حال بازیگر دیگری به مذاکرات اضافه نشود.
ادامه مطلب
ایران تلاش می کند از گفت وگوهای جدید با عربستان سعودی برای ارسال پیامی به جامعه بین المللی و به خصوص ایالات متحده آمریکا درباره توانایی کشورهای رقیب و متخاصم منطقه برای حل بحران ها و اختلافاتشان بدون هیچ گونه مداخله یا کمک خارجی یا بین المللی، ارسال کند. ایران همچنین به دنبال تثبیت این باور خود است که واشنگتن مسئول کشمکش های منطقه است و حضور آمریکا تهدید و مانعی در برابر ثبات امنیتی و سازندگی منطقه در چارچوب منافع منطقه ای است.
ادامه مطلب
اتهام زنی سخنگوی عربستان علیه ایران و حزب الله در این زمان مشخص یعنی زمانی که صحبت از حمله اسرائیل به ایران در حال افزایش است و هم زمان سفیر عربستان در سازمان ملل به سوریه شدیدا حمله می‌کند همگی نشانه‌هایی است که وقوع تغییر غافلگیرکننده در رویکرد رهبری عربستان را القا می‌کند که دشمنی نسبت به محور ایران را نشان می‌دهد و چه بسا با دستور آمریکا – اسرائیل به منظور آمادگی برای جنگ یا اعمال فشار بر ایران قبل از دور پنجم مذاکراتی صورت می‌گیرد که قرار است در بغداد در سطح وزاری امور خارجه دو کشور در روزهای آتی برگزار شود. این در صورتی است که تلاشی برای لغو آن پیش از برگزاری نباشد.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که گویا طرف ایرانی به درخواست بغداد برای شروع دور پنجم گفت وگوها پاسخ مثبت داده، اما به گفته منابع آگاه ظاهرا هنوز عربستان پاسخی نداده است.
ادامه مطلب
عربستان سعودی بزرگترین خریدار تسلیحات آمریکاست، ولی با این حال کشورهای غربی و ژاپن برای جلوگیری از گسترش فناوری موشک های بالستیک طرحی را تهیه کردند که بر اساس آن عربستان سعودی نتواند مانند گذشته از آمریکا تسلیحات خریداری کند. به نظر می رسد عربستان سعودی برای مقابله با تهدیدات کشورهای اطراف از جمله ایران به چین که در این طرح قرار ندارد، روی آورده است. چنانچه عربستان سعودی تولید موشک های بالستیک را آغاز کند، ممکن است مسابقه تسلیحاتی این کشور با ایران سریع تر از گذشته دنبال و توازن نظامی در خاورمیانه بی ثبات تر شود.
ادامه مطلب
سعید خطیب زاده گفت: قضاوت زودهنگام نمی‌کنم اجازه می‌دهیم طی روزهای آینده ببینیم در اتاق مذاکرات چه می‌گذرد. الان وقت تلف کردن وقت انرژی مذاکره کنندگان ایرانی نیست. مادامی که لازم باشد فرزندان شما در اتاق مذاکرات باقی خواهند ماند. این دور به خاطر اعیاد میلادی متوقف شد و فرزندان ایران تا رسیدن به حصول نتیجه در وین می‌مانند و در هر زمان برای مشورت نیاز به تنفس باشد امر عادی و مرسومی است که انجام می‌شود. هیأت ایران هم جدیت و هم اجازه توافقات دارد. آمادگی داریم در یک توافق جامع با طرف مقابل مطمئن شویم تعهداتشان انجام می‌شود و بعد اقدامات جبرانی را انجام دهیم. ما هیچ اقدامی فراپادمانی انجام ندادیم. قانون مجلس کاملا الزام آور است و دستورکارش روشن است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایط کنونی شاید مفیدترین اقدام و کاری ترین پاتک به تلاش‌های اسرائیل، جدیت ایران در به ثمر رسیدن گفت و گوها با عربستان است که تاکنون چهار دور آن با میانجی گری و به میزبانی عراق برگزار شده است. اگر جمهوری اسلامی ایران مایل است آرمان فلسطین همچنان نخستین دغدغه کشورهای اسلامی باشد، کشورهای عرب همسایه روابط خود را با اسرائیل توسعه ندهند و در نتیجه پای این رژیم توسعه طلب به حیاط خلوت های ایران بار نشود؛ کاربردی ترین راه رفع اختلافات و از سر گیری روابط با عربستان و تقویت وحدت و یکدستی در جهان اسلام است. بنابراین پیشنهاد می شود در کنار مذاکرات هسته ای، مذاکره جدی و بی وقفه با عربستان نیز به اولویت اساسی دستگاه سیاست خارجی کشور تبدیل شود.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازیگران حوزه خلیج فارس با تعامل دیپلماتیک خود با ایران نقش پلیس خوب را بازی کردند و اسرائیل با اشاره به اقدامات نظامی، همان پلیس بد را ایفا می‌کند. در نهایت، این پویایی‌های منطقه‌ای شاید حتی در کمک به واشنگتن برای دستیابی به هدف مورد نظر یعنی بازگشت ایران به مذاکرات هسته‌ای با خواسته‌های کمتر حداکثری مؤثرتر بود.
ادامه مطلب
عبدالباری عطوان می نویسد: روزهای پیش رو احتمالا مملو از غافلگیری‌های شتاب‌زده باشد و تمام آنچه اکنون می‌توانیم بگوییم این است که تحولات آتی بسیار خطرناک است زیرا هراس اسرائیل از خطر موجودیتی ایران به اوج خود رسیده است.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تعدد اختلافات فی ما بین جمهوری اسلامی ایران و طرف های مقابل در تمامی حوزه ها از جمله امنیتی، نظامی، اقتصادی، هسته ای و حتی مسائل منطقه ای تداعی کننده آن است که این روند در پیش گرفته شده نمی تواند به توافقی که رفع تحریم ها و بازگشت طرف های مقابل به توافق را منجر شود، لذا باید منتظر ماند و دید که آیا طرف های برجام حاضر به نشان دادن انعطاف برای رسیدن به توافق می شوند؟
ادامه مطلب
مهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: «عربستان در حال پوست‌اندازی است» و برخلاف بسیاری که این پوست‌اندازی را بی‌اهمیت و ظاهری می‌انگارند، من آن را سرنوشت‌ساز می‌دانم، زیرا اساساً از جهت نظری عالم ظاهر و باطن را از هم جدا نمی‌کنم. پیوندی استوار میان فُرم‌ها و محتواها وجود دارد و فُرم خود یکی از عوامل محتواسازی است. ورود قالب‌های مدرن، یعنی ورود فُرم مدرن، محتوا را تغییر می‌دهد، در حالی که محتوای مدرن اگر با فُرم مدرن پشتیبانی نشود، محکوم به شکست و نابودی است.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت قدرت های منطقه ای و جهانی زمانی که به صورت رقابتی حساب شده و تحت کنترل باشد توانایی جلوگیری از ایجاد چالش های جهانی و منطقه ای را دارد اما اگر کنترل رقابت از دست بازیگران جهانی و منطقه ای خارج شود می تواند به از دست رفتن منافع جمعی بسیاری در کشاکش این رقابت ها منجر شود به همین منظور جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی پس از سال ها رقابت های منطقه ای خارج از کنترل با یکدیگر به این نتیجه رسیده اند باید دوره جدیدی از روابط و همکاری ها را آغاز کنند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران به عنوان یکی از بازیگران و قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای در آسیای جنوب غربی در اجرای برخی سیاست‌های خارجی خود با تردید و تعلل مواجه است. تعللی که جلوه‌های آن را می‌توان در تعامل و مماشات با دولت‌های ترکیه و آذربایجان به خوبی مشاهده کرد. ایران و سیاست خارجی آن از ابتدای دولت سیزدهم به ریاست دکتر ابراهیم رئیسی با یک چالش بزرگ به صورت دایره تنش و آتش در مرزهای خود روبه رو بوده که نیم دایره شمالی آن با جلوه آتشین با نقش‌آفرینی دولت ترکیه به تهدید اقتدار و پرستیژ ایران مشغول است!
ادامه مطلب
عبدالباری عطوان می نویسد: بار دیگر تاکید می‌کنیم که وزیر قرداحی تنها سپر بلا و اظهارات او بهانه ای بوده است و ناامیدی عربستان و اقدامی مثل فراخواندن سفیر تنها قله کوه یخ بود و نه بیشتر. آخرین چیزی که رهبری عربستان بعد از سه دور مذاکره با ایران در عراق پیش بینی می‌کرد این بود که اگر می‌خواهند از دام جنگ در یمن خارج شوند، باید نزد سید حسن نصرالله در حومه جنوبی بیروت بروند.
ادامه مطلب
در حالی که عربستان اکنون در پرتو ناکامی‌هایی که ایران اخیرا در چندین جبهه با آن مواجه شده احساس می‌کند فرصتی برای پاسخ دادن به ایران و سوق دادن این کشور به سمت ارائه امتیاز در مذاکرات بغداد بدست آورده است.
ادامه مطلب
واشنگتن به دنبال بیرون کشیدن خود از «جنگ های بی پایان» است ولی نمی خواهد و نمی تواند به طور کامل از خاورمیانه خارج شود زیرا منافع گسترده ای در این منطقه دارد و دغدغه های سه گانه اش یعنی «اسرائیل، نفت و کمونیسم» تغییری نکرده بلکه با قدرت گرفتن چین و از خواب بیدار شدن روسیه، ابعاد جدیدی به خود گرفته است.
ادامه مطلب
شیلا سیف الدینی در یادداشتی می نویسد: هدف اصلی عربستان، به‌کارگیری اهرم فشاری به ایران و ایجاد توازن جدید در منطقه با کنترل نیروهای نیابتی و خارج کردن حزب‌الله از گرد‌ونه سیاسی لبنان خواهد بود؛ خصوصا اگر قرار بر عدم مداخله نظامی آن در یمن باشد.
ادامه مطلب
محمد میکاییل عابدین در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرخورده از شکست های خفت بار در یمن و ناتوانی آن در تصاحب لبنان، تلاش دارد به خیال خودش آنچه را که چهار سال پیش در برابر قطر به دست نیاورد، در برابر لبنان به دست آورد.
ادامه مطلب
از آنجا که پویش های ژئوپلیتیکی با رقابت میان قدرت های بزرگ در طول سال ها تغییر کرده است، همه ما متوجه ارتباطات متقابل بین خاورمیانه، قفقاز جنوبی و آسیای میانه هستیم. برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنش، شاید امروز به گفت وگو بین آذربایجان و ایران نیاز باشد. نیاز فوری به مذاکرات و کاهش تنش وجود دارد.
ادامه مطلب
در پاییز سال گذشته شرایط برای زمینه سازی مذاکرات از طریق دیدارهای مسئولان امنیتی دو کشور فراهم شد. از برجسته ترین این شرایط کاهش حمایت آمریکا از متحدان خود بود. این روند کاهش از دوره دوم باراک اوباما شروع شد، در دوره دونالد ترامپ ادامه پیدا کرد و در دوره جو بایدن تثبیت شد. از سوی دیگر جنگ یمن ادامه دارد بدون این که در افق پایانی برای آن دیده شود و تاسیسات نفتی و حساس عربستان مانند برخی فرودگاه‌های این کشور در معرض حملات حوثی‌ها قرار گرفته است.
ادامه مطلب
تصور غالب آخرالزمانی این است که کنار کشیدن آمریکا از خاورمیانه خلاء قدرتی را پدید می آورد که دولت های منطقه برای پر کردن آن به هماوردی می پردازند. رفتاری که این دولت‌ها تاکنون نشان داده‌اند، خلاف این ادعا را ثابت می‌کند.
ادامه مطلب
سه علت برای اشتیاق آمریکا برای بازگشت به برجام قابل تصور است: نخست، جلوگیری از پیش رفتن منطقه به سوی مسابقه تسلیحات هسته ای؛ دوم، جلوگیری از وقوع جنگ ویرانگر منطقه ای بین ایران و متحدانش از یک سو و اسرائیل از سوی دیگر که نگران تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته ای است؛ سوم، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای.
ادامه مطلب
وی در پاسخ به سوال دیگری در مورد دیپلماسی ایران در ارتباط با آذربایجان و برگزاری رزمایش از سوی این کشور اظهار کرد: رزمایش‌هایی که در منطقه و توسط کشورهای مختلف انجام می‌شود یک امر طبیعی است و نکته مهم در این ارتباط این است که از سوی کشورهای برگزارکننده به کشورهای همسایه و منطقه اطلاع رسانی شود. ما وقتی می‌خواستیم رزمایش در مرزهای شمال غربی کشور انجام دهیم به کشورهای همسایه‌مان اطلاع‌رسانی کردیم و این موضوع نشان‌دهنده بلوغ کشورهاست اگر چنین رفتار مثبتی را در پیش بگیرند. فارغ از موضوع رزمایش مسئله مهم در این ارتباط ناامنی هایی است که ریشه در حضور نامشروع رژیم صهیونیستی در منطقه دارد. تمام کشورهای منطقه باید این موضوع را با دقت بیشتری مورد پیگیری قرار دهند. ذات رژیم صهیونیستی خشونت و ترور است و هر جا حضور پیدا کرده باعث ایجاد ناامنی شده است. ما دوستانه و از مجاری مختلف به همسایگان‌مان اعلام کرده‌ایم که ایران حضور نامشروع رژیم صهیونیستی در نزدیکی مرزهای خود را تحمل نمی‌کند و در این ارتباط با کسی شوخی ندارد.
ادامه مطلب
فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت این است که بازگشایی سفارت ها یا کنسولگری های، سطحی ترین لایه روابط دو کشور است و روابط ایران و عربستان از منابع و فاکتورهای دیگری متأثر است که اگر به آن توجه نشود، بازگشایی سفارت خانه ها و کنسولگری ها دوامی نخواهد داشت. عوامل یادشده به منابع اختلافی چون جنگ یمن و موضوع هسته ای ایران و به‌تبع آن روابط ایران با غرب به‌مثابه دو منبع اصلی و نیز اعتراضات سرکوب‌شده در بحرین، رقابت در عراق، بحران سوریه و رقابت در لبنان بستگی دارد.
ادامه مطلب
عراق به تهران و ریاض احداث بزرگراه بین المللی را پیشنهاد کرده که مشهد را به مکه و از طریق کربلا به هم وصل می کند. گفتنی است که مقامات رسمی ایران و عربستان سعودی نگاه مثبتی به این ابتکار عمل دارند. تنها مورد این است که نرمش های اقتصادی عربستان سعودی در قبال ایران چگونه خواهد بود.
ادامه مطلب
عربستان توانمندی‌های زیادی دارد اما فاقد دیدگاه سیاسی رهبردی‌ای است که می‌تواند به وسیله آن از تمام این شکست ها عبور کند و به سمت آینده‌ای با مد نظر قرار دادن محاسبات ملی – عربی – اسلامی – جهانی حرکت کند که به کشورهای عربی اعتبار دوباره می‌بخشد.
ادامه مطلب
اکنون به نوعی در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم، دوره‌ای که تقسیم‌بندی داخلی کشورهای سراسر منطقه بر اساس همفکری سیاسی بخش‌های مختلف جمعیت کشورها انجام می‌شد – که طرفدار ناصریسم، بعثیسم، کمونیسم، هاشمیون یا غرب بودند. اکنون درهای خاورمیانه به روی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی – ایران، ترکیه، اسرائیل، روسیه، فرانسه – باز شده است، حتی با وجود اینکه ایالات متحده نفوذ خود را حفظ می‌کند. بنابراین نمی توان از امکانات موجود برای ایجاد موازنه با دیگر بازیگران چشم پوشی کرد.
ادامه مطلب
کارشناسان می‌گویند که حمله به آرامکو در سپتامبر ۲۰۱۹ مهم‌ترین عاملی بود که باعث شد ریاض به این نتیجه برسد که گفت وگو با ایران بهتر از رویگردانی می‌تواند منافع سعودی‌ها را تامین کند.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید در نظر داشت که فرصت طلبی های آنکارا در بهره برداری لازم از تحولات منطقه ای و به خصوص ادعاهای رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در ابراز تمایل برای کمک به اوضاع اقتصادی نابسامان لبنان را نباید از نظر دور داشت، و در حالی که اوضاع اقتصادی ترکیه در شرایط ناگواری به سر می برد، همگان بر واهی بودن ادعاهای اردوغان برای کمک به لبنان برای خروج از بحران واقف هستند.
ادامه مطلب