حزب ایلان ماسک انحصار دوحزبی در آمریکا را خواهد شکست؟

نویسنده: کتایون لامع‌زاده، روزنامه‌نگار

دیپلماسی ایرانی: ایلان ماسک، میلیاردر جنجالی فناوری و مالک پلتفرم ایکس (X)، در اقدامی بی‌سابقه در تاریخ سیاسی آمریکا تاسیس تشکیلاتی جدید به نام «حزب آمریکا» (America Party) را اعلام کرد؛ حزبی که به گفته او، قرار است جای خالی نمایندگی «اکثریت میانه‌رو» در ساختار دوحزبی آمریکا را پر کند.

از مالیات تا حزب: جرقه اختلاف با ترامپ

ماجرا از جایی آغاز شد که لایحه مالیاتی دولت، موسوم به “One Big Beautiful Bill Act”، با حمایت حزب جمهوری‌خواه به تصویب رسید؛ لایحه‌ای که به گفته ماسک، کسری بودجه را از ۲ به ۲.۵ تریلیون دلار افزایش می‌دهد. او در واکنش، در پستی صریح در ایکس نوشت: «وقتی پای ورشکستگی کشور به میان می‌آید، ما دیگر در یک دموکراسی زندگی نمی‌کنیم؛ بلکه در یک نظام تک‌حزبی گرفتار شده‌ایم. امروز، حزب آمریکا تأسیس می‌شود تا آزادی را به شما بازگرداند.»

هدف حزب: ۸۰ درصدی‌های خاموش

ماسک در مصاحبه‌ای با شبکه الجزیره تأکید کرد که این حزب قرار است زبان گویای اکثریتی باشد که نه در اردوگاه دموکرات‌ها جای دارند و نه جمهوری‌خواهان: «آیا وقت آن نرسیده که حزبی در آمریکا بسازیم که واقعاً نماینده ۸۰ درصد میانه‌رو جامعه باشد؟ […] نام “حزب آمریکا” آهنگ زیبایی دارد. حزبی که واقعاً نماینده آمریکاست.»

واکنش سریع افکار عمومی

هم‌زمان با اعلام این خبر، ماسک نظرسنجی‌ای در پلتفرم خود برگزار کرد که بیش از ۱.۲ میلیون نفر در آن شرکت کردند. نتیجه آن خیره‌کننده بود:

• ۶۵.۴٪ از شرکت‌کنندگان از تأسیس حزب جدید حمایت کردند.

ماسک بلافاصله نوشت: «با نسبت ۲ به ۱، شما حزبی جدید می‌خواهید – و آن را خواهید داشت!»

واکنش دونالد ترامپ: از تمسخر تا هشدار

اعلام تأسیس حزب «آمریکا»، با واکنش تند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا مواجه شد. او در پاسخ به خبرنگاران در نیوجرسی، تشکیل حزب سوم را «مضحک» توصیف کرد و گفت: «ما همیشه یک نظام دوحزبی داشته‌ایم. تشکیل حزب سوم فقط باعث سردرگمی می‌شود. ایلان می‌تواند از این بازی لذت ببرد، اما به‌شدت مضحک است.»

ترامپ در ادامه، در پلتفرم شخصی‌اش (Truth Social) حملات خود را تشدید کرد. او ماسک را «کاملاً از خط خارج» و یک «قطار از ریل خارج‌شده» توصیف کرد و هشدار داد: «حزب سوم فقط موجب هرج‌ومرج کامل خواهد شد. سیستم آمریکا برای این جور چیزها طراحی نشده است.»

برنامه‌ها و چالش‌های پیش‌رو

بر اساس اطلاعات منتشرشده اهداف اصلی حزب جدید ماسک شامل موارد زیر است:

• کاهش کسری بودجه فدرال

• تقویت توان دفاعی با تکیه بر هوش مصنوعی

• حمایت از نوآوری‌های فناورانه

• کاستن از مقررات دست‌وپاگیر دولتی

با این حال، کارشناسان سیاسی هشدار داده‌اند که احزاب سوم در تاریخ آمریکا عمدتاً نقش «تخریبگر» داشته‌اند؛ یعنی نه به‌عنوان یک نیروی اصلی، بلکه به‌عنوان عامل تضعیف یکی از دو حزب موجود وارد میدان شده‌اند.

برت کاپل، حقوقدان انتخاباتی، نیز به سی‌بی‌اس گفت: «بزرگ‌ترین مانع، ثبت قانونی حزب در برگه‌های رأی تمام ایالت‌هاست. این کار به سال‌ها زمان و صدها میلیون دلار بودجه نیاز دارد.»

واکنش بازار و افکار عمومی

اعلام تأسیس حزب، بلافاصله بر بازارها اثر گذاشت. رویترز گزارش داد که سهام شرکت تسلا نوسان کرد؛ چراکه تحلیلگران آن را نشانه‌ای از تعمیق شکاف میان ماسک و محافظه‌کاران سنتی، به‌ویژه ترامپ، تلقی کردند.

هم‌زمان، نظرسنجی مؤسسه Quantus Insights که نتایج آن در ایندیپندنت منتشر شد، نشان داد:

• ۴۰٪ از آمریکایی‌ها از تشکیل حزب جدید استقبال می‌کنند (۱۴٪ با قطعیت، ۲۶٪ به‌احتمال زیاد).

• در میان مردان جمهوری‌خواه، این حمایت به ۵۷٪ می‌رسد.

موانع پیش روی حزب تازه تاسیس

ایلان ماسک با تکیه بر نفوذ بی‌سابقه‌اش در شبکه اجتماعی ایکس (با بیش از ۵۴۰ میلیون کاربر) و ثروتی در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار، تلاش می‌کند ساختار سیاسی آمریکا را متحول کند. اما در مسیر او، موانع حقوقی، ساختاری و البته دشمنی علنی دونالد ترامپ قرار دارد. اینکه «حزب آمریکا» بتواند از هیاهوی رسانه‌ای عبور کند و به نیرویی مؤثر در سیاست ایالات متحده تبدیل شود، سؤالی است که پاسخ آن در ماه‌های آینده مشخص خواهد شد.