علائم و نشان های جنگ با ایران در سند امنیت ملی امریکا

دیپلماسی ایرانی: سند ۲۰۲۵ امنیت ملی امریکا، نقشه راه امنیتی امریکا در سال ۲۰۲۶ را مشخص می کند و با تحلیل محتوای آن دست کم می توان جهت گیری های امنیتی امریکا در سال ۲۰۲۶ را پیش بینی کرد. صلح از طریق قدرت (peace through force)، عملگرایی مبتنی بر منافع ملی امریکا، برون سپاریِ کارکردهای هژمونی امریکا به همپیمانان و موازنه سازی قدرت در سیاست بین‌الملل و مناطق به منظور ممانعت از ظهور قدرت های رقیب (با تاکید بر چین و روسیه)؛ چهار راهبرد اصلی امنیتی امریکا در سال ۲۰۲۶ خواهد بود.

در خاورمیانه نیز تاکید سند بر پایان دادن به مداخلات نظامی و دولت سازی در تحلیل ها برجسته شده است. در مورد ایران نیز تاکید سند بر «تضعیف شدید ایران» بر اثر حمله اسرائیل و عملیات «چکش نیمه شب» (Operation Midnight Hammer) ترامپ و «عقب راندن برنامه هسته ای ایران به میران قابل توجه» در تحلیل ها مورد توجه وافر قرار گرفته است. بسیاری از تحلیلگران بر اساس این دو گزاره یعنی تصمیم امریکا برای پایان دادن به مداخلات مستقیم نظامی در خاورمیانه و تضعیف ایران از یکسو و تاکید سند بر لزوم رقابت و مهار چین و روسیه نتیجه گیری کرده اند که احتمال حمله مجدد امریکا به ایران در سال ۲۰۲۶ ضعیف است. این پیش‌بینی هم در تحلیل های نویسندگان داخلی و هم در تحلیل های نویسندگان خارجی بسیار دیده می شود.

نویسنده سطور در نقطه مقابل اما اعتقاد دارد، علائمی از همین سند یعنی سند امنیت ملی امریکا ۲۰۲۵ نشان می دهد احتمال حمله امریکا به ایران در سال ۲۰۲۶ گزینه ای جدی در سیاست خارجی امریکاست:

۱) سند بر امنیت انرژی در خاورمیانه با تاکید بر امنیت تنگه هرمز (بدون نام بردن از تهدید ایران) تاکید کرده است. ناگفته پیداست که گنجاندن نام تنگه هرمز به عنوان تنگه ای برای امنیت انرژی، برجسته کردن تهدید ایران از سوی امریکاست.

۲) مقابله با تروریسم در خاورمیانه مانند اسناد پیشین در این سند نیز برجسته شده است. در سیاست خارجی امریکا، ایران کشوری بی ثبات کننده و حامی گروه های تروریستی عنوان شده، کما اینکه در این سند نیز از ایران به عنوان «رهبری نیروهای بی ثبات کننده در منطقه» نام برده شده است.

۳) در سند به وضوح بر کاهش نقش ایران با استفاده از «فشار امنیتی» تاکید شده است. اینکه فشار امنیتی چگونه خواهد بود و توسط چه نیرویی انجام خواهد شد، در سند مشخص نیست اما نشان می دهد در صورت ضرورت امریکا به صورت اورژانسی عملیاتی مانند عملیات «چکش نیمه شب» را دوباره انجام خواهد داد.

۴) در سند بر گسترش توافق ابراهیم تاکید شده است. با توجه به تعارض منافع ایران با پیمان صلح امریکا؛ بهانه های فراوانی برای برخورد نظامی محدود و یا گسترده با ایران به منظور پیش بردن پیمان صلح ابراهیم از سوی اسرائیل شکل خواهد گرفت.

۵) در سند صراحتأ تاکید شده است: «ایالات متحده همواره منافع حیاتی ثابتی در خاورمیانه دارد؛ از جمله جلوگیری از اینکه منابع انرژی خلیج فارس به دست یک دشمن آشکار بیفتد، تضمین باز بودن تنگه هرمز، حفظ امنیت مسیرهای کشتیرانی دریای سرخ، جلوگیری از تبدیل منطقه به کانون یا صادرکننده ترور علیه منافع آمریکا یا خاک این کشور، و حفاظت از امنیت اسرائیل.» این گزاره نیز مملو از موضوعاتی است که می تواند حمله نظامی به ایران را برای تصمیم گیران امریکایی توجیه کند.

۶) علاوه بر پنج نشان فوق در سند که حمله نظامی امریکا به ایران را توجیه می کند؛ باید به «شخصی شدن سیاست خارجی امریکا» در دوره ترامپ نیز اشاره کرد که روند جدیدی در تاریخ حکمرانی امریکاست. سوال اساسی اینجاست: آیا اساسأ ترامپ در سال ۲۰۲۶ در چارچوب سند امنیت ملی امریکا حرکت می کند؟ تجربه نشان می دهد که پاسخ منفی است. شخصیت ترامپ نشان داده است که برای پیشبرد خواسته های خود تا جایی که بتواند قانون و اسناد بالادستی امریکا را دور می زد. از سویی دیگر رویکردهای او در سیاست خارجی لزومأ ثبات ندارند و با لابی میتوان دیدگاه های او را تغییر داد.

۷) تجربه تاریخی به خصوص تاریخ سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه به روشنی به ما می گوید که لابی یهود در اسرائیل بسیار موثرتر و قدرتمندتر از اسناد امنیت ملی امریکا هستند. بنابراین چنانچه لابی یهود در امریکا ترامپ را به حمله نظامی به ایران تشویق کنند؛ حمله نظامی به ایران محتمل خواهد بود حتی اگر سند امنیت ملی مانع این حمله باشد.

۸) مقایسه سند امنیت ملی امریکا ۲۰۲۴ با سند فعلی نشان می دهد در آن سند نیز بر پایان بخشی به درگیری نظامی امریکا در خاورمیانه، برون سپاری منافع امریکا به همپیمانان و ضرورت تمرکز بر چین تاکید شده بود؛ با وجود اما حمله نظامی امریکا به ایران به خواسته اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه انجام شد.