وقت شناسی تعادل میان ستیز و سازش در روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: در روابط بین الملل باید در یک پیوستار که یک سر آن ستیز و سر دیگر آن سازش است در نوسان و حرکت بود. ستیز و سازش بی پایان حتماً به شکست یا نابودی منجر خواهد شد. سازش بی پایان نهایتاً همه داشته‌های یک ملت را به باد خواهد و ستیز بی پایان به صرف بی‌حدومرز منابع و استهلاک داشته های یک ملت منجر خواهد شد. 

در قانونِ جنگلِ حاکم بر روابط بین الملل همه دولت‌ها به جز چند دولت خیلی استثنائی، بی‌رحمانه در پی حداکثر کردن منافع ملی خود هستند، به ناچار در سایه چنین قانون بی‌رحمانه‌ای برای حفظ بقاء و استفاده بردن حداکثری از شرایط موجود باید با تدبیر و تیزبینی زمان شروع و پایان ستیز و سازش را درست تشخیص داد؛ اگر شروع و پایان زود و دیرهنگام ستیز و سازش برای ملت‌ها فاجعه بار نباشد حتماً خسارت بار خواهد بود. تجربه های موفق و ناموفق در حرکت بر نمودار‌ِ ستیز و سازش در تاریخ بشر کم نیست. 

قبل از انقلاب، رژیم گذشته برای تحت فشار قرار دادن عراق برای تحمیل شرایط خود بر آن کشور، جهت حل اختلافات فی مابین با حمایت گسترده از اکراد عراقی، ستیز سختی را با رژیم بعثی آغاز کرد. در نتیجه این ستیز دولت عراق در مبارزه با اکراد به ستوه آمد، به ناچار با واسطه کردن دولت الجزائر پیام مصالحه را به ایران مخابره کرد، ایران بلافاصله به فاز سازش وارد شد و با دست کشیدن از حمایت اکراد همه شرایط خود را در قرارداد ۱۹۷۵ الجزائر به آن کشور تحمیل کرد. 

دونالد ترامپ با بالا بردن یکباره و شدید تعرفه‌ها ستیز سختی را با بسیاری از کشورها شروع کرد، اما در زمانی کوتاه با همه آنها وارد فاز سازش شد و با کاهش تعرفه‌های بالا درصد زیادی به نرخ تعرفه‌های تعیین شده در دولت قبلی آمریکا اضافه کرد، اما همین آمریکا با ستیز بدهنگام و سازش دیر هنگام در ویتنام خفت بارترین شکست تاریخ را از کشوری فقیر و جهان سومی بر خود تحمیل کرد. 

صدام با سیاست ستیز تا دقیقه نود در اشغال کویت سر خود و رژیم بعث را به باد داد. 

ایران با ادامه ستیز بعد از فتح خرمشهر یک پیروزی مطلق، شیرین و بی‌چون و چرا را با یک پیروزی نیم بند عوض کرد. 

سیاستمدار زیرک و پیگیرِ حداکثر کردن منافع ملی، به موقع ستیز را شروع و با کیاست شدت و ضعف آن را تنظیم و در شرایط مناسب با سازشِ منطبق با منافع ملی به آن پایان می دهد. همان‌طور که گاهی ستیز اقدامی در جهت منافع ملی است، همان‌طور هم سازش به موقع در جهت منافع ملی خواهد بود. نه ستیز باید تابو باشد و نه سازشِ منطبق با منافع ملی.